Γκρέτα Τούνμπεργκ: «Το γεγονός ότι με μισούν είναι καλό σημάδι. Δείχνει πως μας φοβούνται»

© Der Spiegel - Interview mit Greta Thunberg «Es ist ein gutes Zeichen, dass sie mich hassen», 02.02.2019. Τη συνέντευξη πήραν οι Claus Hecking και Charlotte Schönberger (εδώ, το μεγαλύτερο μέρος σε ελληνική μετάφραση)

 
Μιλά ο ηγέτης της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) Γέργκ Μόιτεν (Jörg Meuthen) σε κομματική συγκέντρωση στο Βραδεμβούργο: «Την προηγούμενη εβδομάδα, συνέβη στο Στρασβούργο κάτι που πρέπει να μας αφυπνίσει. Ήρθε να μιλήσει στο Ευρωκοινοβούλιο μια υψηλή προσκεκλημένη, η Αγία Γκρέτα της Σουηδίας». Γέλια από τους  συγκεντρωμένους οπαδούς του κόμματος. «Εσείς γελάτε», συνεχίζει ο Μόιτεν. «Όμως ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου χαιρέτισε με κάθε σοβαρότητα την παρουσία αυτής της 16χρονης μαθήτριας. Και όταν η Γκρέτα Τούνμπεργκ τελείωσε την ομιλία της, όρθιοι οι ευρωβουλευτές την χειροκροτούσαν για πολλή ώρα. Γιατί άραγε;». Ο Μόιτεν, ο οποίος είναι ταυτόχρονα ευρωβουλευτής και αντιπρόεδρος της ευρωσκεπτικιστικής, ακροδεξιάς λαϊκίστικης ευρωοομάδας «Ευρώπη της Ελευθερίας και της Άμεσης Δημοκρατίας» (EFDD), με πρόεδρο τον αρχι-Brexiter Νάιτζελ Φάρατζ, έκλεισε το ρεπορτάζ του από το Στρασβούργο με ένα ευφυολόγημα: «Την επόμενη ημέρα, η Γκρέτα Τούνμπεργκ πήγε στη Ρώμη. Συναντήθηκε με τον Πάπα, του παραχώρησε και μια σύντομη ακρόαση».

Προεκλογική διαφήμιση της AfD: «Καλύτερα Diesel παρά Πράσινες παλαβομάρες»

Παρασκευή, οκτώ το πρωί, η Γκρέτα Τούνμπεργκ διασχίζει τη γέφυρα, περνάει ανάμεσα από τους σωρούς του χιονιού που έπεσε την προηγούμενη ημέρα και έρχεται μπροστά από το κτίριο του Κοινοβουλίου στη Στοκχόλμη. Φοράει ροζ παντελόνι του σκι και έχει βάλει πάνω από τις πλεξίδες της δύο μάλλινα σκουφιά, το ένα πάνω στο άλλο. Φαίνεται μικρότερη από 16 ετών, πολύ μικρότερη. 
Έχει ύψος μόνον 1,53 μέτρα, είναι μικροκαμωμένο κορίτσι. Και κρατά στο χέρι ένα τεράστιο πλακάτ που γράφει στα σουηδικά «Skolstrejk för Klimatet» («Σχολική απεργία για το κλίμα»). Κάθε Παρασκευή η Γκρέτα δεν πάει στο σχολείο της, έρχεται και κάθεται εδώ, μπροστά στο κτίριο του Κοινοβουλίου, πολλές ώρες, με ήλιο, με βροχή ή στη Σκανδιναβική παγωνιά. Δεν φωνάζει συνθήματα, δεν χορεύει, δεν τραγουδάει. Μόνον κάθεται εκεί. Αυτή και το πλακάτ της. Αυτή την Παρασκευή είναι μαζί της γύρω στους 100 άλλοι άνθρωποι, νέα παιδιά, μεσήλικες αλλά και ηλικιωμένοι ακτιβιστές υπέρ του κλίματος. Γύρω τους συνεργεία με κάμερες από διάφορες χώρες. Γιατί τελευταία, και σε άλλα μέρη του κόσμου, μαθητές διαδηλώνουν υπέρ της προστασίας του κλίματος, εμπνευσμένοι από τη Γκρέτα.

Το περιοδικό Spiegel συνάντησε τη Greta Thunberg την ώρα της απεργίας της. Αργότερα, την ίδια μέρα, Παρασκευή απόγευμα, και ενώ χιόνιζε πάλι στη Στοκχόλμη, της πήραμε τούτη τη συνέντευξη. Έξω στο κρύο. Γιατί έτσι ήθελε η Γκρέτα. Και οι συμβιβασμοί δεν είναι στις συνήθειές της.

---

SPIEGEL ONLINE: Γκρέτα, μόλις γίνατε 16 χρονών - και ξαφνικά είστε η ηρωίδα ενός καινούργιου διεθνούς κινήματος νεολαίας. Δεκάδες χιλιάδες νέοι στην Αυστραλία, στη Γερμανία ή στο Βέλγιο, κάθε Παρασκευή δεν πηγαίνουν το σχολείο ακολουθώντας το παράδειγμά σας για να διαδηλώσουν υπέρ της προστασίας του κλίματος. Και σείς η ίδια ήσασταν εφέτος η σταρ του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, διαρκώς περιτριγυρισμένη από κάμερες και μικρόφωνα. Πώς αισθανθήκατε;

Greta Thunberg: Πολύ άβολα. Δεν είμαι συνηθισμένη να είμαι το κέντρο της προσοχής. Κανονικά είμαι το ήσυχο, σιωπηλό κορίτσι που αποφεύγει την προβολή και στέκεται στο περιθώριο. Αλλά τώρα, από τη μια μέρα στην άλλη, πολλοί άνθρωποι θέλουν να μιλήσουν και να φωτογραφηθούν μαζί μου. Μερικές φορές αυτό με κουράζει.

 

S: Αλλά και σας αρέσει. Ή όχι;
T: Πρέπει να το παραδεχτώ. Κάθε άρθρο για εμένα και κάθε τηλεοπτική συνέντευξη σημαίνει ότι η δημόσια προσοχή στρέφεται στην κλιματική κρίση. Και αυτό το θέμα χρήζει της μεγαλύτερης προσοχής. Είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. 

S: Είστε υπερήφανη για την επιτυχία σας;
T: Όχι. Ακόμη δεν έχω πετύχει τίποτε. Παρόλο που γίνονται τώρα διαδηλώσεις σ' όλο τον κόσμο, αυτό είναι μόνον μια αρχή. Στην πραγματικότητα, οι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται καθόλου για εμάς. Εδώ στη Σουηδία, διαπραγματεύονταν μήνες ολόκληρους για να σχηματίσουν νέα κυβέρνηση. Αλλά το κλίμα δεν έπαιξε σχεδόν κανένα ρόλο στις διαπραγματεύσεις τους. 

S: Γιατί;

T: Οι πιο πολλοί ενήλικες δεν έχουν συνειδητοποιήσει πόσο σοβαρή είναι η κλιματική κρίση. Ξέρουν ότι κάτι αλλάζει, αλλά δεν ξέρουν ποιες ακριβώς θα είναι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Οι ενήλικες πρέπει να καταλάβουν, ότι αν συνεχίσουν να κάνουν ότι έκαναν μέχρι τώρα, θα θέσουν σε κίνδυνο το μέλλον των παιδιών τους και των ερχόμενων γενεών. Όσο δεν το κατανοούν αυτό και όσο δεν ασκούμε δημόσια πίεση, οι πολιτικοί θα συνεχίσουν να αδιαφορούν για το θέμα. 

S:  Το βρίσκετε καλό πράγμα, δεκάδες χιλιάδες παιδιά να «την κοπανούν» από το σχολείο, αντί να πηγαίνουν στο μάθημά τους;

T:  Το γεγονός ότι νεαρά παιδιά θέτουν τις παλαιότερες γενεές προς των ευθυνών τους και λένε «αυτό δεν θα το δεχόμαστε πιά», είναι καλό σημάδι. Πρέπει να σταματήσετε να καταστρέφετε το  μέλλον μας.
  
S: Και γιατί δεν διαδηλώνετε σε ημέρες ή ώρες εκτός σχολικού προγράμματος, στον ελεύθερο χρόνο σας;
T:  Γιατί θα ήταν λιγότερο αποτελεσματικό, θα ασκούσαμε μικρότερη πίεση. Το ξέρετε: Δεν μου επιτρέπεται να ψηφίσω, αν και επί του προκειμένου διακυβεύεται το μέλλον μου. Και είναι υποχρεωτικό να πηγαίνω στο σχολείο. Όταν λοιπόν δεν πάω στο σχολείο μου για να διαμαρτυρηθώ για την κλιματική κρίση, η φωνή μου ακούγεται πιο δυνατά. Είναι σημαντικό να ακούγεται όσο γίνεται πιο δυνατά, γιατί εδώ έχουμε τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία του ανθρώπου.

Στις Βρυξέλλες

S: Μπορείτε να αποδεχτείτε ότι άλλοι άνθρωποι έχουν διαφορετικές απόψεις για το κλίμα; 

T:  Αυτούς τους ανθρώπους τους ακούω, προσέχω τί λένε. Όμως εδώ έχουμε ένα θέμα που έχει μόνον τα χρώματα του «άσπρου και του μαύρου»: Ο ανθρώπινος πολιτισμός μας, είτε θα διατηρηθεί και θα συνεχίσει το δρόμο του, είτε όχι. Δεν υπάρχει «γκρι» όταν το διακύβευμα είναι η επιβίωσή μας. Πρέπει να σταματήσουμε την εκπομπή αερίων θερμοκηπίου. Και για να το πετύχουμε, όλοι πρέπει να αλλάξουμε τους εαυτούς μας. Μου είναι ακατανόητο όταν κάποιοι άνθρωποι, αφενός λένε ότι η κλιματική αλλαγή είναι υπαρξιακή απειλή, και αφετέρου, το μόνο που κάνουν στην πράξη είναι να συνεχίζουν τον μέχρι τώρα τρόπο ζωής τους: Ταξιδεύουν με αεροπλάνα, τρώνε κρέας, οδηγούν αυτοκίνητα ΙΧ. Εδώ μπαίνει στο παιχνίδι και η ιατρική διάγνωση μου...   
 
S: ...δηλαδή η διάγνωση του Συνδρόμου Asperger, μιας ήπιας μορφή αυτισμού. Συχνά λέγεται ότι τα άτομα που έχουν αυτό το σύνδρομο έχουν μια έντονη νοοτροπία να τα βλέπουν όλα είτε «άσπρα» είτε «μαύρα», χωρίς τις ενδιάμεσες αποχρώσεις του «γκρί». Αυτό δεν σας είναι  ένα εμπόδιο; 
T:  Όχι, το διαγνωσμένο σύνδρομο μου είναι μια βοήθεια. Αλλιώς, μάλλον θα συνεχιζόταν η ζωή μου όπως πολλών άλλων ανθρώπων. Όμως η λογική λέει το εξής: Είτε θα προσπαθήσουμε πραγματικά να λύσουμε αυτή την κρίση με όλα τα μέσα - είτε όχι. 

Στο Νταβός

S: ...Θεωρείτε ότι η κλιματική αλλαγή απειλεί την επιβίωση του ανθρώπου· και επιρρίπτετε στους σημερινούς πολιτικούς αδιαφορία. Κατά την άποψή σας, εξακολουθεί να είναι η δημοκρατία το σωστό σύστημα για την αποτροπή της κρίσης; Ή θέλετε ένα είδος οικο-δικτατορίας;  
S: Η δημοκρατία μας είναι ό,τι καλό έχουμε. Δεν πρέπει και δεν μπορούμε να τη θυσιάσουμε. Και γι' αυτό ακριβώς πρέπει να δράσουμε τώρα: Πρέπει να δράσουμε μέσα στο δημοκρατικό μας σύστημα. Αλλά εάν συνεχίσουμε έτσι όπως φτάσαμε μέχρις εδώ, θα μπορούσαν να συμβούν τρομερά πράγματα.
 
S:  Πολλοί άνθρωποι είναι ήδη εξαγριωμένοι με την Greta Thunberg. Σας βρίζουν στο Διαδίκτυο, σας αποκαλούν «διανοητικά διαταραγμένη», «διαολεμένη μικρή στρίγγλα» ή «κακομαθημένο παλιοκόριτσο» («gedrillte Göre»). Φτάνουν μέχρι και συγκρίνουν το νεανικό κίνημα για το κλίμα με τη Νεολαία του Χίτλερ.

T: Διαβάζω μερικές φορές και τέτοιες αναρτήσεις για να γνωρίσω τα επιχειρήματα ακόμη και αυτών των ανθρώπων. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν έχουν καθόλου επιχειρήματα. Το μόνο που κάνουν είναι να μου επιτίθενται για τις εμφανίσεις και δημόσιες ομιλίες μου ή για την ιατρική μου διάγνωση. Όμως, το γεγονός ότι γράφουν αυτά για μένα και με μισούν είναι καλό σημάδι. Γιατί ο τρόπος που αντιδρούν, δείχνει ότι μας βλέπουν ως απειλή.
 
S:  Δεν σας προκαλούν λύπη οι τέτοιες επιθέσεις;

T: Λυπάμαι γι' αυτούς τους ανθρώπους. Δεν καταλαβαίνουν σε πόσο σοβαρή κατάσταση βρισκόμαστε. Φυσικά, κατανοώ ότι το να ξεκινούν δεκάδες χιλιάδες παιδιά σχολική απεργία για το κλίμα, τους φαίνεται τρελό. Και όποιος ενεργεί δημόσια σαν εμένα, πρέπει και να αποδέχεται, να θεωρεί εύλογο το γεγονός ότι θα του ασκηθεί κριτική. Για τούτο τον λόγο, δεν παραπονιέμαι για τις επιθέσεις αυτού του είδους, δεν το φέρω βαρέως. Έστω και άν είμαι ακόμη παιδί· και είναι σφάλμα να δημοσιεύονται χυδαιότητες για ένα παιδί.

Στη χιονισμένη Στοκχόλμη, στην είσοδο του Κοινοβουλίου

S: Δεχτήκατε επίθεση στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ακόμη και για το γεγονός ότι ταξιδεύοντας για το Νταβός, φάγατε μέσα στο τρένο ένα τοστ τυλιγμένο σε πλαστικό περιτύλιγμα...

T: Ταξιδεύαμε 32 ώρες με το τρένο, από τη Σουηδία στο Νταβός. Στο δρόμο έπρεπε κάτι να τρώμε, και αυτά τα προϊόντα τώρα τα πουλούν συσκευασμένα μέσα σε πλαστικό. Και, φυσικά, δεν έφερα από το σπίτι μου όλα τα τρόφιμα που φάγαμε στο τραπέζι του τρένου.  

 
S:  Για ένα «παιδί», όπως αποκαλείτε τον εαυτό σας, οι ομιλίες σας είναι εκπληκτικά προσεγμένες, λεπτοδουλεμένες. Οι αντίπαλοί σας ισχυρίζονται ότι κάποιοι ενήλικες σάς χρησιμοποιούν ως «εργαλείο» - και πρωτίστως λένε ότι είστε μαριονέτα για μια διαφημιστική εκστρατεία των γονέων σας, οι οποίοι δημοσίευσαν ένα βιβλίο λίγο μετά την έναρξη της σχολικής απεργίας σας. Ποιος κρύβεται πίσω από τη Γκρέτα;

T: Πίσω από τη Γκρέτα κρύβομαι εγώ η ίδια. Η σχολική απεργία ήταν απόφαση αποκλειστικά δική μου. Την ιδέα την έριξε κάποιος άλλος... 
  
S:   ...ο  ακτιβιστής υπέρ του περιβάλλοντος Bo Thorén...

T: ...και στη συνέχεια πήρα αυτή την ιδέα και την εξέλιξα περαιτέρω. Επειδή στην αρχή κανείς άλλος δεν ήθελε να να συμμετέχει, πήγα μόνη μου και άρχισα να κάθομαι κάθε Παρασκευή μπροστά στο κοινοβούλιο. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι οι γονείς μου μου έκαναν πλύση εγκεφάλου. Όμως στην πραγματικότητα το αντίστροφο συνέβη: Έκανα πλύση εγκεφάλου στους γονείς μου. Τους έπεισα να μη ταξιδεύουν πια με αεροπλάνο και να σταματήσουν να τρώνε κρέας (χαμογελά). 
  
S:    Ειλικρινά τώρα, τις ομιλίες σας τις γράφετε πραγματικά εσείς, εντελώς μόνη σας;
T: Γράφω τις ομιλίες μου εγώ η ίδια. Όμως όταν τις γράφω, παίρνω τη βοήθεια των επιστημόνων. Τους ρωτώ: Πώς ακριβώς πρέπει να πω το άλφα ή το βήτα; Είναι όλα σωστά, τα εκθέτω με ακρίβεια; Όταν τις γράφω, ρωτώ, για παράδειγμα, τον Κέβιν Άντερσον [Kevin Anderson - Professor of Energy and Climate Change in the School of Mechanical, Aerospace and Civil Engineering at the University of Manchester, πρώην Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Tyndall Manchester, Centre for Sustainability and the Environment  / CEMUS - Πανεπιστήμιο της Ουψψάλα, Σουηδία] και τον Γκλεν Πίτερς [Glenn Peters - Διευθυντής Ερευνών στο Center for International Climate Research / CICERO, Όσλο, Νορβηγία]...  

S:  ... δύο από τους πιο αναγνωρισμένους και επιφανείς κλιματολόγους παγκοσμίως. Και ο πατέρας σας τι ρόλο έχει;
T: Διαβάζει όλα τα κείμενα. Και τότε λέει: Νομίζω ότι σ' αυτό εδώ το σημείο, θα ήταν καλύτερα να το πεις διαφορετικά.

 

S: Τον ακούτε τον πατέρα σας, κάνετε αλλαγές στο κείμενο;

T: Μερικές φορές ναι. Αλλά συχνά όχι (γέλια). Μπορώ να γίνομαι πολύ πεισματάρα.

[...]

Μη πυροβολείτε την αγγελιοφόρο! Φιλελεύθεροι και λαϊκιστές: Γιατί φοβούνται και οι δύο τόσο πολύ τη Γκρέτα Τούνμπεργκ;
 
Ο λίβελλος εναντίον της Γκρέτα Τούνμπεργκ, του «ηδονιστή», «ωφελιμιστή» και «αθεϊστή» συγγραφέα Μισέλ Ονφρέ: 
Μισέλ Ονφρέ: Γκρέτα Τούνμπεργκ, το σουηδικό σάιμποργκ (ελλην. μετφ. Α. Μπριασούλης, στον ιστοχώρο-περιοδικό Respublica.gr)

   

Η συζήτηση μεταξύ της Ναόμι Κλάιν, της Γκρέτα Τούνμπεργκ και του αυτόχθονα αρχηγού φυλής από τον Αμαζόνιο Τουντιάκ Κατάν σε ελληνική μετάφραση (© εφημερίδα Η Εποχή)

Albrecht von Lucke: Πάλη για την ηγεμονία - Ποιός έχει την εξουσία να ορίζει για ποιούς λόγους να αγανακτούμε;

Γκρέτα Τούνμπεργκ: «Το σπίτι σας άρπαξε φωτιά». Μαθητές για το κλίμα, οι μειοψηφίες, η αδιάφορη νεολαία, οι ελίτ

  

Ινγκρίντ Λεβαβασέρ, η «καλή νεράιδα» των Κίτρινων Γιλέκων

Naomi Klein: Τί εμποδίζει τις πολιτικές υπέρ του κλίματος; Φταίει η φύση του ανθρώπινου είδους ή ο καπιταλισμός;

Verlyn Klinkenborg: Τι συμβαίνει στις μέλισσες, στις πεταλούδες, στα πουλιά και σε άλλα όντα; Και γιατί οι άνθρωποι δεν το συνειδητοποιούν; 

 
Ernst-Ulrich von Weizsäcker - Λέσχη της Ρώμης: Ήρθε η ώρα μας, το κεφάλαιο έχει γίνει πολύ αλαζονικό