του Βόλφγκανγκ Μύνχάου
© Der Spiegel: Wolfgang Münchau, Griechenland-Politik: Die verpasste Chance der SPD 8.6.2015
Κατά τον Μύνχάου, είναι μεγάλο ιστορικό λάθος της Μέρκελ να μη κατανοήσει την κρίση στη ζώνη του ευρώ ως ευκαιρία για εμβάθυνση της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης. Αντ΄ αυτού επέμενε σε μη ρεαλιστικές ρυθμίσεις, κανόνες και Κοινοτικές Συνθήκες. Τώρα, σε περίπτωση χρεοκοπίας της Ελλάδας, κινδυνεύει «να της έρθει ο λογαριασμός».
Αντίστοιχα, το μεγάλο λάθος του Τσίπρα είναι η αδυναμία του να αναπτύξει απέναντι στην ανορθολογική εμμονή των δανειστών για περαιτέρω λιτότητα, ένα δικό του καλό σχέδιο, με το οποίο θα μπορούσε να προσελκύσει πολλούς φίλους από την Ευρώπη.
Ωστόσο, άν τώρα ο Αλέξης Τσίπρας «σπάει τα νεύρα» ακόμη και πολλών Σοσιαλδημοκρατών, αυτό είναι λάθος δικό τους, λέει ο γνωστός συντάκτης των FT και του Spiegel. Από την κρίση στη ζώνη του ευρώ θα εξαρτηθούν πολλά και για το μέλλον της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Και σε κάθε περίπτωση, οι Σοσιαλδημοκράτες μπορούν να βοηθήσουν για να αλλάξει η μή ρεαλιστική πολιτική της υπαγορευμένης λιτότητας.
Είναι φανερό και δεν χρειάζεται να κάνουμε βαθειές αναλύσεις για το πως σκέφτεται σήμερα για την Ελλάδα η κοινοβουλευτική ομάδα της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU/CSU). Όμως, άν είναι πράγματι αλήθεια ότι το ελληνικό πρόβλημα σπάει τώρα και τα νεύρα πολλών Σοσιαλδημοκρατών, όπως είπε τόσο κοφτά ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Martin Schulz, τότε είναι πιθανό ότι σύντομα έρχεται η Grexit - το τέλος της συμμετοχής της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ.
Η κατάσταση των πνευμάτων μέσα στο Μεγάλο κυβερνητικό Συνασπισμό της Γερμανίας εξαρτάται από το Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD). Η Μέρκελ μπορεί βέβαια να επιβάλλει μια συμβιβαστική λύση για το ελληνικό πρόβλημα ακόμη και ενάντια στην πλειοψηφία της κοινοβουλευτικής ομάδας του δικού της κόμματος. Αλλά όταν και οι Σοσιαλδημοκράτες κλείνονται στο καβούκι τους, τότε αυτό γίνεται πιο δύσκολο. Η στάση των Σοσιαλδημοκρατών είναι σημαντική.
Το μέλλον της Ελλάδα, βέβαια, δεν εξαρτάται πρωτίστως από τους Σοσιαλδημοκράτες. Το κρίσιμο ζήτημα είναι άν οι θέσεις του Αλέξη Τσίπρα και των κρατών-δανειστών της Ελλάδας μετακινηθούν ώστε να προσεγγίσουν μεταξύ τους.
Την περασμένη εβδομάδα τα μέτωπα σκλήρυναν σημαντικά. Για τον Jean-Claude Juncker ειπώθηκε πως ούτε καν απάντησε σε μια τηλεφωνική κλήση του Τσίπρα.
Το σίγουρο είναι ότι δεν θα γίνουν περαιτέρω συνομιλίες μέχρι να
παρουσιάσει ένα νέο σχέδιο ο Τσίπρας. Αυτό θα πρέπει να γίνει την
Τετάρτη. Αν ο Τσίπρας δεν κινηθεί μέχρι τότε, τα περιθώρια θα στενέψουν.
Μετά θα επίκειται η χρεοκοπία της χώρας μέσα σε λίγες εβδομάδες. Αν
συμβεί αυτό, η έξοδος της χώρας από τη ζώνη του ευρώ θα είναι
ενδεχόμενη, αλλά σε καμμιά περίπτωση υποχρεωτικό ενδεχόμενο.
Αυτά ως προς την κατάσταση. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα βρίσκεται στο δρόμο προς την απώλεια μιας μοναδικής πολιτικής ευκαιρίας. Το μεγάλο, ιστορικό λάθος της Μέρκελ ήταν η αδυναμία της να κατανοήσει την κρίση στη ζώνη του ευρώ ως ευκαιρία για εμβάθυνση της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης. Αντ' αυτού, επέμενε σε μη ρεαλιστικές ρυθμίσεις, κανόνες και Κοινοτικές Συνθήκες.
Χωρίς αμφιβολία, το ευρώ γεννήθηκε πρόωρα. Το μεγάλο δίδαγμα αυτής της κρίσης είναι ότι μια νομισματική ένωση για να λειτουργεί σωστά χρειάζεται είτε κράτη-μέλη που μοιάζουν πολύ μεταξύ τους, όπως λόγου χάρη η Γερμανία και η Αυστρία, είτε μια πολιτική ένωση σε υψηλότερο επίπεδο από τα κράτη-μέλη. Η νομισματική ένωση δεν μπορεί να λειτουργήσει σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα χωρίς πολιτική ένωση.
Το δεύτερο λάθος της Μέρκελ ήταν η επιμονή της για τις πολιτικές λιτότητας, η οποία βύθισε την Ελλάδα σε ύφεση που διαρκεί πέντε χρόνια. Γνωρίζουμε από την οικονομική ιστορία τι συμβαίνει σε χώρες που επιμένουν στη λιτότητα εν μέσω ύφεσης: συμβαίνει αυτό ακριβώς που έχει συμβεί στην Ελλάδα.
Τώρα οι δανειστές ζητούν περαιτέρω εξοικονομήσεις. Στην πραγματικότητα, αυτό είναι παράλογο και ανορθολογικό, όπως σωστά δήλωσε ο Τσίπρας στη Βουλή των Ελλήνων. Σ' αυτό το σημείο έχει δίκιο. Το μεγάλο λάθος του είναι η αδυναμία να αναπτύξει ένα δικό του καλό σχέδιο, με το οποίο θα μπορούσε να προσελκύσει στο πλευρό του τους δυνητικούς φίλους που έχει στην Ευρώπη, ή τουλάχιστον μερικούς από αυτούς - λόγου χάρη κάποιους Σοσιαλδημοκράτες.
Δεν γκρινιάζουν μόνο στη Γερμανία
Οι πιθανότητες για μια συμφωνία είναι σήμερα λιγότερες σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Για να καταλήξουν στο τέλος σε συμφωνία, θα πρέπει και οι δύο πλευρές να
μετακινηθούν αρκετά. Ο Τσίπρας θα πρέπει να «καταπιεί» αρκετά δυσάρεστα
πράγματα και οι δανειστές θα πρέπει να αναγνωρίσουν τουλάχιστον αυτό:
ότι δεν πρέπει να σφίξουν και άλλο τη θηλειά της λιτότητας γύρω απο την
Ελλάδα. Επίσης, να αναγνωρίσουν ότι στο τέλος, ένα μέρος του χρέους
δεν θα εξοφληθεί.
Και οι δύο πλευρές, ελληνική κυβέρνηση και κυβερνήσεις των χωρών-δανειστών, θα δυσκολευτούν να κάνουν αποδεκτή τη συμφωνία στις χώρες τους. Δεν γκρινιάζουν μόνο στη Γερμανία αλλά και στη Φινλανδία, στη Σλοβενία, στη Σλοβακία και στα τρία κράτη της Βαλτικής. Και κανείς δεν ξέρει αν θα συμφωνήσουν η Ισπανία ή η Πορτογαλία. Έχουν εφαρμόσει τα μέτρα λιτότητας που τους ζητήθηκαν. Ειδικά η Ισπανία έχει και αυτή ένα ανερχόμενο αριστερό κόμμα, το Podemos, που μοιάζει με τον ΣΥΡΙΖΑ σε πολλά σημεία.
Είναι σαφές για μένα ότι η πολιτική της Μέρκελ για τη ζώνη του ευρώ είναι δημοφιλής στους Γερμανούς, και μάλιστα σε πολλούς αναγνώστες αυτής της στήλης. Όμως είμαι βέβαιος ότι αυτό θα αλλάξει, άν έλθει στους πολίτες ο λογαριασμός. Αυτό θα συμβεί σε περίπτωση ελληνικής χρεοκοπίας. Σε τέτοια περίπτωση, η πολιτική της Μέρκελ θα έχει ως αποτέλεσμα την άμεση απώλεια ενός σχεδόν τριψήφιου αριθμού δισεκατομμυρίων ευρώ - και κανείς δεν ξέρει ποιά θα είναι τα επακόλουθα και παράπλευρα κόστη.
Θα συνιστούσα στους Σοσιαλδημοκράτες να χειριστούν την πολιτική της καγκελαρίου γα την Ελλάδα ως το σημείο θραύσης του κυβερνητικού συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών, αντί να ενισχύουν την πολιτική της Μέρκελ με λόγια και με έργα. Φοβάμαι ότι οι
Σοσιαλδημοκράτες αφήνουν να χαθεί μέσα από τα χέρια τους μια μοναδική πολιτική ευκαιρία.
O Wolfgang Münchau είναι συντάκτης των Financial Times και του Spiegel 
Στον ιστότοπο Μετά την Κρίση - Wolfgang MünchauΣτην Ελλάδα δεν έχουν Σχέδιο Β ούτε και Σχέδιο Α
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου