«Έναν Παπαδόπουλο χρειαζόμαστε» - Δημοκρατία, δικτατορία και άλλοι απολυταρχισμοί

Προφανώς και δεν ήταν πάνδημη η αντίθεση των Ελλήνων πολιτών στη δικτατορία. Υπήρχε μια μειοψηφία - αρκετά ισχυρή μειοψηφία - που ήταν με τη χούντα. Προπαντός τα πρώτα χρόνια της Επταετίας. Ήταν με τη χούντα για πολλούς και διάφορους λόγους, υλικούς ή μή. Όμως η πλειοψηφία ήταν διαρκώς εναντίον της, παρόλο που έδειχνε την αντίθεση της πολύ «σιγανά», πολύ «ταπεινά». Αυτού του αθόρυβου αλλά βαθιού κύματος της αντιδικτατορικής πλειοψηφίας, κορύφωση ήταν το φοιτητικό κίνημα μετά το 1971. Ως κορωνίδα και «μνημείο» του έμεινε στον ελληνικό πολιτικό πολιτισμό το Πολυτεχνείο, παρόλο που δεν έπεσε από αυτό η δικτατορία, αλλά από το πραξικόπημα στην Κύπρο και τα επακόλουθα.
Τα αντιδικτατορικά κινήματα των φοιτητών δεν ήταν κορύφωση μιας υποθετικής αντιδικτατορικής διάθεσης όλων των πολιτών, «πάνδημης» όπως λέγεται, αφελώς ή πονηρά-κολακευτικά. Ήταν κορύφωση της αθόρυβης, βαθιάς αντιδικτατορικής κατεύθυνσης της πλειοψηφίας των πολιτών. Όχι του συνόλου.
Μερικοί πολιτικοί, όπως πρόσφατα ο κ. Συρίγος, αλλά και διάφοροι ακαδημαϊκοί ή πολιτικοί σχολιαστές, ατυχώς, υποβαθμίζουν κατά καιρούς την αντιδικτατορική στάση της πλειοψηφίας και υπερτονίζουν ή  έμμεσα κολακεύουν (με μια άλλη αντίστροφη κολακεία) τη φιλοδικτατορική στάση της μειοψηφίας. Οι ίδιοι οφείλουν να εξηγήσουν τα κίνητρα τους, να μας πουν γιατί, στην Α ή στη Β περίπτωση, διαλέγουν αυτή τη στάση. 

Γιατί άραγε κολακεύουν τέτοιες δυσανεκτικές προς τη δημοκρατία μειοψηφίες, της τάξης μεγέθους του 10 - 25 %; Είναι μια τάξη μεγέθους που υπάρχει σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, φυσικά και στην Ελλάδα. Άραγε, ψάχνουν σε τέτοιες μειοψηφίες δυνητικούς ψηφοφόρους για το κόμμα τους ή για το κόμμα της προτίμησής τους; Ψάχνουν πολιτικούς συμμάχους για κομματικές συνεργασίες; Θέλουν απλώς να εξασφαλίσουν τα κομματικά νώτα (στην περίπτωση του κ. Συρίγου τα νώτα της ΝΔ), από επιθέσεις, όπως π.χ. από τις όλο και πιο έντονες επιθέσεις κατά της ΝΔ, τελευταία, δια του ακροδεξιού Τύπου και των ακροδεξιών τρολ;
Όμως, ούτως ή άλλως, ανεξάρτητα από τα κίνητρα, η στάση αυτή, η κολακεία των λίγων αντιδημοκρατικών και η υποβάθμιση των πολλών δημοκρατικών, αυτών που διαχρονικά στηρίζουν την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, προφανώς δεν μοιάζει με στάση μαχόμενου δημοκράτη. Πολύ δύσκολα θα την έλεγες ακόμη και στάση «σιγανού και ταπεινού» δημοκράτη. Είναι ασύμβατη με στάση πολιτικών, σχολιαστών ή ακαδημαϊκών που θέλουν να στηρίξουν το δημοκρατικό τμήμα του φάσματος των ελληνικών κομμάτων.

Στην Ελλάδα, από αυτό το ποσοστό πολιτών τάξης μεγέθους του 10 -25 %, που είναι από πολύ επιφυλακτικό προς την αντιπροσωπευτική δημοκρατία έως και ανοιχτά αντιδημοκρατικό, ακούμε συχνά τη «συμβουλή»: «Έναν Παπαδόπουλο χρειαζόμαστε». 

Δυστυχώς, η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες της Ευρώπης, στις οποίες πολιτικοί που ανήκουν σε κόμματα του συνταγματικού τόξου καλοπιάνουν αυτή τη μειοψηφία πολιτών. Πολύ δύσκολα βρίσκεις πολιτικούς του συνταγματικού τόξου αλλού, π.χ. στη Γερμανία ή στη Γαλλία, που να καλοπιάνουν το κοινό ψηφοφόρων της AfD ή της Λε Πεν. Και όταν συμβαίνει, οι εξαιρέσεις αποδοκιμάζονται καταλλήλως. Στην περίπτωση π.χ. της Γερμανίας, όταν πολιτικός του Φιλελεύθερου Κόμματος (FDP) αποδέχτηκε να γίνει πρωθυπουργός στη Θουριγγία με ψήφους της Χριστιανοδημοκρατίας αλλά και της ακροδεξιάς AfD, κόντεψε να διαλυθεί τόσο το Φιλελεύθερο όσο και το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα. Ακόμη και σε Ομοσπονδιακό επίπεδο, αυτός ήταν ο βασικός λόγος που οδήγησε σε παραίτηση την Αννεγκρέτ Καρρενμπάουερ πρώην Πρόεδρο του CDU, μια πολύ δημοκρατική και αξιοπρεπή πολιτικό: Αποδείχτηκε ότι δεν μπορούσε να πειθαρχήσει ολιγάριθμα αλλά «ζωηρά» μέλη του κόμματός της (CDU), κυρίως σε Ομόσπονδες Χώρες της πρώην Ανατολικής Γερμανίας.
Βλ.: Γερμανία - Διαπόμπευση και ακροδεξιοί ιοί στα 2 «αστικά» κόμματα - Επικίνδυνη μόλυνση ή εμβολιασμός; (του Μ. Μπρούμλικ)

Αξίζει να θυμηθούμε, π.χ., πόσο σκληρά αντέδρασε τότε η πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας των Πρασίνων στην Γερμανική Ομοσπονδιακή Βουλή Κάτριν Γκέρινγκ-Έκαρτ: «Να ελπίσουμε ότι οι Χριστιανοδημοκράτες δεν θα αφεθούν να τους σύρει η Ακροδεξιά στην αρένα με χαλκά περασμένο στη μύτη».

Σε τελευταία ανάλυση, το πιο βαθύ πρόβλημα για τη δική μας δημοκρατία δεν είναι η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ ή άλλο κόμμα, αλλά η πολιτική παιδεία που διασπείρει στους πολίτες εδώ και δεκαετίες το σύνολο σχεδόν του ελληνικού πολιτικού προσωπικού, με λίγες εξαιρέσεις μαχόμενων δημοκρατών. Που κι αυτές, συχνά απομονώνονται από τον σκληρό πυρήνα των κομμάτων τους, βλ. π.χ. περιπτώσεις όπως των αείμνηστων Μ. Παπαγιαννάκη στον ΣΥΝ και ΣΥΡΙΖΑ και Μ. Γιαννάκου στη ΝΔ ή ακόμη του Π. Αυγερινού στο ΠΑΣΟΚ. Δυστυχώς στις νεότερες γενιές πολιτικών, οι «δημοκράτες ελαφρών βαρών» πλήθυναν αντί να αυξηθούν.

Αυτό που κρύβεται πίσω από «πρωτοβουλίες» όπως του κ. Συρίγου (δεν είναι η πρώτη, ούτε μοναδική, ούτε σπάνια), δεν αφορά τόσο το Πανεπιστήμιο ή άλλα επί μέρους πολιτικά μέτωπα, αλλά, δυστυχώς, είναι μια σταθερά της «ελληνικής ιδιαιτερότητας». Η πολιτική παιδεία που καλλιεργεί στους πολίτες αυτή η μερίδα πολιτικού προσωπικού, εδώ και δεκαετίες, δεν είναι του συνεπούς δημοκράτη, αλλά έως και φιλοαπολυταρχική. Παιδεία υπηκόου και πελάτη, που αναζητά τον «ισχυρό άνδρα» και τον πάτρωνα, όχι παιδεία πολίτη με ελευθερίες, δικαιώματα και πολιτικές-ηθικές υποχρεώσεις.

Κάποτε, ακόμη και στην Ελλάδα, όλοι οι δημοκράτες - και οι δεξιοί δημοκράτες, όπως και οι αριστεροί ή κεντρώοι δημοκράτες - πρέπει να το πάρουμε απόφαση, ότι το να κολακεύεις το εθνικολαϊκίστικο έως και λαϊκοφασιστικό μειοψηφικό τμήμα της κοινωνίας είναι δηλητήριο για τη δημοκρατία. Δημοκρατική ενημέρωση και πειστική δημοκρατική επιχειρηματολογία πρέπει σ' αυτούς τους πολίτες. Όχι κολακεία, άμεση ή έμμεση (του τύπου του κ. Συρίγου - «ο λαός δεν εκδήλωσε την αντίθεση του στη χούντα», άρα, για το λαό γενικά, τί χούντα, τί δημοκρατία, μικρή η διαφορά, δε χάθηκε δα και ο κόσμος!)

Ας το δούμε κι έτσι: Ακόμη και για τις ατσούμπαλες, τις παρά φύσιν «εκλεκτικές συγγένειες» μέχρι και τμημάτων της Αριστεράς με το τέτοιο ακροδεξιό δυναμικό, δεν φταίνε μόνον παλιές και νέες αντιδημοκρατικές αμαρτίες αυτού του είδους «Αριστεράς», ούτε μόνον τμήματα της σκληρής Δεξιάς που εκπροσωπούνται, π.χ., από MME του τύπου «Δημοκρατία». Όλο αυτό το μείγμα ενισχύεται και από αμαρτίες τμημάτων της αναγνωρισμένα δημοκρατικής Δεξιάς. Όπως, π.χ., εκείνης της δημοκρατικής Δεξιάς που «την κυνηγούσαν» - δήθεν - «οι Αμερικάνοι» το 2007, δήθεν επειδή έφερνε τους αγωγούς με τα αέρια του Πούτιν στην Ελλάδα. Η ελληνική πολιτική ζωή είναι γεμάτη με τέτοια «δήθεν». Παράγουν όμως αποτελέσματα.

Με αφορμή την εισβολή στην Ουκρανία, αυτό το δεξιο-αριστερό φάντασμα της ανελευθερίας το βλέπουμε κάθε μέρα, δεξιά και αριστερά, σε όλη την ελληνική δημόσια σφαίρα: Τώρα πια ως φιλοπόλεμο - φιλικό προς τον επιτιθέμενο, εχθρικό προς τον αμυνόμενο - και προπαντός ως φιλοαπολυταρχικό ζόμπι. Ο χουντισμός ήταν, βέβαια, μόνον μια από τις παραλλαγές απολυταρχισμού. Και υπάρχουν πολλές και διάφορες. Και στην πολιτική και στα πανεπιστήμια. Και στα ΜΜΕ και στα καφενεία.
Τέτοια πολιτική παιδεία προωθεί, δεξιά και αριστερά, η δικαιολογητική παιδαγωγική, τέτοιους «απόφοιτους» βγάζει.

Γιώργος Β. Ριτζούλης

 

Η παράδοξη κληρονομιά της ελληνικής δικτατορίας και οι παράδοξες συνήθειες Ελλήνων ακαδημαϊκών - Με αφορμή το άρθρο (στην Καθημερινή, 18.6.2017) του Στάθη Ν. Καλύβα: Μια παράδοξη κληρονομιά 

 

Στάθης Ν. Καλύβας: Μια παράδοξη κληρονομιά (Καθημερινή)

 

Γ. Σιακαντάρης: Τα αντίστροφα αποτελέσματα της δικτατορίας - Ο φανατισμός της ελληνικής πολιτικής & ο κίνδυνος από τις «άγριες» ομάδες κοινού που εκτρέφει