Η καστανιά: Άλλοτε έδινε το ψωμί των φτωχών, μετά λησμονήθηκε. Τώρα την ανακαλύπτουμε εκ νέου;

του Στέφαν Ρέμπενιχ 

© Frankfurter Allgemeine Zeitung - Stefan Rebenich:  Das frühere Brot der Armen ist nun selbst arm dran, 30.08.2019

  

Η καστανιά παραγκωνίστηκε ως καλλιεργημένο καρποφόρο δέντρο όχι μόνον επειδή άλλες καλλιέργειες πήραν τη σημασία που είχε κάποτε αυτή στη ζωή του ανθρώπου, αλλά και επειδή αυτό το δέντρο πλήττεται από ασθένειες. Είναι όμως ώρα να ανακαλύψουμε και πάλι τον υγιεινό, πλούσιο σε βιταμίνες καρπό της.
  

«Βγάζει τα κάστανα από τη φωτιά»: Αυτή την παροιμιώδη φράση που εξακολουθεί να ακούγεται από τα χείλη όλων, την οφείλουμε σε έναν από τους μύθους του La Fontaine: Ο πονηρός πίθηκος Μπερτράν (Bertrand) πείθει τον συγκάτοικό του γάτο Ρατόν (Raton) να βγάλει αυτός τα κάστανα από τα κάρβουνα όπου ψήνονταν. Ο γάτος καθώς τα βγάζει καίγεται και τα πετάει αμέσως, με αποτέλεσμα να τα αρπάζει και να τα τρώει μόνος του ο πίθηκος, χωρίς να κάνει την επικίνδυνη δουλειά. Το αντικείμενο του πόθου είναι οι καρποί της εδώδιμης ή γλυκιάς καστανιάς (Castanea sativa), η οποία ανήκει στην ίδια οικογένεια με την οξιά και τη βελανιδιά (Φηγοειδή, Fagaceae) και είναι εντελώς διαφορετικό είδος από την ιπποκαστανιά (Aesculus), η οποίο είναι ένα από τα φυτά της οικογένειας των Ιπποκαστανοειδών που ανήκουν στην τάξη Σαπινδώδη (Sapindaceae). Δεν συνδέονται μεταξύ τους, αν και τοι καρποί τους μοιάζουν.

Όλγα Τοκάρτσουκ

«Τα βιβλία μου δεν είναι «πολιτικά», με την έννοια δηλαδή ότι σε αυτά δεν απαιτώ κάτι πολιτικό. Περιγράφουν πραγματικά τη ζωή. Όταν παρατηρούμε όμως την ανθρώπινη ζωή, συνειδητοποιούμε ότι η πολιτική διεισδύει παντού [...] 

[...] Γράφω βιβλία για να διευρύνω το μυαλό των ανθρώπων. Για να δείξω μία νέα οπτική γωνία. Για να κατανοήσουν οι άνθρωποι ότι αυτό που θεωρούν προφανές δεν είναι τόσο προφανές. Κάποιος άνθρωπος μπορεί να δει μία κατάσταση από μία άλλη οπτική γωνία και να ανακαλύψει ξαφνικά άλλες έννοιες και άλλα επίπεδα. Για αυτό υπάρχει η λογοτεχνία. Για να μπορέσουμε να διευρύνουμε τη συνείδησή μας και την ικανότητα μας να ερμηνεύουμε τη ζωή [...]  

[...] «Ζούμε σε μία περίοδο αλλαγής προτύπων. Το πρότυπο που είχαμε ως τώρα μας ήταν αρκετό. Αλλά σήμερα αυτό αλλάζει και δεν μπορούμε να βρούμε κανένα υποκατάστατο, για να εντάξουμε την ύπαρξή μας. Οι θρησκείες μάς υπονομεύουν μπροστά στα μάτια μας. Είτε γίνονται φονταμενταλιστικές είτε είναι πολύ περιορισμένες και δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο μέγεθος του κόσμου. Οι άνθρωποι δεν έχουν στήριγμα [...]

Μη πυροβολείτε την αγγελιοφόρο! Φιλελεύθεροι και λαϊκιστές: Γιατί φοβούνται και οι δύο τόσο πολύ τη Γκρέτα Τούνμπεργκ;

Ι.  Αποκαλυπτήρια αποσιωπημένων σχέσεων

Για λόγους που έχουν άμεση σχέση με τις αιτίες της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, κυρίως όμως με τις συνέπειες της και με την άφιξη στο σταυροδρόμι της επιλογής εναλλακτικών λύσεων για το αύριο, είναι ήδη «μπελάς» η Γκρέτα Τούνμπεργκ. «Μπελάς» του σήμερα και όχι απλώς εν δυνάμει μπελάς του αύριο, όπως λέει στο ενδιαφέρον άρθρο του ο συντηρητικός αλλά αντισυμβατικός Κώστας Ιορδανίδης («Η μικρή Σουηδέζα», Καθημερινή, 29.9.2019).

“Έτσι λοιπόν, σε αυτήν τη σύνοδο του ΟΗΕ, ενεφανίσθη [...] η Γκρέτα Τούμπεργκ – η 16χρονη Σουηδέζα που απευθύνθηκε με βιαιότητα μοναδική εναντίον των ηγετών του πλανήτη, εγκαλώντας τους «πώς τολμούν» να καταστρέφουν το μέλλον της και της γενιάς της.

Η παρουσία της αντιμετωπίσθηκε με χλευασμό ακόμη και από όσους προπαγανδίζουν την πολιτική ορθότητα. Χαρακτηρίσθηκε εμμονική, ψυχοπαθής περίπου, αλλά όλοι οι ανατροπείς στην ιστορία του ανθρώπου ανήκαν στην κατηγορία αυτή. Οι «φυσιολογικοί» κοιτάμε τις δουλειές μας, κάποιοι φιλόδοξοι εμπλέκονται στη διαχείριση των κοινών ως στυλοβάτες του συστήματος ή άλλοι ως φορείς της «αλλαγής» του.

Από τους ηγέτες που ασχολήθηκαν με τη δίδα Τούμπεργκ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασε την άποψη του διεθνούς κατεστημένου. «Πρόκειται για μια ριζοσπαστική προσέγγιση που εχθρεύεται την κοινωνία μας». Εχει δίκιο. Εάν συνεχίσει με αυτούς τους ρυθμούς, η Γκρέτα Τούμπεργκ ως ανεξέλεγκτη και «εμμονική», θα είναι πράγματι ένας μπελάς μεγάλος, διότι είναι νέα, είναι «τρέντι» και εκτός πολιτικού συστήματος. Και ας λένε ό,τι θέλουν. Ηγέτες που αγωνιούν – ματαίως – να αντιμετωπίσουν προβλήματα σε εθνικό επίπεδο, δεν είναι δυνατόν να διαχειρισθούν πλανητικές προκλήσεις”.

Γερμανία: Με αφορμή το κλίμα, πολιτική πόλωση και κοινωνικός διχασμός «ελληνικού τύπου»; Δείγμα της πολιτικής κατάστασης στην «παλιά» Ευρώπη;

του Γιοχάννες Χίλλιε

© Die Zeit - Johannes Hillje: «Wider die Spaltung beim Klimaschutz!» («Να αντισταθούμε στον διχασμό για το θέμα της προστασίας του κλίματος», 6.10.2019 - μεταφρασμένο απόσπασμα)

 

“[...] Το πιο αξιοπρόσεκτο, δεν είναι το γεγονός ότι τόσο οι ακτιβιστές όσο και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις στη Γερμανία επικρίνουν [ως ανεπαρκή] την κυβερνητική δέσμη μέτρων για το κλίμα. Το ίδιο κάνει, άλλωστε, και ένα πλειοψηφικό μέρος του γερμανικού πληθυσμού, αλλά με υπολογίσιμα ισχυρή και την άλλη πλευρά. Το πιο ανησυχητικό είναι κάτι άλλο: Είναι αδύνατο πλέον να διακρίνεις τις δηλώσεις ορισμένων φιλελεύθερων και συντηρητικών πολιτικών από τις θέσεις της ακροδεξιάς Εναλλακτικής Λύσης για τη Γερμανία (AfD). Ο πρόεδρος του αντιπολιτευόμενου Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP) Christian Lindner δήλωσε σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα, ότι όσον αφορά το θέμα του κλίματος, υπάρχει μια «σιωπηλή πλειοψηφία», ότι κάποιοι θέλουν να κάνουν τους Γερμανούς «vegan ποδηλάτες» και ότι o πρωταρχικός στόχος της σημερινής γερμανικής κυβέρνησης με τη νέα δέσμη μέτρων για το κλίμα είναι «ο κατευνασμός»: Θέλουν να «εξευμενίσουν τη Greta Thunberg».

© Jessy Asmus, Süddeutsche Zeitung

Η επιθετικότητα πολλών ενήλικων αρρένων εναντίον μιας 16χρονης μαθήτριας διαρκώς κλιμακώνεται, ανεβαίνει σε όλο και μεγαλύτερες κορυφές ανωριμότητας. Σ' αυτή την έξαρση συμμετέχει και ο Friedrich Merz [ο μειοψηφήσας υποψήφιος για την προεδρία του συγκυβερνώντος Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος]. Εκτός των άλλων, κατηγόρησε όλους τους επικριτές της κυβερνητικής δέσμης μέτρων για το κλίμα ότι, στην πραγματικότητα, δεν ενδιαφέρονται για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά για την «υπέρβαση του συστήματος» και για την «καταστροφή της δικής μας τάξης πραγμάτων, δηλαδή της οικονομίας της αγοράς». Αυτά που λένε ο φιλελεύθερος Lindner και ο χριστιανοδημοκράτης Merz θα μπορούσαν κάλλιστα να προέρχονται από την ακροδεξιά AfD. Οι ακραίοι δεξιοί τα λένε πιο απλά:  Καταγγέλουν τον «οικο-σοσιαλισμό» και τη «λατρεία της Γκρέτα ως θεάς του κλίματος».
Έτσι, για μια ακόμη φορά, αυτοί που στην πραγματικότητα ωθούν όλο και βαθύτερα στoν φαύλο κύκλο της πόλωσης και του διχασμού δεν είναι πολιτικοί της ίδιας της ακροδεξιάς AfD. Πολιτικοί δημοκρατικών κομμάτων υιοθετούν τα επιχειρήματα της Ακροδεξιάς. Και με αυτό τον τρόπο, ακόμη και μια κοινωνική συναίνεση μπορεί στην πράξη να μετατραπεί σε κοινωνικό διχασμό [...] ”.

© Jessy Asmus, Süddeutsche Zeitung