Το προηγούμενο άρθρο «Μετά την πανδημία - Στρατηγικές εξόδου με βιωσιμότητα» γράφτηκε από δύο Γερμανούς οικονομολόγους (Mάγια Γκέπελ και Άχιμ Τρούγκερ) και ασκούσε κριτική εναντίον πολιτικών αποφάσεων που λαμβάνονται στη χώρα τους, αλλά θα ήταν καλό να είχε και παραλήπτες Έλληνες που σκέπτονται πολιτικά. Διότι και εδώ, για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, τόσο τα διαφαινόμενα μέτρα της κυβέρνησης όσο και η σχετική συζήτηση ή αντίλογος (από την αντιπολίτευση και στον Τύπο), συγκλίνουν όλα σε πολύ περπατημένους δρόμους: Πώς να προστατευτεί, για μια ακόμη φορά, το μεταπολεμικό ελληνικό μοντέλο οικονομίας και η βάση του, συνοπτικά η εμμονή στις τρείς “δικές μας βιομηχανίες” - τουρισμός, ναυτιλία, ακίνητα. Οι οποίες, στη γλώσσα των ημερών, μεταφράζονται κυρίως ως τουριστικά καταλύματα σε αιγιαλούς, ως ναυτιλιακή μονοκαλλιέργεια ελληνόκτητων δεξαμενοπλοίων και άλλων πλοίων μεταφοράς υδρογονανθράκων, και τέλος ως καταφυγή στoυς από μηχανής θεούς του Airbnb (αλλά αυτοί, πιθανώς θα είναι αλήστου μνήμης θεοί - τώρα είναι σε κώμα, λόγω κορωνοϊού).
Ακόμη και το λεγόμενο νομοσχέδιο για τον Εκσυγχρονισμό Της Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας - πολύ αμφίβολης συνταγματικότητας και ακόμη πιο αμφίβολης ορθολογικότητας - επιβεβαίωσε τη στιγμή τούτη την πικρή διαπίστωση ότι τα πιο αγύριστα κεφάλια του αποτυχημένου κομματικού μας συστήματος μυαλό δεν βάζουν.
Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά το επιχείρημα περί της (όντως αναγκαίας) προστασίας των πολλών μικρών ελληνικών επιχειρήσεων, αυτό μόνον ως πρόσχημα χρησιμοποιείται. Διότι οι δραστηριότητες των μικρών επιχειρήσεων ποικίλλουν πολύ, η βιωσιμότητα τους ακόμη πιο πολύ· και κυρίως, διότι πολλές, βιώσιμες και πολύ σημαντικές για μια λειτουργική οικονομία σήμερα και αύριο, δεν προστατεύονται.
Εμμένοντας σε τέτοιες προτεραιότητες, ο εγχώριος πολιτικός διάλογος αποφεύγει εντελώς να συζητήσει για τη βιωσιμότητα του ελληνικού οικονομικού μοντέλου, για το πόσο τρωτό αποδεικνύεται για πολλοστή φορά, με αφορμή την πανδημία. Καμιά συζήτηση για κριτήρια αειφορίας ή ανθεκτικότητας ή για καινοτομία στην ελληνική οικονομία και στο επιχειρείν. Καμιά συζήτηση ειδικά για τους κρίσιμους τομείς της οικονομίας που εξασφαλίζουν τον καθημερινό εφοδιασμό μας με είδη πρώτης ανάγκης, από τα τρόφιμα μέχρι τα ιατρικά εφόδια. Καμιά συζήτηση για υπαρκτές προοπτικές ενός καλύτερου μέλλοντος για την ελληνική οικονομία ή για προϋποθέσεις και δυνάμεις που μπορούν να το στηρίξουν. Και πρώτα-πρώτα, για τις δυνάμεις και ικανότητες των Ελλήνων εργαζομένων και για το πώς αμείβεται η εργασία που προσφέρουν.
Φτηνή εργασία, φτηνιάρικη επιχειρηματικότητα (από την εφημερίδα © Τα Νέα - δεν είναι μετά τα μνημόνια, αλλά του 2005: Ίδια πραγματικότητα τότε και το 2012, ίδια και τώρα) |