Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2013

Ενα ακόμη σοβαρό λάθος

Αυστριακή μελέτη επισημαίνει ότι τα Μνημόνια δεν είχαν στόχο την παραγωγή

 της Ελίζας Παπαδάκη

ΑΕΠ και ανεργία στην ΕΕ (2011)
Με τη συνηθισμένη ανησυχία αναμένουμε τη νέα επίσκεψη της τρόικας: ποιες αποκλίσεις από τους στόχους θα εντοπίσει τούτη τη φορά, ποια πρόσθετα επώδυνα μέτρα ενδεχομένως θα απαιτήσει. Παράλληλα εντείνονται η απόγνωση και η αγανάκτηση για τη συνεχιζόμενη ραγδαία επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου, χωρίς να διακρίνεται κάπου ένα τέλος. Δεν αρκεί να διαπιστώνουμε ότι σε σύγκριση με παλαιότερα η οικονομική κατάσταση είναι πιο σταθερή. Τα υπέρογκα δίδυμα ελλείμματα του δημόσιου τομέα και των εξωτερικών συναλλαγών, τα οποία το 2010 είχαν αναγκάσει τη χώρα να προσφύγει στην ευρωπαϊκή και στη διεθνή βοήθεια και να δεχθεί τους όρους που της επιβλήθηκαν, τείνουν πράγματι πια να εξαλειφθούν, ενώ με τις αποφάσεις του Δεκεμβρίου η ευρωζώνη εξασφάλισε τη χρηματοδότηση της Ελλάδας για ακόμη μία διετία. Εφόσον αποτράπηκε ο κίνδυνος άτακτης χρεοκοπίας και αποκλεισμού από το ευρώ, δημιουργούνται ξανά προϋποθέσεις ώστε να εισρεύσουν ιδιωτικά κεφάλαια στη χώρα, καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα. Σύμφωνα όμως με όλες τις επίσημες προβλέψεις, η ύφεση θα συνεχιστεί και φέτος: παραγωγή, εισοδήματα, επενδύσεις συνολικά θα εξακολουθήσουν να μειώνονται, η τεράστια ανεργία θα ανέβει κι άλλο.
Το μεγάλο ζητούμενο, δίπλα στην υποχρεωτική εξάλειψη των ελλειμμάτων και τη συνακόλουθα αναπότρεπτη οικονομική συρρίκνωση, ήταν από την πρώτη στιγμή της κρίσης να στηριχθούν και να διευρυνθούν οι παραγωγικές δυνατότητες της χώρας. Διόλου εύκολο αφού έπρεπε να γίνει με όρους διεθνώς ανταγωνιστικούς σε μιαν οικονομία την οποία έως τότε στρέβλωνε σε μεγάλο βαθμό η άνιση κρατική προστασία, ενώ οι δημόσιοι πόροι προς αναδιανομή περιορίζονταν δραστικά. Για να μην αφεθεί το παραγωγικό σύστημα στην ανεξέλεγκτη καταστροφική δυναμική των αγορών, χρειαζόταν ένα εθνικό σχέδιο. Στην εκπόνησή του δεν ανταποκρίθηκαν οι εγχώριες πολιτικές, κοινωνικές, επιχειρηματικές και επιστημονικές δυνάμεις, από κοινού, όπως θα όφειλαν. Μπορεί να εξηγηθεί η αδυναμία τους.
Βρέθηκαν ανέτοιμες μέσα στην παραζάλη από τη φοβερή κρίση, οι εξωτερικές απαιτήσεις ήταν εξοντωτικές, θεσμική παράδοση για τη διευθέτηση συγκρουόμενων συμφερόντων στη χώρα μας δεν υφίσταται. Αλλωστε ούτε οι άλλες χώρες του Νότου της ευρωζώνης φαίνεται να αντεπεξήλθαν πολύ καλύτερα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει, έτσι, πρόσφατη αυστριακή μελέτη η οποία επικρίνει την πολιτική των Μνημονίων που επιβλήθηκε στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία και στην Ισπανία από αυτήν ακριβώς τη σκοπιά: την ανυπαρξία στόχων για την παραγωγή.
Διαπιστώνει εκεί ο καθηγητής Καρλ Αϊγκινγκερ, διευθυντής του WIFO, του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών της Βιέννης, κάποιο εύρος στα διάφορα Μνημόνια: δεν προβλέπουν μόνο στόχους μείωσης των ελλειμμάτων, αλλά και μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, στα συστήματα μισθών και συντάξεων, στη νομοθεσία του ανταγωνισμού, στην έκδοση αδειών, ιδιωτικοποιήσεις, γράφει. Για να επισημάνει όμως τα σημαντικά κενά: σχεδόν τίποτα δεν λέγεται για την έρευνα και την ανάπτυξη, την καλύτερη αξιοποίηση της εκπαίδευσης, τη διά βίου μάθηση. Στρατηγικές για την ενίσχυση των εξαγωγών απουσιάζουν. Αμελούνται μέτρα για εναλλακτικές πηγές ενέργειας και για την υποκατάσταση εισαγωγών πετρελαίου. Λείπουν αλλαγές στη δομή των δαπανών προκειμένου να αντιμετωπιστεί η εξαιρετικά υψηλή ανεργία των νέων. Στο ελληνικό Μνημόνιο ειδικότερα, γράφει, αναφέρεται η ανάγκη αξιοποίησης των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών πόρων αλλά χωρίς ποσοτικούς στόχους και χρονοδιαγράμματα, ενώ δεν επικρίνονται οι στρατιωτικές δαπάνες ούτε οι εισαγωγές εξοπλισμών. (Πειραματική άσκηση που δείχνει πολύ καλύτερες οικονομικές επιδόσεις αν μειωθεί το μερίδιο του ΑΕΠ για στρατιωτικές δαπάνες στο χαμηλότερο επίπεδο της ευρωζώνης σίγουρα θα άρεσε σε όσους τελευταία επικεντρώθηκαν στους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές.)
Προπάντων, όμως, ο Αϊγκινγκερ επικρίνει την έλλειψη βιομηχανικής πολιτικής, απόλυτα αναγκαίας για τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, υποστηρίζει, την ώρα που οι βόρειες χώρες αναπτύσσουν συστηματικά τη δική τους βιομηχανική πολιτική. Και, αντίστοιχα, την απουσία αναπροσανατολισμού των επενδύσεων από τις υποδομές στη δημιουργία επιχειρήσεων, καθώς και την υποβάθμιση θεμάτων της διανομής - ανεργία, φτώχεια - που καταστρέφουν μακροπρόθεσμα ανθρώπινο κεφάλαιο.
Η μελέτη («A New Strategy for the European Periphery», Karl Aiginger, WIFO) μπορεί να αποδειχθεί διπλά χρήσιμη: εμπλουτίζοντας την τρέχουσα ενδοευρωπαϊκή συζήτηση με καίριες επισημάνσεις από ίδρυμα αναγνωρισμένου κύρους. Αλλά και εδώ, σε εμάς, αν συνέβαλλε ώστε να προσγειωθούμε από τις άγονες μακροοικονομικές αντιπαραθέσεις στις πραγματικές ανάγκες της παραγωγής και της απασχόλησης.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Τα Νέα (21/02/2013) και στην ιστοσελίδα Μεταρρύθμιση
αναδημοσιεύθηκε στην Πολιτική Επιθεώρηση

1 σχόλιο:

  1. Φυσικά το λάθος δεν αφορά μόνον την Ελλάδα, αλλά όλη την Ευρώπη.
    Άς προσθέσω λοιπόν το συμπέρασμα της Ελίζας Παπαδάκη μετά τις Ιταλικές εκλογές, για το όλο Ευρωπαϊκό σκηνικό και το απόλυτο αδιέξοδο της πολιτικής που ακολουθείται:

    "Εντελώς διαφορετικό, οπωσδήποτε πιο πολύπλοκο, το κίνημα διαμαρτυρίας των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο, που μέσα από το Διαδίκτυο - συνενώνοντας ουτοπικά μυριάδες μοναχικές κραυγές ηττημένων, που ανάμεσα σε πολλά έχασαν τη δουλειά τους ή δεν βρήκαν ποτέ καμία, μαζί και κάθε εμπιστοσύνη σε κόμματα και συνδικάτα, έγραφε η «La Stampa» - εκτινάχτηκε σε τρίτη πολιτική δύναμη αποσπώντας ένα 25,5% των ψήφων, για την ώρα συνοψίζεται στο σύνθημα «Φτάνει πια, έτσι δεν πάει άλλο».
    Δεν καταφέρεται μόνο ενάντια στη λιτότητα (ζητώντας π.χ. 1.000 ευρώ «εισόδημα πολίτη» για όλους), αλλά εξίσου ενάντια σε ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα που την επιβάλλει και τη διαχειρίζεται. Μιλάει μια νέα γλώσσα, ξένη προς την πολιτική όπως την ξέραμε.
    Το φόβητρο μιας ελληνικής κατάντιας που είδαμε προεκλογικά από τις τηλεοράσεις μας να χρησιμοποιούν ο απερχόμενος προωθυπουργός Μόντι αλλά και ο ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος Μπερσάνι δεν τρόμαξε αρκετούς, όπως έδειξαν οι κάλπες: 10,5% και 29,5% πήραν αντίστοιχα. Ο πολιτικός ρεαλισμός που μετράει συσχετισμούς δύναμης στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία και στην Ευρώπη, ένας οικονομικός ορθολογισμός που, λαμβάνοντάς τους ως δεδομένους, επιχειρεί να τους αντιμετωπίσει, είτε διατυπώθηκαν στη γλώσσα των διαδόχων του άλλοτε κραταιού Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος είτε σε εκείνην των υπευθύνων στις Βρυξέλλες ή τη Φρανκφούρτη, την πλειοψηφία των Ιταλών δεν την έπεισαν. Υπερίσχυσε μια πλατιά, λαϊκή άρνηση όλων αυτών. Και τώρα;
    Μη μας τρομάξουν οι χθεσινές εξελίξεις...
    Η Ιταλία χρειάζεται να κυβερνηθεί, παράλληλα η Ευρώπη χρειάζεται να αλλάξει, με σεβασμό στη δημοκρατία και μεταξύ όλων των εθνών της. Η Ιταλία, όπως και η πολύ πιο σκληρά δοκιμαζόμενη Ελλάδα, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, αλλά και η Γαλλία, η ίδια η Γερμανία, οι άλλες χώρες, η Ευρωπαϊκή Ενωση ολόκληρη, έχουν πελώριο έργο μπροστά τους: Να επεξεργαστούν και να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της μεγάλης κρίσης, ανακατατάξεις που συντελούνται σε παγκόσμιο επίπεδο, μεταρρυθμίζοντας οικονομίες και πολιτικά συστήματα, περιορίζοντας συνάμα το κοινωνικό κόστος, κατανέμοντάς το αλληλέγγυα. Οσο ορθή και αν είναι η απόκρουση εύκολων τάχα λύσεων που τάζουν κάθε λογής δημαγωγοί, κυβερνήσεις, ευρωπαϊκές Αρχές και τρόικες, δεν μπορούν πια να επιβάλλουν πολιτικές πάνω από τα κεφάλια των πολιτών. Αυτό το στοίχημα έθεσαν οι ιταλικές εκλογές".

    Από το άρθρο της Ελίζας Παπαδάκη "Το ιταλικό μήνυμα στην Ευρώπη".
    Δημοσιεύθηκε στα "Νέα" (28.2.13)
    http://www.tanea.gr/opinions/all-opinions/article/5003672/to-italiko-mhnyma-sthn-eyrwph
    και αναδημοσιεύθηκε στην
    ιστοσελίδα "Πολιτική Επιθεώρηση"
    http://politicalreviewgr.blogspot.gr/2013/03/blog-post.html#more

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοφιλείς αναρτήσεις 2013 - 2022

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται
Χρίστος Αλεξόπουλος: Κλιματική κρίση και κοινωνική συνοχή

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:
Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:<br>Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι
Πως η αγάπη επουλώνει τη φθορά του κόσμου

Danilo Kiš:

Danilo Kiš:
Συμβουλές σε νεαρούς συγγραφείς, και όχι μόνον

Predrag Matvejević:

Predrag Matvejević:
Ο Ρωσο-Κροάτης ανιχνευτής και λάτρης του Μεσογειακού κόσμου

Azra Nuhefendić

Azra Nuhefendić
Η δημοσιογράφος με τις πολλές διεθνείς διακρίσεις, γράφει για την οριακή, γειτονική Ευρώπη

Μάης του '36, Τάσος Τούσης

Μάης του '36, Τάσος Τούσης
Ο σκληρός Μεσοπόλεμος: η εποχή δοσμένη μέσα από τη ζωή ενός ανθρώπου - συμβόλου

Ετικέτες

«Γενιά του '30» «Μακεδονικό» 1968 1989 αειφορία Ανδρέας Παπανδρέου αντιπροσωπευτική δημοκρατία Αριστοτέλης Αρχιτεκτονική Αυστρομαρξισμός Βαλκανική Βαρουφάκης βιοποικιλότητα Βρετανία Γαλλία Γερμανία Γκράμσι Διακινδύνευση Έθνος και ΕΕ Εκπαίδευση Ελεφάντης Ενέργεια Επισφάλεια ηγεμονία ΗΠΑ Ήπειρος Θ. Αγγελόπουλος Θεοδωράκης Θεσσαλονίκη Θεωρία Συστημάτων Ιβάν Κράστεφ ιστορία Ιταλία Καντ Καρλ Σμιτ Καταναλωτισμός Κεντρική Ευρώπη Κέϋνς Κίνα Κλιματική αλλαγή Κοινοτισμός κοινωνική ανισότητα Κορνήλιος Καστοριάδης Κοσμάς Ψυχοπαίδης Κράτος Πρόνοιας Κώστας Καραμανλής Λιάκος Α. Λογοτεχνία Μάνεσης Μάξ Βέμπερ Μάρξ Μαρωνίτης Μέλισσες Μέσα «κοινωνικής» δικτύωσης Μέσα Ενημέρωσης Μεσόγειος Μεταπολίτευση Μιχ. Παπαγιαννάκης Μουσική Μπερλινγκουέρ Νεοφιλελευθερισμός Νίκος Πουλαντζάς Νίτσε Ο τόπος Οικολογία Ουκρανία Π. Κονδύλης Παγκοσμιοποίηση Παιδεία Πράσινοι Ρήγας Ρίτσος Ρωσία Σεφέρης Σημίτης Σολωμός Σοσιαλδημοκρατία Σχολή Φραγκφούρτης Ταρκόφσκι Τουρκία Τραμπ Τροβαδούροι Τσακαλώτος Τσίπρας Φιλελευθερισμός Φιλοσοφία Χαλκιδική Χέγκελ Χριστιανισμός Acemoglu/Robinson Adorno Albrecht von Lucke André Gorz Axel Honneth Azra Nuhefendić Balibar Brexit Carl Schmitt Chomsky Christopher Lasch Claus Offe Colin Crouch Elmar Altvater Ernst Bloch Ernst-W. Böckenförde Franklin Roosevelt Habermas Hannah Arendt Heidegger Jan-Werner Müller Jeremy Corbyn Laclau Le Corbusier Louis Althusser Marc Mazower Matvejević Michel Foucault Miroslav Krleža Mudde Otto Bauer PRAXIS International Ruskin Sandel Michael Strauss Leo Streeck T. S. Eliot Timothy Snyder Tolkien Ulrich Beck Wallerstein Walter Benjamin Wolfgang Münchau Zygmunt Bauman

Song for the Unification (Zbigniew Preisner -
Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube

Song for the Unification (Zbigniew Preisner - <br>Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων,
ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον...
Ἡ ἀγάπη ...πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει...
Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα·
μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη (προς Κορινθ. Α΄ 13)

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»
«Είμαι βραχυπρόθεσμα απαισιόδοξος αλλά μακροπρόθεσμα αισιόδοξος»

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
«Χριστούγεννα με τον Κοκκινολαίμη – Το Αηδόνι του Χειμώνα»

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι