Το θρίλερ του χρέους στην μεταπολίτευση. Ποιός το έχτισε;
(Η πορεία του Ελληνικού Δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, απο το e-rooster blog)
Και η πορεία του ονομαστικού Ελληνικού ΑΕΠ (σε δολλάρια), 1960 - 2014 (ενημερωμένο 2015), σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα:
Pieter Bruegel - Κυνηγοί στο χιόνι |
Αυτή την αλήθεια - ότι η δημοσιονομική χρεοκοπία δεν συνέβη σε κάποια
φτωχή χώρα - απέφυγαν να την εκστομίσουν τα πολιτικά μας κόμματα,
μιλώντας απευθείας στους Έλληνες πολίτες.
Ακούστηκε μάλλον για πρώτη φορά από τα χείλη Έλληνα πολιτικού αρχηγού,
σε ομιλία στην Αμερική (Α. Τσίπρας, λόγος στο Πανεπιστήμιο Columbia
της Ν. Υόρκης, 24 Ιανουαρίου 2013). Απέδωσε το Ελληνικό πρόβλημα κυρίως
στην ανεπαρκή φορολόγηση των
υψηλών εισοδημάτων την περίοδο της ανάπτυξης και στην φοροδιαφυγή αυτών των κοινωνικών τάξεων.
H σταθερότητα του κλάσματος ενώ ο παρονομαστής του υπερδιπλασιάζεται σημαίνει 2 πράγματα:1. Το Δημόσιο δεν επωφελήθηκε από εκείνη την ραγδαία ονομαστική άνοδο του ΑΕΠ. Δηλαδή, το πρόσθετο ΑΕΠ δεν του απέδωσε αναλογικά αυξημένα φορολογικά έσοδα, που θα μείωναν το παλιό χρέος και θα βελτίωναν τις υπηρεσίες που οφείλει να παρέχει το κοινωνικό κράτος. Τα οφέλη της ανάπτυξης τα ιδιοποιήθηκε εξ ολοκλήρου μια ευνοημένη μερίδα ιδιωτών με υψηλά εισοδήματα, οι οποίοι δεν απέδωσαν τους οφειλόμενους φόρους.
2. Ο Δημόσιος δανεισμός (από τις αγορές) συνεχίσθηκε απτόητος, και μάλιστα με αυξανόμενο ρυθμό. Αντί το κράτος να καλύψει τις ανάγκες του αντλώντας μέσω της φορολογίας αναλογικό μερίδιο από την άνοδο του ΑΕΠ, συνέχισε να τροφοδοτεί με Δημόσια δανεική ρευστότητα τον πλουτισμό και την κατανάλωση αυτής της ευνοημένης μειοψηφίας πολιτών με τα υψηλά και μεγαλομεσαία εισοδήματα. Έτσι επιβάρυνε πιό πολύ το δικό του χρέος, ακριβώς την περίοδο που έπρεπε (και μπορούσε) να το μειώσει ριζικά.
Οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έκαναν ακριβώς το ίδιο, και έκαναν αυτά τα δύο ταυτόχρονα: Δεν αντλούσαν τα νόμιμα φορολογικά έσοδα από τις πιό πλούσιες κοινωνικές τάξεις, αλλά επίσης φόρτωναν το Δημόσιο με νέα χρέη, προκειμένου να ευνοήσουν ακόμη πιό πολύ τους πελάτες και “αφεντικά” τους.
Pieter Bruegel - Η πτώση του Ίκαρου |
Το “έγκλημα” είναι συνεχές, όχι στιγμιαίο. Η επανόρθωση μπορεί να είναι μόνον αναδρομική. Όμως μέχρι τώρα, δεν φαίνεται να την θέλουν οι κυβερνώντες.
Update 22 Ιανουαρίου 2014:
Ένα τεκμηριωμένο (με αριθμούς και διαγράμματα) κείμενο.
cornelsen : Δεν είναι μυστήριο αλλά θέμα απλής αριθμητικής – και λογικής
Τα συνοπτικά συμπεράσματά του:
1. «Οι
δημόσιες δαπάνες στην Ελλάδα στο διάστημα 2005-2008 ήταν λίγο πάνω από
τον μ.ο. της ΕΕ». Η υπέρβαση τού μ.ο. οφειλόταν στις υπερβολικές δαπάνες
για τόκους και “βαθύ κράτος” (στρατός, αστυνομία, Δικαιοσύνη).
«Όπως ακριβώς συμβαίνει σε μια
τριτοκοσμική μπανανία.
Όλες οι ισχυρές χώρες τής ΕΕ (Γαλλία, Σουηδία, Δανία κλπ) έχουν δημόσιες δαπάνες ΠΑΝΩ από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και φυσικά περισσότερες από την Ελλάδα (πάντα ως ποσοστό τού ΑΕΠ)».
2. «Στο επίπεδο και στην δομή των Δημοσίων Εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές
των ευρωπαϊκών χωρών (για το 2007) και των χωρών τού ΟΟΣΑ (για το
2006), η “ευρωπαϊκή» μπανανία που λέγεται Ελλάδα από πλευράς εσόδων
βρίσκεται στην 22η θέση των 28 χωρών τού δείγματος (πίσω και από την
Βουλγαρία !). Αν η χώρα μας έμοιαζε με μια μέση ευρωπαϊκή χώρα (EU27) θα είχε 7 μονάδες τού ΑΕΠ επιπλέον δημόσια έσοδα. Σε τιμές τού 2007 αυτή η διαφορά σημαίνει 15 δισ. €!»
3.«Είναι απλό να εξηγήσει κανείς (αν έχει τα μάτια του ανοιχτά και δεν ψάχνει να βρει “Εβραίους”) γιατί η κρίση τού ευρώ εκδηλώθηκε στην Ελλάδα με την μορφή κρίσης δημόσιου χρέους:
Το
κεφάλαιο (ντόπιο και ξένο) παίρνει το μεγαλύτερο κομμάτι τής «πίτας»
αλλά πληρώνει τούς λιγότερους φόρους και εισφορές. Το αποτέλεσμα είναι η
χώρα να έχει α) χαμηλότατα δημόσια έσοδα β) χαμηλές κοινωνικές δαπάνες
(και γι’ αυτό άθλιες κοινωνικές υπηρεσίες) αλλά γ) από τις υψηλότερες
δαπάνες στις χώρες τής ΕΕ για εξοπλισμούς, κρατική καταστολή και
τοκοχρεολύσια –σε αυτά είμαστε… ανοιχτοχέρηδες».
4. Τα διαγράμματα Δημόσιες Δαπάνες, Δημόσια Έσοδα (από φόρους και εισφορές), από το 1988 έως το 2009.
Με το διάγραμμα αυτό και μόνον, οι περισσότερες εξηγήσεις είναι περιττές
Μια παρατήρηση: Tο διάγραμμα του ΑΕΠ είναι σε δολλάρια και φυσικά η ισοτιμία Ευρώ προς $ δεν είναι σταθερή.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεκέμβριο 2002 ήταν περίπου 1 $ = 1 €.
http://finance.yahoo.com/echarts?s=EURUSD%3DX+Interactive#symbol=;range=my;compare=;indicator=volume;charttype=area;crosshair=on;ohlcvalues=0;logscale=off;source=undefined;
άρα για το 2002 έχουμε 146 δις $ ~ 146 δις €.
Το 2008 1 € ~ 1,6 $ (το maximum), άρα τα 341 δις $ ~ 213 δις €.
Είχαμε άνοδο του ονομαστικού ΑΕΠ 46 % μέσα σε 6 χρόνια, μέσος όρος ανόδου 7,66 % το χρόνο…
και http://cornel.capitalblogs.gr/showArticle.asp?id=40894&blid=95
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα στοιχεία είναι πολύ ενδιαφέροντα και αξιόπιστα. ¨Οτι το συμπέρασμα συγκλίνει με αυτό που προκύπτει απο τους roosters (της εντελώς διαφορετικής κατεύθυνσης), είναι δηλωτικό πόσο σαφή (και απλά) είναι τα πράγματα.
ΔιαγραφήΚαλημέρα. Βεβαίως η ερμηνεία μου (δλδ ότι στην Ελλάδα το χρέος φορτώθηκε στο Δημόσιο ΠΡΙΝ την κρίση) δεν αρκεί για να ερμηνεύσει το γενικότερο φαινόμενο τής κρίσης. Νομίζω πως sto http://cornel.capitalblogs.gr/showArticle.asp?id=45727&blid=95 (άρθρο τού Στ. Μαυρουδέα όπου υπάρχει και αναφορά σε άρθρο τού Χρ. Ιωάννου) περιγράφονται οι τρεις επικρατούσες απόψεις για την ερμηνεία τής "ελληνικής" κρίσης (τής οποίας η κρίση χρέους είναι απλώς η τελική της μορφή). Το διευκρινίζω για να μην θεωρηθεί ότι αν δεν είχαμε υποφορολόγηση θα είχαμε γλυτώσει την χρεοκοπία.
ΔιαγραφήΛέτε ότι ενώ το ΑΕΠ υπερδιπλασιάστηκε σε μία δεκαετία, το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ έμεινε σταθερό και συμπεραίνετε ότι "Είναι φανερό ότι τα φορολογικά έσοδα δεν επωφελήθηκαν καθόλου απο την άνοδο του ΑΕΠ, ενώ ο Δημόσιος δανεισμός εκτοξεύτηκε σε ύψη πρωτοφανή."
ΑπάντησηΔιαγραφήΌμως από αυτά τα στοιχεία δεν είναι καθόλου "φανερό" το συμπέρασμά σας. Το μόνο που σημαίνει η σταθερότητα του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι ότι η φορολογική βάση έμεινε σταθερή και ως εκ τούτου όπως τα εισοδήματα αυξάνονταν κατά μέσο όρο με τον ίδιο ρυθμό με το ΑΕΠ όπως και οι κρατικές δαπάνες με αποτέλεσμα το έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ να μένει λίγο έως πολύ σταθερό. Συνεπώς βγάζετε λάθος συμπεράσματα με λάθος μαθηματικά, τα έχετε μπερδέψει και πάνω στην σύγχυση σας γενάτε και κοσμοθεωρίες. Έτσι εξηγείται γιατί οι χώρες που έχουν χαμηλό μέσο IQ καταφεύγουν σε λύσεις παρόμοιες με αυτές που προτείνετε.
Θα γνωρίζετε ασφαλώς, ότι στις Σκανδιναβικές χώρες, όπου εφαρμόζονται με σταθερότητα παρόμοιες λύσεις, το μέσο IQ των πολιτών είναι το υψηλότερο του κόσμου. Επίσης και οι επιδόσεις της εκπαίδευσης.
ΔιαγραφήΤο γεγονός που παραδέχεστε, ότι η φορολογική βάση έμεινε καθηλωμένη σε καιρούς διαρκώς ανερχόμενου ΑΕΠ (ενώ αντίθετα οι δαπάνες - και ο δανεισμός - συναγωνιζόταν το ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ), αποδεικνύει αυτό ακριβώς που υποστηρίζω: Την ανεπαρκή φορολόγηση των υψηλών εισοδημάτων κατά την περίοδο της ανάπτυξης, μέσω κατευθυνόμενης φιλο-κυκλικής (pro-cyclical) οικονομικής πολιτικής. Η υποφορολόγηση ήταν ένας από τους τρόπους για να τρομπάρουν αέρα στη φούσκα.
Για όποιον δεν έχει ιδεολογικές παρωπίδες (ή το συμφέρον ως γνωστικό φίλτρο), η αποτύπωση των μαθηματικών στις καμπύλες των διαγραμμάτων είναι εύγλωττη και αμείλικτη.