Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου 2015

Η «φυγή προς τα εμπρός» και η προγραμματική ανεπάρκεια του ΣΥΡΙΖΑ. Για την κριτική παρέμβαση Λαπατσιώρα, Μηλιού, Σωτηρόπουλου.

Η επικριτική παρέμβαση των Σπύρου Λαπατσιώρα, Γιάννη Μηλιού και Δημήτρη Π. Σωτηρόπουλου (Mόνη διέξοδος η φυγή προς τα εμπρός!) για τη μεταβατική συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των εταίρων της ευρωζώνης, έχει ιδιαίτερο βάρος όχι μόνον επειδή ο Γ. Μηλιός κατέχει τη θέση του Υπεύθυνου Οικονομικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και γιατί φιλοδοξεί να είναι (και είναι) τεκμηριωμένη – σε αντίθεση με άλλες κριτικές.
Συγκεκριμένα:
1. Οι επικρίνοντες αναφέρονται στην «ελλιπή προετοιμασία» και σε «αντιφατικές τακτικές» εκ μέρους της ελληνικής πλευράς, καθώς και για «απουσία σοβαρού σχεδίου που να στηρίζεται σε αριθμούς και ανάλυση». Τονίζουν ότι «ακόμη και στο Παράρτημα που δημοσίευσε το ΥΠΟΙΚ ως τεχνική σύνοψη, φαίνεται το επιφανειακό επίπεδο».
 
Για την απουσία σοβαρού σχεδίου και τις αντιφάσεις, η διαπίστωση είναι σε μεγάλο βαθμό σωστή, ωστόσο θα 'πρεπε άραγε η ευθύνη να καταλογίζεται στο ΥΠΟΙΚ και στον Γιάνη Βαρουφάκη; Στην πραγματικότητα πίσω από τη «διαπραγμάτευση χωρίς σχέδιο», ιδιαίτερα την αδυναμία αντιπροσφοράς από την αρχή της διαπραγμάτευσης (ως “trade off”) ισοδύναμων και κοστολογημένων μεταρρυθμιστικών μέτρων, δημοσιονομικά ουδέτερων ή επωφελών, αλλά με σαφές φιλολαϊκό κοινωνικό πρόσημο, βρίσκονται οι κραυγαλέες προγραμματικές ελλείψεις του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν ήδη επισημανθεί εδώ και πολύ καιρό
Η ευθύνη γι' αυτές είναι συλλογική, των αρμόδιων οργανων του ΣΥΡΙΖΑ (στο μέτρο που αναλογεί, είναι και του ίδιου του Γ. Μηλιού λόγω της θέσης του). Ασφαλώς όχι του Γ. Βαρουφάκη, ο οποίος, εφόσον βρέθηκε μπροστά σε προγραμματικά χάσματα και ανεδαφικές διακηρύξεις bonne pour l' Orient, ήταν μάλλον αναγκασμένος να αυτοσχεδιάσει.
2. Για την «επικοινωνιακή διαχείριση», οι επικριτές έχουν επίσης δίκιο – απολύτως για το αρχικό «οπερετικό επεισόδιο» μεταξύ Γιάνη Βαρουφάκη και Γερούν Ντάϊσεμπλουμ. Το επεισόδιο αφαίρεσε με μιάς διαπραγματευτική ισχύ απο την ελληνική πλευρά, και μάλιστα πολλή. Δυστυχώς ο υπερτονισμός του «επικοινωνιακού» στοιχείου (με την έννοια του «πολιτικού περιτυλίγματος» - και όχι του επικοινωνιακώς πράττειν) συνεχίστηκε, με παράπλευρη επίπτωση μια «λαϊφστυλική» εικόνα για την ελληνική πλευρά, εικόνα καθόλου ευνοϊκή, ιδιαίτερα όταν εκπροσωπείς μια χώρα με αρκετούς πολύ πλούσιους πολίτες, ωστόσο αναγκασμένη να προσφύγει σε δανειστή τελευταίας καταφυγής, και ένα αποτυχημένο κράτος. 
Η «επικοινωνιακή διαχείριση», σημείο σύγκλισης πολύ διαφορετικών ελληνικών (και όχι μόνον) κυβερνήσεων, εδώ και δεκαετίες παράγει πάντα το ίδιο αποτέλεσμα: αναξιοπιστία «προς τους έξω», όμως στο τέλος, έστω και με καθυστέρηση, αναξιοπιστία και προς τους πολίτες της χώρας.
3. Ότι η κυβέρνηση δεν είχε σταθερή τακτική διαπραγμάτευσης «και φυσικά στην ίδια συνάντηση ακόμη και σε μη έμπειρους παρατηρητές φάνηκε ότι δεν υπάρχει και ομάδα ισότιμων κυβερνητικών μελών στη διαπραγμάτευση», είναι επίσης σωστό. Η διαπραγμάτευση έμοιαζε όντως με «show Βαρουφάκη». Αυτό όμως έχει σχέση με τον αναγκαστικό αυτοσχεδιασμό που επισημάνθηκε στο (1). Θα μπορούσε πάντως να αποφευχθεί εν μέρει, άν εμπλέκονταν περισσότερο στη διαπραγμάτευση και οι άλλοι ικανοί οικονομολόγοι του ΣΥΡΙΖΑ. Την εικόνα αυτή διόρθωσε κάπως η εμπλοκή του πρωθυπουργού, στο μέτρο που έγινε (κυρίως με την τηλεφωνική επικοινωνία Μέρκελ - Τσίπρα και με τις συναντήσεις Τσίπρα με τον Ιταλό πρωθυπουργό και με τον Αυστριακό καγκελάριο).
4. Η «επαναφορά στην ημερήσια διάταξη προγραμματικών δεσμεύσεων για αναδιανομή εισοδήματος και ισχύος προς όφελος των δυνάμεων της εργασίας, για ανοικοδόμηση του κοινωνικού κράτους, για δημοκρατία και συμμετοχή», «η ριζική μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος» και το «εσωτερικό
“μνημόνιο για τον πλούτο, με παράλληλη βελτίωση των όρων ζωής των λαϊκών τάξεων», είναι καλές και άγιες επισημάνσεις και ευχή είναι να γίνουν καθοδηγητικές αρχές διαρκούς εφαρμογής.
Εντούτοις: (α) Δεν ήταν και τόσο σαφής προγραμματικά αυτή η δέσμευση, και (β) όταν ο αριστερός ΣΥΡΙΖΑ επιλέγει την κυβερνητική συνεργασία με τους δεξιούς ΑΝΕΛ δεν είναι και τόσο προφανές ότι έχει αυτά ως πρώτη προτεραιότητα. Δυστυχώς. 
Ωστόσο αυτή η επιλογή συμμαχιών είναι γεγονός τετελεσμένο για το ορατό μέλλον και ο δρόμος που υποδεικνύουν οι Λαπατσιώρας, Μηλιός και Σωτηρόπουλος δεν είναι μεν κλειστός, αλλά η πορεία προς αυτόν χρειάζεται ταχεία προγραμματική ωρίμανση και κυρίως κυβερνητικές και νομοθετικές πράξεις. 
   
Συνοπτικά:
Σε καίρια σημεία οι Λαπατσιώρας, Μηλιός και Σωτηρόπουλος έχουν δίκιο ως προς τα «τυπικά». Ωστόσο, παίρνουν το λόγο ως Επιμηθείς: γι' αυτά τα πράγματα, ο επίδοξος κυβερνήτης φροντίζει να είναι προετοιμασμένος πολύ πριν αναλάβει καθήκοντα και μάλιστα έχοντας ήδη ενημερώσει με διαφάνεια τους ψηφοφόρους. 
Οι παρατηρήσεις των επικριτών, στην ουσία αναδεικνύουν την προγραμματική ανεπάρκεια του ΣΥΡΙΖΑ και διαπιστώνουν την «απουσία σοβαρού σχεδίου που να στηρίζεται σε αριθμούς και ανάλυση» - κάτι που όντως θύμιζε την «προγραμματική βρεφονηπιακή χαρά» των παλιών ξεχασμένων «Ζαππείων» της ΝΔ. Όμως για την ανεπάρκεια αυτή δεν φταίει ο ΥΠΟΙΚ. Αντίθετα, καταλογίζεται εν μέρει και σε όσους είχαν σχετική αρμοδιότητα και ευθύνη  – στο μέτρο που τους αναλογεί.
Όπως έλεγε και ο Γέρο-Πιστός στη «Λαίδη και τον Αλήτη», «έπρεπε να το είχα καταλάβει». Έγκαιρα. Άραγε δεν το είχαν καταλάβει; Ή μήπως το είχαν καταλάβει, ωστόσο σιωπούσαν για
«λόγους τακτικής»; 
Άν ισχύει το τελευταίο, είναι κάτι που χρειάζεται εξαντλητική συζήτηση: θέτει το ακανθώδες ζήτημα των σχέσεων μεταξύ των ιδεατών, διακηρυκτικών αρχών μιας γενικά και αόριστα «ριζοσπαστικής αριστερής πολιτικής» και των εργαλείων από «σκληρό πολιτικό μέταλλο», που οικοδομούν τις συγκεκριμένες οικονομικές πολιτικές, τις διαφορετικές επιλογές διαχείρισης του κράτους και τα διαφορετικά Κοινωνικά Συμβόλαια.
Γιώργος Β. Ριτζούλης
 
Υ.Γ.: Τόσο ως προς το προγραμματικό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και ως προς τις ενδοκομματικές πολιτικές διαφοροποιήσεις, δεν πρέπει να αδικούμε τους καθηγητές Λαπατσιώρα, Μηλιό και Σωτηρόπουλο: είναι σαφές ότι στη διάρκεια των 3-4 προηγουμένων χρόνων, το «προφίλ» και των τριών στη διαλογική αντιπαράθεση εντός αυτού του κόμματος ήταν αρκετά σαφές και διακριτό.
Το φάσμα των απόψεων εντός του ΣΥΡΙΖΑ ήταν και είναι πολύ μεγάλο από προγραμματική σκοπιά. Οι 3 καθηγητές είχαν σαφές στίγμα που συνοψίζεται σε μια πολιτική εσωτερικής, ενδοελλαδικής αναδιανομής με φιλολα
ϊκό πρόσημο, με σαφή δέσμευση για παραμονή στη ζώνη του ευρώ, με σαφείς αποστάσεις από τις «σκληρές αντιμνημονιακές ΕΑΔΕ» και τις εθνικιστικές εξάρσεις γερμανοφάγων και άλλων λωτοφάγων.
Οι 3 επικριτές κινήθηκαν πάντα μέσα σε μια
αλληλέγγυα πολιτική κατεύθυνση αντιμετώπισης της ευρωπαϊκής κρίσης. Με βασική αρχή όπως σκιαγραφήθηκε από τον Χάμπερμας: «όχι σε πλαστές γραμμές αντιπαράθεσης κατά μήκος εθνικών συνόρων» που βάζουν τα ευρωπαϊκά έθνη το ένα αντιμέτωπο του άλλου, αλλά «διάκριση αφενός των θυμάτων και αφετέρου των κερδισμένων ή διασφαλισμένων από την κρίση», με βάση την ένταξη σε κοινωνικές τάξεις και κοινωνικά στρώματα, ανεξάρτητα από σύνορα και εθνική προέλευση».
Ωστόσο, ανεξάρτητα από τη στάση και τη συνεισφορά των τριών κριτικών (επαρκή ή μη, ανάλογα πως κρίνει ο καθένας), το υπαρκτό αποτέλεσμα στα προγραμματικά πράγματα του ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτό που φάνηκε στις εκλογές. Παρά την κάποια βελτίωση σε σχέση με το 2012, έχουν ακόμη πολλή απόσταση να διανύσουν στο δρόμο προς
«ένα σοβαρό σχέδιο που να στηρίζεται σε αριθμούς και ανάλυση».

Κείμενα του Γιάννη Μηλιού στον ιστότοπο Μετά την Κρίση:
   
Ο ακραίος χαρακτήρας του Ελληνικού νεοφιλελευθερισμού εντός της Ευρωζώνης  
   
"Εργατική τάξη και μεσαίες τάξεις: Ταξική θέση και ταξική τοποθέτηση", περιοδικό "Θέσεις", τεύχος 99, Απρίλιος - Ιούνιος 2007).  
 
Για την προγραμματική ανεπάρκεια του ΣΥΡΙΖΑ - στον ιστότοπο Μετά την Κρίση:

«Έξω πάμε καλά». Μέσα;

3 σχόλια:

  1. Respect!
    Εύστοχη, επεξεργασμένη ανάλυση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ, ήταν ένας πρώτος πολύ γενικός σχολιασμός. Η κριτική των 3 είναι εμπεριστατωμένη και ίσως χρειάζεται να επισημανθούν και άλλα πράγματα.
      Στο σχολιασμό μου προστέθηκε σύντομα και ένα υστερόγραφο (δεν ξέρω άν έγινε αντιληπτό), ως αναφορά για τη θέση των 3 μέσα στον κομματικό "προγραμματικό αστερισμό". Νομίζω ότι χωρίς αυτό το ΥΓ, το σχόλιό μου κινδυνεύει να είναι άδικο προς τους 3.

      Διαγραφή
  2. Respect και απο εναν αφωτιστο!!!

    Μας γεμιζεις γλυκοπικρη* υπερηφανεια (ως Μηχανικος παλια στην Ανανεωτικη Αριστερα)

    Αφωτιστος Φιλελλην

    *για την πικρη δεν ευθυνεσαι φυσικα :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοφιλείς αναρτήσεις 2013 - 2022

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται
Χρίστος Αλεξόπουλος: Κλιματική κρίση και κοινωνική συνοχή

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:
Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:<br>Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι
Πως η αγάπη επουλώνει τη φθορά του κόσμου

Danilo Kiš:

Danilo Kiš:
Συμβουλές σε νεαρούς συγγραφείς, και όχι μόνον

Predrag Matvejević:

Predrag Matvejević:
Ο Ρωσο-Κροάτης ανιχνευτής και λάτρης του Μεσογειακού κόσμου

Azra Nuhefendić

Azra Nuhefendić
Η δημοσιογράφος με τις πολλές διεθνείς διακρίσεις, γράφει για την οριακή, γειτονική Ευρώπη

Μάης του '36, Τάσος Τούσης

Μάης του '36, Τάσος Τούσης
Ο σκληρός Μεσοπόλεμος: η εποχή δοσμένη μέσα από τη ζωή ενός ανθρώπου - συμβόλου

Ετικέτες

«Γενιά του '30» «Μακεδονικό» 1968 1989 αειφορία Ανδρέας Παπανδρέου αντιπροσωπευτική δημοκρατία Αριστοτέλης Αρχιτεκτονική Αυστρομαρξισμός Βαλκανική Βαρουφάκης βιοποικιλότητα Βρετανία Γαλλία Γερμανία Γκράμσι Διακινδύνευση Έθνος και ΕΕ Εκπαίδευση Ελεφάντης Ενέργεια Επισφάλεια ηγεμονία ΗΠΑ Ήπειρος Θ. Αγγελόπουλος Θεοδωράκης Θεσσαλονίκη Θεωρία Συστημάτων Ιβάν Κράστεφ ιστορία Ιταλία Καντ Καρλ Σμιτ Καταναλωτισμός Κεντρική Ευρώπη Κέϋνς Κίνα Κλιματική αλλαγή Κοινοτισμός κοινωνική ανισότητα Κορνήλιος Καστοριάδης Κοσμάς Ψυχοπαίδης Κράτος Πρόνοιας Κώστας Καραμανλής Λιάκος Α. Λογοτεχνία Μάνεσης Μάξ Βέμπερ Μάρξ Μαρωνίτης Μέλισσες Μέσα «κοινωνικής» δικτύωσης Μέσα Ενημέρωσης Μεσόγειος Μεταπολίτευση Μιχ. Παπαγιαννάκης Μουσική Μπερλινγκουέρ Νεοφιλελευθερισμός Νίκος Πουλαντζάς Νίτσε Ο τόπος Οικολογία Ουκρανία Π. Κονδύλης Παγκοσμιοποίηση Παιδεία Πράσινοι Ρήγας Ρίτσος Ρωσία Σεφέρης Σημίτης Σολωμός Σοσιαλδημοκρατία Σχολή Φραγκφούρτης Ταρκόφσκι Τουρκία Τραμπ Τροβαδούροι Τσακαλώτος Τσίπρας Φιλελευθερισμός Φιλοσοφία Χαλκιδική Χέγκελ Χριστιανισμός Acemoglu/Robinson Adorno Albrecht von Lucke André Gorz Axel Honneth Azra Nuhefendić Balibar Brexit Carl Schmitt Chomsky Christopher Lasch Claus Offe Colin Crouch Elmar Altvater Ernst Bloch Ernst-W. Böckenförde Franklin Roosevelt Habermas Hannah Arendt Heidegger Jan-Werner Müller Jeremy Corbyn Laclau Le Corbusier Louis Althusser Marc Mazower Matvejević Michel Foucault Miroslav Krleža Mudde Otto Bauer PRAXIS International Ruskin Sandel Michael Strauss Leo Streeck T. S. Eliot Timothy Snyder Tolkien Ulrich Beck Wallerstein Walter Benjamin Wolfgang Münchau Zygmunt Bauman

Song for the Unification (Zbigniew Preisner -
Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube

Song for the Unification (Zbigniew Preisner - <br>Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων,
ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον...
Ἡ ἀγάπη ...πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει...
Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα·
μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη (προς Κορινθ. Α΄ 13)

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»
«Είμαι βραχυπρόθεσμα απαισιόδοξος αλλά μακροπρόθεσμα αισιόδοξος»

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
«Χριστούγεννα με τον Κοκκινολαίμη – Το Αηδόνι του Χειμώνα»

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι