Οι ευρωεκλογές είναι για την Ευρώπη. Η ΕΕ χρειάζεται «άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά»

Πολλά πράγματα δεν πάνε καλά στην Ευρώπη, δεινά μαστίζουν εδώ και χρόνια την Ευρωπαϊκή Ένωση· και ο λόγος είναι ότι πολλά και διαφορετικά πράγματα δεν πάνε καλά στις επιμέρους χώρες-μέλη, με όλες τις διαφορές μεταξύ τους και παρά την φαινομενική ευημερία σε μερικές από αυτές. Η συμπύκνωσή τους δίνει στο Ενωσιακό επίπεδο τα μεγάλα ελλείμματα, αυτά που ομολογούν όλοι οι ειλικρινείς φίλοι μιας ενωμένης Ευρώπης: Έλλειμμα δημοκρατικής αντιπροσώπευσης, έλλειμμα δημοκρατικής συζήτησης και συναπόφασης, έλλειμμα αποτελεσματικότητας, έλλειμμα προοπτικής για το μέλλον. Με λίγα λόγια, ο μοιραίος εκφυλισμός της μετά τον Ζακ Ντελόρ ΕΕ σε ένα «εγχείρημα των ελίτ» (Χάμπερμας). Με το ψαλίδι της κοινωνικής ανισότητας να ανοίγει όλο και περισσότερο, ακόμη και εδώ, στην λιγότερο άνιση ήπειρο του πλανήτη· με την οικολογική  στροφή να παραμένει αδύναμη, επισφαλής, ακόμη και εδώ, στην περιοχή του κόσμου με τις πιο έντονες περιβαλλοντικές ανησυχίες.

Και πώς να γίνουν όλα αυτά θέματα αποτελεσματικής δημοκρατικής πολιτικής συζήτησης και διαβούλευσης, όταν η κοινή ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα εξακολουθεί να είναι καχεκτική, κατακερματισμένη σε αναποτελεσματικές, εκτός τόπου και χρόνου εθνικές δημόσιες σφαίρες; Πώς να αναζητηθούν και να αξιολογηθούν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, όταν οι παραδοσιακές μεγάλες οικογένειες των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, εδώ και μερικές δεκαετίες, φοβούνται να δείξουν και να αντιπαραθέσουν διαφορετικά προγράμματα, διαφορετικές προτάσεις για το μέλλον;

Ωστόσο, βασικές κατευθυντήριες ιδέες για βιώσιμους νέους δρόμους, για το δέον γενέσθαι στην Ένωση, έχουν κατατεθεί και μοιάζουν εύλογες, ακριβώς γιατί συμπυκνώνουν σε δύο άκρως πολιτικά «συνθήματα», τόμους ολόκληρους με λεπτομερείς, μετρημένες με νούμερα πολιτικές, οικονομικές και τεχνικές αναλύσεις και πρακτικές προτάσεις διόρθωσης ή θεραπείας αυτών των ελλειμμάτων και αδιεξόδων. Ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής δημόσιας σφαίρας (1) και «δημοκρατική πόλωση» στο σύστημα των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων (2). Αυτές είναι οι δύο κρίσιμες ιδέες-κλειδιά. Τί σημαίνουν στην πράξη;

Ευρωεκλογές 2019: Ώρα για πολιτική απότιση φόρου τιμής στον Πρόεδρο Jacques Delors

Τα εθνικά κομματικά συστήματα δεν έχουν στο τσεπάκι τους τους αυριανούς πολίτες, παρόλο που έχουν, ίσως, τους σημερινούς

1. Έχουμε ευρωεκλογές· εάν, ακόμη και σε περίοδο ευρωεκλογών, δεν γίνεται σοβαρή προσπάθεια για ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής δημόσιας σφαίρας, πότε θα γίνει; Ποτέ. Το ένστικτο αυτοσυντήρησης των εθνικών κομματικών συστημάτων - φυσικά, όχι μόνον στην Ελλάδα -  ενεργεί με όλες τις δυνάμεις του προς την αντίθετη κατεύθυνση: Στην Ελλάδα, το όλο πολιτικό κλίμα θυμίζει εκλογές για το εθνικό μας κοινοβούλιο. Και σε άλλες χώρες το κλίμα δεν διαφέρει, άν εξαιρέσει κανείς την έξαρση της ενδημικής σκανδαλολογίας και τον ελληνικό βάλτο της λασπομαχίας. 
Μοναδική, αλλά πολύ σπουδαία και ευεργετική «παραφωνία» στον κατακερματισμό της δημόσιας σφαίρας, είναι το πανευρωπαϊκό (πλην «Λακεδαιμονίων») κίνημα των μαθητών για το κλίμα. Και είναι σπουδαία εξαίρεση, γιατί δυνητικά, με τέτοια γεγονότα, το μέλλον σηκώνει το ανάστημά του σε ευρωπαϊκή κλίμακα, αψηφά το καταθλιπτικό παρόν και αποσύρει την εμπιστοσύνη του στους ισχυρούς του παρόντος: Τα εθνικά κομματικά συστήματα δεν έχουν (ακόμη) στο τσεπάκι τους τους αυριανούς πολίτες, παρόλο που έχουν, ίσως, τους σημερινούς.

Καμία θεωρία δεν μπορεί να καθορίσει τα όρια του εφικτού στο μέλλον, μολονότι μπορεί να μας προσφέρει γνώσεις γι' αυτά. Γιατί αυτά τα όρια είναι κάτι μεταγενέστερο του παρόντος και όχι προγενέστερο - όπως μας είπε εδώ και πολύ καιρό ο Αριστοτέλης για την πράξη (Seyla Benhabib: «Modernity and the Aporias of Critical Theory», στο περιοδικό Telos, τεύχ. 49, Φθινόπωρο 1981).

Το πρακτικό συμπέρασμα είναι εντελώς απλό αλλά και εντελώς κόντρα στο πολιτικό κλίμα της στιγμής και στα εν Ελλάδι, εν Γαλλία, εν Βουλγαρία κ.ο.κ. κ.ο.κ. καθιερωμένα: Στις 26 Μαΐου το διακύβευμα είναι η ΕΕ· ψηφίζουμε για την Ένωση και μόνον για την Ένωση. Δεν ψηφίζουμε για την Ελλάδα· και προς στιγμήν, ξεχνάμε την Ελλάδα.

Jürgen Habermas: «To δέλεαρ της τεχνοκρατίας» (2015), βλ. Boston Review of Books

Μια πυξίδα και ένας εξάντας για το «ταξίδι» της ΕΕ: Κοινή ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα, δημοκρατική πολιτική πόλωση
2. «Δημοκρατική πόλωση» είναι το αντίθετο της πόλωσης που ενδημεί στο εθνικό μας κομματικό σύστημα, αυτής που βλέπουμε τώρα να κορυφώνεται προεκλογικά ως σκανδαλολογία, ως υβρεολόγιο, ως μόνιμο κοινοβουλευτικό τσίρκο, ως προσήλωση στις κατά περίπτωση ψευδοπολιτικές παρέες και ως απόλυτη αδιαφορία για τους εκτός των παρεών πολίτες. Δημοκρατική πόλωση σημαίνει διακριτά προγράμματα, διακριτές αλλά εφαρμόσιμες εναλλακτικές λύσεις· τέλος συνεπάγεται και διακριτά πρόσωπα που ενσαρκώνουν τις διαφορετικές πολιτικές. Έτσι, παρόλο που η «δημοκρατική πόλωση» εξακολουθεί να είναι αγαθόν εν πλήρει ανεπαρκεία στην ΕΕ, το νέο που εισήγαγαν οι προηγούμενες ευρωεκλογές, δηλαδή οι «κορυφαίοι υποψήφιοι» ή «επικεφαλής υποψήφιοι» (Spitzenkandidaten) των ευρωπαϊκών πολιτικών ομάδων, ήταν και είναι μιά εκ των ενόντων, αλλά σημαντική και επιτυχής δημοκρατική μεταρρύθμιση στο πολιτικό σύστημα της Ένωσης και μια πολύτιμη ώθηση δημοκρατικής πόλωσης.

Εάν οπισθοδρομήσει η Ένωση και ορισθεί πάλι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την κολοβή δημοκρατία της «διακυβερνητικής μεθόδου» ή με άλλες μεθοδεύσεις που παρακάμπτουν την δημοκρατική αντιπροσώπευση, αυτό δεν θα είναι μόνον περιφρόνηση της αντιπροσώπευσης, αλλά και ακόμη πιο έντονη εξασθένηση της όποιας δυναμικής διατηρεί σήμερα η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ως δημοκρατική διαδικασία.
Πάση θυσία, πρέπει και πάλι ο Πρόεδρος της Επιτροπής να εκλεγεί από το ευρωκοινοβούλιο - όπως συνέβη με τον Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ, με επιλογή ενός από τους κορυφαίους (ή επικεφαλής) υποψηφίους, με όσες πολλαπλές ψηφοφορίες χρειαστούν.

Και μετά από τους δύο τελευταίους Προέδρους, τους προερχόμενους από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, τον Γιούνκερ (ο οποίος προσπάθησε, αλλά λίγα πέτυχε) και τον Μανουέλ Μπαρόζο (που δεν προσπάθησε), η εναλλακτική λύση της εκλογής ως νέου Προέδρου ενός από τους κορυφαίους υποψήφιους που ανήκουν σε άλλες ευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες, μπορεί να δώσει τη μέγιστη εφικτή  σήμερα ώθηση για αναζωογόνηση της δημοκρατίας στην ΕΕ. Έτσι, δεδομένων των πολιτικών θέσεων και των μεγεθών, φαίνεται ότι στην πράξη, το πιο εύλογο πρέπει και μπορεί να είναι η εκλογή ως Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του Φρανς Τίμμερμανς, του κορυφαίου υποψηφίου του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών.

UPD: Στην αίθουσα της ολομέλειας του ευρωκοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, στις 15 Μαΐου 2019, 

συζήτησαν οι κορυφαίοι υποψήφιοι για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Yποψήφιοι είναι:

Manfred Weber (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα - EPP), Frans Timmermans (Kόμμα Ευρ. Σοσιαλιστών - PES),

Jan Zahradil (Συμμαχία των Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών της Ευρώπης - ACRE / ECR), 

Margrethe Vestager + 6 «Team Europe» (Συμμαχία Φιλελεύθερων & Δημοκρατών για την Ευρώπη - ALDE), 

Ska Keller & Bas Eickhout (Ευρ. Πράσινο Κόμμα), Oriol Junqueras (Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία EFA), 

Violeta Tomič και Nico Cué (Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς - GUE/NGL)

Το τέλος των «μεγάλων συνασπισμών»: Και στο ευρωκοινοβούλιο αρμόζουν επιλογές εναλλακτικών λύσεων με πολυκομματικές συμπράξεις
3. Για να εκλεγεί ο κορυφαίος υποψήφιος του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών σε κάποια από τις αλλεπάλληλες ψηφοφορίες΄στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα χρειαστεί σύμπραξη πολλών ευρωπαϊκών πολιτικών ομάδων και οπωσδήποτε των Σοσιαλιστών, των Πρασίνων και του μη ευρωσκεπτικιστικού κύριου σώματος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Επειδή, πιθανότατα, αυτοί δεν θα αρκούν για σχηματισμό πλειοψηφίας, θα χρειαστεί στη συνέχεια, στο σύστημα των πολλαπλών ψηφοφοριών, η σύμπραξη και άλλων δυνάμεων, όπως μετριoπαθών Κομμάτων της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών, π.χ. των Βέλγων και Βρετανών Φιλελεύθερων ευρωβουλευτών, της ολλανδικής «Δημοκρατίας 66», πολλών κομμάτων από την Ανατολική Ευρώπη και ασφαλώς του γαλλικού Κινήματος του Μακρόν.
Το ευρωπαϊκό κόμμα των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών (ALDE), το οποίο είναι ένα από τα πιο ανομοιογενή πολιτικά μπλοκ της Ευρωβουλής, κατεβαίνει στις εκλογές με 7 (!) «Spitzenkandidaten». Η Margrethe Vestager από τη Δανία είναι απλώς ένα είδος «κορυφαίας» των κορυφαίων υποψηφίων του ή μάλλον η εκπρόσωπός τους. Το εθνικό κόμμα της, το λεγόμενο Κοινωνικό Φιλελεύθερο Κόμμα της Δανίας,  στην πραγματικότητα ονομάζεται Radikale Venstre, που σημείνει καταλέξη στη δανική γλώσσα Ριζοσπαστική Αριστερά (!).

Από εκεί και πέρα, αναλόγως των αριθμητικών συσχετισμών που θα προκύψουν από τις ευρωεκλογές, ίσως χρειαστεί να σκεφτούν και οι ευρωβουλευτές του ΕΛΚ (που δεν είναι όλοι - και όλες οι εθνικές υποομάδες τους - ίδιες περιπτώσεις), πόσο αντέχουν συμπράξεις με πολιτικές ομάδες της έντονα ευρωσκεπτικιστικής ή αντιευρωπαϊκής Δεξιάς ή Ακροδεξιάς και πόσο αντέχουν - μετά τους Μπαρόζο και Γιούνκερ - έναν Σοσιαλιστή Πρόεδρο της Επιτροπής εκλεγμένο και με δικές τους ψήφους.

© The European Democracy Lab / Ulrike Guérot

Σύνθημα πρωτοβουλίας πολιτών στο ΗΒ. Το υιοθέτησε και το κόμμα Φιλελεύθερων Δημοκρατών

4. Ποιές προτιμήσεις των πολιτών στις διάφορες χώρες τις ΕΕ μπορούν, μέσω της αντιπροσωπευτικής δημοκρατικής πράξης, να συνεισφέρουν δυνάμεις σε μια τέτοια πολυκομματική σύμπραξη; Πολλές. Και διαφορετικές, ανάλογα με τη χώρα.
Π.χ. στις χώρες της Ιβηρικής (Ισπανία και Πορτογαλία), είναι φανερό ότι βοηθά τα μέγιστα την εκλογή Τίμμερμανς κυρίως η ψήφος στα αναγεννημένα Σοσιαλιστικά Κόμματα. Αυτό ισχύει εν μέρει και για τις 3 Σκανδιναβικές χώρες, προσθέτοντας όμως τους ισχυρούς Πράσινους της Φινλανδίας. Στη Γερμανία με τους πολλούς ευρωβουλευτές, και όσο δεν απεγκλωβίζεται η Σοσιαλδημοκρατία (SPD) από τη διπλή Βαβυλώνεια αιχμαλωσία της (πολιτική και συνδικαλιστικο-γραφειοκρατική) και από τη δική του το Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke, με τον διχασμό του υπέρ ή κατά του ευρωσκεπτικιστικού γερμανικού «Sonderweg»), το κλειδί που ανοίγει την πύλη για τον Τίμμερμανς είναι ένα και μοναδικό: Mια μεγάλη επιτυχία του ισχυρού εκεί Κόμματος των Πρασίνων. Οι Πράσινοι είναι αρκετά κρίσιμος παράγοντας και στην περίπτωση της Ολλανδίας, μπορούν όμως επίσης να συνεισφέρουν υπολογίσιμα (διότι δημοσκοπικά ανέρχονται έντονα ενόψει ευρωεκλογών) από την Γαλλία και Βρετανία. Φυσικά, νοτίως των Άλπεων και με εξαίρεση την Κροατία, είναι αμελητέος έως ανύπαρκτος παράγοντας. Για λόγους κοινωνιολογικούς, νοοτροπιών: Πολύς εγωισμός και ηδονισμός: «εγώ να περνάω καλά, κι άς γίνει στάχτη το παλιάμπελο».
Στη Γαλλία ο Εμμανουέλ Μακρόν (ιδίως μετά τη στροφή του προς έντονα κριτική στάση για το οικονομικό-δημοσιονομικό μοντέλο που επικρατεί στη Γερμανία και την δηλωμένη αντίθεσή του στην εκλογή Βέμπερ), μαζί με τους Πράσινους. Στη Βρετανία το Εργατικό Κόμμα, παρά τη θολούρα του που έγινε άσχημη ζάλη και τρέκλισμα εν μέσω Βrexit, κυρίως όμως οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και οι Πράσινοι, συμπληρώνουν το παζλ. 

Τί μπορεί να δώσει τώρα για την Ευρώπη η Ελλάδα; Αυτά που μας έλαχαν - όπως παλιά 
Στην πιο δύσκολη χώρα, την Ιταλία, μοναδική καταφυγή φαίνεται η καταταλαιπωρημενη εξαιτίας δικής της ευθύνης ιταλική σοσιαλδημοκρατία του Δημοκρατικού Κόμματος. Και στην Ελλάδα, όπως παλιά, το κόμμα της Αριστεράς «που μας έλαχε»: Ο ΣΥΡΙΖΑ - Προδευτική Συμμαχία, και μάλιστα με τον τωρινό προσανατολισμό του στα διεθνή θέματα, ο οποίος επισφραγίστηκε στις Πρέσπες. Μακάρι να επανεκλεγόταν ως ευρωβουλευτής και ο Μίλτος Κύρκος από το Ποτάμι, αλλά φαίνεται εξαιρετικά παρακινδυνευμένο. Ο Κύρκος ως Κύρκος. Γιατί το κόμμα του διακρίθηκε αρνητικά (όπως και άλλα) σε λάθος πολιτικές προτεραιότητες και στο ταίριασμα αταίριαστων πραγμάτων, σε προγραμματικά τουρλού και σε άκριτες επιλογές προσώπων. Και δεν φαίνεται να πήρε το μάθημά του. Το Ποτάμι, εκτός από μερικούς συνεπείς, μεστούς πολιτικούς (π.χ. ο Μ. Κύρκος και ο Σπύρος Λυκούδης), που δεν κάνουν θόρυβο και θέλουν να είναι χρήσιμοι, έβγαλε και αυτό στην πολιτική αγορά διάφορους παρακμιακούς και πολλά κούφια καρύδια που βροντούν πέφτοντας κάτω, κυλάνε και πάνε παρακάτω.  
Για ό,τι αφορά το ΚΙΝ.ΑΛ., ανήκει μεν στους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές, ωστόσο (με εξαίρεση τους περί τον Γ. Παπανδρέου), βασικοί εκπρόσωποί του δεν φαίνεται να διακρίνονται για συμπάθεια ειδικά στον Τίμμερμανς, ούτε για προτίμηση στη σύμπραξη που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να εκλεγεί αυτός ως Πρόεδρος της Επιτροπής. Εξαιτίας της προσήλωσης τους στο εθνικό μικρό γήπεδο, στο ενδοελλαδικό παιχνίδι «5x5», παραβλέπουν την ευρωπαϊκή μεγάλη αρένα. Και ως πρός τον σεβασμό στην εσωκομματική δημοκρατία, δεν είναι καλύτεροι από τον ΣΥΡΙΖΑ, πράγμα που φάνηκε και στο χειρισμό της Συμφωνίας των Πρεσπών. Σε κάθε περίπτωση, η βούληση για περισσότερη δημοκρατία εντός της ΕΕ θα κριθεί στην πράξη από το ποιοί θα εμμείνουν στην εκλογή ως Προέδρου της Επιτροπής ενός από τους κορυφαίους υποψηφίους και ποιοί θα προτιμήσουν να βρεθεί μια ψευδοσυναινετική λύση του «μαγειρείου», προκειμένου να αποφευχθεί η δημοκρατική πόλωση μιας τέτοιας σύμπραξης περί τον Τίμμερμανς.

 

© The European Democracy Lab / Ulrike Guérot

Mεταφορά αρμοδιοτήτων και ικανοτήτων κοινωνικής πολιτικής και πολιτικής επενδύσεων, από τα εθνικά κράτη στο ευρωπαϊκό επίπεδο
5. Γιατί αλλαγή; Γιατί ο Φρανς Τίμμερμανς και όχι ο Μάνφρεντ Βέμπερ; Και γιατί όχι άλλος, εκτός κορυφαίων υποψηφίων, π.χ. ο Μισέλ Μπαρνιέ ή άλλη «συναινετική» εναλλακτική λύση;

Για την επιλογή Προέδρου εκτός κορυφαίων υποψηφίων ισχύουν όσα γράφτηκαν προηγουμένως. Για τις προγραμματικές διαφορές μεταξύ της πλευράς Φρανς Τίμμερμανς και της πλευράς Μάνφρεντ Βέμπερ θα μπορούσαμε να πούμε πολλά. Άς περιοριστούμε μόνον σε δύο «λεπτομέρειες», που αποκαλύπτουν ποιά Ευρώπη σκέπτεται η παράταξη του ενός και ποιά του άλλου. Κοινή Ενωσιακή εγγύηση καταθέσεων μέχρι 100.000 ευρώ σε ευρωπαϊκές τράπεζες: Τίμμερμανς υπέρ, Βέμπερ κατά. Κοινό Ενωσιακό ταμείο ανεργίας και κοινός ελάχιστος μισθός στις χώρες-μέλη της ΕΕ: Τίμμερμανς υπέρ, Βέμπερ κατά. Ο πρώτος θέλει την εμβάθυνση της κοινωνικής Ευρώπης, ο δεύτερος προτιμά να παραμείνουν οι κοινωνικές πτυχές της Ένωσης στην αρμοδιότητα των εθνικών κρατών. Η επιλογή μεταξύ των δύο δεν είναι ζήτημα προσώπων. Αυτό που μετράει είναι οι διαφορετικές πολιτικές για το ορατό μέλλον της Ένωσης.

Άν επεκταθούμε και σε θέματα πολιτικής ένωσης, κοινής πολιτικής για την άμυνα και την ασφάλεια, πολιτικής εναντίον της κλιματικής αλλαγής, στις πολιτικές για τα δημοσιονομικά, για τον δημοκρατικό έλεγχο της παγκοσμιοποίησης, για την πάταξη των φορολογικών παραδείσων και την φορολόγηση των παγκόσμιων εταιριών, ίσως φανεί ότι οι διαφορές είναι πολύ ευρύτερες από όσο φανταζόμαστε. Ιδού μια τρίτη «λεπτομέρεια»: Όποιος μιλά σοβαρά για φορολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, οφείλει να απαιτεί φορολόγηση των καυσίμων που χρησιμοποιούν οι αεροπορικές και ναυτιλιακές εταιρείες  (δηλαδή να αντιμετωπίζει το περιβαλλοντικό κόστος των μή χερσαίων διεθνών μεταφορών), και όχι απλώς να επιβαρύνει τον συνήθη εύκολο στόχο, τον μικροκαταναλωτή που «γεμίζει στο βενζινάδικο». Το απαιτεί ο Τίμμερμανς, το απορρίπτει ο Βέμπερ. Τυχαίο;
Τέλος χρειάζεται ταχεία προώθηση της διεύρυνσης της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια, γιατί «τρύπες στη γεωγραφία» της Ευρωπαϊκής Ένωσης μαρτυρούν λειψή πίστη στην ολοκλήρωση. Η αρνητική στάση έναντι της διεύρυνσης, που τηρεί τελευταία η Γαλλία του Μακρόν παρά τους φιλοευρωπαϊκούς όρκους πίστης του, δυστυχώς τίποτε καλό δεν εγκυμονεί, όπως πολύ εύστοχα τονίζει ο καλύτερος ίσως Έλληνας γνώστης της Ενωσιακής πολιτικής, Παναγιώτης Κ. Ιωακειμίδης («ΕΕ: προς νέο στρατηγικό λάθος;» - Τα Νέα, 6.5.2019).

Ενωμένη Ευρώπη αλλά με «Tρύπα στη Γεωγραφία»; (©SZ)

Πέρα από αυτά: Πολλοί στην Ελλάδα υπερτονίζουν τον εθνικό αντίκτυπο των ευρωεκλογών.  Όσοι ανάμεσά τους επικαλούνται κάποιες ιδέες περί «κοινού καλού» (ως προς τους λοιπούς, η σκέτη ευπιστία δεν νικιέται με επιχειρήματα και η πλεονεξία του φαταούλα είναι η απαραβίαστη «11η εντολή» του), καλό θα ήταν να σκεφτούν ποιός είναι ο πιο ρεαλιστικός τρόπος για ελαφρύνει κάπως στους ώμους μας το βάρος της ελληνικής παρεοκρατίας και του σαρδανάπαλου πολιτικού πολιτισμού της. Είναι η μεταφορά αρμοδιοτήτων από τα εθνικά κράτη στο ευρωπαϊκό επίπεδο. Ιδίως αρμοδιοτήτων και ικανοτήτων που αφορούν την κοινωνική πολιτική και την πολιτική επενδύσεων και χρηματοδοτήσεων, τις οποίες σήμερα χρησιμοποιεί ως πηγή δύναμης το εθνικό μας πελατειακό σύστημα και είναι οι μεγάλοι χορηγοί των κοινοβουλευτικών λασπόλουτρων. 
Όμως, η απόσπαση αρμοδιοτήτων κοινωνικής και επενδυτικής πολιτικής από τα εθνικά κράτη και η σύσταση αντίστοιχων πολιτικών και οικονομικών ικανοτήτων σε κοινοτικό επίπεδο, φαίνεται προς το παρόν ανέφικτη, όσο το κεντροδεξιό μπλοκ πολιτικών δυνάμεων διατηρεί τη δύναμη του βέτο. Η δημοκρατική πόλωση και ο σχηματισμός νέας πλειοψηφίας μέσω αυτής στο ευρωκοινοβούλιο, μπορεί να αποβεί χρήσιμη συμβολή στην υπέρβαση αυτού του αδιεξόδου.

Η εποχή Ντελόρ και πώς «οι τροχιές μας συναντάνε τις βασικές της τις αρχές»
Η κοινωνική Ευρώπη ήταν το εμπνευσμένο εγχείρημα που ξεκίνησε ένας Σοσιαλιστής Πρόεδρος της Επιτροπής, ο Ζακ Ντελόρ. Και ήταν εμπνευσμένο, γιατί ενέπνεε τους πολίτες υπέρ της ενωμένης Ευρώπης. Έφυγε ο Ντελόρ και το εγχείρημα έμεινε στη μέση, ή, μάλλον, περιορίστηκε μόνον στις πρωτόλειες πιλοτικές δοκιμές. Και μετά οπισθοχώρησε.

Μετά τον Ζακ Ντελόρ, η Ένωση φθείρεται συνεχώς.  Ήδη έχει φθαρεί σε βαθμό επικίνδυνο. Κατά παράδοξο τρόπο, το άλμα που χρειάζεται τώρα η Ένωση για να κρατηθεί σε τροχιά σταθερή, το «άλμα το πιο γρήγορο από τη φθορά» (Ελύτης), πρέπει να ξανασυναντήσει την τροχιά εκείνου του άλματος που επιχείρησε, όσο μπόρεσε, ο παλιός Πρόεδρος Ντελόρ, ένας αληθινός Ευρωπαίος πολιτικός.

Γιώργος Β. Ριτζούλης 

Κορυφαίοι υποψήφιοι για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Επικαιρότητα)

 

Albrecht von Lucke: Πάλη για την ηγεμονία - Ποιός έχει την εξουσία να ορίζει για ποιούς λόγους να αγανακτούμε; Νεανική διαμαρτυρία για το κλίμα & διαμαρτυρία ενάντια στη διαμαρτυρία (Μετά την Κρίση) 

 

Τι σημαίνει μια ισχυρή Ευρώπη; Ομιλία του Γιούργκεν Χάμπερμας στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας (Μετά την Κρίση)

Γιούργκεν Χάμπερμας: Χρειαζόμαστε δημοκρατική πόλωση. Πόλωση των δημοκρατικών κομμάτων μεταξύ τους (Μετά την Κρίση)

Hans Kundnani: «The Concept of “Normality” in German Foreign Policy since Unification» (German Politics and Society, τεύχ. 102 τομ. 30, No2, Καλοκαίρι 2012)
  
Γιούργκεν Χάμπερμας: Τι απέγινε η φιλοευρωπαϊκή Αριστερά; (Μετά την Κρίση)

Wolfgang Münchau: «Το κέντρο δεν αντέχει» - στη Γερμανία και στην ΕΕ (Μετά την Κρίση)
 

Μίλτος Κύρκος: «Εχουμε κουραστεί από μάγους και πρωθυπουργούς σούπερμαν» (Εφημερίδα Συντακτών, 26.03.2019)

 

Π. K. Ιωακειμίδης: ΕΕ - προς νέο στρατηγικό λάθος; (Νέα)

Jeremy Waldron: Η Ευρώπη του Χάμπερμας. Μια Ευρώπη που χάνεται; (Μετά την Κρίση)