Βόλφγκανγκ Μύνχάου: Ο Μακρόν αντιμέτωπος με το πρόβλημα της Ευρώπης

© The Financial Times - Wolfgang Münchau:  Macron will have to make a decisive move on Europe,  30.4.2017

[...] Στην πολιτική ατζέντα του κ. Μακρόν υπάρχει το εξής πρόβλημα: κανείς δεν ξέρει πραγματικά πώς θα μπορέσει να την κάνει πράξη. Ο θεσμικός ρόλος του Γάλλου προέδρου είναι ισχυρός· όμως, το ποιά τύχη είχε ο Φρανσουά Ολάντ είναι χρήσιμο προειδοποιητικό μήνυμα για τα όρια του τι μπορεί να κάνει ένας πρόεδρος. 

Οι Σοσιαλιστές του κ. Ολάντ είχαν τουλάχιστον την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, στο γαλλικό κοινοβούλιο. Δεν είναι ακόμη σίγουρο εάν ο κ. Μακρόν,  μετά τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, θα έχει έστω και έναν δικό του βουλευτή. Θα καταλήξει ως απλό τελετουργικό πρόσωπο - όπως είναι ο ομοσπονδιακός πρόεδρος της Γερμανία - και η μόνη του δουλειά θα είναι να σφίγγει χέρια και να εκφωνεί μεγάλους λόγους; Ή θα μπορέσει να βρει τρόπο για να προωθήσει αλλαγές;

Η μόνη υπόσχεση του κ. Μακρόν που είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα, είναι η ατζέντα του για την ευρωζώνη. Έχει προτείνει μεταρρυθμίσεις στη διακυβέρνηση της ευρωζώνης, οι οποίες είναι σε μεγάλο βαθμό σύμφωνες με όσα προτείνω σ' αυτήν εδώ τη στήλη [των Financial Times] εδώ και χρόνια:

Μια κοινή δημοσιονομική πολιτική,
έναν κοινό υπουργό οικονομικών,
ένα κοινό μέσο δανεισμού της ευρωζώνης [ευρωομόλογο ή ισοδύναμά του]
και ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης. 

Γι' αυτόν τον λόγο και μόνον, κ. Μακρόν είναι άξιος υποστήριξης. Όμως, οφείλει στους ψηφοφόρους του μια απάντηση στο εξής ερώτημα: Τι θα κάνει εάν, όπως είναι πιθανό, η Γερμανία απαντήσει στις τέσσερις προτάσεις του με τέσσερα όχι; Θα υποχωρήσει ή θα ασκήσει πίεση στο Βερολίνο; Και εάν κάνει το δεύτερο, τι είδους πίεση; Με δεδομένη την υπόθεση ότι δεν θα απειλήσει με έξοδο της Γαλλίας από την ευρωζώνη, τι άλλο θα μπορούσε να κάνει; Εάν η απάντηση είναι «όχι πολλά», δεν είναι εύλογο να αναρωτηθούμε πόσο διαφορετική θα είναι η προεδρία Μακρόν από την προεδρία του Ολάντ; Σ' αυτό ακριβώς το σημείο στοιχηματίζει η κα Λε Πεν: Ότι ο κ. Μακρόν, ο πρώην οικονομικός σύμβουλος του απερχόμενου προέδρου και πρώην υπουργός Οικονομικών, στην πραγματικότητα δεν ανατιπροσωπεύει  κάτι διαφορετικό και δεν έχει στο πρόγραμμά του καμμιά αλλαγή [...] [...] Όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις στη διακυβέρνηση της ευρωζώνης, το ελάχιστο στο οποίο θα επιμείνει ο Μακρόν πρέπει να είναι φιλόδοξο, αλλά ρεαλιστικό. Δεν θα καταφέρει να προσυπογράψει ολόκληρη την ατζέντα του η Γερμανία· όμως ένας συμβιβασμός ίσως είναι εφικτός. 

Ο κ. Μακρόν θα πρέπει να πείσει τον μελλοντικό Γερμανό ομόλογό του ότι οι μεταρρυθμίσεις στη διακυβέρνηση της ζώνης του ευρώ είναι και προς το δικό του συμφέρον. Είναι ίσως ο πιό κατάλληλος άνθρωπος να το κάνει. Όμως το Βερολίνο δεν έχει δώσει ακόμη καμία επίσημη διαβεβαίωση [...].

Αν ήμουν ο Μακρόν, θα μείωνα την ευρύτητα αυτής της ημερήσιας διάταξης· και, σε αντίθεση, θα την εμβάθυνα. Πράγμα που σημαίνει, ότι θα εγκατέλειπα τους στόχους του ευρωομόλογου και της δημοσιονομικής ενοποίησης και θα επικεντρωνόμουν στην τραπεζική ένωση. Ο κ. Μακρόν πρέπει να δηλώσει ότι αυτό είναι το ελάχιστο που θα χρειαστεί η Γαλλία για να παραμείνει στην ευρωζώνη. Αυτό εξακολουθεί να είναι φιλοευρωπαϊκή θέση, μολονότι περιέχει μιαν έμμεση απειλή. Είναι αξιόπιστο επειδή αντιμετωπίζει το πιο θεμελιώδες πρόβλημα της ζώνης του ευρώ.
Αυτό που έχουμε σήμερα δεν είναι πραγματική τραπεζική ένωση. Μπορεί να γίνεται λόγος για τραπεζική ένωση, όταν τα ομόλογα δημοσίου που εκδίδουν οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών δεν τα κατέχουν πλέον οι εγχώριες τράπεζες αυτών των κρατών και όταν μια κυβέρνηση δεν μπορεί πιά να εμποδίσει το κλείσιμο μιας εγχώριας τράπεζας. Τραπεζική ένωση σημαίνει να βγάζεις το εθνικό κράτος έξω από το τραπεζικό σύστημα. 

Σε μια τέτοια ένωση, οι Γερμανοί θα αποκτήσουν μια πολύ ισχυρότερη δέσμευση περί μη-διάσωσης (no-bail out). Εάν το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι οχυρωμένο, δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο τα κράτη-μέλη δεν πρέπει να χρεοκοπούν [εντός της ευρωζώνης] ως προς το δημόσιο χρέος τους.

Αν ο κ. Μακρόν πετύχει, θα έχουμε λόγους να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον της ΕΕ. Άν όμως η υπόσχεσή του για νέα κατεύθυνση αποδειχθεί απλώς επιβεβαίωση της παλιάς τάξης πραγμάτων, τότε πρέπει να αναμένουμε να δούμε ως Πρόεδρο της Γαλλίας την Λε Πεν, αν όχι φέτος, πάντως το 2022. Μέχρι τότε, οι Γάλλοι θα έχουν τα έχουν δοκιμάσει όλα.

O Wolfgang Münchau είναι συντάκτης των Financial Times με έδρα τη Μ. Βρετανία.

Wolfgang Münchau - Financial Times, αρθρογραφία

Στον ιστοχώρο Μετά την Κρίση - Wolfgang Münchau, η αρθρογραφία

    

 

Τα πιο πρόσφατα γραπτά του Wolfgang Münchau στον ιστοχώρο Μετά την Κρίση:

Η ΕE της μεταβλητής γεωμετρίας ή των πολλαπλών ταχυτήτων, αναγκαστική διέξοδος
 
Η δεξιά πολιτική ανταρσία και πώς μπορεί να καταπνιγεί
 
Ο αργός μαρασμός της Ευρώπης - «Όχι με βρόντο, αλλά μ' έναν λυγμό»
 
Μεγάλη Μετανάστευση των λαών: Το λάθος της Μέρκελ - ανήθικη πολιτική για την προσφυγική κρίση
 
Γερμανικά πλεονάσματα και διαλυτική ανισορροπία. Τρία σενάρια για το μέλλον της νομισματικής ένωσης