© The Guardian - Greta Thunberg: «You did not act in time»: Greta Thunberg's full speech to MPs, 24.4.2019
Γνωρίζω
ότι πολλοί ανάμεσά σας δεν θέλετε να μας ακούτε· και λέτε ότι είμαστε
απλώς παιδιά. Όμως το μόνο που κάνουμε, είναι να επαναλαμβάνουμε το
ομόφωνο μηνυμα της επιστήμης για το κλίμα.
Πολλοί από εσάς δείχνετε
μεγάλο ενδιαφέρον για το γεγονός ότι με την απεργία μας από τα μαθήματα
του σχολείου κάθε Παρασκευή χάνουμε πολύτιμο χρόνο διδασκαλίας· σας
διαβεβαιώ όμως, ότι άν αρχίζατε να λαμβάνετε υπόψη τα πορίσματα της
επιστήμης για να δώσετε μια ευκαιρία στο δικό μας μέλλον, θα επιστρέφαμε
αυτοστιγμεί στα μαθήματά μας. Μήπως είναι πάρα πολύ αυτό που σας ζητάμε;
Το 2030 θα είμαι 26 ετών. Η μικρή μου αδερφή Μπεάτα θα είναι 23. Όπως και πολλά δικά σας παιδιά ή εγγόνια. Και μας λένε: «Τότε θα βρίσκεστε στην πιο καλή σας ηλικία. Θα είστε νέοι, θα έχετε όλη τη ζωή μπροστά σας». Όμως δεν είμαι πολύ σίγουρη ότι το 2030 θα είναι τόσο καλή εποχή για εμάς.
Είχα την τύχη να γεννηθώ σε μια εποχή και σε έναν τόπο όπου όλοι μας έλεγαν να κάνουμε μεγάλα όνειρα. Μου έλεγαν ότι θα μπορούσα να γίνω ο,τιδήποτε επιθυμούσα και θα μπορούσα να ζήσω οπουδήποτε ήθελα. Άνθρωποι σαν εμένα είχαν όλα όσα χρειαζόταν και ακόμη περισσότερα. Είχαμε πράγματα που οι παππούδες μας δεν μπορούσαν ούτε καν να ονειρευτούν. Είχαμε όλα όσα μπορούσαμε να επιθυμήσουμε σ΄ όλη την πορεία της ζωής μας· κι όμως τώρα ξέρουμε πως μπορεί και να μην έχουμε τίποτε.
Τώρα, είναι πιθανό ότι δεν έχουμε πια ούτε καν μέλλον.
Και αυτό συνέβη, επειδή αυτό το μέλλον πουλήθηκε για να κερδίζει απίστευτα μεγάλα χρηματικά ποσά ένας μικρός αριθμός ανθρώπων. Κάθε φορά που λέγατε «το μόνο μας όριο προς τα επάνω είναι ο ουρανός», κάθε φορά που λέγατε «ζεις μόνον μια φορά», κλέβατε το μέλλον μας.
Το 2030 θα είμαι 26 ετών. Η μικρή μου αδερφή Μπεάτα θα είναι 23. Όπως και πολλά δικά σας παιδιά ή εγγόνια. Και μας λένε: «Τότε θα βρίσκεστε στην πιο καλή σας ηλικία. Θα είστε νέοι, θα έχετε όλη τη ζωή μπροστά σας». Όμως δεν είμαι πολύ σίγουρη ότι το 2030 θα είναι τόσο καλή εποχή για εμάς.
Είχα την τύχη να γεννηθώ σε μια εποχή και σε έναν τόπο όπου όλοι μας έλεγαν να κάνουμε μεγάλα όνειρα. Μου έλεγαν ότι θα μπορούσα να γίνω ο,τιδήποτε επιθυμούσα και θα μπορούσα να ζήσω οπουδήποτε ήθελα. Άνθρωποι σαν εμένα είχαν όλα όσα χρειαζόταν και ακόμη περισσότερα. Είχαμε πράγματα που οι παππούδες μας δεν μπορούσαν ούτε καν να ονειρευτούν. Είχαμε όλα όσα μπορούσαμε να επιθυμήσουμε σ΄ όλη την πορεία της ζωής μας· κι όμως τώρα ξέρουμε πως μπορεί και να μην έχουμε τίποτε.
Τώρα, είναι πιθανό ότι δεν έχουμε πια ούτε καν μέλλον.
Και αυτό συνέβη, επειδή αυτό το μέλλον πουλήθηκε για να κερδίζει απίστευτα μεγάλα χρηματικά ποσά ένας μικρός αριθμός ανθρώπων. Κάθε φορά που λέγατε «το μόνο μας όριο προς τα επάνω είναι ο ουρανός», κάθε φορά που λέγατε «ζεις μόνον μια φορά», κλέβατε το μέλλον μας.
 |
| Μοζαμβίκη, πλημμύρα και κυκλώνες, Άνοιξη 2019 |
[Οι μεγάλοι μάς ξεγελάσατε. Ωστόσο, εμείς, τα παιδιά της Δύσης, είμαστε τα πιο τυχερά. Άλλα παιδιά, σε άλλους τόπους, θα πληγούν πολύ πιο σκληρά από εμάς. Οι φωνές τους δεν ακούγονται]
Μας είπατε ψέματα. Μας δώσατε ψεύτικες ελπίδες. Μας είπατε ότι το μέλλον θα είναι
κάτι που θα το προσδοκούμε όλο χαρά. Και το πιο λυπηρό από όλα, είναι
ότι τα πιο πολλά παιδιά, ούτε καν υποψιάζονται ποιά μοίρα μας
περιμένει. Δεν θα το καταλάβουμε παρά μόνον όταν θα είναι ήδη πολύ αργά.
Εντούτοις, εμείς εδώ είμαστε οι πιο τυχεροί. Εκείνοι που θα πληγούν πιο
σκληρά από όλους, γεύονται τις πικρές συνέπειες ήδη από σήμερα. Όμως οι δικές τους φωνές δεν ακούγονται. Το δικό μου μικρόφωνο είναι ανοιχτό; Με ακούτε;
Περίπου στο έτος 2030, το οποίο θα έλθει μετά από 10 χρόνια, 252 ημέρες και 10 ώρες, θα βρεθούμε σε συνθήκες εκκίνησης μιας αλυσιδωτής αντίδρασης μη αναστρέψιμης και μη ελέγξιμης από τον άνθρωπο, η οποία είναι πολύ πιθανό να μας οδηγήσει στο τέλος του πολιτισμού μας με τη μορφή που έχει σήμερα. Εκτός εάν, μέχρι τότε, λάβουν χώρα μόνιμες και άνευ προηγουμένου αλλαγές σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακος τουλάχιστον κατά 50 %.
Και σημειώστε παρακαλώ, ότι αυτοί οι υπολογισμοί στηρίζονται στην υποχρεωτική προϋπόθεση ότι μέχρι τότε θα γίνει παράλληλα χρήση καινοτομιών και επινοήσεων οι οποίες δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί στην κατάλληλη κλίμακα, καινοτομιών που υποτίθεται ότι θα καθαρίσουν την ατμόσφαιρα από αστρονομικού μεγέθους ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.
Περίπου στο έτος 2030, το οποίο θα έλθει μετά από 10 χρόνια, 252 ημέρες και 10 ώρες, θα βρεθούμε σε συνθήκες εκκίνησης μιας αλυσιδωτής αντίδρασης μη αναστρέψιμης και μη ελέγξιμης από τον άνθρωπο, η οποία είναι πολύ πιθανό να μας οδηγήσει στο τέλος του πολιτισμού μας με τη μορφή που έχει σήμερα. Εκτός εάν, μέχρι τότε, λάβουν χώρα μόνιμες και άνευ προηγουμένου αλλαγές σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακος τουλάχιστον κατά 50 %.
Και σημειώστε παρακαλώ, ότι αυτοί οι υπολογισμοί στηρίζονται στην υποχρεωτική προϋπόθεση ότι μέχρι τότε θα γίνει παράλληλα χρήση καινοτομιών και επινοήσεων οι οποίες δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί στην κατάλληλη κλίμακα, καινοτομιών που υποτίθεται ότι θα καθαρίσουν την ατμόσφαιρα από αστρονομικού μεγέθους ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.
 |
| Μοζαμβίκη, Άνοιξη 2019 |
[Απρόβλεπτοι και περίπλοκοι παράγοντες του ατμοσφαιρικού συστήματος. Η κλιματική δικαιοσύνη προϋπόθεση επιτυχίας]
Επιπλέον, αυτοί οι υπολογισμοί δεν λαμβάνουν υπόψη απρόβλεπτα σημεία καμπής (tipping points) [βλ. και Institute for Governance and Sustainable Development / Grantham Institute / British Antarctic Survey στον Guardian]* και βρόχους ανατροφοδότησης (feedback loops - NASA), όπως πιθανότητα εξαιρετικά ισχυρών διαφυγών αέριου μεθανίου [βλ. NASA: «Unexpected future boost of methane possible from Arctic permafrost», Αύγουστος 2018, Ellen Gray - NASA's Earth Science News Team] εξαιτίας της ταχείας απόψυξης του μόνιμου αρκτικού στρώματος πάγου (Arctic permafrost).
Επίσης αυτοί οι επιστημονικοί υπολογισμοί δεν λαμβάνουν υπόψη την άνοδο της θερμοκρασίας που έχει ήδη «κλειδώσει» αλλά την «κρύβουν» μορφές τοξικής ρύπανσης της ατμόσφαιρας [η «σκίαση» που προκαλεί η ρύπανση της ατμόσφαιρας από στερεά σωματίδια μειώνει, αλλά μόνον προσωρινά, την άνοδο της θερμοκρασίας - βλ. Washington Post]. Ούτε λαμβάνουν υπόψη την πτυχή της ισοτιμίας, της δίκαιης αντιμετώπισης (equity) - ή κλιματικής δικαιοσύνης -, η οποία σαφώς επσημαίνεται σε όλη την έκταση της Συμφωνίας του Παρισιού και είναι απολύτως απαραίτητη για να μπορεί αυτή να λειτουργήσει σε παγκόσμια κλίμακα.
Επίσης πρέπει να έχουμε κατά νου ότι έχουμε μπροστά μας υπολογισμούς και μόνον. Εκτιμήσεις. Πράγμα που σημαίνει ότι αυτό το «σημείο μη επιστροφής» μπορεί να έλθει κάπως πριν ή κάπως μετά το 2030. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με σιγουριά πότε ακριβώς. Ωστόσο, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι θα συμβεί σ' αυτά τα ενδεικτικά χρονικά πλαίσια, επειδή αυτοί οι υπολογισμοί δεν είναι γνώμες ή «τραβηγμένες» εικασίες.
Αυτές οι προβολές στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, στα οποία συμφωνούν όλες οι χώρες που συνεργάζονται στα πλαίσια της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC - η επιστημονική διακυβερνητική επιτροπή υπό την αιγίδα του ΟΗΕ). Όλα σχεδόν τα σημαντικά επιστημονικά όργανα σε εθνικό επίπεδο, από όλο τον κόσμο, υποστηρίζουν ανεπιφύλακτα τις εργασίες και τα πορίσματα της IPCC.
Aκούσατε αυτά που μόλις είπα; Είναι σωστά τα αγγλικά μου; Λειτουργεί το μικρόφωνο; Ρωτώ, διότι αρχίζω να αμφιβάλλω.
Στους τελευταίους έξι μήνες ταξίδεψα σε πολλά μέρη της Ευρώπης, εκατοντάδες ώρες, ταξίδια με τρένα, με ηλεκτρικά αυτοκίνητα, με λεωφορεία, για να επαναλάβω αυτά τα λόγια και το αίτημα της αλλαγής τρόπων ζωής. Αλλά κανείς δεν φαίνεται να μιλά σοβαρά γι' αυτά τα πράγματα και τίποτε δεν έχει αλλάξει. Και στην πράξη, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα εξακολουθούν να αυξάνονται.
Καθώς ταξιδεύω για να μιλήσω σε διάφορες χώρες, μου είναι διαρκώς πρόσφορο να γράψω ή να μιλήσω για τη συγκεκριμένη κλιματική πολιτική της Α ή της Β χώρας. Αλλά στην πραγματικότητα, αυτό δεν είναι απαραίτητο. Και δεν είναι, επειδή το βασικό πρόβλημα είναι παντού το ίδιο. Και το βασικό πρόβλημα είναι ότι, κατά βάση, τίποτε δεν γίνεται στην πράξη για να σταματήσει - ή έστω να επιβραδυνθεί - η κλιματική και οικολογική κατάρρευση, παρά τα όμορφα λόγια και υποσχέσεις.
Επίσης αυτοί οι επιστημονικοί υπολογισμοί δεν λαμβάνουν υπόψη την άνοδο της θερμοκρασίας που έχει ήδη «κλειδώσει» αλλά την «κρύβουν» μορφές τοξικής ρύπανσης της ατμόσφαιρας [η «σκίαση» που προκαλεί η ρύπανση της ατμόσφαιρας από στερεά σωματίδια μειώνει, αλλά μόνον προσωρινά, την άνοδο της θερμοκρασίας - βλ. Washington Post]. Ούτε λαμβάνουν υπόψη την πτυχή της ισοτιμίας, της δίκαιης αντιμετώπισης (equity) - ή κλιματικής δικαιοσύνης -, η οποία σαφώς επσημαίνεται σε όλη την έκταση της Συμφωνίας του Παρισιού και είναι απολύτως απαραίτητη για να μπορεί αυτή να λειτουργήσει σε παγκόσμια κλίμακα.
Επίσης πρέπει να έχουμε κατά νου ότι έχουμε μπροστά μας υπολογισμούς και μόνον. Εκτιμήσεις. Πράγμα που σημαίνει ότι αυτό το «σημείο μη επιστροφής» μπορεί να έλθει κάπως πριν ή κάπως μετά το 2030. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με σιγουριά πότε ακριβώς. Ωστόσο, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι θα συμβεί σ' αυτά τα ενδεικτικά χρονικά πλαίσια, επειδή αυτοί οι υπολογισμοί δεν είναι γνώμες ή «τραβηγμένες» εικασίες.
Αυτές οι προβολές στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, στα οποία συμφωνούν όλες οι χώρες που συνεργάζονται στα πλαίσια της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC - η επιστημονική διακυβερνητική επιτροπή υπό την αιγίδα του ΟΗΕ). Όλα σχεδόν τα σημαντικά επιστημονικά όργανα σε εθνικό επίπεδο, από όλο τον κόσμο, υποστηρίζουν ανεπιφύλακτα τις εργασίες και τα πορίσματα της IPCC.
Aκούσατε αυτά που μόλις είπα; Είναι σωστά τα αγγλικά μου; Λειτουργεί το μικρόφωνο; Ρωτώ, διότι αρχίζω να αμφιβάλλω.
Στους τελευταίους έξι μήνες ταξίδεψα σε πολλά μέρη της Ευρώπης, εκατοντάδες ώρες, ταξίδια με τρένα, με ηλεκτρικά αυτοκίνητα, με λεωφορεία, για να επαναλάβω αυτά τα λόγια και το αίτημα της αλλαγής τρόπων ζωής. Αλλά κανείς δεν φαίνεται να μιλά σοβαρά γι' αυτά τα πράγματα και τίποτε δεν έχει αλλάξει. Και στην πράξη, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα εξακολουθούν να αυξάνονται.
Καθώς ταξιδεύω για να μιλήσω σε διάφορες χώρες, μου είναι διαρκώς πρόσφορο να γράψω ή να μιλήσω για τη συγκεκριμένη κλιματική πολιτική της Α ή της Β χώρας. Αλλά στην πραγματικότητα, αυτό δεν είναι απαραίτητο. Και δεν είναι, επειδή το βασικό πρόβλημα είναι παντού το ίδιο. Και το βασικό πρόβλημα είναι ότι, κατά βάση, τίποτε δεν γίνεται στην πράξη για να σταματήσει - ή έστω να επιβραδυνθεί - η κλιματική και οικολογική κατάρρευση, παρά τα όμορφα λόγια και υποσχέσεις.
[Περιβαλλοντική «δημιουργική λογιστική» στη Βρετανία και αλλού. Οι αεροπορικές και
ναυτιλιακές μεταφορές θεωρούνται περιβαλλοντικά άκακες - την βελτίωση
την χρωστά το ΗΒ στην ΕΕ]
Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι πολύ ιδιαίτερη περίπτωση. Όχι μόνον για το αδιανόητου ύψους ιστορικό «χρέους» στους ισολογισμούς εκπομπών άνθρακα, αλλά και για την τρέχουσα, πολύ «δημιουργική λογιστική» στους ισολογισμούς άνθρακα [βλ The Guardian].
Σε σύγκριση με το 1990, το Ηνωμένο Βασίλειο κατάφερε να μειώσει κατά 37 % τις εδαφικές (territorial) εκπομπές CO², σύμφωνα με το Global Carbon Project. Και αυτό ακούγεται πολύ εντυπωσιακό. Ωστόσο, οι αριθμοί αυτοί δεν περιλαμβάνουν τις εκπομπές που οφείλονται σε αεροπορικά και ναυτιλιακά μεταφορικά μέσα, ούτε εκείνες που σχετίζονται με εισαγωγές και εξαγωγές εμπορευμάτων. Εάν συμπεριληφθούν αυτές οι εκπομπές, η μείωση σε σύγκριση με το 1990 είναι περίπου 10 % - ή κατά μέσο όρο 0,4% ετησίως, σύμφωνα με την Tyndall Manchester.
Και κατά βάση, η μείωση αυτή των εκπομπών δεν οφείλεται σε βρετανικές πολιτικές υπέρ του κλίματος, αλλά μάλλον σε μια οδηγία της ΕΕ του έτους 2001 για την ποιότητα του αέρα, η οποία ανάγκασε το ΗΒ να κλείσει τις πολύ παλιές και άκρως ρυπογόνες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας που λειτουργούσαν με κάρβουνο και να τις αντικαταστήσει με λιγότερο ρυπογόνους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με φυσικό αέριο. Και φυσικά, η μετάβαση από μια καταστροφική πηγή ενέργειας σε μια άλλη ελαφρώς λιγότερο καταστροφική, συντελεί στη μείωση των εκπομπών.
Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι πολύ ιδιαίτερη περίπτωση. Όχι μόνον για το αδιανόητου ύψους ιστορικό «χρέους» στους ισολογισμούς εκπομπών άνθρακα, αλλά και για την τρέχουσα, πολύ «δημιουργική λογιστική» στους ισολογισμούς άνθρακα [βλ The Guardian].
Σε σύγκριση με το 1990, το Ηνωμένο Βασίλειο κατάφερε να μειώσει κατά 37 % τις εδαφικές (territorial) εκπομπές CO², σύμφωνα με το Global Carbon Project. Και αυτό ακούγεται πολύ εντυπωσιακό. Ωστόσο, οι αριθμοί αυτοί δεν περιλαμβάνουν τις εκπομπές που οφείλονται σε αεροπορικά και ναυτιλιακά μεταφορικά μέσα, ούτε εκείνες που σχετίζονται με εισαγωγές και εξαγωγές εμπορευμάτων. Εάν συμπεριληφθούν αυτές οι εκπομπές, η μείωση σε σύγκριση με το 1990 είναι περίπου 10 % - ή κατά μέσο όρο 0,4% ετησίως, σύμφωνα με την Tyndall Manchester.
Και κατά βάση, η μείωση αυτή των εκπομπών δεν οφείλεται σε βρετανικές πολιτικές υπέρ του κλίματος, αλλά μάλλον σε μια οδηγία της ΕΕ του έτους 2001 για την ποιότητα του αέρα, η οποία ανάγκασε το ΗΒ να κλείσει τις πολύ παλιές και άκρως ρυπογόνες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας που λειτουργούσαν με κάρβουνο και να τις αντικαταστήσει με λιγότερο ρυπογόνους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με φυσικό αέριο. Και φυσικά, η μετάβαση από μια καταστροφική πηγή ενέργειας σε μια άλλη ελαφρώς λιγότερο καταστροφική, συντελεί στη μείωση των εκπομπών.
 |
| Συζήτηση με τους επικεφαλής των κοινοβουλευτικών κομμάτων της Βρετανίας. Η αρχηγός των Συντηρητικών και τότε πρωθυπουργός απουσίασε |
[Το αναγκαίο στοίχημα: Στάση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και αρνητικά καθαρά μεγέθη εκπομπών]
Ίσως όμως, η πιο επικίνδυνη παρανόηση σχετικά με την κλιματική κρίση είναι ότι πρέπει να «μειώσουμε» τις εκπομπές μας. Διότι αυτό καθόλου δεν αρκεί.
Οι εκπομπές μας πρέπει να σταματήσουν, εάν θέλουμε να παραμείνουμε κάτω
από το όριο του 1,5 - 2 C° μέσης αύξησης της θερμοκρασίας. Η «μείωση των εκπομπών»
είναι βέβαια απαραίτητη, αλλά είναι μόνον η αρχή μιας ταχείας
διαδικασίας που πρέπει να οδηγήσει σε στάση μέσα σε λίγες δεκαετίες ή
και λιγότερο. Και με τη λέξη «στάση» εννοώ καθαρό μηδέν [net zero = να ισούται με 0 το αλγεβρικό άθροισμα των νέων ποσοτήτων CO² και άλλων αερίων θερμοκηπίου που εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα από κάθε είδους πηγές εκπομπής, ανθρωπογενείς ή μή, και των «αποσυρόμενων» ποσοτήτων CO² της ατμόσφαιρας και άλλων αερίων θερμοκηπίου (ποσοτήτων με αρνητικό πρόσημο) που δεσμεύονται μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα από τα φυτά, από τους ωκεανούς, τους μικροοργανισμούς, από το έδαφος και συγκεκριμένα πετρώματα του, καθώς και από ενδεχόμενες καινοτομικές τεχνικές εγκαταστάσεις δέσμευσης - βλ. WWF: EU Energy ministers favour net zero carbon emissions by 2050, Μάρτιος 2019] και στη συνέχεια γρήγορη μετάβαση σε αρνητικά μεγέθη [βλ. και εδώ]. Αυτό αποκλείει τις πιό πολλές από τις πολιτικές που εφαρμόζονται σήμερα.
Το γεγονός ότι μιλάμε για «μείωση» αντί για «στάση» των εκπομπών είναι ίσως η μεγαλύτερη δύναμη που δρα πίσω από το να συνεχίζονται τα ίδια και τα ίδια. Η συνεχιζόμενη ενεργός υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου για νέες εκμεταλλεύσεις ορυκτών καυσίμων - παραδείγματα είναι η βρετανική βιομηχανία εξόρυξης σχιστολιθικού φυσικού αερίου, η επέκταση των πετρελαιοπηγών και πηγών φυσικού αερίου της Βόρειας Θάλασσας, η επέκταση των αεροδρομίων καθώς και η προγραμματιζόμενη παραχώρηση άδειας λειτουργίας για ένα νέο ανθρακωρυχείο - όλα αυτά είναι πιο παράλογα από τον παραλογισμό.
Αυτή η ανεύθυνη συμπεριφορά που συνεχίζεται, αναμφισβήτητα θα μνημονεύεται στην ιστορία ως μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της ανθρωπότητας.
Οι άνθρωποι πάντα μου λένε, όπως λένε και στα εκατομμύρια άλλων παιδιών που απέχουν από το σχολείο, ότι πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για τους εαυτούς μας, να είμαστε υπερήφανοι γι' αυτά που έχουμε επιτύχει. Και η απάντηση είναι, ότι το μόνο που πρέπει να προσέξουμε είναι το διαχρονικό γράφημα με την καμπύλη εκπομπών άνθρακα. Λυπάμαι, αλλά εξακολουθεί να σκαρφαλώνει προς τα επάνω. Το μόνο πράγμα που πρέπει να προσέξουμε είναι αυτή η καμπύλη.
Κάθε φορά που παίρνουμε μια απόφαση, πρέπει να αναρωτιόμαστε πώς θα επηρεάσει αυτή η απόφαση την καμπύλη τούτη. Δεν πρέπει να πια μετράμε τον πλούτο μας και την επιτυχία μας στο γράφημα που δείχνει την οικονομική ανάπτυξη, αλλά στην καμπύλη που δείχνει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Δεν πρέπει πλέον να ρωτάμε μόνον: «Έχουμε αρκετά χρήματα για να εφαρμόσουμε αυτή την πολιτική απόφαση;» Αλλά να ρωτάμε, μαζί με το προηγούμενο, και κάτι άλλο: «Έχουμε αρκετά περιθώρια στον “προϋπολογισμό του άνθρακα”, μπορούμε να “δαπανήσουμε” τόσα, για να εφαρμόσουμε αυτή την απόφαση;» Αυτό οφείλει και πρέπει να γίνει ο άξονας στον οποίο θα στηρίζεται το νέο μας “νόμισμα”.
Η
κλιματική κρίση είναι το πιο εύκολο αλλά και το πιο δύσκολο ζήτημα που
έχουμε αντιμετωπίσει στην ιστορία. Είναι το πιο εύκολο γιατί γνωρίζουμε
τί πρέπει να κάνουμε. Πρέπει να σταματήσουμε τις εκπομπές αερίων
θερμοκηπίου. Είναι το πιο δύσκολο, διότι η σημερινή οικονομία μας, προκειμένου να δημιουργεί αδιάκοπη οικονομική μεγέθυνση, εξακολουθεί να εξαρτάται απόλυτα από την καύση ορυκτών καυσίμων και κατά συνέπεια από την καταστροφή οικοσυστημάτων.
Το γεγονός ότι μιλάμε για «μείωση» αντί για «στάση» των εκπομπών είναι ίσως η μεγαλύτερη δύναμη που δρα πίσω από το να συνεχίζονται τα ίδια και τα ίδια. Η συνεχιζόμενη ενεργός υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου για νέες εκμεταλλεύσεις ορυκτών καυσίμων - παραδείγματα είναι η βρετανική βιομηχανία εξόρυξης σχιστολιθικού φυσικού αερίου, η επέκταση των πετρελαιοπηγών και πηγών φυσικού αερίου της Βόρειας Θάλασσας, η επέκταση των αεροδρομίων καθώς και η προγραμματιζόμενη παραχώρηση άδειας λειτουργίας για ένα νέο ανθρακωρυχείο - όλα αυτά είναι πιο παράλογα από τον παραλογισμό.
Αυτή η ανεύθυνη συμπεριφορά που συνεχίζεται, αναμφισβήτητα θα μνημονεύεται στην ιστορία ως μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της ανθρωπότητας.
Οι άνθρωποι πάντα μου λένε, όπως λένε και στα εκατομμύρια άλλων παιδιών που απέχουν από το σχολείο, ότι πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για τους εαυτούς μας, να είμαστε υπερήφανοι γι' αυτά που έχουμε επιτύχει. Και η απάντηση είναι, ότι το μόνο που πρέπει να προσέξουμε είναι το διαχρονικό γράφημα με την καμπύλη εκπομπών άνθρακα. Λυπάμαι, αλλά εξακολουθεί να σκαρφαλώνει προς τα επάνω. Το μόνο πράγμα που πρέπει να προσέξουμε είναι αυτή η καμπύλη.
Κάθε φορά που παίρνουμε μια απόφαση, πρέπει να αναρωτιόμαστε πώς θα επηρεάσει αυτή η απόφαση την καμπύλη τούτη. Δεν πρέπει να πια μετράμε τον πλούτο μας και την επιτυχία μας στο γράφημα που δείχνει την οικονομική ανάπτυξη, αλλά στην καμπύλη που δείχνει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Δεν πρέπει πλέον να ρωτάμε μόνον: «Έχουμε αρκετά χρήματα για να εφαρμόσουμε αυτή την πολιτική απόφαση;» Αλλά να ρωτάμε, μαζί με το προηγούμενο, και κάτι άλλο: «Έχουμε αρκετά περιθώρια στον “προϋπολογισμό του άνθρακα”, μπορούμε να “δαπανήσουμε” τόσα, για να εφαρμόσουμε αυτή την απόφαση;» Αυτό οφείλει και πρέπει να γίνει ο άξονας στον οποίο θα στηρίζεται το νέο μας “νόμισμα”.
  |
| Μάτι (Αττική) - Καλιφόρνια. Καλοκαίρι 2008 |
[Τις ολοκληρωμένες απαντήσεις πρέπει να τις βρούμε μαζί, στην πορεία]
Πολλοί άνθρωποι μας λένε ότι δεν έχουμε λύσεις για την κλιματική κρίση. Και έχουν δίκιο. Πώς θα μπορούσαμε άλλωστε; Πώς «να λύσεις» τη μεγαλύτερη κρίση που αντιμετώπισε η ανθρωπότητα σε όλη την ιστορία της; Πώς «να λύσεις» μια μεγάλη πολεμική κρίση; Πώς «να λύσεις» το ταξίδι στο φεγγάρι για πρώτη φορά; Πώς να «λύσεις» την επινόηση νέων εφευρέσεων;
Και μας ξαναρωτάτε: «Λοιπόν, πώς ακριβώς να λύσουμε αυτό το πρόβλημα;» Και σε ποιούς απευθύνετε αυτό το ερώτημα; Ρωτάτε τους μαθητές που απεργούν για το κλίμα.
Και εμείς λέμε: «Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα. Ωστόσο, το σίγουρο είναι ότι πρέπει να σταματήσουμε την χρήση ορυκτών καυσίμων, και να αποκαταστήσουμε τη φύση, και να κάνουμε πολλά άλλα πράγματα, τα οποία ίσως και να μη τα γνωρίζουμε ακόμη στην εντέλεια».
Και εμείς λέμε: «Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα. Ωστόσο, το σίγουρο είναι ότι πρέπει να σταματήσουμε την χρήση ορυκτών καυσίμων, και να αποκαταστήσουμε τη φύση, και να κάνουμε πολλά άλλα πράγματα, τα οποία ίσως και να μη τα γνωρίζουμε ακόμη στην εντέλεια».
Τότε μας ξαναλέτε: «Αυτό δεν είναι απάντηση!»
Λέμε λοιπόν: «Πρέπει να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε την κρίση ως κρίση - και πρέπει να δράσουμε, ακόμη κι αν δεν έχουμε στα χέρια μας και έτοιμες τις λύσεις για όλα».
Λέμε λοιπόν: «Πρέπει να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε την κρίση ως κρίση - και πρέπει να δράσουμε, ακόμη κι αν δεν έχουμε στα χέρια μας και έτοιμες τις λύσεις για όλα».
«Ούτε κι αυτό είναι απάντηση», μας λέτε.
Και τότε πρέπει ν' αρχίσουμε να συζητάμε για την κυκλική οικονομία, για την αναζωογόνηση της φύσης και για την ανάγκη δίκαιης μετάβασης. Αλλά τότε εσείς δεν θα καταλαβαίνετε για ποιό πράγμα μιλάμε.
Λέμε ότι αυτές οι αναγκαίες λύσεις δεν είναι γνωστές σε κανέναν ως όλον· και άρα πρέπει να πορευτούμε ενωμένοι με οδηγό την επιστήμη για να βρούμε τις απαντήσεις μαζί, στην πορεία. Όμως αυτό δεν το ακούτε. Δεν το ακούτε, διότι αυτές τις απαντήσεις τις χρειαζόμαστε για να αντιμετωπιστεί μια κρίση, την οποία, οι περισσότεροι από εσάς, ούτε καν την κατανοείτε ακόμη πλήρως. Ή δεν θέλετε να την κατανοήσετε.
Το να αποφύγουμε την κλιματική κατάρρευση είναι εγχείρημα που χρειάζεται σκέψη πολύ μακράς πνοής, «cathedral thinking» [όρος του αείμνηστου Στίβεν Χόκινγκ - βλ. σε ελληνική μετάφραση Stephen Hawking «Our attitude towards wealth played a crucial role in Brexit. We need a rethink», το περίφημο άρθρο του εναντίον της Brexit, στον Guardian, 29.7.2016**]. Πρέπει να βάλουμε τα θεμέλια, άν και ίσως δεν γνωρίζουμε ακριβώς πώς να κατασκευάσουμε την οροφή και τη στέγη.
Μερικές φορές, το μόνο που χρειάζεται είναι να βρούμε τον δρόμο και τον τρόπο για να συνεχίσουμε. Από τη στιγμή που παίρνουμε την απόφαση για κάτι, μπορούμε μετά να κάνουμε τα πάντα. Και είμαι σίγουρη ότι από τη στιγμή που θ' αρχίσουμε να συμπεριφερόμαστε όπως συμπεριφέρονται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, θα μπορέσουμε να αποφύγουμε την κλιματική και οικολογική καταστροφή. Οι άνθρωποι είναι πολύ προσαρμοστικοί. Ακόμη μπορούμε να διορθώσουμε τη ζημιά. Αλλά δεν θα έχουμε για πολύ την ευκαιρία να το κάνουμε. Πρέπει να ξεκινήσουμε σήμερα. Δεν υπάρχουν άλλες δικαιολογίες.
Εμείς, τα παιδιά, δεν θυσιάζουμε την εκπαίδευσή μας και την παιδική μας ηλικία για να μας πείτε εσείς τί θεωρείτε πολιτικά εφικτό και τί ανέφικτο στην κοινωνία που εσείς φτιάξατε. Δεν βγαίνουμε στους δρόμους και δεν διαδηλώνουμε για να φωτογραφίζεστε μαζί μας και να μας λέτε «ώ, στ΄ αλήθεια θαυμάζουμε αυτό που κάνετε!»
Εμείς, τα παιδιά, τα κάνουμε αυτά για να αφυπνίσουμε τους ενήλικες. Εμείς τα παιδιά τα κάνουμε αυτά για να παραμερίσετε τις διαφορές σας και να αρχίσετε να ενεργείτε όπως πρέπει να ενεργούν οι άνθρωποι σε μια κρίση. Εμείς, τα παιδιά, τα κάνουμε αυτά γιατί θέλουμε να πάρουμε πίσω τις ελπίδες μας και τα όνειρά μας.
Ελπίζω να λειτουργούσε το μικρόφωνο μου. Ελπίζω να με ακούσατε όλοι.
Και τότε πρέπει ν' αρχίσουμε να συζητάμε για την κυκλική οικονομία, για την αναζωογόνηση της φύσης και για την ανάγκη δίκαιης μετάβασης. Αλλά τότε εσείς δεν θα καταλαβαίνετε για ποιό πράγμα μιλάμε.
Λέμε ότι αυτές οι αναγκαίες λύσεις δεν είναι γνωστές σε κανέναν ως όλον· και άρα πρέπει να πορευτούμε ενωμένοι με οδηγό την επιστήμη για να βρούμε τις απαντήσεις μαζί, στην πορεία. Όμως αυτό δεν το ακούτε. Δεν το ακούτε, διότι αυτές τις απαντήσεις τις χρειαζόμαστε για να αντιμετωπιστεί μια κρίση, την οποία, οι περισσότεροι από εσάς, ούτε καν την κατανοείτε ακόμη πλήρως. Ή δεν θέλετε να την κατανοήσετε.
[Εμμονή στα καθιερωμένα ή σκέψη μακράς πνοής, με εμπιστοσύνη στην προσαρμοστικότητα του ανθρώπου;]
Δεν
ακούτε τα πορίσματα της επιστήμης, επειδή το μόνο που σας ενδιαφέρει
είναι λύσεις που θα σας επιτρέπουν να συνεχίσετε στον ίδιο δρόμο όπως πριν. Θέλετε να κάνετε και αύριο αυτό που κάνετε τώρα. Και τέτοιες απαντήσεις δεν υπάρχουν πια. Διότι δεν ενεργήσατε εγκαίρως.Το να αποφύγουμε την κλιματική κατάρρευση είναι εγχείρημα που χρειάζεται σκέψη πολύ μακράς πνοής, «cathedral thinking» [όρος του αείμνηστου Στίβεν Χόκινγκ - βλ. σε ελληνική μετάφραση Stephen Hawking «Our attitude towards wealth played a crucial role in Brexit. We need a rethink», το περίφημο άρθρο του εναντίον της Brexit, στον Guardian, 29.7.2016**]. Πρέπει να βάλουμε τα θεμέλια, άν και ίσως δεν γνωρίζουμε ακριβώς πώς να κατασκευάσουμε την οροφή και τη στέγη.
Μερικές φορές, το μόνο που χρειάζεται είναι να βρούμε τον δρόμο και τον τρόπο για να συνεχίσουμε. Από τη στιγμή που παίρνουμε την απόφαση για κάτι, μπορούμε μετά να κάνουμε τα πάντα. Και είμαι σίγουρη ότι από τη στιγμή που θ' αρχίσουμε να συμπεριφερόμαστε όπως συμπεριφέρονται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, θα μπορέσουμε να αποφύγουμε την κλιματική και οικολογική καταστροφή. Οι άνθρωποι είναι πολύ προσαρμοστικοί. Ακόμη μπορούμε να διορθώσουμε τη ζημιά. Αλλά δεν θα έχουμε για πολύ την ευκαιρία να το κάνουμε. Πρέπει να ξεκινήσουμε σήμερα. Δεν υπάρχουν άλλες δικαιολογίες.
Εμείς, τα παιδιά, δεν θυσιάζουμε την εκπαίδευσή μας και την παιδική μας ηλικία για να μας πείτε εσείς τί θεωρείτε πολιτικά εφικτό και τί ανέφικτο στην κοινωνία που εσείς φτιάξατε. Δεν βγαίνουμε στους δρόμους και δεν διαδηλώνουμε για να φωτογραφίζεστε μαζί μας και να μας λέτε «ώ, στ΄ αλήθεια θαυμάζουμε αυτό που κάνετε!»
Εμείς, τα παιδιά, τα κάνουμε αυτά για να αφυπνίσουμε τους ενήλικες. Εμείς τα παιδιά τα κάνουμε αυτά για να παραμερίσετε τις διαφορές σας και να αρχίσετε να ενεργείτε όπως πρέπει να ενεργούν οι άνθρωποι σε μια κρίση. Εμείς, τα παιδιά, τα κάνουμε αυτά γιατί θέλουμε να πάρουμε πίσω τις ελπίδες μας και τα όνειρά μας.
Ελπίζω να λειτουργούσε το μικρόφωνο μου. Ελπίζω να με ακούσατε όλοι.
* [Μέσα στις αγκύλες, με μικρά γράμματα, προσθήκες στον ιστοχώρο Μετά την Κρίση. Επεξηγούν πτυχές της συζήτησης περί κλίματος, ευρέως γνωστές στη Βρετανία και αλλού στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη, αλλά μάλλον άγνωστες στην ελληνική δημόσια συζήτηση και πιθανώς ακατανόητες για τον Έλληνα αναγνώστη]
** O Στίβεν Χόκινγκ μιλά για την Brexit, για το χρήμα και τα διακυβεύματα του μέλλοντος και του παρόντος
[Οι μεσότιτλοι προστέθηκαν στο κείμενo του Guardian στον ιστοχώρο Μετά την Κρίση] → Βιογραφικό της Greta Thunberg ←  
Ο λίβελλος εναντίον της Γκρέτα Τούνμπεργκ του Γάλλου «ηδονιστή», «ωφελιμιστή» και «αθεϊστή» συγγραφέα Μισέλ Ονφρέ:
Μισέλ Ονφρέ: Γκρέτα Τούνμπεργκ, το σουηδικό σάιμποργκ (σε ελληνική μετάφραση Αλ. Μπριασούλη, στον ιστοχώρο-περιοδικό Respublica.gr)
 |
[...] Ο λόγος που το μήνυμά της ασκεί ισχυρή επίδραση δεν είναι μόνον το γεγονός ότι αντιμετωπίζει καταπρόσωπο και παρουσιάζει την πραγματικότητα. Η Thunberg είναι εκπληκτική, προικισμένη ρήτορας. Την περασμένη εβδομάδα, την επομένη της πυρκαγιάς στην Παναγία των Παρισίων, είπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή χρειαζόμαστε «cathedral thinking» [χρησιμοποιώντας τις λέξεις του αείμνηστου Stephen Hawking]
Χθες, στο Λονδίνο, η Thunberg επανέλαβε αυτή τη φράση [...]. «Πρέπει να βάλουμε τα θεμέλια, άν και ίσως δεν γνωρίζουμε ακριβώς πώς να κατασκευάσουμε την οροφή και τη στέγη». Στο Κονοβούλιο του Westminster, τα λόγια της Thunberg ηχούσαν σαν να προκαλούσαν τους αντιπροσώπους να ντρέπονται για την κατάστασή τους. Τον τρόπο σκέψης που οδήγησε στην Brexit μπορεί κανείς κάλλιστα να τον θεωρήσει ως τον αντίθετο της «cathedral thinking». Είναι μια διαδικασία με την οποία μια χώρα κάποτε μεγάλη και τρανή διχάζεται με τα ίδια της τα χέρια και σέρνει μόνη της τον εαυτό της προς την βέβαιη υποβάθμιση. Κανείς δεν ήξερε τι να πεί στην Thunberg ή πώς να απαντήσει στις προειδοποιήσεις και προτροπές της. Και πάλι «έλεγξε» το μικρόφωνο της για ρητορική χρήση. «Ακούσατε αυτά που μόλις είπα;» ρώτησε, στη μέση της ομιλίας της. Η αίθουσα μουρμούρισε, «ναι!». «Είναι σωστά τα αγγλικά μου»; Το ακροατήριο γέλασε. Το πρόσωπο της Thunberg έλαμψε φευγαλέα, αλλά δεν χαμογέλασε. «Ρωτώ, διότι αρχίζω να αμφιβάλλω» [...]
Εκκληση αστροναυτών και άλλων προσωπικοτήτων προς υποψήφιους ευρωβουλευτές: «Στόχος η Γη!» (Καθημερινή, 12.5.2019)
«Τρέχουμε με ταχύτητα 108.000 χλμ/ώρα πάνω
στο διαστημικό σκάφος Γη. Είμαστε οι επιβάτες, υπεύθυνοι για το μέλλον
της. Οφείλουμε να την προστατεύσουμε, διότι δεν έχουμε πλανήτη
διάσωσης. Χρειάζεται επιβολή φόρων και στα καύσιμα αεροπορικών & θαλάσσιων μεταφορών. Να τερματιστεί η επιδότηση μη ανανεώσιμων
πηγών ενέργειας, να αναχαιτιστεί η κατάληψη γαιών, να σταματήσει η χρήση προϊόντων που βλάπτουν τα οικοσυστήματα, όπως η γλυφοσάτη».«Στις ευρωεκλογές θα ψηφίσουμε εκείνους που θα δεσμευτούν να κάνουν τα πάντα για να υιοθετηθούν αυτά τα μέτρα κατά τη διάρκεια της επόμενης θητείας, πεπεισμένοι ότι σε μια ενωμένη, ανθρωπιστική, φιλόξενη και αλληλέγγυα Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτά τα μέτρα θα συμβάλουν στο να τιμηθεί η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα».
Albrecht von Lucke: Πάλη για την ηγεμονία - Ποιός έχει την εξουσία να ορίζει για ποιούς λόγους να αγανακτούμε; Νεανική διαμαρτυρία για το κλίμα & διαμαρτυρία ενάντια στη διαμαρτυρία
Greta Thunberg: «Το σπίτι σας άρπαξε φωτιά». Μαθητές για το κλίμα, οι μειοψηφίες, η αδιάφορη νεολαία, οι ελίτ
Γ. Β. Ριτζούλης: Οι ευρωεκλογές είναι για την Ευρώπη. Η ΕΕ χρειάζεται «άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου