Ο ατυχής όρος «ακραίο Κέντρο». Στη Βρετανία, στην Ελλάδα και αλλού

Ο όρος «ακραίο Κέντρο», με τη σημασία που χρησιμοποιείται στη σημερινή Ελλάδα, χρησιμοποιήθηκε στην πολιτική συζήτηση για πρώτη φορά στη Βρετανία. Αυτοί που τον επινόησαν - όπως ο πακιστανοβρετανός πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας Ταρίκ Αλί, ο οποίος σπούδασε στο Κολλέγιο Exeter της Οξφόρδης πολιτική επιστήμη, οικονομικά και φιλοσοφία - πέρασαν την κατά Λένιν «παιδική αρρώστεια» στη δεκαετία του 1970, αλλά είχαν την ατυχία να μη τους δημιουργήσει αντισώματα. Όπως ακριβώς πολλοί συνομήλικοί τους στη δική μας χώρα.
Όταν λανσαρίστηκε ο όρος, εννοούσαν κυρίως τους «Μπλεριστές» του Εργατικού Κόμματος, οι οποίοι ήταν πολύ πιο φιλοπόλεμοι από τους Συντηρητικούς (βλ. τους πολέμους στο Ιράκ και Αφγανιστάν κτλ). Κυρίως όμως, οι εφευρέτες του όρου είχαν κατά νου την κοινωνική και οικονομική πολιτική των «Μπλεριστών». Αυτοί συνέχισαν με πιο ήπιο τρόπο, αλλά επίμονα, την απότομη στροφή των Συντηρητικών κυβερνήσεων της εποχής Θάτσερ, με στόχο κυρίως να προσεταιριστούν τα ανώτερα μεσαία κοινωνικά στρώματα. Οι «Μπλεριστές» έλαβαν μέτρα περιορισμού του μεταπολεμικού βρετανικού κράτους πρόνοιας, παρέδωσαν στην «αγορά» κοινωφελείς υπηρεσίες εμβληματικές της εποχής που άκμαζε η βρετανική  δημόσια εκπαίδευση και υγεία και αφάνισαν επιτυχώς την αριστερή πτέρυγα του Εργατικού Κόμματος.

Τέτοιες πολιτικές, στις οποίες τον ρόλο του δεξιού εξτρέμ αναλαμβάνουν αριστεροί της μεσαίας γραμμής ή παίχτες σαν τον Άριεν Ρόμπεν (αριστεροπόδαροι που μπαίνουν όμως και σουτάρουν από τη δεξιά πλευρά), μέχρι και κεντρικοί οπισθοφύλακες, δεν αποτελούν ιδιαιτερότητα των λεγόμενων Νέων Εργατικών της «Μπλερικής» εποχής, ούτε είναι ιστορική εξαίρεση.

Παραδείγματα υπάρχουν πολλά. Άς θυμηθούμε, λόγου χάρη, τους «αρχέγονους Βενιζελικούς» (όρος του δημοσιογράφου κ. Ιορδανίδη στην εφημερίδα Καθημερινή) των αρχών του 20ού αιώνα. Το βενιζελικό Κόμμα των Φιλελευθέρων δεν είχε μόνον έντονη επιθετικότητα στην εξωτερική του πολιτική και διαρκή φιλοπόλεμη διάθεση, η οποία ωραιοποιήθηκε από την ελληνική ιστοριογραφία ως επιτυχής διεκδίκηση των εθνικών δικαίων. Ήταν, εκτός των άλλων, πολύ πιο αποτελεσματικό στην καταστολή των συνδικαλιστικών διεκδικήσεων της εργατικής τάξης, πιο επίμονα αντικομμουνιστικό από το αντίπαλο Λαïκό Κόμμα (βλ. τον περιβόητο «Ιδιώνυμο Νόμο»), είχε ανάμεσα στους υποστηρικτές του ακόμη και ακραίους ρατσιστές αντισημίτες (βλ. το πογκρόμ του Κάμπελ στη Θεσσαλονίκη), τα δε στηρίγματά του στις ένοπλες δυνάμεις ανταγωνίζονταν με τους μοναρχικούς συναδέλφους τους σε αριθμό και συχνότητα πραξικοπημάτων. 

Το «ακραίο Κέντρο» και οι πραγματικά ακραίες πολιτικές που έρχονται μετά εκ δεξιών
Βέβαια, όλα τούτα είναι ιστορίες παλιότερων εποχών. Ωστόσο, αυτά που βλέπουν στους δικούς τους «κεντρώους» ή «κεντροαριστερούς» τούτοι οι Βρετανοί αριστεροί, έχουν πολλές αναλογίες με τον τρόπο που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν το ελληνικό «Κέντρο» ή την ελληνική «Κεντροαριστερά» πολλοί Έλληνες ομοϊδεάτες τους, τουλάχιστον από την εποχή Σημίτη (και το εντυπωσιακό είναι, ότι τότε, από πολλές απόψεις, αυτοί οι Έλληνες αριστεροί μιμήθηκαν τη στάση της Δεξιάς), ιδίως όμως στα χρόνια της κρίσης που συνεχίζουμε να βιώνουμε.

Ωστόσο, αυτός ο τρόπος πολιτικής σκέψης που καθοδηγεί σε συμπεράσματα περί «ακραίου Κέντρου», αρκείται σε «στιγμιαίες φωτογραφίες». Άς δούμε όμως ολόκληρη τη συνέχεια αυτών των ιστοριών, από την αρχή μέχρι τό τέλος τους. 
To «video» με την παλαιά ιστορία από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι τα μέσα του, δείχνει ότι ήταν μεν ο Ελευθέριος Βενιζέλος ο πρωθυπουργός που αποφάσισε την εκστρατεία στη Μικρά Ασία, αλλά στη συνέχεια τον ξεπέρασαν κατά πολύ σε καταστροφικό τυχοδιωκτισμό οι - δήθεν - κήρυκες της ειρήνευσης αντίπαλοι του Λαϊκοί με την μοιραία Εκστρατεία της Άγκυρας. Και συνεχίζει το παλιό «video», αποκαλύπτοντας την πραγματική πραγματικότητα: Μετά τα προνουντσιαμέντα των βενιζελικών αξιωματικών, ήρθε η πραγματική δικτατορία του πρώην βενιζελικού αξιωματικού Μεταξά· ήρθε όμως, όταν αυτός είχε πια γίνει κανονικός ακραίος και ακραιφνής δεξιός. 
Το «video» με τη νέα ιστορία από την γηραιά Αλβιόνα δείχνει ότι μετά τους «Μπλεριστές» και το βραχύβιο διάλειμμα του άχρωμου, ατυχούς Εργατικού πρωθυπουργού Γκόρντον Μπράουν, έγινε το big-bang. Ήρθαν οι πραγματικά ακραίοι Συντηρητικοί, ακραίοι με τον ανορθολογικό τρόπο του καταστροφέα και αυτοκαταστροφέα. Ένα μείγμα τυχοδιωκτών χωρίς αρχές τύπου Ντέιβιντ Κάμερον και Μπόρις Τζόνσον, υπό την επικυριαρχία ορκισμένων νεοφιλελεύθερων αντιευρωπαϊστών, ιδεολόγων με ψευδαισθήσεις περί ισχυρής, κοσμοκράτειρας Αγγλίας. Σε συμβιωτική συνεργασία με τον ακροδεξιό λαϊκισμό του κλόουν των αντιευρωπαίων Νάιτζελ Φάρατζ και με την επίμονη, στοχευμένη δημαγωγική διασπορά ξενοφοβίας για «Πολωνούς υδραυλικούς» και «Λετονούς εργολάβους» ξύπνησαν το «εθνικά» συναισθήματα της επαρχιακής, μικρο-μεσοαστικής μεσήλικης Αγγλίας, της χώρας, κατά τα άλλα, με το μεγαλύτερο ποσοστό απολύτως αποδεκτών και πλήρως ενσωματωμένων Ασιατών και Αφρικανών μεταναστών στην Ευρώπη (μαζί με την Ολλανδία).
Είδαμε όμως και την απογοητευτική πολιτική ανεπάρκεια της νέας, μή ακραίας ηγεσίας Κόρμπιν των Εργατικών, την αδυναμία της να πολώσει δημοκρατικά την κοινωνία και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τους πραγματικούς ακραίους, αυτούς που ήρθαν από τη Δεξιά και όχι από το «Κέντρο».

Διαβρωτικός ανορθολογισμός

Ο πολιτικός τυχοδιωκτισμός και η ανορθολογική πολιτική ακρότητα είναι πράγματα μεταδοτικά και διαβρωτικά: Διαδίδονται όπως η φωτιά σε πευκοδάσος και δεν σταματούν σε σύνορα κομμάτων και ιδεολογιών. Η φωτιά αυτή, όταν ανάψει, καίει ξερά και χλωρά. Με αφορμή το λεγόμενο Μακεδονικό και τις διορθωτικές κινήσεις της σημερινής κυβέρνησης, είδαμε πόσο διαφέρουν στην πράξη ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πατέρας του Κώστας Μητσοτάκης, μολονότι μετριοπαθούς και όψιμης - όχι «αρχέγονης» - φιλελεύθερης ιδεολογίας και οι δύο. Τα κίνητρα που δημιουργούν τη συγκεκριμένη διαφορά, όπως συμβαίνει κατά κανόνα, δεν είναι βέβαια ιδεολογικά.
Όσον αφορά τον παλαιό, πρό του 2015 ΣΥΡΙΖΑ, αυτός είχε χαράξει αρχικά μια «αντιμνημονιακή» διαχωριστική γραμμή η οποία, κατά κύριο λόγο, περνούσε ανάμεσα από ευρωπαϊκές χώρες και έθνη, όχι ανάμεσα από κοινωνικές τάξεις και ομάδες. Και ενεργοποιούσε αντίστοιχες αντιπαλότητες. Τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά: Η δήθεν αναγκαστική, αλλά σίγουρα φθοροποιός συγκυβέρνηση με τον κ. Καμμένο, ασκήσεις γερμανοφαγίας μαζί με απόλυτη αδυναμία συνεννόησης με την Πορτογαλία και άλλες ομοιοπαθείς χώρες του Νότου, η εξάμηνη διαπραγματευόμενη και μή κυβερνώσα «κυβέρνηση Βαρουφάκη» κτλ. Είδαμε δε, πώς η άτυπη αλλά εγκάρδια συνεννόηση με το «καραμανλικό μπλοκ», τελικά κατέληξε στην τοξική Ρασπουτινιάδα.
Όμως, το καθαρό απόσταγμα αυτού του εσφαλμένου πολιτικού μείγματος είναι η ακραιφνώς εθνικιστική κλίση του μεγαλύτερου μέρους των λεγόμενων αριστερών τάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, εκείνων που αποχώρησαν το καλοκαίρι του 2015.

Συγκάλυψη των πολιτικών διαφορών, στρατηγική αδυναμία

Ο όρος «ακραίο Κέντρο» και οι ελληνικές ισοδύναμες απομιμήσεις του εκφράζουν πολύ προβληματικές πολιτικές ιδέες. Λειτουργούν παραπλανητικά, συγκαλύπτουν την ουσία των πολιτικών διαφορών. Και αναστέλλουν την πραγματική, εύστοχη πολιτική κριτική. Ειδικά, όταν  αριστερές πολιτικές δυνάμεις στοχοποιούν κατά προτεραιότητα το «Κέντρο» ή την «Κεντροαριστερά», τότε το μόνο που καταφέρνουν είναι να καταστρέφουν εκ των προτέρων την δική τους ικανότητα να συγκροτούν αξιόμαχες πολιτικές στρατηγικές και να επιλύουν το ζήτημα των πολιτικών συμμαχιών με τον εκάστοτε πιο κατάλληλο τρόπο. 
Εξαιτίας της πολιτικής γεωγραφίας και της διαρκούς μάχης για την κατάκτηση των μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων, η στοχοποίηση αυτή των «ενδιάμεσων» πολιτικών δυνάμεων είναι για την Δεξιά συνήθης πρακτική, κάτι σαν φυσικό φαινόμενο, και έτσι την συναντάμε συχνά στην ιστορία του 20ού αιώνα. Βλέπουμε όμως κάθε φορά τις εγγενείς αντιφάσεις της. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η διαρκής επίθεση μετά το 1997 της θεωρητικά όχι ακραίας από κοινωνική άποψη ΝΔ (και ως κυβερνώσας μετά το 2004) κατά του «εκσυγχρονιστικού» ΠΑΣΟΚ και του «αρχιερέα της διαπλοκής» Κ. Σημίτη. Επίσης, από μια άλλη πλευρά, για τις πολιτικές δυνάμεις που προέρχονται από τη μήτρα του Μπολσεβικισμού, η κατά προτεραιότητα στόχευση εναντίον των πολιτικά «γειτονικών» Σοσιαλδημοκρατών ήταν, κατά καιρούς, βασικό τους πολιτικό πρόγραμμα (βλ. Μεσοπόλεμος). Με τα γνωστά αποτελέσματα.

Πυροβολισμοί στο γάμο του Καραγκιόζη
Ιδού όμως μερικά αποτελέσματα τέτοιων εικασιών, όταν επιχειρούν να τις εφαρμόσουν στον σημερινό πραγματικό κόσμο λάθος δρώντες παράγοντες, σε λάθος χρόνο και σε λάθος τόπο: Οι Βρετανοί αριστεροί που λανσάρισαν τον όρο «ακραίο Κέντρο» και τον γαρνίρισαν μετά με ονειροφαντασίες περί αριστερής Brexit (η περιβόητη Lexit), αποδείχτηκαν χρήσιμοι ηλίθιοι ελάσσονος σημασίας, προς όφελος βέβαια των πραγματικών Brexiters, της σκληρής Δεξιάς.
Οι δε Έλληνες μιμητές και ομοϊδεάτες τους, παρατηρούν σήμερα αμήχανα πώς μεγάλο μέρος του ποσοστού ψηφοφόρων που μεταπήδησαν από το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου στον ΣΥΡΙΖΑ στην «αντιμνημονιακή» περίοδο 2010-2015, τώρα μεταφορτώνεται απευθείας στη ΝΔ. Και η μόνη αντίδραση πολλών, προς το παρόν, είναι να εντάσσουν στο «ακραίο Κέντρο» και τον τωρινό ΣΥΡΙΖΑ, που αναγκαστικά μεταλλάσσεται, για να διεγείρονται βλέποντας μεγαλύτερο και πολλαπλό στόχο. Και να τον πυροβολούν, ρίχνοντας στο γάμο του Καραγκιόζη. Συνεχίζουν εν τω μεταξύ και την ανειρήνευτη φαγωμάρα μεταξύ τους.
Εν τω μεταξύ, η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική τους πολιτική αστοχία. Και ιδού, εντός της ΝΔ, ο κ. Σαμαράς, ο οποίος βρίσκεται πολύ δεξιότερα από τους τωρινούς συνεχιστές της πολιτικής του Γ. Ράλλη ή του Κωνσταντίνου Καραμανλή - να αναφέρουμε, λόγου χάρη, τον κ. Δένδια -, προαλείφεται ως ο νέος Έλληνας Επίτροπος στις Βρυξέλλες. «Ανθ΄ υμών Σαμαράς, κ. Αβραμόπουλε», λένε στην ΝΔ. Kαι για να κρατήσουν σε απόσταση μια πιθανή πηγή μπελάδων, ετοιμάζονται, σ' αυτό το κατά δήλωσίν τους κατεξοχήν φιλοευρωπαϊκό κόμμα, να στείλουν στο κεντρικό όργανο εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ έναν πολιτικό, ο οποίος στα καυτά χρόνια 2010-2011 ήταν ο πρώτος αντιπολιτευόμενος πολιτικός αρχηγός στην Ελλάδα που πυροδότησε τον τυχοδιωκτικό χειρισμό της κρίσης της ευρωζώνης (βλέπε «Ζάππεια» και άλλα πράγματα και θάματα)!  
Ήταν μάλιστα η μοναδική τέτοια περίπτωση πολιτικού στην Ένωση. Ο χαρακτηρισμός της Ελλάδας ως χώρας - «ιδιαίτερη περίπτωση» (με δράστες ιδίως δεξιούς ομοϊδεάτες του κ. Σαμαρά από άλλες χώρες), επιχειρηματολογήθηκε όχι μόνον με οικονομικούς αριθμούς, αλλά και με τέτοιες τυχοδιωκτικές πολιτικές συμπεριφορές, οι οποίες καταλήγουν βέβαια αναγκαστικά σε θεαματικές κωλοτούμπες. Παρεπιμπτόντως, υπάρχει κανείς που να πιστεύει, ότι στην πρόσφατη ιστορία μας, πολιτικοί του πιο άγρια «ακραίου Κέντρου», όπως ήταν π.χ. ο κ. Παπαθεμελής κάποτε, επέφεραν στην πράξη πιο επικίνδυνα ακραία αποτελέσματα από πολιτικούς της Δεξιάς, όπως π.χ. ο κ. Σαμαράς;
Θα ήταν όμως πολύ ενδιαφέρον, αυτοί οι Έλληνες αριστεροί που στοχοποιούν κατά προτεραιότητα το «Κέντρο» ή την «Κεντροαριστερά», να μας ξεκαθαρίσουν μήπως τυχόν, κατά τη γνώμη τους, ανήκoυν και ο κ. Σαμαράς, ο κ. Γεωργιάδης, ο κ. Βορίδης και άλλοι ομοϊδεάτες τους σε τούτο το «ακραίο Κέντρο».

Γ. Β. Ριτζούλης 

Arjen Robben: Σουτάρει με το αριστερό, με πολλά φάλτσα, αλλά μπαίνει πάντα από δεξιά

Για τα νέα παιδιά της Ελλάδας που δεν πήγαν να ψηφίσουν και για τα νέα παιδιά της Ευρώπης που ψήφισαν
   

Ελληνική πολιτική ως μέρος της ευρωπαϊκής - η μεγάλη εικόνα: Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Απόκλιση