Ότι θα χρειασθεί και νέα ρύθμιση, κάποιας μορφής αναδιάρθρωση για το ολικό εξωτερικό χρέος της Ελλάδας, είναι παραπάνω από βέβαιο. Αλλά όχι μόνον για την Ελλάδα: Σε όσους δεν έχουν αυταπάτες, οι αριθμοί λένε καθαρά, πώς με διαφορετικούς τρόπους και με άλλα μεγέθη, το ίδιο ισχύει επίσης για την Πορτογαλία, Ισπανία, Κύπρο, πιθανότατα επίσης για Ιρλανδία και Ιταλία. Και βλέπουμε...
Όμως προς το παρόν, η Ελλάδα έχει μια μοναδική ιδιομορφία: Εξαιτίας του PSI, με το "κούρεμα" των ιδιωτικών δανειστών το 2012, που συμπληρώθηκε αργότερα με την επαναγορά ομολόγων, το Ελληνικό δημόσιο χρέος είναι σήμερα κατά 80 - 85 % αμφίπλευρα δημόσιο. Εγγυητές και τελικοί δανειστές μας κατά το ποσοστό αυτό (που αυξάνει με τον χρόνο, καθώς αποπληρώνονται παλιά ομόλογα και αντικαθίστανται με νέες δόσεις του "πακέτου") είναι οι φορολογούμενοι των άλλων χωρών της Ευρωζώνης, μέσω του Μηχανισμού Στήριξης ESM, διακρατικών δανείων και της EKT. Κατά δεύτερο λόγο, με πολύ μικρότερα ποσά, είναι και φορολογούμενοι άλλων χωρών του κόσμου, από ΗΠΑ μέχρι Κίνα, που συνεισφέρουν στο ΔΝΤ.
Όμως προς το παρόν, η Ελλάδα έχει μια μοναδική ιδιομορφία: Εξαιτίας του PSI, με το "κούρεμα" των ιδιωτικών δανειστών το 2012, που συμπληρώθηκε αργότερα με την επαναγορά ομολόγων, το Ελληνικό δημόσιο χρέος είναι σήμερα κατά 80 - 85 % αμφίπλευρα δημόσιο. Εγγυητές και τελικοί δανειστές μας κατά το ποσοστό αυτό (που αυξάνει με τον χρόνο, καθώς αποπληρώνονται παλιά ομόλογα και αντικαθίστανται με νέες δόσεις του "πακέτου") είναι οι φορολογούμενοι των άλλων χωρών της Ευρωζώνης, μέσω του Μηχανισμού Στήριξης ESM, διακρατικών δανείων και της EKT. Κατά δεύτερο λόγο, με πολύ μικρότερα ποσά, είναι και φορολογούμενοι άλλων χωρών του κόσμου, από ΗΠΑ μέχρι Κίνα, που συνεισφέρουν στο ΔΝΤ.
Πρέπει να προστεθεί και κάτι άλλο: Με τα προγράμματα αγοράς ομολόγων στην δευτερογενή αγορά εκ μέρους της ΕΚΤ, ένα άλλο μέρος χρέους (τόσο Ελληνικού, Πορτογαλικού και Ιρλανδικού, κυρίως όμως μεγαλύτερες ποσότητες Ισπανικού και Ιταλικού χρέους) πέρασε προσωρινά στα χέρια της ΕΚΤ. Τέλος, με την ανακεφαλαιοποίηση προβληματικών εμπορικών τραπεζών (Ισπανία, Ιρλανδία, Ελλάδα...) με Ευρωπαϊκό ρευστό, αλλά με εγγύηση του Δημοσίου των επιμέρους χωρών, ένα σημαντικό μέρος του χρέους που εμφανίζεται τυπικά ως διακρατικό, στην πραγματικότητα είναι παροχή δανεικού δημόσιου ρευστού προς ιδιωτικές επιχειρήσεις. Έγκυροι οικονομικοί αναλυτές, όπως π.χ. ο Peter Bofinger, Wolfgang Münchau ή και ο Γ. Βαρουφάκης, διαρκώς τονίζουν πόσο "τοξικός" είναι αυτός ο δεσμός μεταξύ δημοσιο-οικονομικού χρέους και ιδιωτικής υπερχρέωσης, στα πλαίσια της γενικά λανθασμένης πολιτικής για καταπολέμηση της κρίσης...
Με αυτά τα δεδομένα, ποιό πολιτικό μήνυμα μεταφέρεται απ' όσους μιλούν για "κούρεμα του κεφαλαίου σε ομόλογα που κατέχουν κρατικοί φορείς", για "διαγραφή διακρατικού χρέους", μερικοί μάλιστα ολικό; Οι πολιτικοί και αναλυτές από Αγγλοσαξωνικές ή άλλες εκτός Ευρωζώνης χώρες, είναι ούτως ή άλλως έξω από το χορό και τίποτε δεν τους εμποδίζει να τραγουδούν σε όποιο σκοπό θέλουν. Αλλά οι εγχώριοι που μιλούν με την πολιτικά αρεστή γλώσσα στο εγχώριο κοινό για διαγραφή διακρατικού χρέους, προτείνουν χωρίς προσχήματα στους άλλους Ευρωπαίους φορολογουμένους, σε απλά Ελληνικά, να φορέσουν ένα ωραιότατο "φέσι".
Δώρο από Ευρωπαίους σε Ευρωπαίους με αγάπη...
Πολιτικά καταστροφικό, δηλητηριώδες.
Και επιπόλαιο, όταν δεν είναι σκόπιμα αντιευρωπαϊκό. Γιατί υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις χωρίς το αντιευρωπαϊκό πολιτικό δηλητήριο. Λύσεις που ανήκουν σε μια εντελώς διαφορετική πολιτική απο την απερίσκεπτη και κοντόφθαλμη που ακολουθούν οι ηγέτες της Ευρώπης σήμερα. Αντί για "κούρεμα" και "φέσι", έχουν προταθεί άλλοι τρόποι ενδοευρωπαϊκών μεταβιβάσεων, μηχανισμοί της αναδιανεμητικής ένωσης (Transferunion), που επιφέρουν συναρτήσει του χρόνου ρεαλιστικό οικονομικό αποτέλεσμα, και εξίσου ριζική μείωση του ολικού χρέους της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, Ισπανίας και λοιπών χωρών. Είναι τρόποι ενδοευρωπαϊκών μεταβιβάσεων πολιτικά αποδεκτοί - και μάλιστα πολιτικά σκόπιμοι και επιδιωκτέοι από τους φανατικούς Ευρωπαϊστές και υποστηρικτές του Ευρώ. Αυτοί οι τρόποι συνοψίζονται στον όρο "Ευρωπαϊκή ή Ευρωζωνική αμοιβαιοποίηση του δημόσιου χρέους Ευρωπαϊκών χωρών". Μετατροπή δηλαδή του χρέους ή μέρους του χρέους κάθε χώρας, σε κοινό Ευρωπαϊκό χρέος. Μπορούν να περιλαμβάνουν, από κοινό Ευρωπαϊκό ταμείο απόσβεσης χρέους, είτε για το 60 % του χρέους κάθε χώρας ("νόμιμο" κατά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ), είτε για το υπερβάλλον, μέχρι διάφορες μορφές Ευρωομόλογου, αλλά και μείωση έως μηδενισμό επιτοκίων των διακρατικών δανείων, επέκταση του χρόνου ωρίμανσης ή ειδικό Ευρωζωνικό φόρο στους πλούσιους.
Λύση για το οικονομικό πρόβλημα υπάρχει, αλλά το πραγματικό πρόβλημα που δεν λύνεται είναι πολιτικό: Οι πολιτικές δυνάμεις που κυριαρχούν σήμερα στις περισσότερες Βόρειες χώρες (όχι μόνον αυτές, αλλά και οι περισσότερες πολιτικά συγγενικές των χωρών του Νότου), αντιστέκονται στην μετατροπή εθνικού δημόσιου χρέους σε Ευρωπαϊκό χρέος, για πολιτικούς και όχι για οικονομικούς λόγους.
Στον Μεσογειακό Νότο υπάρχει εγωϊστική πολιτική παιδεία και καισαρική-πελατειακή νοοτροπία στα πολιτικά συστήματα. Πολιτικοί κάθε χρώματος, θέλουν πάντα να φαίνονται αρεστοί στο ταλαιπωρημένο εγχώριο κοινό, κυρίως όμως στα ευνοημένα, πελατειακά κοινωνικά στρώματα που αρνούνται να συνεισφέρουν από τον συσσωρευμένο πλούτο τους ή ν' αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους. Τέτοιοι πολιτικοί και τα μέσα ενημέρωσης που προωθούν επιχειρηματικά συμφέροντα στενού ορίζοντα, μιλούν επιθετικά και απερίσκεπτα για "κούρεμα" εις βάρος των συν-Ευρωπαίων εργαζομένων. Γιατί αυτοί θα πληρώσουν το φέσι, αφού το φορέσουν. Έχει κανείς αυταπάτες, ότι θα συμβεί κάτι άλλο;
Αντί να μιλήσουν για Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, που περιλαμβάνει στις δύσκολες ώρες στήριξη των ασθενέστερων κοινωνιών από τις πιό δυνατές, σπέρνουν το σπόρο της ενδοευρωπαϊκής καχυποψίας: Τα κορόϊδα ο Πέτερ, ο Γιόχαν και ο Φράντς θα δουλέψουν λίγο παραπάνω, για να ξεχρεωθούν ο πονηρός Χόρχε, ο "λατίνος εραστής" Μπενίτο και ο πολυμήχανος Μήτσος...
Λύση για το οικονομικό πρόβλημα υπάρχει, αλλά το πραγματικό πρόβλημα που δεν λύνεται είναι πολιτικό: Οι πολιτικές δυνάμεις που κυριαρχούν σήμερα στις περισσότερες Βόρειες χώρες (όχι μόνον αυτές, αλλά και οι περισσότερες πολιτικά συγγενικές των χωρών του Νότου), αντιστέκονται στην μετατροπή εθνικού δημόσιου χρέους σε Ευρωπαϊκό χρέος, για πολιτικούς και όχι για οικονομικούς λόγους.
Στον Μεσογειακό Νότο υπάρχει εγωϊστική πολιτική παιδεία και καισαρική-πελατειακή νοοτροπία στα πολιτικά συστήματα. Πολιτικοί κάθε χρώματος, θέλουν πάντα να φαίνονται αρεστοί στο ταλαιπωρημένο εγχώριο κοινό, κυρίως όμως στα ευνοημένα, πελατειακά κοινωνικά στρώματα που αρνούνται να συνεισφέρουν από τον συσσωρευμένο πλούτο τους ή ν' αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους. Τέτοιοι πολιτικοί και τα μέσα ενημέρωσης που προωθούν επιχειρηματικά συμφέροντα στενού ορίζοντα, μιλούν επιθετικά και απερίσκεπτα για "κούρεμα" εις βάρος των συν-Ευρωπαίων εργαζομένων. Γιατί αυτοί θα πληρώσουν το φέσι, αφού το φορέσουν. Έχει κανείς αυταπάτες, ότι θα συμβεί κάτι άλλο;
Αντί να μιλήσουν για Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, που περιλαμβάνει στις δύσκολες ώρες στήριξη των ασθενέστερων κοινωνιών από τις πιό δυνατές, σπέρνουν το σπόρο της ενδοευρωπαϊκής καχυποψίας: Τα κορόϊδα ο Πέτερ, ο Γιόχαν και ο Φράντς θα δουλέψουν λίγο παραπάνω, για να ξεχρεωθούν ο πονηρός Χόρχε, ο "λατίνος εραστής" Μπενίτο και ο πολυμήχανος Μήτσος...
Γ. Ρ.
Peter Bofinger (από τους "5 σοφούς" οικονομικούς συμβούλους της Γερμανικής κυβέρνησης): "Η θέση της κυβέρνησης Μέρκελ ότι η αυστηρή λιτότητα θα λύσει το πρόβλημα, είναι αυταπάτη". Der Spiegel (συνέντευξη, Ιούλιος 2012, η σταθερή άποψη του Μπόφινγκερ).
Η παλιά επίσημη πρόταση των "5 σοφών" οικονομικών συμβούλων της Γερμανικής κυβέρνησης, για το Κοινό Ευρωπαϊκό Ταμείο Απόσβεσης Χρέους (δεν εφαρμόσθηκε, μετά πολλών επαίνων, αλλά εξακολουθεί να ισχύει ως λύση): Wirtschaftsweise fordern Euro-Tilgungsfonds, (09.11.2011)
Peter Bofinger - Το τέλος της κρίσης δεν φαίνεται στον ορίζοντα - στο ΕURO2day, 05/07/13
Γ. Βαρουφάκης: Ο κ. Πέτερ Μπόφινγκερ, το «κούρεμα» και το ευρωομόλογο: Σε τι συμφωνούν και σε τι διαφωνούν Bofinger και Βαρουφάκης ("Ελευθεροτυπία", 7 Ιουλίου 2013).
A Modest Proposal for Resolving the Eurozone Crisis - Version 4.0, by Y. Varoufakis, S. Holland, J.K. Galbraith (July 2013) - pdf download and Table of Contents - html in chapters
Debt Redemption, PSI & OSI versus our Modest Proposal: Q&A with Portuguese readers (by Y. Varoufakis), μια αντιπαραβολή του "κουρέματος" - διαγραφής χρέους με την "Μετριοπαθή Πρόταση".
Questions & Answers on the Modest Proposal’s policies involving the ECB and EIB (by Y. Varoufakis).
Questions & Answers on the Modest Proposal’s policies involving the ECB and EIB (by Y. Varoufakis).
Update 30 Αυγούστου 2013: Ελίζα Παπαδάκη ("Τα Νέα") - Στο δρόμο της δημαγωγίας
Για ψήφους αποπροσανατολίζεται η συζήτηση στη Γερμανία, όπως και σ’ εμάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου