Η κ. Ζαχάροβα, το Κρεμλίνο, η Ελλάδα, το φυσικό αέριο

Μακάρι να έχει δίκιο η κ. Ζαχάροβα στη βασική κατηγορία  της εναντίον της ελληνικής πολιτικής. Επέκρινε την ελληνική κυβέρνηση ως εξής: «Η Αθήνα ενεργά υποστηρίζει το καθεστώς κυρώσεων της Ε.Ε.» με στόχο «όσο το δυνατόν συντομότερα να εγκαταλειφθεί το ρωσικό φυσικό αέριο».
Μακάρι να είχε δίκιο, γιατί άν ισχύει αυτό που θεωρεί κατηγορία, θα ήταν στην πραγματικότητα έπαινος για την ελληνική πολιτική. Αλλά συμβαίνουν τέτοια πράγματα; Πού; Στην Ελλάδα; Δεν μας ξέρει καλά η κ. Ζαχάροβα!
Που να βρεθεί - ακόμη και τώρα, στα δύσκολα - τόσο μυαλό, διορατικότητα, προγραμματισμός και σκέψη μακράς πνοής σε Έλληνες πολιτικούς; Και μάλιστα στους πολιτικούς της ΝΔ που κυβερνούν. Ούτε τώρα δεν κατάλαβαν τίποτε σημαντικό. Και δυστυχώς στο ζήτημα της ενεργειακής πολιτικής ενεργούν εν λευκώ. Είναι το λευκό που τους παρέχουν οι αντιπολιτευόμενοι σε πολλά κρίσιμα θέματα ουσίας, όπως αυτό. Όταν απλά επικρίνεις και καταγγέλεις μεγαλόφωνα, αλλά δεν αντιπροτείνεις το άλλο, το ουσιαστικά διαφορετικό, στην πραγματικότητα παραχωρείς εξουσιοδότηση εν λευκώ.

Η ενεργειακή εξάρτηση από το φυσικό αέριο αποδεικνύεται μια βλακώδης, καταστροφική πολιτική για την Ελλάδα. Από κάθε άποψη, γεωπολιτική, περιβαλλοντική, οικονομική. Καταστροφική και από την άποψη της διαγενεακής και ταξικής ανισότητας. Για να καλοπερνά η σημερινή γενιά των σχετικά «ευκατάστατων» ώριμων και μιας καλοζωισμένης (και κάποιος ηλικίας) μερίδας της «μεσαίας τάξης» μας, θυσιάζουν το αύριο, τους νεότερους πολίτες και τις μελλοντικές γενιές. Το κάνουν σε πολλά πεδία και με πολλούς τρόπους. Ένας, ανάμεσα σε πολλούς που χρησιμοποιούν, είναι και η ενεργειακή πολιτική. Οι σημερινοί γονείς κάνουν από τώρα ζητιάνους τα παιδιά τους. Προετοιμάζουν ακόμη και ενεργειακούς ζητιάνους.
Για τους Γερμανούς - αλλά και τους λοιπούς Ευρωπαίους και προπαντός για τους ίδιους τους Ρώσους και Ουκρανούς - η «πολιτική των αγωγών» των Μέρκελ - Σρέντερ, με τη συνενοχή όλου σχεδόν του κομματικού συστήματος της Γερμανίας (μοναδική εξαίρεση το Κόμμα των Πρασίνων), αποδείχτηκε καταστροφική. Και πρόκειται για σφάλμα που πολύ δύσκολα μπορεί να διορθωθεί στο άμεσο μέλον - εάν μπορεί. Εξίσου ήταν και είναι καταστροφική για μάς η πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων, των προηγούμενων 2 δεκαετιών και της σημερινής, που εξάρτησε το ενεργειακό μοντέλο της χώρας μας από το ρωσικό φυσικό αέριο. 

Ο λιγνίτης δεν είναι βιώσιμη εναλλακτική λύση, όχι μόνον από την κλιματική - περιβαλλοντική άποψη και για μια εθνική περιφερειακή πολιτική μακράς πνοής με ισορροπία και δικαιοσύνη,  αλλά ούτε και προσφέρει τίποτε από καθαρά οικονομική άποψη, παρά μόνον εξαιρετικά βραχυπρόθεσμα. Η εκτεταμένη χρήση λιγνίτη έχει γίνει σκληρός τζόγος, όσο και η χρήση αερίου ή πετρελαίου στην εποχή του πολέμου της Ουκρανίας. Ο τζόγος αυτός θα γίνεται όλο και πιο σκληρός και απρόβλεπτος

Σύμφωνα με την πλατφόρμα Balkan Green Energy News, με έδρα το Βελιγράδι, η οποία καλύπτει ενημέρωση για δράσεις χάραξης πολιτικής και επενδύσεων στον τομέα της βιώσιμης ενεργειακής πολιτικής στις χώρες των Βαλκανίων (Σερβία, Κροατία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Σλοβενία, Μαυροβούνιο, Αλβανία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Β. Μακεδονία, Ελλάδα, Κύπρος, Τουρκία, Κοσσυφοπέδιο), το κόστος για την αγορά δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων CO2 αυξήθηκε περίπου κατά 200 % από την αρχή του 2021 μέχρι σήμερα. Ήταν γύρω στα 20 ευρώ ο τόννος στις αρχές τους 2021, άγγιξε κυριολεκτικά τα 100 ευρώ για κάθε τόννο εκπομπής διοξειδίου του άνθρακος στο τέλος του Φεβρουαρίου 2022 και έπεσε κατακόρυφα στα 55-60 ευρώ αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου, εξαιτίας έλλειψης ρευστού στους επενδυτές και μιας πρόσκαιρα «καταπραϋντικής» παρέμβασης της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας. Η αγορά ρύπων είναι τώρα πια μια αγορά άκρως ριψοκίνδυνη, με εξίσου μεγάλη και απότομη μεταβλητότητα και αστάθεια (volatility), όσο και η αγορά του πετρελαίου, των παραγώγων και των κρυπτονομισμάτων.

Στην Ελλάδα, τη χώρα με το ισχυρότερο στη Μεσόγειο αιολικό δυναμικό ανοικτής θάλασσας όλο το χρόνο, δεν υπάρχει ακόμη και σήμερα ούτε ένα υπεράκτιο (offshore) αιολικό σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Και η συμμετοχή της παραγωγής από αιολικά συστήματα κάθε είδους στη συνολική παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, ανέρχονταν το 2020 στην Ελλάδα στο 15 %, τη στιγμή που ήταν στο 25 % στην Πορτογαλία, 22 % στην Ισπανία. Το 48 % στη Δανία είναι αριθμός που έρχεται από έναν άλλο κόσμο. Αλλά το 12 % στη νεοφώτιστη στην ΕΕ Ρουμανία, 10 % στην ακόμη πιο νεοφώτιστη Κροατία, κάνουν ολοφάνερο το πραγματικό επίπεδο της Ελλάδας. Ανάμεσα στις Μεσογειακές χώρες της ΕΕ, ακόμη πιο μεγάλη καθυστέρηση παρουσιάζουν η Ιταλία (7 %) και Βουλγαρία (4 %), όσο και η Τουρκία (8 %). Ωστόσο η εγκατάσταση νέων αιολικών συστημάτων πάσης φύσεως μετά το 2020, επιταχύνεται στη Τουρκία όσο περίπου και στην προχωρημένη από άποψη ενεργειακού μοντέλου Ισπανία.

Οι προτάσεις για πρωτοποριακές επενδύσεις στην παραγωγή καυσίμου υδρογόνου (π.χ. ομιλία του κ. Βαρουφάκη στην Πτολεμαΐδα) είναι πολύ ενδιαφέρουσες ως πιλοτική σκέψη. Όμως για την παραγωγή υδρογόνου (με ηλεκτρολυτική διάσπαση του μορίου του ύδατος σε υδρογόνο και οξυγόνο) χρειάζεται ηλεκτρική ενέργεια, και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες. Τέτοιες καινοτομικές ενεργειακές δράσεις θα έχουν οικονομικό και περιβαλλοντικό νόημα μόνον όταν ήδη θα προϋπάρχει επαρκές δυναμικό ηλεκτρικής ενέργειας προερχόμενο από ανανεώσιμες πηγές, αιολικές, ηλιακές, υδροδυναμικές ή γεωθερμικές. 

Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων: Η παραγωγή καυσίμου υδρογόνου δεν είναι συμβολή στο κεντρικό ενεργειακό ζήτημα, δηλαδή της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αντίστροφα, θα είναι πολύτιμο και αναντικατάστατο παράγωγο  ενός βιώσιμου μοντέλου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας - από ανανεώσιμες πηγές. Και μόνον όταν υπάρξει τέτοιο μοντέλο θα έχει νόημα, οικονομικό και περιβαλλοντικό, η παραγωγή υδρογόνου σε μεγάλη κλίμακα. Με το καύσιμο υδρογόνο θα παρέχεται ενέργεια στη βιομηχανία και στις μεταφορές, με άμεση καύση του σε θερμικούς κινητήρες νέου τύπου. Το υδρογόνο όταν καίγεται, παράγει ως μοναδικό προϊόν της καύσης καθαρό νερό. Συνεπώς νερό εκλύει στην ατμόσφαιρα, αντί για CO2 και άλλους ρύπους που εκλύουν σήμερα οι καύσιμες ενώσεις του άνθρακα. Θα μπορεί να αντικαταστήσει τον ορυκτό άνθρακα και τους υδρογονάνθρακες (πετρελαιοειδή και αέριο), με την καύση του π.χ. σε κινητήρες οχημάτων ανάλογους με τους σημερινούς Diesel ή εσωτερικής καύσεως, σε νέου τύπου κινητήρες πλοίων και αεροπλάνων, καθώς και σε μεγάλους βιομηχανικούς θερμικούς κινητήρες ή σε άλλα βιομηχανικά συστήματα που χρειάζονται τροφοδοσία θερμικής ενέργειας προερχόμενη από καύση.

Γ. Ρ.

EU Carbon Permits Price (διάγραμμα)  

Φυσικό αέριο ΕΕ (TTF)

Natural gas USA

Brent crude oil

Λιθάνθρακας

Λίθιο 

Κοβάλτιο

Εξέλιξη χρηματιστηριακής τιμής του λιθίου (πρώτη ύλη συσσωρευτών), 2018-σήμερα

«Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι Οικονομικά Προτιμότερες σε σχέση με τον Λιγνίτη» για ενεργειακή απεξάρτηση της Ελλάδας από το ρωσικό φυσικό αέριο - Τα 4 σενάρια εξέλιξης του μίγματος ηλεκτροπαραγωγής, σύμφωνα με το The Green Tank