Οι αντιφάσεις μιας ελπιδοφόρας πορείας. Προεκλογική πόλωση και μιζέρια, παράγοντες πισωγυρίσματος

του Νίκου Καϊμάκη

© Αναζητήσεις για την Αριστερά - Νίκος Καϊμάκης: Οι αντιφάσεις μιας ελπιδοφόρας πορείας, 28.1.2019

[Γεύση απελευθέρωσης από το λεγόμενο πολιτικό κόστος - «Έξω πάμε καλά»]

Η επικρατούσα διαπίστωση για την πορεία της Ελλάδας στη μεταμνημονιακή περίοδο, στην Ευρώπη, την Ευρωζώνη και στο διεθνές στερέωμα, είναι ενθαρρυντική και ελπιδοφόρα, παρά τις διαπιστωμένες πολιτικές συγκρούσεις που τη χαρακτηρίζουν για μια μακρά περίοδο.

Η οικονομική πορεία της, μετά την έξοδο από την επιτήρηση της οικονομίας της και τη βαθιά μεταρρυθμιστική προσπάθεια που τις επιβλήθηκε από τους δανειστές της, θεωρείται διεθνώς ως ικανοποιητική. Η Ελλάδα κατά γενική εκτίμηση σημαντικών κρατικών οντοτήτων, διεθνών Οργανισμών, θεσμών, επιστημονικών φορέων και οικονομικών τεχνοκρατών διεθνούς εμβέλειας, προφανώς για διάφορους λόγους ο καθένας από αυτούς που δεν μπορούν να αναλυθούν στο πλαίσιο του παρόντος σημειώματος, συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι η Ελλάδα εξέρχεται των μνημονίων με την κοινωνία της πληγωμένη αλλά όρθια, με έναν τολμηρό και χαρισματικό ηγέτη στο τιμόνι της χώρας που δεν υπολογίζει το πολιτικό κόστος και είναι ο μοναδικός ευρωπαίος ηγέτης που τολμάει, ενώ αναδύεται στο πολιτικό προσκήνιο μια διαφαινόμενη ήδη τάση ανακατάταξης του πολιτικού σκηνικού της χώρας.

Για την Ελλάδα όλοι οι διεθνείς παράγοντες, διαπιστώνουν ότι είναι μία ασφαλής χώρα, μέλος της Ευρωζώνης και του ΝΑΤΟ, η οποία παρά τα εσωτερικά οικονομικά προβλήματα που κληρονόμησε από την οκταετή δημοσιονομική κρίση, ορθώνει το ανάστημά της και προβάλλεται ως ο αδιαμφισβήτητος σταθεροποιητικός παράγοντας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο. Επιπροσθέτως είναι ειρηνική χώρα, δεν υποφέρει από τη διεθνή τρομοκρατία, έχει σχετικά ικανοποιητικές υποδομές και καταρτισμένο εργατικό δυναμικό, παρά το brain drain που την κτύπησε στην περίοδο της κρίσης. Το κλίμα και το περιβάλλον της είναι από τα καλύτερα και οι επενδυτικές προοπτικές, υπό προϋποθέσεις, διαφαίνονται ελπιδοφόρες.

[Μέσα μιζέρια, η παραδοσιακή απόρριψη του εποικοδομητικού για χάρη του μικροκομματικού]

Στο εσωτερικό όμως της χώρας η πολιτική κατάσταση μετά την κρίση είναι αντιφατική και μίζερη σε απογοητευτικό βαθμό. Δίπλα στην αισιοδοξία των διεθνών εκτιμήσεων για μια νέα ελπιδοφόρα θέση της στο ευρωπαϊκό και το διεθνές στερέωμα, αναδύεται από το επικοινωνιακό και το πολιτικό επίπεδο μια τεχνητή εν πολλοίς απαισιοδοξία, που βρίσκεται σε πλήρη διάσταση με την οικονομική, θεσμική και μεταρρυθμιστική προσπάθεια η οποία αποδίδει θετική και αισιόδοξη προοπτική. Αποτελεί επομένως πρόβλημα προς επίλυση αυτή η αντιφατική πορεία, που προβάλλεται ακριβώς σε μια περίοδο που η χώρα κάνει τα πρώτα της ελπιδοφόρα και ενθαρρυντικά αλλά και αδιαμφισβήτητα βήματα μετά την έξοδο από την κρίση.

Πιο συγκεκριμένα: Η χώρα μας μετά από μία περίοδο «δια πυρός και σιδήρου» κατάφερε να υπερβεί το επικίνδυνο Grexit και να παραμείνει στην Ευρωζωνη. Κατάφερε να ολοκληρώσει ένα πολύ σκληρό και ορισμένες φορές λανθασμένο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, που για πολλά χρόνια καθυστερούσε τον εκσυγχρονισμό της χώρας και την προσαρμογή της στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, ενώ βρίσκονται υπό νέα διαμόρφωση ελλείψεις και καθυστερήσεις στους θεσμούς του κράτους, στη δικαιοσύνη, στην παραγωγική αναδιάρθρωση, στην παιδεία, στην υγεία, στην ασφάλιση και στην απασχόληση. Παρόλη τη βύθιση της οικονομίας και την πρωτοφανή απώλεια του ΑΕΠ της (25 %) σε καιρό ειρήνης και την εκτίναξη της ανεργίας στα ύψη (27 %), σημειώνει μεγεθυντικούς ρυθμούς, εξωστρεφή πορεία με ανταγωνιστικά και εμπορεύσιμα αγαθά, βιώσιμη μεσοπρόθεσμα δημοσιονομική προσαρμογή και διασφαλισμένη εξυπηρέτηση του μεγάλου δημόσιου χρέους, στοιχεία που καλύφθηκαν και από τη συμμετοχή της στην Ευρωζώνη.

[Σταθεροποίηση και αναβάθμιση της χώρας στο ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο]

Η Ελλάδα θεωρείται ως μια αναδυόμενη ισχυρή χώρα με δημιουργικές συμμαχίες στην Ευρώπη και τον διεθνή ορίζοντα, και με βάση τις νέες διεθνείς ανακατατάξεις στο παγκόσμιο καταμερισμό ισχύος εδραιώνεται ως παράγοντας ειρήνης, σταθερότητας και συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή της. Η επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών για το Μακεδονικό, η αναδυόμενη ηγεμονία το χώρο των Βαλκανίων, οι τριγωνικές συμμαχικές σχέσεις της στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, η συμβολή της στη δημιουργία ενεργειακών διαδρόμων για τη ενίσχυση της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας προς την Ευρώπη μέσω της Μεσογείου, το ενδιαφέρον των ΗΠΑ και της Ρωσίας για τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ευρώπη, επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις ότι η Ελλάδα είναι εν δυνάμει μια ισχυρή χώρα με σημαντικά διεθνή ερείσματα. Αυτή η διαπίστωση αποτελεί και τη βάση για την επικείμενη αναπτυξιακή προσπάθειά της. Κοινή είναι η διαπίστωση ότι η Ελλάδα και η κοινωνία της άντεξε, ενώ η πολιτική σταθερότητα των τελευταίων τεσσάρων ετών σε σύγκριση τα τέσσερα προηγούμενα χρόνια είναι συντριπτική. 

[Παραλυτική στασιμότητα στο Ενωσιακό γίγνεσθαι, πολώσεις ποικίλων στοχεύσεων και επιδιώξεων σε επίπεδο εθνικών κρατών]

Μία ανησυχία υπάρχει μόνο, που όμως δείχνει να αποδυναμώνεται αργά αλλά σταθερά, όπως έδειξαν οι δύο πρόσφατες κορυφαίες πολιτικές αναμετρήσεις. Η αμετροεπής πολιτική πόλωση που εγκυμονεί κινδύνους ενόψει και των εκλογικών αναμετρήσεων του 2019, τροφοδοτείται στο εσωτερικό πολιτικό επίπεδο αλλά και από τις ευρύτερες εξελίξεις και ανακατατάξεις στον ευρωπαϊκό στερέωμα (ξενοβοφία, άνοδος των ακροδεξιών ομάδων, παραλυτική στασιμότητα στο Ενωσιακό γίγνεσθαι, πρακτικές «κίτρινων γιλέκων» διαφόρων στοχεύσεων και επιδιώξεων, μεταναστευτικό, πορεία της διεθνούς οικονομίας, κλιματική αλλαγή). Αν υπονομευτεί η κοινωνική ηρεμία, πριν και ιδίως μετά τις εκλογές, μπορεί να προκληθεί πισωγύρισμα. Αυτό θα εξαρτηθεί από την ωριμότητα του ελληνικού λαού, που αυτή τη φορά δεν πρέπει να επιτρέψει να πισωγυρίσει η χώρα, μετά από την πρόσφατη πρωτόγνωρη οικονομική, θεσμική και κοινωνική κατάρρευση που έζησε στο πετσί του, την ανικανότητα και τη φαυλότητα του παλαιού πολιτικού κατεστημένου αλλά και την κοινωνική τύφλωση που προκάλεσε ο ασύδοτος και αλλοτριωτικός καταναλωτισμός που τον διακατείχε τα χρόνια πριν από τη βαθιά δημοσιονομική, πολιτιστική, κοινωνική και πολιτική κρίση. 

  

[Οι μεσότιτλοι προστέθηκαν στον ιστοχώρο Μετά την Κρίση]

 

O Νίκος Καϊμάκης είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός. Διετέλεσε ανώτερο τεχνικό στέλεχος της ΔΕΗ, στέλεχος της ανανεωτικής αριστεράς Διετέλεσε επίσης, διευθυντής στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.

Αρθρογραφεί στην ελληνική έκδοση του Monde Diplomatique

  

Νίκος Καϊμάκης στον ιστοχώρο Μετά την Κρίση: 

 
Στην πιο ευνοημένη από Κοινοτικές εισροές χώρα-μέλος, μας εξαπάτησαν με τα πιο αντιευρωπαϊκά παραμύθια 

 

Λίγο πριν και λίγο μετά την έκδοση των τηλεοπτικών αδειών  

Έντιμος συμβιβασμός ή πορεία στα βράχια;

Η διαπραγμάτευση δεν είναι αυτοσκοπός - (η καταπολέμηση της ανεργίας στον ιδιωτικό τομέα είναι)

Νίκος Καϊμάκης: Νέο πολιτικό σκηνικό με ρευστότητα και συμμαχικές αναζητήσεις (στον ιστότοπο Αναζητήσεις για την Αριστερά)

Θεσσαλονίκη, 11.9.2010: Η ρίψη του περιβόητου παπουτσιού

εναντίον του τότε πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου,

από δύο οργισμένους «αντιμνημονιακούς»

τυπικής μεσοστρωματικής κοινωνικής προέλευσης

[...] Τα μεγάλα θεσμικά ελλείμματα στην πορεία ολοκλήρωσης της ΕΕ, η αποτυχία της ευρωπαϊκής συνταγματικής πρότασης του 2005, η υστέρηση στην εμβάθυνση της Ένωσης, η δημοσιονομική κρίση του 2008, οι περιφερειακές συγκρούσεις και η τρομοκρατία του ISIS, οι πρωτόγνωρες για την Ευρώπη μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές [...] προκάλεσαν ανασφάλεια στην ευρωπαϊκή ήπειρο [...]

Το κλίμα αυτό αξιοποίησε με την ακροδεξιά στροφή της η ΝΔ. Στο εσωτερικό της χώρας ίσχυσε η ίδια ακριβώς ακραία πρακτική στην πολιτική της ΝΔ. Προκάλεσε πολιτική κινδυνολογία «σοκ και δέους» σε βάρος της διαχείρισης της εξόδου από την κρίση που εφάρμοσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Η οικονομική, θεσμική και κοινωνική κατάσταση της χώρας, ο απόηχος της κρίσης και οι ελλείψεις ή οι αδυναμίες του ΣΥΡΙΖΑ να διαχειριστεί την εύλογη αντιμνημονιακή υστερία των ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων, αποτέλεσε τον κύριο πολιτικό στόχο της. Η προσπάθειά του ΣΥΡΙΖΑ, να καλύψει την οικονομική κατάρρευση του ενός τρίτου της ελληνικής κοινωνίας, με τις πενιχρές θεσμικές και οικονομικές δυνατότητες που επέτρεπε, το αυστηρό πλαίσιο της προσαρμογής της οικονομίας από τους δανειστές και τους εταίρους μας, διευκόλυνε την καταστροφολογική πολιτική της ΝΔ και κυρίως επηρέασε τα μεσοστρώματα που θεωρούσαν τις προσπάθειες διαχείρισης της νέας φτώχειας ως δική τους εγκατάλειψη. Παράλληλα η ΝΔ επέτυχε να εντάξει στην καταστροφολογική πολιτική της τα περισσότερα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, που είδαν από την δική τους οπτική την κρίση ως ευκαιρία να ιδιοποιηθούν την αγανάκτηση των μεσοστρωμάτων [...] για να αντιμετωπίσουν από καλύτερες θέσεις τα δικά τους εκδοτικά και οικονομικά αδιέξοδα.
[...] Προφανώς το μετεκλογικό σκηνικό δεν θα είναι εύκολο και ευοίωνο, ούτε για τους δύο νέους μονομάχους ούτε για τη χώρα. Η ευθύνη πλέον μετατίθεται στο κοινωνικό σώμα που θα δώσει και την τελική λύση [...]   

  
Λοιπή αρθρογραφία του Νίκου Καϊμάκη στον ιστότοπο Αναζητήσεις για την Αριστερά