Δύο λόγοι για να ψηφίσει κανείς ΣΥΡΙΖΑ. Χωρίς ψευδαισθήσεις, με σφιγμένα τα δόντια και βρίζοντας

1. Αντίθετα με τα θρυλούμενα, η πιθανότατη πλέον επιστροφή στην εξουσία της ΝΔ δεν θα φέρει αυτά που πολλοί ειλικρινώς φοβούνται και άλλοι προβάλλουν ως φόβητρο. Γράφαμε αμέσως μετά τις ευρωεκλογές:

Για το τί μας περιμένει με την πιθανή πλέον επιστροφή της «όλης» ΝΔ στην εξουσία, άς κοιτάξουμε την εποχή Σαμαρά (2012-2015) και θα καταλάβουμε πολλά. Δεν θα διαφέρει. Όπως, αντίστοιχα, δεν διέφερε ουσιαστικά η εποχή Κώστα Καραμανλή (2004-2009) από την εποχή του «όλου» ΠΑΣΟΚ, 1981-1989 [...] Στο νέο τσίρκο που έρχεται τώρα στην πόλη μας θα δούμε και πολλά άλλα χιλιοπαιγμένα νούμερα, γιατί δεν υπάρχουν δυνάμεις που θα έκαναν να διαφέρει σε κάτι ουσιαστικό από το παρελθόν η επερχόμενη δεξιά διακυβέρνηση. Η ίδια ορμή που ανέβασε τον ΣΥΡΙΖΑ στα τραγικά, βαριά και ασήκωτα «αντιμνημονιακά» χρόνια, γίνεται τώρα αντι-ΣΥΡΙΖΑϊκή ελαφρά φαρσοκωμωδία. Τώρα ανεβάζει τη ΝΔ ως Χαλίφη στη θέση του Χαλίφη ενός κράτους που λαφυραγωγείται από εναλλασσόμενες παρεοκρατίες.

Αυτό είναι το πιο σημαντικό επιχείρημα για να μη ψηφίσει κανείς ΝΔ στις κοινοβουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου. Όχι η υποτιθέμενη στροφή προς την κλασική, αγγλοσαξωνικού τύπου, νεοφιλελεύθερη άβυσσο. Στα μέρη μας η οδός της απωλείας ακολουθεί άλλη διαδρομή· αλλά αυτό δεν την κάνει λιγότερο καταστροφική και επώδυνη.
Να ψηφίσει όμως ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί; Διέφερε ουσιαστικά και στην πράξη το αταίριαστο κυβερνητικό υβρίδιο Τσίπρα-Καμένου από το άλλο υβριδικό σχήμα, την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, αλλά και από την πιο καθαρόαιμη των καθαρόαιμων κυβερνήσεων της «όλης» ΝΔ, την διακυβέρνηση Κώστα Καραμανλή 2004-2009; Και σε τί διέφερε;

Διέφερε στο γεγονός ότι άσκησε επανορθωτική πολιτική, ισχνή έστω. Επανορθώνοντας ακόμη και μερικές από τις συνέπειες της πρότερης δράσης του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ, άν και ποτέ δεν το ομολόγησε. Οι κυριότερες επιτυχείς και καλοδεχούμενες κυβερνητικές δράσεις του κόμματος της Αριστεράς «που μας έλαχε» ήταν τρεις. Και οι τρεις ήταν απολύτως εξαναγκασμένες και εντελώς επανορθωτικής φύσης, αλλά απτές: 

- Η σχετική δημοσιονομική σταθεροποίηση μετά την ευτυχή κωλοτούμπα του Ιουλίου 2015. Το γεγονός ότι επιτεύχθηκε με υπερφορολόγηση μερικών από τα μεσαία κοινωνικά στρώματα είναι το δυσάρεστο αλλά αναπόφευκτο επακόλουθο της προηγούμενης υποφορολόγησης τους επί δεκαετίες, δηλαδή μιας ηθελημένης πολιτικής επιλογής. Και πέρα από το ζήτημα εάν, υπό τον σημερινό διεθνή καταμερισμό εργασίας, είναι βιώσιμη μια οικονομία και μια κοινωνία με ποσοστά «αυτοαπασχολούμενων» όπως τα ελληνικά, εκείνη η πολιτική επιλογή ήταν μια από τις βασικές αιτίες της δημοσιονομικής κατάρρευσης, κυρίως όμως των μονίμως κάκιστων δεικτών κοινωνικής ανισότητας στην Ελλάδα. Και πάει πολύ οι ένοχοι να παριστάνουν τώρα τους κατήγορους.

