Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2014

Απέραντο ΠΑΣΟΚ, σαν βόμβα διασποράς

Τη διάλυση του κόμματος ΠΑΣΟΚ είναι να τη φοβάσαι πολύ. Είναι σαν βόμβα διασποράς: τα κοινωνικά θραύσματά του πάνε παντού, καταλαμβάνουν όλο τον χώρο.
 
Στην όψιμη μεταπολίτευση, λίγο πρίν το Έτος των Θαυμάτων 2008 που τ' άλλαξε όλα, πολλοί υπέκυψαν στον πειρασμό και εξιδανίκευσαν το ΠΑΣΟΚ: Αρκεί να θυμηθούμε τη ΝΔ του Κώστα Καραμανλή του Νεότερου με την πολιτική παροχών της. Ή τον τόνο των Μέσων Ενημέρωσης, είτε της “δημοκρατικής παράταξης” είτε του “φιλελεύθερου χώρου”, που είχαν ξεχάσει τι έγραφαν στην εποχή των δικών Κοσκωτά και έσταζαν πάλι μέλι για τον Ανδρέα. 
Ο πειρασμός της εξιδανίκευσης post mortem είναι μεγαλύτερος: το μέρος της κοινωνίας, που τόσο ευτύχησε εκείνα τα χρόνια, 1980 - 2008, και γι' αυτό τόσο πολύ τα αγάπησε και τα νοσταλγεί, ανθίσταται. Και πως να αντισταθεί καλύτερα; Εξιδανικεύοντας τον διαχρονικά καλύτερο εκφραστή του. Κατά βάθος, εκείνα τα χρόνια, όλοι αυτοί είχαν γίνει ΠΑΣΟΚ, ακόμη και οι παραδοσιακοί δεξιοί. Ιδίως αυτοί, όσοι συνέχιζαν το δρόμο ως “επιτυχημένοι κατακτητές παντός καιρού.
Όμως πέρα απο τα κοινωνιολογικά, το πολιτισμικό αποτύπωμα του ΠΑΣΟΚ ήταν σαφές απο την αρχή: Ήταν το αποτύπωμα του οικονομικά ανερχόμενου μεσοαστού. Με τον συνήθη μικροαστό ακόλουθο.

Ως γνωστόν, η πολιτισμική “βάση” δημιουργεί μετά και το οικονομικό “εποικοδόμημα”: Από τα ζιβάγκο και τους αρχοντορεμπέτες, ήταν μισή τσιγαριά δρόμος μέχρι τα νέα τζάκια, τις εξοπλιστικές μπίζνες και τη γενικευμένη καταναλωτική φούσκα. Κλασικά, βεμπεριανά πράγματα.
Ο ανερχόμενος μεσο-μικροαστός της δεκαετίας του 1980 (στην πασοκίστικη διάλεκτο τον ενέτασσαν συνήθως στους λεγόμενους μικρομεσαίους, ως ρετιρέ τους) έγινε ο κατακτητής μεγαλομεσαίος αστός του τέλους της δεκαετίας 1990 και όλης της δεκαετίας του 2000: ο μεγαλομεσαίος, το στέλεχος της ΔΕΚΟ, του χρηματοπιστωτικού, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του αγροτικού συνεταιρισμού, ο μεγάλος συνδικαλιστής με τις άκρες και δίπλα ο εργατολόγος, ο καθηγητής γιατρός με την πελατεία, ο μόνιμος σύμβουλος του Οργανισμού ή άλλου ΝΠΔΔ, ο εργολάβος στα καλά προάστεια, ο εισαγωγέας αυτοκινήτων με πάνω από 2000 κυβικά ή άλλο τι. Αυτός με τη μεζονέτα και με το μεγάλο τζίπ. Από το μικρο-μεσοαστικό ρετιρέ μετακόμισε σε μεγάλη trendy μεζονέτα.
Τώρα στην κρίση, ο κάποτε ανερχόμενος μεγαλομεσαίος δεν άλλαξε συνήθειες και τρόπο ζωής: έχει μαζεμένο λίπος αρκούδας για να κάψει και το καίει, το βλέπεις, στα ακριβά μαγαζιά, στις διακοπές, στα ταξίδια στο εξωτερικό. Ούτε και έπαθε τίποτε από την κρίση, έχασε μόνον ένα μέρος απο τα προσδοκώμενα κέρδη του (έκανε και τη βλακεία να μετακομίσει απο ρετιρέ σε πολύ μεγάλη μεζονέτα, γι' αυτό επαναστατεί τώρα για τους φόρους στα ακίνητα). Άλλοι είναι αυτοί που έπαθαν. Ωστόσο ο επί 30 χρόνια ανερχόμενος φοβάται. Φοβάται πολύ, μην αρχίσει και γίνεται κατερχόμενος. Και αμύνεται: Προς τα μέσα, ψυχολογικά, και προς τα έξω, πολιτικά. Αμύνεται εξιδανικεύοντας ΠΑΣΟΚ. Πολύ ΠΑΣΟΚ: Γεμάτη ΠΑΣΟΚ η εναπομένουσα ΝΔ, πολύ ΠΑΣΟΚ στον ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ οι ΑΝΕΛ, ΠΑΣΟΚ και στο Τίποτα, που πλειοψηφεί, παντού ΠΑΣΟΚ. Μόνο κάτω από την ταμπέλα του κόμματος ΠΑΣΟΚ δεν βρίσκεις πια πολλούς ΠΑΣΟΚους. Μόνον εκεί αραίωσαν πολύ. 
 
Στις καταστροφικές επιπτώσεις που είχε η αντιμετώπιση της κρίσης απο την κυβερνώσα ευρωδεξιά, με το μνημόνιο και τη διαχείριση της τρόικας, η στηριγμένη εξ ολοκλήρου σε υπολογιστικά λάθη οικονομετρικών μαθηματικών τύπων (ο τρελός πολλαπλασιαστής που ανακάλυψε ο Ολιβιέ Μπλανσάρ και η πατάτα στο Excel των Ρόγκοφ-Ράινχαρτ), πρέπει να προστεθεί και η κατά λάθος πυροδότηση της βόμβας διασποράς ΠΑΣΟΚ: Υποτίθεται, μεταρρυθμίσεις και αλλαγή οικονομικού μοντέλου στην Ελλάδα επιδίωκαν· όμως έβγαλαν πάλι έξω από το σκορωφαγωμένο μπαούλο το Τσοβόλα δώστα όλα
Φαίνεται παντού: παντού υποσχέσεις (χωρίς αντίκρυσμα) από κυβερνώντες και αντιπολίτευση για παροχές, δωράκια και ελαφρύνσεις· πουθενά όμως σχέδια για επανεκκίνηση, για παραγωγή που φέρνει προστιθέμενη αξία, για δημιουργία θέσεων εργασίας, για αλλαγή παραγωγικού μοντέλου, για δουλειά με νόημα που θα αποφέρει βιώσιμη άνοδο εισοδημάτων. Άραγε, ποιά διεστραμμένη φόρμουλα της τόσο αγαπητής τους κοινωνικής μηχανικής εμπιστεύθηκαν οι φωστήρες του νεοκλασικού οικονομικού παραδείγματος και βγήκε πάλι από το κουτί το zonk
Μήπως λοιπόν ήταν σοφή η σύσταση τότε, κάποιων που έχασαν κατά κράτος, να μείνουμε διαχρονικά “παγερά αδιάφοροι” απέναντι στο ΠΑΣΟΚ ως κόμμα και κυρίως ως κοινωνικό φαινόμενο; Και τώρα που μας βρήκε η συμφορά, όσοι δεν αγαπάμε τα χρόνια εκείνα και καθόλου δεν τα νοσταλγούμε, ποιούς άλλους να μνημονεύουμε, παρεκτός Μιχάλη Παπαγιαννάκη και Άγγελο Ελεφάντη;
Βεβαιότητες δεν υπάρχουν ούτε στην πολιτική ούτε στην ιστορία, ειδικά όταν το αποτέλεσμα το δείχνει η νεκροψία. Το ερώτημα τι ήταν και τι ήθελε το ΠΑΣΟΚ, ακόμη ζητά απάντηση και προκαλεί, ακριβώς γιατί οι νικητές του τότε είναι πιά νικημένοι με ταπεινωτικό τρόπο, ξαπλωμένοι στο πάτωμα. 
Γ. Ρ.

2 σχόλια:

  1. Να υποθέσω ότι ο κύριος Καστανάς μιλάει για τον εαυτό του και την τάξη του: την τάξη των παλαιών μεγαλοαστών που είδαν με φρίκη τους κολλήγους τους να προσπαθούν να ανέλθουν (με βάση τους θεσμούς κοινωνικής δικαιοσύνης του πρότερου ΠΑΣΟΚ) αντί ως υποταγμένοι και μεμψίμοιροι μπαρμπα-θωμάδες να παραμείνουν στα καλύβια τους, στέλνοντας τα παιδιά τους να επιβιώσουν σαν παρακεντέδες, παραδουλεύτρες και παλλακίδες του μεγαλοαστού αφέντη. Και θρηνεί που η μετατροπή της ελλάδας σε αυστηρά διαστρωματωμένη κοινωνία δεν γίνεται τόσο γρήγορα, αθόρυβα και ανώδυνα όσο φαντάζεται.
    Δυστυχώς κι εμείς, οι απόγονοι αυτών των χωριαταραίων, δεν βλέπουμε τα σχέδια του να αποτυγχάνουν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Απ΄ό,τι βλέπω, άποψη έχετε. Μήπως θα ήταν πιο σωστό να σχολιάσετε όσα λέγονται εδώ για το κόμμα της πρότερης προτίμησής σας, αντί να αναφερεστε στο άρθρο του κ. Καστανά (που δεν είναι εδώ για να σας διαβάσει και να σας απαντήσει);

      Διαγραφή

Δημοφιλείς αναρτήσεις 2013 - 2022

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται
Χρίστος Αλεξόπουλος: Κλιματική κρίση και κοινωνική συνοχή

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:
Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:<br>Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι
Πως η αγάπη επουλώνει τη φθορά του κόσμου

Danilo Kiš:

Danilo Kiš:
Συμβουλές σε νεαρούς συγγραφείς, και όχι μόνον

Predrag Matvejević:

Predrag Matvejević:
Ο Ρωσο-Κροάτης ανιχνευτής και λάτρης του Μεσογειακού κόσμου

Azra Nuhefendić

Azra Nuhefendić
Η δημοσιογράφος με τις πολλές διεθνείς διακρίσεις, γράφει για την οριακή, γειτονική Ευρώπη

Μάης του '36, Τάσος Τούσης

Μάης του '36, Τάσος Τούσης
Ο σκληρός Μεσοπόλεμος: η εποχή δοσμένη μέσα από τη ζωή ενός ανθρώπου - συμβόλου

Ετικέτες

«Γενιά του '30» «Μακεδονικό» 1968 1989 αειφορία Ανδρέας Παπανδρέου αντιπροσωπευτική δημοκρατία Αριστοτέλης Αρχιτεκτονική Αυστρομαρξισμός Βαλκανική Βαρουφάκης βιοποικιλότητα Βρετανία Γαλλία Γερμανία Γκράμσι Διακινδύνευση Έθνος και ΕΕ Εκπαίδευση Ελεφάντης Ενέργεια Επισφάλεια ηγεμονία ΗΠΑ Ήπειρος Θ. Αγγελόπουλος Θεοδωράκης Θεσσαλονίκη Θεωρία Συστημάτων Ιβάν Κράστεφ ιστορία Ιταλία Καντ Καρλ Σμιτ Καταναλωτισμός Κεντρική Ευρώπη Κέϋνς Κίνα Κλιματική αλλαγή Κοινοτισμός κοινωνική ανισότητα Κορνήλιος Καστοριάδης Κοσμάς Ψυχοπαίδης Κράτος Πρόνοιας Κώστας Καραμανλής Λιάκος Α. Λογοτεχνία Μάνεσης Μάξ Βέμπερ Μάρξ Μαρωνίτης Μέλισσες Μέσα «κοινωνικής» δικτύωσης Μέσα Ενημέρωσης Μεσόγειος Μεταπολίτευση Μιχ. Παπαγιαννάκης Μουσική Μπερλινγκουέρ Νεοφιλελευθερισμός Νίκος Πουλαντζάς Νίτσε Ο τόπος Οικολογία Ουκρανία Π. Κονδύλης Παγκοσμιοποίηση Παιδεία Πράσινοι Ρήγας Ρίτσος Ρωσία Σεφέρης Σημίτης Σολωμός Σοσιαλδημοκρατία Σχολή Φραγκφούρτης Ταρκόφσκι Τουρκία Τραμπ Τροβαδούροι Τσακαλώτος Τσίπρας Φιλελευθερισμός Φιλοσοφία Χαλκιδική Χέγκελ Χριστιανισμός Acemoglu/Robinson Adorno Albrecht von Lucke André Gorz Axel Honneth Azra Nuhefendić Balibar Brexit Carl Schmitt Chomsky Christopher Lasch Claus Offe Colin Crouch Elmar Altvater Ernst Bloch Ernst-W. Böckenförde Franklin Roosevelt Habermas Hannah Arendt Heidegger Jan-Werner Müller Jeremy Corbyn Laclau Le Corbusier Louis Althusser Marc Mazower Matvejević Michel Foucault Miroslav Krleža Mudde Otto Bauer PRAXIS International Ruskin Sandel Michael Strauss Leo Streeck T. S. Eliot Timothy Snyder Tolkien Ulrich Beck Wallerstein Walter Benjamin Wolfgang Münchau Zygmunt Bauman

Song for the Unification (Zbigniew Preisner -
Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube

Song for the Unification (Zbigniew Preisner - <br>Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων,
ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον...
Ἡ ἀγάπη ...πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει...
Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα·
μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη (προς Κορινθ. Α΄ 13)

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»
«Είμαι βραχυπρόθεσμα απαισιόδοξος αλλά μακροπρόθεσμα αισιόδοξος»

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
«Χριστούγεννα με τον Κοκκινολαίμη – Το Αηδόνι του Χειμώνα»

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι