Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2017

Λέσχη της Ρώμης: Ήρθε η ώρα μας - Το κεφάλαιο έχει γίνει αλαζονικό

© Frankfurter Rundschau - Club of Rome „Das Kapital ist arrogant geworden“, 7.12.2017
 
Συνέντευξη του Ernst Ulrich von Weizsäcker, συμπροέδρου της Λέσχης της Ρώμης με την ευκαιρία της έκδοσης της νέας πραγματογνωμοσύνης της Λέσχης. Τη συνέντευξη πήρε ο Joachim Wille.
 
Κύριε Βάιτσζέκερ, η πραγματογνωμοσύνη σας προειδοποιεί για μια παγκοσμιοποίηση που οδηγείται προς λανθασμένη κατεύθυνση, που προωθεί την υπερβολική εκμετάλλευση των περιβαλλοντικών αποθεμάτων και αντοχών και καταστροφή θέσεων εργασίας. Έχει λοιπόν δίκιο ο Αμερικανός Πρόεδρος Tραμπ;
Ο Τραμπ είναι ανελέητος υλιστής και γι' αυτόν δεν υπάρχει κανένα όριο στην υπερβολική εκμετάλλευση και κατάχρηση του περιβάλλοντος. Ασκεί κριτική εναντίον της παγκοσμιοποίησης αποκλειστικά και μόνον σε τομείς στους οποίους η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας των ΗΠΑ βρίσκεται - με ευθύνη της χώρας αυτής - σε άθλια κατάσταση. Προστατευτισμός a la Tραμπ σημαίνει να περιοριστούν εύλογα και νόμιμα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα άλλων χωρών έναντι των ΗΠΑ, όπως έχει για παράδειγμα το Μεξικό· εξ ου και η παράλογη ιδέα της οικοδόμησης ενός τείχους, για τα έξοδα του οποίου πρέπει να τα πληρώσει και το Μεξικό. Από την άλλη πλευρά, αφήνει ανέγγιχτο το κεφάλαιο, που έχει γίνει αλαζονικό. 
 
Υπάρχει τρόπος να ελέγξουμε και να καθοδηγήσουμε το οικονομικό σύστημα του καπιταλισμού κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην παραβιάζει τα οικολογικά όρια; Και αν ναι, πώς;
Όταν μονοπωλεί την εξουσία το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, οι κρίσεις και οι καταστροφές είναι αναπόφευκτες· όχι μόνον οι οικολογικές, αλλά και οι οικονομικές. Η οικονομία της αγοράς χρειάζεται μια ισορροπία μεταξύ κράτους και αγοράς. Επομένως, τα κράτη και η διεθνής κοινότητα πρέπει να θέτουν κανόνες και να επιβάλλουν κανόνες. Αυτός είναι ο πολιτικός πυρήνας του «νέου διαφωτισμού» που εμείς υποστηρίζουμε και προσανατολισμός του είναι η ισορροπία.
https://www.clubofrome.org/2017/10/25/new-report-to-the-club-of-rome-come-on/
Η πραγματογνωμοσύνη σας τελειώνει με θετικές παρατηρήσεις: Προβάλλει τα επιτυχημένα παραδείγματα, από την αλλαγή στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με περιορισμό άνθρακα μέχρι τον ινδικό «Power-Webstuhl». Πιστεύετε πραγματικά ότι έτσι θα αποτρέψουμε την κατάρρευση;
Τα θετικά παραδείγματα ενθαρρύνουν, αλλά δεν είναι από μόνα τους ικανά για εμποδίσουν την κατάρρευση. Γι' αυτό τον λόγο, σε τούτο το εκτενές τελευταίο μέρος του βιβλίου υπάρχουν και πάρα πολλές προτάσεις και συνταγές πολιτικής στρατηγικής για τα κράτη, για τους επενδυτές και για την κοινωνία των πολιτών, που έχουν ως στόχο να αποτραπεί η κατάρρευση. Επιπλέον, χρειαζόμαστε πράγματι έναν αναπροσανατολισμό του τρόπου σκέψης μας πολύ μεγάλης κλίμακας, μιαν επανεξέταση με διάστάσεις νέου Διαφωτισμού· διότι άν δεν συμβεί αυτό, όλες οι προτάσεις θα παραμείνουν τελικά απλές αυταπάτες και ψευδαισθήσεις.

O Ernst Ulrich von Weizsäcker, 78 ετών είναι φυσικός (σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου), βιολόγος (μεταπτυχιακές στουδες στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ) και πολιτικός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας. Διετέλεσε καθηγητής στα Πανεπιστήμια του Έσσεν, του Κάσσελ και της Καλιφόρνιας, διευθυντής του Κέντρου του ΟΗΕ για την Επιστήμη και την Τεχνολογία στη Ν. Υόρκη, διευθυντής του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Πολιτικής στη Βόννη  και Πρόεδρος του Ινστιτούτου για το Κλίμα στο Βούπερταλ.
  
Διετέλεσε ομοσπονδιακός βουλευτής του SPD μεταξύ 1998 και 2005. Από το 2012 είναι συμπρόεδρος της Λέσχης της Ρώμης. Σημαντικά βιβλία του: Earth Politics (1994), Factor Four: Doubling Wealth, Halving Resource Use (1995), Factor 5 (2009) and Limits to Privatization (2005)

Λέσχη της Ρώμης: Ήρθε η ώρα μας

του Γιόαχιμ Βίλλε

© Frankfurter Rundschau - Joachim Wille: Club of Rome, Wir sind dran, 7.12.2017
 
Πριν από 45 χρόνια, το βιβλίο-πραγματογνωμοσύνη της δεξαμενής σκέψης «Λέσχη της Ρώμης» (Club of Rome) Τα Όρια της Ανάπτυξης συγκλόνισε και αφύπνισε το παγκόσμιο κοινό. Τώρα οι συγγραφείς του επανέρχονται με ένα νέο βιβλίο. Και προειδοποιούν: Επικρέμεται η απειλή της συστημικής κατάρρευσης. 
  
Τα Όρια της Ανάπτυξης κυκλοφόρησαν το έτος 1972, λίγο πριν την πρώτη πετρελαϊκή κρίση. Μέχρι σήμερα δεν έχει εμφανιστεί καμμιά άλλη επιστημονική μελέτη που άσκησε τόσο μεγάλη επιρροή. Εκείνη η πρώτη μεγάλη πραγματογνωμοσύνη της δεξαμενής σκέψης «Λέσχη της Ρώμης» (COR) άλλαξε μονομιάς τη συνείδηση ​​της κοινής γνώμης σε όλο τον κόσμο. Η πρόγνωση των επιστημόνων προκάλεσε σοκ στους πολίτες, στους πολιτικούς και στη βιομηχανία. Η πρόγνωση έλεγε το εξής: Η αυξανόμενη εκβιομηχάνιση, η όλο και πιο έντονη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η καταστροφή των οικοτόπων, η απώλεια της γονιμότητας του εδάφους και η αύξηση του πληθυσμού, άν οι τάσεις αυτές συνεχιστούν και στον επόμενο αιώνα, θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε κατάρρευση των παγκόσμιων συστημάτων. Η πραγματογνωμοσύνη μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες και η συνολική κυκλοφορία της ξεπέρασε τα 30 εκατομμύρια αντίτυπα. 
Εκείνο το βιβλίο ήταν και μια πολιτική έκκληση για δράση. Διότι, εκτός των άλλων, έδειχνε ότι είναι απολύτως εφικτό να δημιουργηθεί ένα σταθερό παγκόσμιο σύστημα, άν ληφθούν μέτρα όπως είναι οι τεχνολογίες με μεγαλύτερο βαθμό απόδοσης, η προστασία του περιβάλλοντος, η ανακύκλωση των πρώτων υλών και η αναστολή της αύξησης του πληθυσμού. Στόχος ήταν μια κατάσταση ισορροπίας που θα επιτρέπει ένα «καλό υλικό επίπεδο διαβίωσης».
Ägypten
Ξηρασία στην Αίγυπτο, κοντά στον Νείλο - και ως επακόλουθο της κλιματικής αλλαγής. Foto: rtr
Μόνον μέσα στη διάρκεια των 25 τελευταίων χρόνων, οι ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακος υπερδιπλασιάστηκαν.
Και τώρα η Λέσχη λέει: «Ήρθε η ώρα μας». Μισόν αιώνα μετά την ίδρυση της δεξαμενής σκέψης, η οποία αγωνίζεται για μια βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη εξέλιξη, και 45 χρόνια μετά τη δημοσίευση της πραγματογνωμοσύνης «Τα Όρια της Ανάπτυξης», δημοσιεύτηκε μια νέα πραγματογνωμοσύνη που συντάχθηκε από 35 συγγραφείς, με επικεφαλής τους δύο συμπροέδρους της Λέσχης Έρνστ Ούλριχ φον Βάιτσζέκερ (Ernst Ulrich von Weizsäcker) και Άντερς Βίκμαν (Anders Wijkman). O Weizsäcker είναι ένας από τους πιο γνωστούς περιβαλλοντικούς ερευνητές της Γερμανίας, ο Wijkman είναι Σουηδός πολιτικός που επικεντρώνεται στα περιβαλλοντικά ζητήματα. Οι συγγραφείς αποτιμούν αυτόν τον μισό αιώνα, ο οποίος ακολούθησε όσο καμμιά προηγούμενη εποχή το παράδειγμα της οικονομικής μεγέθυνσης και προσπαθούν και πάλι να εντοπίσουν διεξόδους. 
Ο τίτλος του βιβλίου αυτού με τις 400 σελίδες, έχει λοιπόν, ως ανάλυση και έκκληση, δύο σημασίες, όπως είχε δύο σημασίες και ο τίτλος «Τα Όρια της Ανάπτυξης» του παλιού. Ο τίτλος λέει περίπου «Ήρθε η ώρα μας» [ο πρωτότυπος αγγλικός είναι «Come On! Capitalism, Short-termism, Population and the Destruction of the Planet», στα γερμανικά τον μετέφρασαν «Wir sind dran - was wir ändern müssen wenn wir bleiben wollen - Eine neue Aufklärung für eine wolle Welt»]. Αφενός, ο τίτλος δηλώνει ότι τα βασικά συμπεράσματα του 1972 είναι σωστά και ακόμη ισχύουν. Αν και έχουν εν τω μεταξύ αναπτυχθεί κάποιες μορφές ανάπτυξης ευνοϊκές για την οικολογική σταθερότητα, όπως είναι λόγου χάρη η άνθηση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, ωστόσο η ανάπτυξη που εγκυμομεί τον κίνδυνο συνεχίζει ακάθεκτη το δρόμο της χωρίς σταματημό. Επιπλέον, προστέθηκαν και άλλοι κίνδυνοι, που ήταν αδύνατο να προβλέψει εκείνη την εποχή η Λέσχη της Ρώμης, οι οποίοι επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο την πλανητικής κλίμακας κρίση. Οι λέξεις-κλειδιά είναι αλλαγή του κλίματος, καταστροφή γόνιμου εδάφους, απώλεια βιοποικιλότητας. 
Μόνον μέσα στη διάρκεια των 25 τελευταίων χρόνων, οι ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακος υπερδιπλασιάστηκαν. Ο δείκτης βιοποικιλότητας έχει παρουσιάσει μείωση μεγαλύτερη από 50 % και το «οικολογικό αποτύπωμα» έχει γίνει τόσο μεγάλο, ώστε στην πραγματικότητα χρειάζονται «1,6 πλανήτες» του μεγέθυς της γής για να καλύψουν την ημερήσια κατανάλωση. Σύμφωνα με τους ειδικούς, περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού ζει ήδη σε ποικίλες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως είναι η πείνα, οι εμπόλεμες συνθήκες, ξηρασίες που εμφανίζονται σε τακτικά διαστήματα και πλημμύρες. 
Η ανάλυση των πολλαπλών παγκόσμιων κρίσεων στο πρώτο μέρος του βιβλίου είναι αμείλικτη. Είναι αλήθεια πως έχουν εντοπιστεί νέες πηγές πρώτων υλών και χρησιμοποιούνται τώρα νέες τεχνικές εξόρυξης τους (όπως λόγου χάρη η μέθοδος fracking στην περίπτωση των σχιστολιθικών κοιτασμάτων πετρελαίου) και αποδοτικότερες τεχνολογίες, και ως αποτέλεσμα, έχουν μέχρι στιγμής αποφευχθεί σε μεγάλο βαθμό οι ελλείψεις, με την πραγματική σημασία της λέξης, αυτών των πρώτων υλών. Αλλά η οικολογική καταστροφή μεγάλων διαστάσεων επιδεινώνεται, ενώ οι κοινωνίες στον Βορρά και στον Νότο χάνουν τη συνοχή τους όλο και περισσότερο. «Από πολιτική άποψη, έχουμε κρίση της δημοκρατίας, των ιδεολογιών και του καπιταλισμού. Από κοινωνική άποψη, το ζήτημα είναι η σκληρή φτώχεια και η απελπιστική ανεργία. Δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει κάθε εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις τους», γράφουν ο Weizsäcker και οι συνεργάτες του. Ο Ντόναλντ Τραμπ και η Εναλλακτική Πρόταση για τη Γερμανία (AfD) είναι εδώ και μας το θυμίζουν.


Joachim Wille Ο Joachim Wille είναι δημοσιογράφος στην εφημερίδα Frankfurter Rundschau, ειδικευμένος σε θέματα περιβάλλοντος, βραβευμένος με το Βραβείο Περιβαλλοντικής Δημοσιογραφίας του Γερμανικού Ιδρύματος για το Περιβάλλον (Journalistenpreis der Deutschen Umweltstiftung)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις 2013 - 2022

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται
Χρίστος Αλεξόπουλος: Κλιματική κρίση και κοινωνική συνοχή

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:
Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:<br>Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι
Πως η αγάπη επουλώνει τη φθορά του κόσμου

Danilo Kiš:

Danilo Kiš:
Συμβουλές σε νεαρούς συγγραφείς, και όχι μόνον

Predrag Matvejević:

Predrag Matvejević:
Ο Ρωσο-Κροάτης ανιχνευτής και λάτρης του Μεσογειακού κόσμου

Azra Nuhefendić

Azra Nuhefendić
Η δημοσιογράφος με τις πολλές διεθνείς διακρίσεις, γράφει για την οριακή, γειτονική Ευρώπη

Μάης του '36, Τάσος Τούσης

Μάης του '36, Τάσος Τούσης
Ο σκληρός Μεσοπόλεμος: η εποχή δοσμένη μέσα από τη ζωή ενός ανθρώπου - συμβόλου

Ετικέτες

«Γενιά του '30» «Μακεδονικό» 1968 1989 αειφορία Ανδρέας Παπανδρέου αντιπροσωπευτική δημοκρατία Αριστοτέλης Αρχιτεκτονική Αυστρομαρξισμός Βαλκανική Βαρουφάκης βιοποικιλότητα Βρετανία Γαλλία Γερμανία Γκράμσι Διακινδύνευση Έθνος και ΕΕ Εκπαίδευση Ελεφάντης Ενέργεια Επισφάλεια ηγεμονία ΗΠΑ Ήπειρος Θ. Αγγελόπουλος Θεοδωράκης Θεσσαλονίκη Θεωρία Συστημάτων Ιβάν Κράστεφ ιστορία Ιταλία Καντ Καρλ Σμιτ Καταναλωτισμός Κεντρική Ευρώπη Κέϋνς Κίνα Κλιματική αλλαγή Κοινοτισμός κοινωνική ανισότητα Κορνήλιος Καστοριάδης Κοσμάς Ψυχοπαίδης Κράτος Πρόνοιας Κώστας Καραμανλής Λιάκος Α. Λογοτεχνία Μάνεσης Μάξ Βέμπερ Μάρξ Μαρωνίτης Μέλισσες Μέσα «κοινωνικής» δικτύωσης Μέσα Ενημέρωσης Μεσόγειος Μεταπολίτευση Μιχ. Παπαγιαννάκης Μουσική Μπερλινγκουέρ Νεοφιλελευθερισμός Νίκος Πουλαντζάς Νίτσε Ο τόπος Οικολογία Ουκρανία Π. Κονδύλης Παγκοσμιοποίηση Παιδεία Πράσινοι Ρήγας Ρίτσος Ρωσία Σεφέρης Σημίτης Σολωμός Σοσιαλδημοκρατία Σχολή Φραγκφούρτης Ταρκόφσκι Τουρκία Τραμπ Τροβαδούροι Τσακαλώτος Τσίπρας Φιλελευθερισμός Φιλοσοφία Χαλκιδική Χέγκελ Χριστιανισμός Acemoglu/Robinson Adorno Albrecht von Lucke André Gorz Axel Honneth Azra Nuhefendić Balibar Brexit Carl Schmitt Chomsky Christopher Lasch Claus Offe Colin Crouch Elmar Altvater Ernst Bloch Ernst-W. Böckenförde Franklin Roosevelt Habermas Hannah Arendt Heidegger Jan-Werner Müller Jeremy Corbyn Laclau Le Corbusier Louis Althusser Marc Mazower Matvejević Michel Foucault Miroslav Krleža Mudde Otto Bauer PRAXIS International Ruskin Sandel Michael Strauss Leo Streeck T. S. Eliot Timothy Snyder Tolkien Ulrich Beck Wallerstein Walter Benjamin Wolfgang Münchau Zygmunt Bauman

Song for the Unification (Zbigniew Preisner -
Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube

Song for the Unification (Zbigniew Preisner - <br>Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων,
ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον...
Ἡ ἀγάπη ...πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει...
Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα·
μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη (προς Κορινθ. Α΄ 13)

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»
«Είμαι βραχυπρόθεσμα απαισιόδοξος αλλά μακροπρόθεσμα αισιόδοξος»

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
«Χριστούγεννα με τον Κοκκινολαίμη – Το Αηδόνι του Χειμώνα»

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι