Μπουτάρης

«Της Σαλονίκης μοναχά της πρέπει το καράβι
Να μή τολμήσεις να τη δείς ποτέ απ' τη στεριά»

Νίκος Καββαδίας, Θεσσαλονίκη ΙΙ, από το Tραβέρσο, 1979) 

 

Όλα αυτά άρχισαν στον Μεσοπόλεμο, όταν πολιτικές δυνάμεις που όλοι γνωρίζουμε έβαλαν τα δυνατά τους για να αλλάξουν την φυσιογνωμία της «περιπόθητης πόλης» (Π. Ριζάλ ή Ι. Νεχαμάς) και να την κάνουν τόπο του πογκρόμ του Κάμπελ, επίκεντρο της υπόθεσης Πολκ, πόλη της Συμμορίας της Καρφίτσας και της δολοφονίας Λαμπράκη. Τώρα, όπως και στη δεκαετία του 1990, πολλοί πάσχισαν να της κληροδοτήσουν ως έμβλημα για τον 21ο Αιώνα τα συλλαλητήρια για τα «Σκόπια». Εν ολίγοις, η Θεσσαλονίκη του Καλού Στρατιώτη Αγίου Δημητρίου, της Αμύνης και της Φεντερασιόν, έγινε και πόλη του παρακράτους, κομβικός τόπος εκείνης της Σκοτεινής Ευρωπαϊκής Ηπείρου για την οποία μας μίλησε ένας υμνητής αυτής της πόλης, ο Μαρκ Μαζάουερ - όπως η άλλη Πόλη των Φαντασμάτων, η «Χρυσή Πράγα» του Καλού Βασιλιά Βέντσεσλας, του Κέπλερ και του Κάφκα είναι και η πόλη των εκπαραθυρώσεων για πολιτικούς λόγους. Από το 1419 μέχρι το 1948 μετράει τρεις.
Ο Γιάννης Μπουτάρης ως δήμαρχος είχε και αρνητικές πλευρές. Όπως π.χ. τις επιδείξεις νομιμοφροσύνης σε απατηλά σύμβολα ενός αμφισβητήσιμου πολιτισμικού φιλελευθερισμού της εποχής μας. Αλλά πίσω από αυτά σέρνονται και πολλοί άλλοι. Βλέπουμε π.χ., εδώ μερικές δεκαετίες, μια «πολιτισμική Αριστερά» που εγκατέλειψε το έργο εφ'ω ετάχθη και κάνει διαχείριση συμβόλων, αντί να κάνει, ως ώφειλε, διαχείριση της πραγματικότητας με τρόπο ώστε να διαπλάθονται και ενδυναμώνονται μέσα στον πραγματικό κόσμο δυνάμεις που τον αλλάζουν προς το καλύτερο.
Όμως παρόλα αυτά - και ευτυχώς - σφραγίδα στη θητεία του Δημάρχου μπήκε όλη η δυσεύρετη πια καταγωγική επιμονή και πολύτιμη ξεροκεφαλιά του Βλάχου από το Νυμφαίο - οι Βλάχοι φημίζονται ως αγύριστα κεφάλια. Έτσι και μόνον έτσι, αυτός δεν εγκατέλειψε το δύσκολο έργο εφ'ω ετάχθη και κατάφερε με τρόπο θαυμαστό να αποκαταστήσει πολλή διαταραγμένη ισορροπία.

Ο Μπουτάρης έβαλε όλη αυτή την ξεροκεφαλιά του για να είναι πάλι και πάντα η Θεσσαλονίκη - και για όσους θέλουν να τη βλέπουν και να τη χαίρονται από την στεριά - πόλη φωτεινή, πολιτισμένη, τόπος ανοιχτός στον κόσμο. Φωτεινή μέσα στις φθινοπωρινές ομίχλες της, όπως την έδειξε στις ταινίες του ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Νότιος αλλά πιο Σαλονικιός από πολλούς Βόρειους. Σημείο στο χάρτη κομβικό, οριακό αλλά σημαντικό, όχι ξανά μιας Σκοτεινής Ηπείρου, αλλά ενός καλύτερου ευρωπαϊκού κόσμου, που θα ξεπεράσει την σημερινή πολιτική και ηθική παρακμή του· ρόλο που άλλοι είναι πρόθυμοι να της αναγνωρίσουν, παιδιά ξένων μητέρων – πόλεων, αλλά θαυμαστές της και επιθυμητές αυτού που η Θεσσαλονίκη, από τη θέση της και την ιστορία της, μπορούσε και όφειλε να είναι.1

Ο Μπουτάρης, παρά τα ψεγάδια του, ως προς τα βασικά έκανε αυτό που έπρεπε. Ο μόνος τρόπος για να ισιώσεις κάπως ένα ξύλο που το στράβωσε ο καιρός, είναι να το λυγίσεις ανάστροφα.
Γι' αυτή την αντοχή του και για την ανάστροφη πορεία του, ταιριάζει στον Δήμαρχο ένα θερμό ευχαριστώ.
Το χρέος του άξιου Βορειοελλαδίτη, του Μακεδόνα και παλιού Σαλονικιού το έκανε, η θητεία του τέλειωσε. Ο απολογισμός θετικός. Η ευχή είναι άλλοι να συνεχίσουν όπως εκείνος, γιατί όχι και καλύτερα. Αναγκαία ευχή, επειδή το αναστηλωτικό έργο που αυτός άρχισε χρειάζεται διάρκεια και υπομονή, αλλά κυρίως επειδή προς το παρόν δύσκολα βλέπει κανείς στον ορίζοντα μάστορα με προδιαγραφές ισάξιες.

Παλιά η πόλη, πολλές οι περιπέτειες και οι ανατροπές στην ιστορία της.

Γ. Ρ. 

  

1 Βλ. Joseph Rovan, Zwei Großmächte (Δύο Υπερδυνάμεις), στο: Das alte Europa antwortet Herrn Rumsfeld (Η παλαιά Ευρώπη απαντά στον κ. Ράμσφελντ), Frankfurter Allgemeine Zeitung, 24.01.2003. Η Θεσσαλονίκη ως κομβικό σημείο, οριακό αλλά σημαντικό, του όλου Ευρωπαικού κόσμου:
«Μέσα στην Ευρώπη, η Πολωνία μαζί με την Γαλλία και Γερμανία θα είναι κύρια δομικά στοιχεία για την συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Γαλλία, Γερμανία και Πολωνία, καλούνται να πραγματοποιήσουν την πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης, από τον ποταμό Όντερ μέχρι το Γιβραλτάρ και από την Ισλανδία ως τη Θεσσαλονίκη».
O J. Rovan ήταν Γάλλος καθηγητής της Ιστορίας και πολιτειολόγος, εξέδιδε το περιοδικό Documents. Πέθανε το 2004

 
 

Λογοτεχνία και αλήθεια: Πώς ήταν η πραγματική Θεσσαλονίκη;

Εθνική παρακμή και σκοτείνιασμα της «περιπόθητης πόλης». Το φθινόπωρο της Θεσσαλονίκης
 
 


  

Μark Mazower: «Σε άνοδο τώρα ιδέες που ταΐζουν το θηρίο» - «Έχουμε μια φουρνιά πολιτικών ηγετών που “δεν κάνει” για τη δουλειά αυτή» 
Μεσοπόλεμος, φασισμός και κρίση των δημοκρατικών θεσμών σήμερα. Διαφορές & εντυπωσιακοί παραλληλισμοί

 
Mark Lilla: «Το σκυλί που δεν γαύγισε». Εξαφάνιση του πολίτη & «πολιτικές της ταυτότητας» στις ΗΠΑ. Ακροδεξιός λαϊκισμός - Tι να διδαχτούν οι Ευρωπαίοι