- Φυσικά, το ίδιο το γεγονός ότι προτίμησε την κωλοτούμπα, ενώ, αλλού, οι Brexiters προτίμησαν να βουτήξουν στον βάλτο που δημιούργησαν οι ίδιοι με δικά τους απόνερα, και μένουν εκεί κολλημένοι εδώ και τρία χρόνια. 

- Τέλος η ορθολογική, κατά το δυνατόν δίκαια και για τις δύο πλευρές, αλλά κυρίως σύμφωνη με τη γεωπολιτική πραγματικότητα, επίλυση του Μακεδονικού. Άς θυμόμαστε ότι με ευθύνη τόσο της ΝΔ όσο και του ΠΑΣΟΚ έμεινε άλυτο όταν οι συνθήκες ήταν πιο ευνοϊκές για πιο καλή διπλωματική λύση· και με το πέρασμα του χρόνου η ελληνική θέση αποδυναμωνόταν όλο και περισσότερο, σε πείσμα των ανεδαφικών εικασιών θερμοκέφαλων και πολιτικάντηδων.

Με την διαφαινόμενη επιστροφή της «όλης» ΝΔ στην εξουσία (βλ. και ομιλία Κ. Καραμανλή στη Θεσσαλονίκη), μαζί με όλα τα παραδοσιακά κοινωνικά της στηρίγματα που συνδιαμόρφωσαν το μεταπολιτευτικό κομματικό μας σύστημα, είναι εντελώς αμφίβολο ότι θα υπάρξουν άλλες τέτοιες, ισχνές έστω, κυβερνητικές δράσεις, επανορθωτικές μιας καταστροφικής πολιτικής δεκαετιών.

Ο ατυχής όρος «ακραίο Κέντρο». Στη Βρετανία, στην Ελλάδα και αλλού

Ο όρος «ακραίο Κέντρο», με τη σημασία που χρησιμοποιείται στη σημερινή Ελλάδα, χρησιμοποιήθηκε στην πολιτική συζήτηση για πρώτη φορά στη Βρετανία. Αυτοί που τον επινόησαν - όπως ο πακιστανοβρετανός πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας Ταρίκ Αλί, ο οποίος σπούδασε στο Κολλέγιο Exeter της Οξφόρδης πολιτική επιστήμη, οικονομικά και φιλοσοφία - πέρασαν την κατά Λένιν «παιδική αρρώστεια» στη δεκαετία του 1970, αλλά είχαν την ατυχία να μη τους δημιουργήσει αντισώματα. Όπως ακριβώς πολλοί συνομήλικοί τους στη δική μας χώρα.
Όταν λανσαρίστηκε ο όρος, εννοούσαν κυρίως τους «Μπλεριστές» του Εργατικού Κόμματος, οι οποίοι ήταν πολύ πιο φιλοπόλεμοι από τους Συντηρητικούς (βλ. τους πολέμους στο Ιράκ και Αφγανιστάν κτλ). Κυρίως όμως, οι εφευρέτες του όρου είχαν κατά νου την κοινωνική και οικονομική πολιτική των «Μπλεριστών». Αυτοί συνέχισαν με πιο ήπιο τρόπο, αλλά επίμονα, την απότομη στροφή των Συντηρητικών κυβερνήσεων της εποχής Θάτσερ, με στόχο κυρίως να προσεταιριστούν τα ανώτερα μεσαία κοινωνικά στρώματα. Οι «Μπλεριστές» έλαβαν μέτρα περιορισμού του μεταπολεμικού βρετανικού κράτους πρόνοιας, παρέδωσαν στην «αγορά» κοινωφελείς υπηρεσίες εμβληματικές της εποχής που άκμαζε η βρετανική  δημόσια εκπαίδευση και υγεία και αφάνισαν επιτυχώς την αριστερή πτέρυγα του Εργατικού Κόμματος.

Τέτοιες πολιτικές, στις οποίες τον ρόλο του δεξιού εξτρέμ αναλαμβάνουν αριστεροί της μεσαίας γραμμής ή παίχτες σαν τον Άριεν Ρόμπεν (αριστεροπόδαροι που μπαίνουν όμως και σουτάρουν από τη δεξιά πλευρά), μέχρι και κεντρικοί οπισθοφύλακες, δεν αποτελούν ιδιαιτερότητα των λεγόμενων Νέων Εργατικών της «Μπλερικής» εποχής, ούτε είναι ιστορική εξαίρεση.

Παραδείγματα υπάρχουν πολλά. Άς θυμηθούμε, λόγου χάρη, τους «αρχέγονους Βενιζελικούς» (όρος του δημοσιογράφου κ. Ιορδανίδη στην εφημερίδα Καθημερινή) των αρχών του 20ού αιώνα. Το βενιζελικό Κόμμα των Φιλελευθέρων δεν είχε μόνον έντονη επιθετικότητα στην εξωτερική του πολιτική και διαρκή φιλοπόλεμη διάθεση, η οποία ωραιοποιήθηκε από την ελληνική ιστοριογραφία ως επιτυχής διεκδίκηση των εθνικών δικαίων. Ήταν, εκτός των άλλων, πολύ πιο αποτελεσματικό στην καταστολή των συνδικαλιστικών διεκδικήσεων της εργατικής τάξης, πιο επίμονα αντικομμουνιστικό από το αντίπαλο Λαïκό Κόμμα (βλ. τον περιβόητο «Ιδιώνυμο Νόμο»), είχε ανάμεσα στους υποστηρικτές του ακόμη και ακραίους ρατσιστές αντισημίτες (βλ. το πογκρόμ του Κάμπελ στη Θεσσαλονίκη), τα δε στηρίγματά του στις ένοπλες δυνάμεις ανταγωνίζονταν με τους μοναρχικούς συναδέλφους τους σε αριθμό και συχνότητα πραξικοπημάτων. 

«Tο μέλλον μας πουλήθηκε για να κερδίζει απίστευτα μεγάλα ποσά ένας μικρός αριθμός ανθρώπων». Η Γκρέτα Τούνμπεργκ στη Βουλή των Κοινοτήτων

© The Guardian - Greta Thunberg: «You did not act in time»: Greta Thunberg's full speech to MPs, 24.4.2019

  

Το πλήρες κείμενο της ομιλίας της Greta Thunberg στη Βουλή των Κοινοτήτων, Λονδίνο, 23 Απριλίου 2019, όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα The Guardian.

  

Γνωρίζω ότι πολλοί ανάμεσά σας δεν θέλετε να μας ακούτε· και λέτε ότι είμαστε απλώς παιδιά. Όμως το μόνο που κάνουμε, είναι να επαναλαμβάνουμε το ομόφωνο μηνυμα της επιστήμης για το κλίμα. 

Πολλοί από εσάς δείχνετε μεγάλο ενδιαφέρον για το γεγονός ότι με την απεργία μας από τα μαθήματα του σχολείου κάθε Παρασκευή χάνουμε πολύτιμο χρόνο διδασκαλίας· σας διαβεβαιώ όμως, ότι άν αρχίζατε να λαμβάνετε υπόψη τα πορίσματα της επιστήμης για να δώσετε μια ευκαιρία στο δικό μας μέλλον, θα επιστρέφαμε αυτοστιγμεί στα μαθήματά μας. Μήπως είναι πάρα πολύ αυτό που σας ζητάμε;
Το 2030 θα είμαι 26 ετών. Η μικρή μου αδερφή Μπεάτα θα είναι 23. Όπως και πολλά δικά σας παιδιά ή εγγόνια. Και μας λένε: «Τότε θα βρίσκεστε στην πιο καλή σας ηλικία. Θα είστε νέοι, θα έχετε όλη τη ζωή μπροστά σας». Όμως δεν είμαι πολύ σίγουρη ότι το 2030 θα είναι τόσο καλή εποχή για εμάς.
Είχα την τύχη να γεννηθώ σε μια εποχή και σε έναν τόπο όπου όλοι μας έλεγαν να κάνουμε μεγάλα όνειρα. Μου έλεγαν ότι θα μπορούσα να γίνω ο,τιδήποτε επιθυμούσα και θα μπορούσα να ζήσω οπουδήποτε ήθελα. Άνθρωποι σαν εμένα είχαν όλα όσα χρειαζόταν και ακόμη περισσότερα. Είχαμε πράγματα που οι παππούδες μας δεν μπορούσαν ούτε καν να ονειρευτούν. Είχαμε όλα όσα μπορούσαμε να επιθυμήσουμε σ΄ όλη την πορεία της ζωής μας· κι όμως τώρα ξέρουμε πως μπορεί και να μην έχουμε τίποτε.
Τώρα, είναι πιθανό ότι δεν έχουμε πια ούτε καν μέλλον.
Και αυτό συνέβη, επειδή αυτό το μέλλον πουλήθηκε για να κερδίζει απίστευτα μεγάλα χρηματικά ποσά ένας μικρός αριθμός ανθρώπων. Κάθε φορά που λέγατε «το μόνο μας όριο προς τα επάνω είναι ο ουρανός», κάθε φορά που λέγατε «ζεις μόνον μια φορά», κλέβατε το μέλλον μας.

Μοζαμβίκη, πλημμύρα και κυκλώνες, Άνοιξη 2019

Ελληνική πολιτική ως μέρος της ευρωπαϊκής - η μεγάλη εικόνα: Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Απόκλιση

Καθώς βαδίζουμε προς τις πρόωρες εθνικές εκλογές που πυροδοτήθηκαν από το αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών και αυτοδιοικητικών εκλογών, η εμπλοκή με τις γνώριμες επαρχιώτικες καφενειακές συζητήσεις, ο σχολιασμός των τελευταίων ημερών ρουσφετολογίας (που μας είναι τόσο οικείες από πάμπολλες περιπτώσεις προηγούμενων κυβερνήσεων) ή μια καταφυγή στην ψευδή συνείδηση των ιδεολογημάτων, είναι ο πιο χαμένος χρόνος. Αξίζει, πρώτα-πρώτα, να προσέξουμε τη μεγάλη εικόνα και τους αδιάψευστους αριθμούς στα εκλογικά αποτελέσματα των χωρών της ΕΕ: Έχουμε σοβαρό πρόβλημα. Ως χώρα, έχουμε και πάλι πρόβλημα πολιτικής απόκλισης από την τωρινή επικρατούσα τάση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποκλίνει η Ελλάδα, η Ιταλία και μερικές χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης.
Στα εκλογικά σώματα Ιταλίας και Ελλάδας, και με κάπως διαφορετικό τρόπο στους εκλογείς μερικών χωρών της πρώην Ανατολικής Ευρώπης, αναπτύσσονται μορφές «κυκλοφορίας» αντίστροφες με αυτές που είδαμε στον «πυρήνα» της ΕΕ (Γαλλία + Γερμανία + Χώρες Μπενελούξ), στις χώρες της Ιβηρικής χερσονήσου, στην Ιρλανδία, στις Σκανδιναβικές χώρες, καθώς επίσης στις τρείς Βαλτικές χώρες.
Μια ακόμη επιβεβαίωση της επικρατούσας τάσης στην Ευρώπη του 2019 ήρθε από τις κοινοβουλευτικές εκλογές της 5ης Ιουνίου στη Δανία, όπου παρά την άνοδο του πιο δεξιού από τα δύο φιλελεύθερα κόμματα και των Συντηρητικών, το «κόκκινο μπλοκ» (οι πρωτεύσαντες Σοσιαλδημοκράτες, οι Ριζοσπάστες Αριστεροί Φιλελεύθεροι της επιτρόπου και υποψήφιας για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Margrethe Vestager, το Πράσινο «Σοσιαλιστικό Κόμμα του Λαού» και η αριστερή - οικοσοσιαλιστική «Ενωτική Λίστα») «προσπέρασε» με σημαντικά μεγαλύτερη αθροιστική άνοδο και έχει άνετη πλειοψηφία 91 εδρών σε σύνολο 179. Ταυτόχρονα καταποντίστηκε το λαϊκίστικο ακροδεξιό DPP (8,7 % έναντι 21 % το 2015).

Όμως, ειδικά στην Ιταλία και την Ελλάδα, δυνάμεις που μερικοί αποκαλούν (δικαιολογημένα ή όχι δεν έχει σημασία) «αριστερό λαϊκισμό»,  μεταφορτώνουν τώρα στην Δεξιά (Ελλάδα) ή στην Ακροδεξιά (Ιταλία) ένα σημαντικό μέρος των εκλογέων που παρέλαβαν από την «Κεντροαριστερά» στην περίοδο 2010-2015. Πρόκειται για κινήσεις που έχουν αναλογίες αλλά δεν ταυτίζονται. Διότι ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ (είτε ο τωρινός είτε ο παλιός αντιμνημονιακός) είναι ή ήταν ποτέ Κίνημα 5 Αστέρων, ούτε βέβαια η ΝΔ είναι ή ήταν Λέγκα - ούτε καν η ΝΔ επί πρωθυπουργίας Σαμαρά, με τον κ. Μπαλτάκο στο Μαξίμου. Ωστόσο η αναλογία στις κατευθύνσεις της ροής, πριν και τώρα, είναι ολοφάνερη. Επίσης, την ώρα που σχεδόν παντού στην ΕΕ παρατηρείται μεγάλη αύξηση της συμμετοχής πολιτών στην ψηφοφορία για το Ευρωκοινοβούλιο, ιδίως στη συμμετοχή των νέων, βλέπουμε μείωση της συμμετοχής στην Ελλάδα και στην Ιταλία. Ιδίως των νέων.

Luchino Visconti: Ο Γατόπαρδος, μια ιστορία εξουσίας σε εποχή αναβρασμού του Μεσογειακού Νότου,

με την αξέχαστη ερμηνεία του Αλαίν Ντελόν

Χρ. Αλεξόπουλος: Πολιτική παρακμή και κοινωνική ενεργοποίηση - Διακινδύνευση & μέλλον των κοινωνιών

© Μεταρρύθμιση - Χρίστος Αλεξόπουλος: Πολιτική παρακμή και κοινωνική ενεργοποίηση, 2.06.2019
   

Το θέμα είναι, τα σημαντικά και υπερεθνικής εμβέλειας νέα κοινωνικά ρεύματα, όπως τα κινήματα για την προστασία του κλίματος Fridays for Future και Extinction Rebellion (τα οποία θέτουν επί τάπητος με τρόπο ουσιαστικό την ζωτικής σημασίας ανάγκη διασφάλισης της βιωσιμότητας της ανθρωπότητας), να λειτουργήσουν ως καταλύτες για ενεργοποίηση των δομών της κοινωνίας και για νέες πολιτικές, δημιουργικές, λειτουργικές, κοινωνικά δίκαιες. Και όχι να λειτουργήσουν ως βαλβίδες αποσυμπίεσης. Γιατί άν απλώς επέλθει μια εκτόνωση, οι επιλογές και αποφάσεις του πολιτικού συστήματος θα αναπαραγάγουν πάλι τις κατεστημένες, παρακμιακές και αυτοκαταστροφικές λογικές πολιτικής διαχείρισης, όπως αυτές που μας έφεραν στο παρόν αδιέξοδο. Δύο άρθρα του κοινωνιολόγου  Χρίστου Αλεξόπουλου.
 
Τόσο σε πλανητικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από μεγάλη ρευστότητα, η οποία αυξάνει τον βαθμό διακινδύνευσης, ενώ το πολιτικό σύστημα δεν φαίνεται ικανό, τουλάχιστον μέχρι τώρα, να καταθέσει εναλλακτικές προτάσεις για την διαχείριση της δυναμικής της εξέλιξης, που θα εγγυώνται μια ομαλή, ειρηνική και βιώσιμη πορεία των κοινωνιών προς το μέλλον.

Επίσης οι πολίτες μέχρι τώρα δεν συνειδητοποιούν το εύρος της ρευστότητας και των κινδύνων, που αυτή συνεπάγεται, όμως εκφράζουν την δυσαρέσκεια τους για τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας, ενώ παράλληλα καταγράφονται και αρνητικές εξελίξεις με την εμφάνιση πολιτικών σχημάτων, τα οποία ιδεολογικά δεν συνάδουν με την δημοκρατική διαχείριση της κοινωνικής πορείας.

Μια διεθνής έρευνα του Pew Research Center, το οποίο εδρεύει στην Ουάσινγκτον στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, σε δείγμα 30.133 ατόμων από 27 χώρες καταγράφει πολύ ανησυχητικά στοιχεία. Πολύ υψηλά ποσοστά των πολιτών εκφράζουν την δυσαρέσκεια τους για τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας.

Συγκεκριμένα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής το ποσοστό είναι 58 %, στην Γερμανία 43 %, στην Γαλλία 51 %, στην Ουγγαρία 53 %, στην Μεγάλη Βρετανία 55 %, στην Ιταλία 70 %, στην Ισπανία 81 % και στην Ελλάδα 84 %.