Τετάρτη 25 Ιουλίου 2018

Οι μεγάλες αυταπάτες καίγονται καίγοντας ανθρώπους

Αυτή τη φορά δεν χρειάζονται οι ειδικοί των περιβαλλοντικών καταστροφών ή των οικοσυστημάτων και τα επιχειρήματά τους, αλλά μόνον ένα ελάχιστο κοινής λογικής για να καταλάβει κανείς το πώς και το γιατί. Τα ίδια τα γεγονότα μιλούν, αρκεί να τα διασταυρώσεις. Η φοβερότερη και φονικότερη πυρκαγιά στην ζεστή και ξερή Αττική ξέσπασε ενώ ήδη κατακαίγονταν τεράστια δάση κωνοφόρων στην Σουηδία και Φινλανδία, ακόμη και βορειότερα του Αρκτικού Κύκλου. Όποιος αρμόδιος, για να ελαφρύνει τη θέση του, επικαλείται μή αντιμετωπίσιμους «ασύμμετρους κινδύνους», «ασύμμετρες απειλές», πράκτορες ξένων δυνάμεων ή οικοπεδοφάγους, όπως έκαναν το 2007 και πολλοί άλλοι δεκάδες φορές πριν και μετά, ξέρει ή θα έπρεπε να ξέρει ότι λέει λόγια του αέρα. Στα αρκτικά σκανδιναβικά δάση δεν ανάβουν φωτιές Τούρκοι (ή άλλων χωρών) πράκτορες, ούτε οικοπεδοφάγοι, γιατί οι νόμοι είναι ισχυροί και η χώρα αχανής και αραιοκατοικημένη. Βέβαια, αυτό δεν αποκλείει λογικά την περίπτωση, κάποιοι από αυτούς τους «ασύμμετρους» δαιμόνιους να ανάβουν φωτιές στην Αττική ή στη Χαλκιδική, όμως τα γεγονότα μας λένε κάτι πολύ σαφές: Οι ασύμμετροι εχθροί που καταφέρνουν να μένουν επί δεκαετίες αόρατοι, περιττεύουν ως αίτια· ακόμη και σε τόπους πολύ λιγότερο εύφλεκτους από τις λίγες οάσεις που απέμειναν στην έρημο Αττική, τα δάση αρπάζουν φωτιά και καίγονται χωρίς αυτούς. Στη συνέχεια αρχίζει η σοβαρή και δύσκολη συζήτηση. 
Ι
1. Δασικές πυρκαγιές τα καλοκαίρια συνέβαιναν πάντοτε. Παντού, ακόμη και στη Σκανδιναβία ή στη Σιβηρία βορείως του Αρκτικού Κύκλου, πόσο μάλλον στην Ελλάδα, Τουρκία ή Πορτογαλία. Αυξήθηκε όμως η συχνότητά τους και οι λόγοι είναι δύο: Πρώτον η κλιματική αλλαγή, η οποία αλλού προκαλεί συχνότερες και πιο απότομες εναλλαγές του καιρού και αλλού ξηρασίες και ανομβρίες μεγαλύτερης διάρκειας από τη συνηθισμένη. Δεύτερον, αλλαγή των συνηθειών και τρόπου ζωής του ανθρώπου (π.χ. μεγαλύτερη κινητικότητα στον περιβάλλοντα χώρο μέσω της όλο και πιο εντατικής χρήσης του ιδιωτικού αυτοκινήτου - πόσο μάλλον με τον τρόπο που χρησιμοποιείται το ΙΧ στην Ελλάδα το καλοκαίρι, χαλαρές συμπεριφορές σε συνθήκες που γίνονται παράγοντας κινδύνου, άγνοια του τρόπου που λειτουργούν τα στοιχεία της φύσης κλπ), συνεπώς αύξηση της πιθανότητας άμεσα ανθρωπογενών αιτιών δασικής πυρκαγιάς.

Αττική (μέσο και επάνω), Σουηδία (κάτω)
2. Όποιος κυττάξει από αεροπλάνο το πυκνοδομημένο τοπίο της Αττικής, τη σχέση της οικοδομημένης με την ελεύθερη γη και τον ατελή και άναρχο ιστό δευτερευόντων οδικών και άλλων υποδομών, ανάμεσα στους πολυδιαφημισμένους οδικούς άξονες του τύπου «Αττικής Οδού», υποπτεύεται πόσο δύσκολα διαχειρίσιμο είναι το κεφάλαιο πρόληψη και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Η συγκέντρωση αυτού του τεράστιου πληθυσμού - η μισή Ελλάδα - σε τόσο μικρό έδαφος και με τόσο εξωφρενικά κακές χρήσεις γης και με τέτοια οργανωμένη ανοργανωσιά των υποδομών του, ίσως είναι μή διατηρήσιμη. Ανάλογα ισχύουν βέβαια και για μερικά από τα παραθαλάσσια κομμάτια της Νότιας Χαλκιδικής, όμως όχι στον ίδιο βαθμό.
Αττική (επάνω), Καλιφόρνια (Οκτώβριος 2017)
 ΙΙ
Η Αττική πνίγεται όταν βρέχει, καίγεται όταν φυσά και κάνει ζέστη. Το έργο έχει παιχτεί πολλές φορές. Αλλά κάθε επόμενη φορά η τραγωδία γίνεται πιο αβάσταχτη. Το χειμώνα, τα μπαζωμένα ρέματα της Μάνδρας κόστισαν 23 πνιγμένους. Τώρα, ο πολεοδομικός Δαίδαλος των περιοχών δεύτερης κατοικίας στην Ανατολική Αττική έγινε Μινώταυρος και Μολώχ, μια τεράστια παγίδα χωρίς εύκολα προπελάσιμες οδούς διαφυγής, που έπιασε και έκαψε 76 ανθρώπους (ο αριθμός που ισχύει μέχρι τη στιγμή αυτή). 
Ακούμε πάλι τις ίδιες φωνές, συνωμοσιολογούσες και πολιτικολογούσες. Μερικοί από τη μία πλευρά επικαλέστηκαν, τουλάχιστον στην αρχή, μη αντιμετωπίσιμες καταστάσεις,  οι δε της άλλης πλευράς ζητούν ομόθυμα ευθύνες και παραιτήσεις: Γιατί δεν πρόλαβε την τραγωδία ο «από μηχανής Θεός»; Τα ίδια όπως το 2007.
Για τους πρώτους, είπαμε: είναι εκτός θέματος. Η πραγματικότητα μιλά από μόνη της. Οι δεύτεροι, πολύ καλά κάνουν και ζητούν ευθύνες. 
[...] Όσοι φορείς έχουν ασχοληθεί κατ’ελάχιστο με το θέμα έχουν μιλήσει για τα συμπεράσματα της τραγωδίας του καλοκαιριού του 2007. Περιβαλλοντικές οργανώσεις, καθηγητές, δασολόγοι, άνθρωποι που έχουν περάσει από αρμόδιες θέσεις στην δημόσια διοίκηση περιγράφουν μια κατάσταση απελπιστική με τους αρμόδιους φορείς να μην συνεργάζονται μεταξύ τους, να μην έχουν ακριβή εικόνα ο ένας της δουλειάς του άλλου, να γίνεται επαρκής πρόληψη, εκπαίδευση και προετοιμασία, να μην υπάρχει αυτό που με λίγα λόγια λέμε «υποδομή» [..] 
[...] Όταν έχουν καεί δεκάδες άνθρωποι  σε μια μικρή περιοχή, όταν μια φωτιά ξεκινάει στις 5 από την Πεντέλη και έχει φτάσει σε λίγη ώρα στο Μάτι, κάποιος πρέπει να πει τι μεσολάβησε εκείνες τις ώρες ακριβώς, ποιος  ήταν ο σχεδιασμός, γιατί προχώρησε τόσο η φωτιά, αν προσπάθησαν εγκαίρως να εκκενώσουν την περιοχή, γιατί άλλες περιοχές εκκενώθηκαν και το Μάτι όχι [...] (Τζίνα Μοσχολιού: Στην ίδια τραγωδία θεατές, in.gr, 25.7.2018)
Ίδιες ευθύνες ζητήθηκαν και το 2007, και τίποτε δεν άλλαξε. Προφανώς οι δημόσιοι φορείς είναι ανεπαρκείς, ανοργάνωτοι, μη προβλεπτικοί. Υπάρχουν - δεν είναι σπάνια - και τα πολύ χειρότερα. Για την όλη διαχειριστική ποιότητα του υπάρχοντος ελληνικού κράτους, ουδεμία αμφιβολία. Όμως, άς υποθέσουμε ότι είμαστε σε μιά άλλη θεσμική Ελλάδα, σε ένα φανταστικό σύμπαν, αλλά με ίδιο έδαφος και με ίδιο δομημένο περιβάλλον, όπως της εδώ πραγματικής Αττικής. Άς υποθέσουμε ότι όλοι αυτοί είχαν πάρει το μάθημα του 2007 και αυτή τη φορά ήταν πιο αποτελεσματικοί. Άς υποθέσουμε ότι χάρις σε μια έγκαιρη εκκένωση θα είχαν σωθεί αυτοί οι άνθρωποι που χάθηκαν με τόσο φρικτό τρόπο. Ή, ακόμη καλύτερα, άς υποθέσουμε ότι θα άρχιζε έγκαιρα η κατάσβεση, και με πιο πολλές δυνάμεις, ώστε να σώζονταν και οι οικισμοί. Άς υποθέσουμε πώς όλα στους τομείς πρόληψη, πρόβλεψη, προετοιμασία, ετοιμότητα και  διαχείριση του συμβάντος, θα ήταν όπως θα έπρεπε να ήταν και θα λειτουργούσαν όπως έπρεπε. Άς υποθέσουμε ότι αυτή τη φορά, σε αντίθεση με το 2007 στην Ηλεία και στην Πεντέλη, θα πήγαιναν όλα καλά. 
Όμως την επόμενη φορά τί; Τί θα γίνει του χρόνου το καλοκαίρι; Εκεί ή αλλού στην Αττική; Με τους φορείς οργανωμένους και σε ετοιμότητα, σ' αυτή τη φανταστική άλλη θεσμική Ελλάδα με το ίδιο δομημένο αττικό έδαφος, την επόμενη φορά θα φερθεί άραγε και πάλι εξίσου ευνοϊκά και ευσπλαχνικά ο ψυχρός νόμος των πιθανοτήτων;
ΙΙΙ
Τα νέα από την αρκτική Σκανδιναβία, και το γεγονός ότι ακόμη και στην άριστα οργανωμένη Καλιφόρνια τέσσερις δεκάδες άνθρωποι και πολλές χιλιάδες σπίτια κάηκαν στις πυρκαγιές του Οκτωβρίου 2017, μας λένε ότι το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι τόσο απλό και εύκολο - άν και ήδη δεν είναι καθόλου εύκολο να έχεις, στην Ελλάδα σήμερα, οργανωμένους και σε ετοιμότητα φορείς του κράτους για αντιμετώπιση καταστροφών.
α. Στην εποχή της κλιματικής αλλαγής και της «κοινωνίας της διακινδύνευσης» («risk society» - Ulrich Beck), αυτά που μερικοί, αυταπατώμενοι, αποκαλούν ακόμη και σήμερα «ασύμμετρους κινδύνους», «έκτακτες καταστάσεις», «έκτακτα» ή «ακραία καιρικά φαινόμενα», γίνονται όλο και περισσότερο επαναλαμβανόμενες, καθόλου έκτακτες «κανονικότητες». Δεν χρειάζονται προφήτες για να ξέρουμε ότι θα ξαναγίνουν. Είναι βεβαιότητα, όχι πιθανότητα. Οι νόμοι των πιθανοτήτων ορίζουν μόνον το πού και το πότε. Αλλά αυτοί ορίζουν, εν μέρει, και την έκβαση· και μόνον εν μέρει, μόνον το άλλο μισό της έκβασης, το ορίζει η αντιμετώπιση από τα οργανωμένα κράτη και κοινωνίες.
β. Στις νέες καταστάσεις χρειάζονται νέες αντιμετωπίσεις χωρίς αυταπάτες. Η πρόληψη, πρόβλεψη, ετοιμότητα και διαχείριση των συμβάντων είναι ακόμη πιο αναγκαία από πριν, αλλά αυτά δεν αρκούν. Το πιο κρίσιμο είναι η διαρκής και παραμένουσα οργάνωση του εδάφους, των χρήσεων γης, της σχέσης του δομημένου με το μή δομημένο, η μορφή και οργάνωση των δικτύων και των υποδομών. Στις νέες καταστάσεις, το άν η διαμορφωμένη κατάσταση στο έδαφος της Αττικής ή τμημάτων της παραθαλάσσιας Χαλκιδικής είναι τελικά, στη μακροπρόθεσμη κλίμακα του χρόνου, βιώσιμη ή όχι, είναι ένα τρομακτικό ερώτημα που δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα με ναι ή με όχι. 
Βέβαια, πίσω από το τοπικό και ειδικό, παραμονεύει το ακόμη πιο βαρύ ερώτημα για το γενικό και παγκόσμιο: Είναι βιώσιμος και λογικός ο τρόπος χρήσης του εδάφους και των άλλων φυσικών πόρων, ο σημερινός τρόπος του κατοικείν και της μετακίνησης; Είναι τελικά διατηρήσιμος ο όλος τρόπος ζωής των ανθρώπων, αυτός που επικρατεί σήμερα στην Αττική και παντού στον πλανήτη; Το να πείς ναι χωρίς σκέψη, είναι η πιο μεγάλη αυταπάτη.
Ούλριχ Μπεκ (1944 - 2015)
γ.  Όταν η οργανωμένη ανοργανωσιά η αποτυπωμένη επί του εδάφους, η de facto πολεοδομία του παράλογου, μετατρέπει τον τόπο κατοικίας, μόνιμης ή θερινής, σε μικρό και οικείο Άουσβιτς για τόσες δεκάδες άτομα, η ηθική και πολιτική απάντηση μιας ζωντανής κοινωνίας και των δημοκρατικών θεσμών της στο συνταρακτικό πρέπει να είναι ανάλογη. Πάντως όχι του τύπου «συνεχίζουμε αυτό που ξέρουμε» ή «να το σκεφτούμε, και θα δούμε». 
Παραδείγματα: Απαντήσεις των δημοκρατικών θεσμών, αποδεκτές ηθικά αλλά ρεαλιστικές πολιτικά, είναι του τύπου: Νομοθετούμε απόλυτη απαγόρευση κάθε μελλοντικής νομιμοποίησης αυθαιρέτων, τουλάχιστον στην Αττική, Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική και - για τους λάτρεις των δημοψηφισμάτων - της δίνουμε ισχυρή και ανέκκλητη επικύρωση με τοπικά δημοψηφίσματα - ή και με εθνικό. [Βέβαια, μετά από τόσα μπλε, πράσινα και κυανέρυθρα κύματα «δηλώσεων - τακτοποιήσεων - νομιμοποιήσεων», δεν έχουν απομείνει πολλά μή «τακτοποιημένα» αυθαίρετα, όμως το ζήτημα είναι  να αναγγελθεί το τέλος της εποχής των αυταπατών και του ιδιοτελούς παραλογισμού· να επικολληθεί το συμβολικό έστω, αλλά σαφές αγγελτήριο θανάτου αυτού του καταστροφικού πολιτικαντισμού που μοιάζει αθάνατος]. Ή νομοθετούμε, με τον ίδιο ισχυρό τρόπο, απόλυτη απαγόρευση κάθε επέκτασης σχεδίου πόλης και κάθε ένταξης νέων περιοχών σε σχέδιο πόλης, άν δεν δοθούν τελεσίδικα από τους ιδιοκτήτες οι προβλεπόμενες από τους κανόνες της πολεοδομικής επιστήμης εισφορές σε γη και δεν κατασκευαστούν προηγουμένως όλες οι υποδομές επί του εδάφους. Αλλά με προδιαγραφές Βορειοευρωπαϊκού τύπου, όχι τύπου Νάπολης, προαστείων του Παλέρμο ή οικισμών Ανατολικής Αττικής.
Και ασφαλώς, νομοθετούμε και κάνουμε πράξη ισχυρά κίνητρα και αντικίνητρα για αραίωση της Αττικής ως προς τον πληθυσμό, τις εγκατεστημένες δραστηριότητες ή λειτουργίες και συνεπώς τις δομημένες εκτάσεις: Για αποκέντρωση και εσωτερική μετανάστευση, που θα διώχνει κατοίκους και επαγγελματικές δραστηριότητες από την Αττική. Για κατεδάφιση και μη επαναδόμηση των κτισμάτων που θα περιττεύουν λειτουργικά.
Οι πιθανότητες να ενεργήσει έτσι - και όχι με «το θα σκεφτούμε και θα δούμε» - το πολιτικό προσωπικό δεν είναι πολλές. Όμως σε περίπτωση που το κάνει, είναι πάρα πολλές οι πιθανότητες να εγκρίνει η κοινωνία τέτοιες ρυθμίσεις με ποσοστά συντριπτικά. Πάντως, το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι.
δ. [Ίσως δεν είναι κατάλληλη ώρα να ζητηθούν απαντήσεις μετά λόγου γνώσεως από εκείνους τους πολίτες που χτίζουν αυθαίρετα μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις, ή έξω από δάση σε χωράφια (που τεμαχίζονται πρώτα σε αγροτεμάχια και ακολούθως αναβαθμίζονται σε οικόπεδα), ή σε εκτάσεις προορισμένες για την γεωργική χρήση γης που είχαν ανέκαθεν και δενδροφυτεύτηκαν μετά σαν δάση από τους ίδιους τους οικιστές τους (όπως ο τόπος μαρτυρίου του 2018, το Μάτι - που ήταν κάποτε τα Χαλανδριώτικα χωράφια), ή σε παραλίες. Και ακολούθως, όταν τους δίνεται από το κράτος η διέξοδος,  «τα δηλώνουν», τα «τακτοποιούν» και τα «νομιμοποιούν» χάρις σε ένα παράλογο που έγινε και γίνεται θεσμός, συνήθως κάθε φορά που επίκεινται εκλογές. Και από εκείνους, που σε πολλές περιπτώσεις, στο τέλος επιβάλλουν και «ένταξη της περιοχής στο σχέδιο πόλης», αλλά με σχεδιασμό και υποδομές παραγκουπόλεων. Όλοι αυτοί έχουν δύναμη επειδή είναι πολλοί και βρήκαν συνεργούς τους πιό «ευέλικτους και πολυμήχανους» παράγοντες των αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών· βοήθησε πολύ η επιστημονική ανεπάρκεια και ακόμη πιο πολύ το αζημίωτο.
Ας μη παραλείψουμε όμως και εκείνους τους εμπλεκόμενους που βλέπουν τώρα την τραγωδία από απόσταση και με ψυχραιμία: Είναι εκείνοι που στα «καλά χρόνια» είχαν την εξυπνάδα - και κυρίως τα μέσα - για να κάνουν ακριβώς το ίδιο, αλλά με τρόπο «πιο αξιοπρεπή» και εξαρχής νομότυπο: Με την ελληνική πολεοδομική πατέντα των αδειοδοτημένων συγκροτημάτων σε «περιοχές εκτός σχεδίου» ή με την μέθοδο του «ιδιωτικού πολεοδομικού σχεδίου» και της «ιδιωτικής ρυμοτόμησης» μέσα σε εκτάσεις δασών. Αυτοί τα μοσχοπούλησαν έγκαιρα τα έργα τους.
Στους ασφαλείς και ψύχραιμους ανήκουν βέβαια και εκείνοι οι «ευέλικτοι και πολυμήχανοι» υπηρεσιακοί, πολιτικοί και αυτοδιοικητικοί παράγοντες που «τακτοποιούσαν». Δηλαδή εισηγούνταν και ελάμβαναν τις αποφάσεις για «νομιμοποιήσεις», «ρυμοτομήσεις», αδειοδοτήσεις και «εντάξεις στο σχέδιο» ή για μπαζώματα ρεμάτων.  
Κάπως έτσι, με όλους αυτούς τους τρόπους και με τη συνέργεια όλων των παραπάνω εμπλεκομένων, στην Ελλάδα ακυρώθηκε το πιό βασικό εργαλείο του χωροταξικού σχεδιασμού και της πολεοδομικής επιστήμης: Ο καθορισμός των χρήσεων γης και η εφαρμογή τους επί του εδάφους μαζί με τις υποδομές τις αναγκαίες ανά περίπτωση χρήσης (πολεοδομικές πράξεις εφαρμογής).
Μάτι: Αεροφωτογραφίες του 1949 (αριστερά) και του 2008    © Εθνικό Κτηματολόγιο
Οι ψύχραιμοι παράγοντες που πολεοδομούν χωρίς αρχές πολεοδομικής επιστήμης αλλάζουν διαρκώς χρώματα σαν χαμαιλέοντες και έχουν ανεξάντλητη φαντασία· τελευταία μας προέκυψε και το αρλουμποειδές εφεύρημα «οικιστικές πυκνώσεις». Ψευδοεπιστημονικός όρος, μιας φανταστικής «πολεοδομικής επιστήμης» α λα Ελληνικά. Αλλά τι ακριβώς εννοεί στην απλή καθομιλουμένη; Και οι γάτες ξέρουν ότι για τα αυθαίρετα και τις αυθαιρεσίες εκτός δασικών εκτάσεων, τηρείται πιστά από το 1983 η υπόσχεση «όσοι τα δήλωσαν, τα έσωσαν». Και έτσι αυξήθηκαν και πλήθυναν. Μήπως τώρα πάει να δοθεί και για τα αυθαίρετα εντός δασικών εκτάσεων η υπόσχεση «όσοι τα πύκνωσαν, θα τα σώσουν»;
Ψύχραιμοι είναι και οι κατασκευαστές «περιφράξεων» στα παραλιακά τους οικόπεδα, με σπίτια ή χωρίς, μερικοί από τους οποίους ίσως περιμένουν το επόμενο νομικό παραθυράκι και την επόμενη φούσκα παραθεριστικής κατοικίας και «πανω-σηκωμάτων» για να επωφεληθούν περαιτέρω.
Ωστόσο, οι πελάτες όλων αυτών των «ψύχραιμων» ίσως θα 'πρεπε να σκεφτούν μήπως τυχόν, στη δοσοληψία αυτή, τους αναλογεί βαθμός επικινδυνότητας συναγωνίσιμος με της ρωσικής ρουλέτας. Φυσικά ενήλικες είναι, φέρουν οι ίδιοι την ευθύνη των πράξεών τους. Αλλά τα παιδιά τους τί φταίνε];
ε. Αναγκαίες απαντήσεις ζητούνται επειγόντως όχι μόνον από τους εθνικούς πολιτικούς θεσμούς και από τους πολίτες ως άτομα, αλλά και από τους Φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και από τις λεγόμενες τοπικές κοινωνίες με τα συλλογικά, διεκδικητικά κινήματά τους. Π.χ. από εκείνα τα κοινωνικά κινήματα, στην Αττική ή αλλού, που δεν θέλουν εγκαταστάσεις διαχείρισης σκουπιδιών στον οικισμό τους - αλλά τις στέλνουν στον γειτονικό - απαιτείται τώρα, αντί αυτής της ιδιοτέλειας, να ζητήσουν κατεδαφίσεις αυθαίρετης δεύτερης κατοικίας, ιδίως εντός δασών, ξεμπάζωμα των μπαζωμένων ρεμάτων, καθαιρέσεις των παράνομων περιφράξεων. Φαίνεται ουτοπικό επειδή είναι λογικό και μη ιδιοτελές.
Επίσης από το κίνημα που αντιτίθεται - εύλογα - στις εγκαταστάσεις εξόρυξης χρυσού ανοικτού τύπου στη Βόρεια Χαλκιδική, θα περίμενε κανείς να θέσει και το ζήτημα του υπερκορεσμού της Νότιας Χαλκιδικής με συγκροτήματα δεύτερης κατοικίας. Και αυτό φαίνεται ουτοπικό επειδή είναι λογικό και μη ιδιοτελές. Τα κινήματα αυτά έχουν κυρίως μεσοστρωματικούς πυρήνες και υποστηρικτές, που θέλουν (ή και έχουν) τη δεύτερη κατοικία εκεί, προσδοκούν (ματαίως προς το παρόν) αύξηση της αξίας της γης ή περιμένουν καλύτερους καιρούς για να «αναβαθμιστούν» τα χωράφια σε οικόπεδα, κατάλληλα διά τουριστικήν χρήσιν.
Όμως, τουλάχιστον στην βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη κλίμακα της ζωής του ανθρώπου, η φωτιά, σε συνδυασμό με την άπληστη οικοδόμηση γης που δεν είναι για οικοδόμηση και με τον όλο τρόπο ζωής των σημερινών ανθρώπων, σκοτώνει ανθρώπους ή ζώα και καταστρέφει τη φύση και τα σπίτια πολύ πιο αποτελεσματικά και πολύ πιο γρήγορα από τα χρυσωρυχεία ή τις όποιες εγκαταστάσεις διαχείρισης σκουπιδιών. Καλό θα ήταν λοιπόν, τα κινήματα τούτα, στο βαθμό που αυτοκατατάσσονται στην πλευρά που είναι με τη ζωή, να σκεφτόταν λίγο πιο βαθειά και πιο πλατειά. Και σίγουρα, άς σκεφτούν εκείνη τη σοφή φράση του Τζων Ράσκιν, την γραμμένη 150 χρόνια πριν: «There is not wealth but life» Και, άν θέλουν να αντισταθούν οι επόμενες γενεές στην ορμή του θανάτου που έχει καταλάβει τις σημερινές γενεές, άς χάσουν λίγες από τις αμεριμνισίες και αυταπάτες τους και άς δώσουν στα παιδιά τους να διαβάσουν τον Βασιλιά του Χρυσού Ποταμού, του Ράσκιν πάλι.
 
Γιώργος Β. Ριτζούλης 
Τζων Ράσκιν
Νότης Μαυρουδής: Ένα σύμβολο - Η Λούα, ένα σκυλί στο Μάτι (από τον προσωπικό του ιστοχώρο)

Τ. Σαραντής: Αντιπλημμυρικά έργα με τα αυθαίρετα στη θέση τους! (Εφημερίδα των Συντακτών)


http://www.in.gr/2018/08/03/apopsi/klima-allazei-kai-skotonei/

Δημήτρης Γαλάνης: Το κλίμα αλλάζει και σκοτώνει (in.gr, 3.8.2018). 
Άρθρο που μιλά για το πιο σημαντικό από τα ουσιώδη ζητήματα που τίθενται επιτακτικά ενώπιόν μας. Ζήτημα τοπικό και οικουμενικό, που θα το βρίσκουμε διαρκώς μπροστά μας, αύριο και μεθαύριο. Ολοένα και πιο έντονα.
 



Economist: The world is losing the war against climate change


https://www.amna.gr/home/article/281823/I-klimatiki-allagi-prepei-na-ginei-megalo-politiko-thema-

Γιόχαν Γκέοργκ Γκόλνταμερ (καθηγητής «Οικολογίας των Πυρκαγιών» στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ και επικεφαλής του «Παγκόσμιου Κέντρου Παρακολούθησης Πυρκαγιών» (Global Fire Monitoring Center - GFMC) του ΟΗΕ: «Η κλιματική αλλαγή πρέπει να γίνει μεγάλο πολιτικό θέμα» (συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ)
Η αλλαγή χρήσης γης, φονική πυρκαγιά και η καταστροφή στο Μάτι

 
http://www.in.gr/2018/07/26/greece/lekkas-oi-10-logoi-tis-tragodias-ton-pyrkagion/
Ευθ. Λέκκας - Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος / Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Οι 10 λόγοι της τραγωδίας των πυρκαγιών (in.gr, 26.7.2018)

Άντα Ψαρρά:  Για μια κλειστή, κρυμμένη πόρτα (Εφ. Συντακτών)

Γιάννης Κωνσταντινίδης: Ετσι πρέπει να είναι λοιπόν ο φόβος

© Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών - BEYOND

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις 2013 - 2022

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται
Χρίστος Αλεξόπουλος: Κλιματική κρίση και κοινωνική συνοχή

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:
Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:<br>Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι
Πως η αγάπη επουλώνει τη φθορά του κόσμου

Danilo Kiš:

Danilo Kiš:
Συμβουλές σε νεαρούς συγγραφείς, και όχι μόνον

Predrag Matvejević:

Predrag Matvejević:
Ο Ρωσο-Κροάτης ανιχνευτής και λάτρης του Μεσογειακού κόσμου

Azra Nuhefendić

Azra Nuhefendić
Η δημοσιογράφος με τις πολλές διεθνείς διακρίσεις, γράφει για την οριακή, γειτονική Ευρώπη

Μάης του '36, Τάσος Τούσης

Μάης του '36, Τάσος Τούσης
Ο σκληρός Μεσοπόλεμος: η εποχή δοσμένη μέσα από τη ζωή ενός ανθρώπου - συμβόλου

Ετικέτες

«Γενιά του '30» «Μακεδονικό» 1968 1989 αειφορία Ανδρέας Παπανδρέου αντιπροσωπευτική δημοκρατία Αριστοτέλης Αρχιτεκτονική Αυστρομαρξισμός Βαλκανική Βαρουφάκης βιοποικιλότητα Βρετανία Γαλλία Γερμανία Γκράμσι Διακινδύνευση Έθνος και ΕΕ Εκπαίδευση Ελεφάντης Ενέργεια Επισφάλεια ηγεμονία ΗΠΑ Ήπειρος Θ. Αγγελόπουλος Θεοδωράκης Θεσσαλονίκη Θεωρία Συστημάτων Ιβάν Κράστεφ ιστορία Ιταλία Καντ Καρλ Σμιτ Καταναλωτισμός Κεντρική Ευρώπη Κέϋνς Κίνα Κλιματική αλλαγή Κοινοτισμός κοινωνική ανισότητα Κορνήλιος Καστοριάδης Κοσμάς Ψυχοπαίδης Κράτος Πρόνοιας Κώστας Καραμανλής Λιάκος Α. Λογοτεχνία Μάνεσης Μάξ Βέμπερ Μάρξ Μαρωνίτης Μέλισσες Μέσα «κοινωνικής» δικτύωσης Μέσα Ενημέρωσης Μεσόγειος Μεταπολίτευση Μιχ. Παπαγιαννάκης Μουσική Μπερλινγκουέρ Νεοφιλελευθερισμός Νίκος Πουλαντζάς Νίτσε Ο τόπος Οικολογία Ουκρανία Π. Κονδύλης Παγκοσμιοποίηση Παιδεία Πράσινοι Ρήγας Ρίτσος Ρωσία Σεφέρης Σημίτης Σολωμός Σοσιαλδημοκρατία Σχολή Φραγκφούρτης Ταρκόφσκι Τουρκία Τραμπ Τροβαδούροι Τσακαλώτος Τσίπρας Φιλελευθερισμός Φιλοσοφία Χαλκιδική Χέγκελ Χριστιανισμός Acemoglu/Robinson Adorno Albrecht von Lucke André Gorz Axel Honneth Azra Nuhefendić Balibar Brexit Carl Schmitt Chomsky Christopher Lasch Claus Offe Colin Crouch Elmar Altvater Ernst Bloch Ernst-W. Böckenförde Franklin Roosevelt Habermas Hannah Arendt Heidegger Jan-Werner Müller Jeremy Corbyn Laclau Le Corbusier Louis Althusser Marc Mazower Matvejević Michel Foucault Miroslav Krleža Mudde Otto Bauer PRAXIS International Ruskin Sandel Michael Strauss Leo Streeck T. S. Eliot Timothy Snyder Tolkien Ulrich Beck Wallerstein Walter Benjamin Wolfgang Münchau Zygmunt Bauman

Song for the Unification (Zbigniew Preisner -
Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube

Song for the Unification (Zbigniew Preisner - <br>Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων,
ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον...
Ἡ ἀγάπη ...πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει...
Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα·
μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη (προς Κορινθ. Α΄ 13)

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»
«Είμαι βραχυπρόθεσμα απαισιόδοξος αλλά μακροπρόθεσμα αισιόδοξος»

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
«Χριστούγεννα με τον Κοκκινολαίμη – Το Αηδόνι του Χειμώνα»

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι