του Βόλφγκανγκ Μύνχάου
Η Άνγκελα Μέρκελ επαινείται για την ανθρωπιστική στάση της στην προσφυγική κρίση. Αλλά γιατί; Η καγκελάριος συνεχίζει την ίδια μέθοδο
πολιτικής, όπως και στην κρίση της ευρωζώνης: αναβάλλει τα πάντα για αύριο και δεν λύνει κανένα πρόβλημα.
Η ηθική αξιολόγηση της πολιτικής για τους πρόσφυγες της Άνγκελα Μέρκελ θα εκκρεμεί για ένα διάστημα. Όταν έλθει η ώρα, δεν θα αξιολογηθεί με το κριτήριο του κατά πόσον η πολιτική αυτή ήταν καλοπροαίρετη, αλλά αν ήταν σε θέση να συνδυάσει το καλό και το εφικτό.
Ακόμη και τώρα, υπάρχει κάτι που τραβά την προσοχή. Η πολιτική για τους πρόσφυγες της Μέρκελ έχει σαφείς αναλογίες με την πολιτική της για τη διάσωση της ευρωζώνης. Και στο πλαίσιο της συζήτησης για το ενιαίο νόμισμα, η Μέρκελ επέμενε σε μια βασική αρχή: το ευρώ πρέπει να σωθεί πάση θυσία, γιατί αν αποτύχει το ευρώ, τότε θα αποτύχει η Ευρώπη.
Όμως αντίθετα, στην πρακτική πολιτική, και στις δύο περιπτώσεις κρύφτηκε και κρύβεται πίσω από τά γερμανικά εθνικά συμφέροντα και πράττει μόνον το ελάχιστο, προκειμένου να αποφευχθεί η κλιμάκωση της κρίσης. Η καλοπροαίρετη αρχή επέζησε - αλλά για να παίζει μόνον με διακοσμητικό ρόλο. Φυσικά, το ευρώ υπάρχει ακόμη και θα συνεχίσει να υπάρχει. Αλλά από οικονομική άποψη το πείραμα της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης απέτυχε. Οι σκεπτικιστές μεταξύ των οικονομολόγων είχαν δίκιο. Η πολιτική ελίσσεται ανάμεσα σε έναν φιανομενικό, απατηλό κόσμο, στον οποίο όλοι έχουμε διασωθεί, και σε μια πραγματικότητα, στην οποία όλοι βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση από πριν.
Διαφωνώ λοιπόν έντονα με τη συναίνεση που επικρατεί, ως προς την ιστορική αξιολόγηση της Μέρκελ: Ισχυρίζονται ότι στην κρίση της ευρωζώνης τα πήγε άσχημα ενώ στην προσφυγική κρίση τα πάει καλά. Αντίθετα, βλέπω τις ομοιότητες μιας πολιτικής διαχείρισης, η οποία δεν λύνει κανένα πρόβλημα και αναβάλλει τα πάντα για αύριο.
Να σκεφτούμε ποιές θα είναι οι απώτερες συνέπειες της πολιτικής της Μέρκελ
- Η οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι καταστροφική.
- Η Πορτογαλία έχει τώρα μια κυβέρνηση χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία και δεν μπορεί να νομοθετηθεί ούτε καν ο προϋπολογισμός για το 2016.
- Οι οικονομικές ανισότητες μεταξύ του ευρωπαϊκού Βορρά και του Νότου συνεχίζουν να διευρύνονται.
Αρκεί να ανάψει κάπου μια μικρή φωτιά και η κρίση θα είναι πάλι εδώ. Και αυτή ακριβώς είναι η τυπική εμπειρία της τελευταίας δεκαετίας: στην οικονομία συχνά ανάβουν φωτιές και σπίθες.
Ας σκεφτούμε όμως ποιές θα είναι οι πικρές απώτερες συνέπειες της πολιτικής της Μέρκελ για τους πρόσφυγες. Θα έρχονται συνεχώς και άλλοι πρόσφυγες. Και φυσικά η Μέρκελ δεν θα κλείσει τα σύνορα. Αντ' αυτού, θα διαπραγματεύεται με τους Τούρκους. Με τους Έλληνες. Και με τους Κροάτες. Θα διαθέσει τεράστια χρηματικά ποσά για να διασφαλίσει ότι οι πρόσφυγες θα σταματήσουν να έρχονται όλο και πιο δυτικά, όλο και πιο βόρεια. Ακριβώς όπως η ελληνική οικονομία παραμένει σε μόνιμη ύφεση, έτσι και οι πρόσφυγες θα παραμένουν σε μόνιμα στρατόπεδα προσφύγων.
Αυτή η πολιτική δεν μπορεί να γινει πράξη γρήγορα. Θα κοστίσει χρήματα. Και θα θέσει σε κίνδυνο την εξωτερική μας πολιτική. Για πολύ καιρό, κανείς δεν θα ζητά από την Τουρκία να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Μέρκελ θα αυτοσχεδιάζει με πρόσκαιρες λύσεις για την κρίση των προσφύγων, όπως κάνει για την κρίση της ευρωζώνης. Έτσι δεν λύνεται ούτε το ένα ούτε το άλλο πρόβλημα. Ο μόνος που κερδίζει από αυτή την πολιτική είναι η ίδια η Μέρκελ. Δρέπει άφθονα χειροκροτήματα στις οθόνες των Μέσων Ενημέρωσης.
Η λύση για τα δύο προβλήματα θα απαιτήσει έναν συνδυασμό γενναιοδωρίας και σκληρότητας. Για την ευρωζώνη θα πρέπει να δημιουργηθεί μια πραγματικά κοινή δημοσιονομική πολιτική με ενιαία διασφάλιση των τραπεζικών καταθέσεων και κοινά κρατικά ομόλογα. Όμως, αντίθετα, θα ήταν καλύτερα να μην είχαν δοθεί οι σιωπηρές εγγυήσεις που δόθηκαν προς τα κράτη-μέλη. Σήμερα οι τιμές των ομολόγων των ευρωπαϊκών κρατών έχουν αυξηθεί και πάλι τόσο, ώστε δημιουργούνται φούσκες. Το χρέος της Ιταλίας έφθασε στο 140 % του ΑΕΠ της, όμως ταυτόχρονα η ιταλική κυβέρνηση απολαμβάνει αρνητικά επιτόκια στα ομόλογα δημοσίου [και δανείζεται με κόστος μηδέν].
Όμως όποιος, όπως η Μέρκελ, απορρίπτει την ομοσπονδιακή λύση στο οικονομικό ζήτημα, δεν πρέπει να εκπλήσσεται από το γεγονός ότι άλλοι απορρίπτουν μια ομοσπονδιακή λύση στην πολιτική για τους πρόσφυγες. Σε σύγκριση με τον πληθυσμό της ΕΕ - 500 εκατομμύρια - ο αριθμός των προσφύγων είναι μικρός. Το πρόβλημα προκύπτει από το γεγονός ότι τώρα είναι αναγκασμένοι να συντονίσουν με αποκεντρωμένες πολιτικές κάτι που μπορεί να γίνει πράξη μόνον σε κεντρικό επίπεδο. Είναι περίπου το ίδιο σαν θα παραχωρούμε την διοίκηση του στρατού στο Συμβούλιο των Υπουργών Παιδείας.
Έτσι επιστρέφουμε στο αρχικό ερώτημα του κατά πόσον μια πολιτική δικαιώνεται ηθικά, απλά και μόνον γιατί βασίζεται σε μια καλή ηθική αρχή. Φυσικά είναι ηθικά σωστό να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Ωστόσο, μια μονόπλευρη προθυμία για απεριόριστη υποδοχή προσφύγων σε εθνικό επίπεδο, παρόλο που δεν καλύπτεται από τις υποδομές και ικανότητες (τις υφιστάμενες συν αυτές που μπορούν να δημιουργηθούν γρήγορα και βραχυπρόθεσμα), είναι κάτι εξίσου ανήθικο, όσο και η υπόσχεση να διασώσεις ένα νόμισμα με κάθε κόστος.
O Wolfgang Münchau είναι συντάκτης των Financial Times και του Spiegel
Wolfgang Münchau - Financial Times, αρθρογραφία
Στον ιστότοπο Μετά την Κρίση - Wolfgang Münchau, η αρθρογραφία
O Wolfgang Münchau είναι συντάκτης των Financial Times και του Spiegel Wolfgang Münchau - Financial Times, αρθρογραφία
Στον ιστότοπο Μετά την Κρίση - Wolfgang Münchau, η αρθρογραφία
Χένρικ Μύλλερ: Κόσμος χωρίς σύνορα, ψευδαισθήσεις στα εθνικά κράτη
Γιάκομπ Άουγκστάιν: Ευρώπη, Γερμανία, νέα Μεγάλη Μετανάστευση των Λαών.
Ευαγγελία Μπίφη : Ο τρίχρονος Αϊλάν στοιχειώνει την Ευρώπη - Mια θάλασσα στην Ευρώπη: Αιγαίο, o μύθος πέθανε, ξεβράζει νεκρά παιδιά
Θανάσης Τζιούμπας: Με έλεγαν Αϊλάν. Με έλεγαν Γκαλίπ
Μάρκους Μπέκερ:Πρόσφυγες, μετανάστευση και η ενοχή της Ευρώπης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου