«Επικοινωνιακή διαχείριση» - το αρχικό ξεκίνημα και 3 μήνες μετά: Στο ίδιο έργο θεατές;

Πέντε ημέρες μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, με φρέσκια τη νέα κυβέρνηση δικομματικής συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, το σημείωμα «Επικοινωνιακή διαχείριση»: Στο ίδιο έργο θεατές; επιχειρούσε να αξιολογήσει συνοπτικά, εν θερμώ και «εν κινήσει», το νέο που φαινόταν να έρχεται στην ελληνική διακυβέρνηση. Παρά τις φωτεινές προϋποθέσεις που πρόσφερε η ευρεία λαϊκή υποστήριξη, η (προσωρινή και σχηματική) αξιολόγηση της διαφαινόμενης πολιτικής ήταν ήδη μουντή: Πολλή «επικοινωνιακή διαχείριση» προς τα «μέσα» με ελάχιστη ουσία ριζοσπαστισμού και ορθολογισμού, κακή εκτίμηση της πολιτικής δυναμικής των εταίρων «έξω» και μια παράδοξη συνέχεια με τις κοινωνικές προτεραιότητες και με την αντιμεταρρυθμιστική ουσία του προκατόχου σχήματος ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, παρά τη ριζικά διαφορετική ρητορική. Τρείς μήνες μετά, αναδημοσιεύουμε αυτούσιο εκείνο το εν θερμώ σημείωμα για την εξ αρχής «δημιουργική ασάφεια» και την ελάχιστη προγραμματική συνοχή στο κυβερνητικό σχήμα. Ζητούμενος και πολύτιμος είναι ο έλεγχος που ασκεί η ίδια η πραγματικότητα στις πολιτικές και στην αξιολόγησή τους.

    

«Επικοινωνιακή διαχείριση»: Στο ίδιο έργο θεατές;  (30.1.2015)
  

Στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάστηκε με την συγκριτικά σωστότερη γενική κατεύθυνση πολιτικής για την κρίση, που συνοψίζεται στο δίπτυχο «η κρίση δεν είναι μόνον ελληνική, είναι της ευρωζώνης» και «η σημερινή πολιτική της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης ήταν από την αρχή λανθασμένη και σήμερα έχει αποδειχθεί καταφανώς αποτυχημένη». Ωστόσο η συγκεκριμένη πολιτική γραμμή για τις προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης και για το δέον γενέσθαι, ήταν απο καιρό εσφαλμένη και σε λάθος κατεύθυνση.

Το «παράθυρο του χρόνου» για να διορθωθεί μια κυβερνητική γραμμή χωρίς προοπτικές επιτυχίας υπάρχει ακόμη, όμως σιγά-σιγά θα αρχίσει να κλείνει. 

Αρχίζει να φαίνεται ότι το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι άν θα υποχωρήσουν πρώτες οι Βρυξέλλες ή Αθήνα στη διαπραγμάτευση που μέλλει να γίνει, αλλά μήπως η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ αρχίσει να εξαντλεί από την αρχή τα πυρομαχικά της σε χειρισμούς «επικοινωνιακής διαχείρισης», όπως ακριβώς, με ίδιο «στύλ και με άλλες πολιτικές», έκανε η συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και παλαιότερα η μονοκομματική ΠΑΣΟΚική κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου, με τα γνωστά αποτελέσματα. 

Βλέποντας τους επικοινωνιακούς (έως θεατρικούς) χειρισμούς που συνέβησαν στη συνάντηση του υπουργού Οικονομικών με τον επικεφαλής του Eurogroup, για ένα θέμα που δεν είναι καθόλου επικοινωνιακό και δεν είναι ορθολογικό να αντιμετωπίζεται έτσι, αισθάνεται κανείς «στο ίδιο έργο θεατής», για τρίτη φορά, όπως το 2009-2010, όταν έβγαιναν (άσφαιρα) πιστόλια στα τραπέζια, ή όπως το 2011, με τις ταχυδακτυλουργικές - αλχημικές προσπάθειες στο Ζάππειο για επίλυση του προβλήματος των ελλειμμάτων και του χρέους. Η πολιτική δεν είναι παράσταση οπερέττας. Την τρίτη φορά δεν πεθαίνεις, όμως η επανάληψη αρχίζει να παίρνει Νιτσεϊκά χαρακτηριστικά και να μοιάζει με την αιώνια ανακύκληση του ίδιου.

Αναμένοντας προγραμματικές δηλώσεις και προγραμματική συμφωνία (υπάρχει;) της δικομματικής κυβέρνησης συνεργασίας, με δεδομένη την πρόσφατη εντολή των πολιτών, τίθεται το ερώτημα ποιές από αυτές τις κυβερνητικές κινήσεις, προ ψήφου εμπιστοσύνης, διαθέτουν την απαιτούμενη πολιτική νομιμοποίηση από τις πρόσφατες εκλογές.

***

Οι εκλογές αποκαλυψαν από πού περνούν οι διαφορετικές διαχωριστικές γραμμές γνώμης που αλληλοτέμνονται. Είναι διαχωριστικές γραμμές πολύ διαφορετικού είδους: «Μνημονιακοί - αντιμνημονιακοί», «δεξιά - αριστερά», «εθνικιστές (ή άν θέλετε αντιευρωπαϊστές ή σκληροί ευρωσκεπτικιστές) - ευρωπαϊστές».
Με βάση το αποτέλεσμα των εκλογών και εντελώς σχηματικά, η πρώτη διαχωριστική γραμμή αθροίζει 36,5+6+5,5+4,5=52,5 % έναντι 28+6+4,5+2,5 = 41 % με 6 % στους αναμιγμένους ή απροσδιόριστους «λοιπούς».
Η δεύτερη διαχωριστική γραμμή αθροίζει: Δεξιά 28+6+4,5 = 38,5 %, Κέντρο 6+4,5+2,5 = 13 %, Αριστερά 36,5+5,5+0,5+0,5 = 43 %, ανάμεικτους ή απροσδιόριστους «λοιπούς» 5 %
Η τρίτη διαχωριστική γραμμή σε όλες τις δημοσκοπήσεις δίνει 30 έναντι 70 % (αυτή είναι πιο ευνοική αναλογία για τους αντιευρωπαϊστές).
Μια «τεχνική» πολιτική ερμηνεία των αριθμών αυτών - που όπως όλες οι πολιτικές ερμηνείες προθέσεων είναι αμφισβητήσιμη, ωστόσο είναι σχετικά η πιο «αντικειμενική» - λέει το εξής: Στην ελληνική κοινωνία υπερέχει σήμερα ελαφρά η Αριστερά έναντι της Δεξιάς, κάπως σαφέστερα υπερέχουν οι «αντιμνημονιακοί» έναντι των «μνημονιακών» και πολύ σαφώς, συντριπτικά, υπερέχουν οι ευρωπαϊστές των αντιευρωπαϊστών.
Αυτές οι διαφόρων κατευθύνσεων δυνάμεις έχουν μια «συνισταμένη»: Η «συνισταμένη» αυτή είναι ορθολογικά και με κάποια μετριοπάθεια αριστερίζουσα, με προσεκτικό τρόπο δεν θέλει πράγματα που επέβαλε το μνημόνιο, όμως προπαντός, σαφώς, σαφέστερα όλων των ανωτέρω, είναι φιλοευρωπαϊκή. Συνοπτικά, πρόκειται για κοινωνία με κέντρο βάρους έναν αριστερό ευρωπαϊσμό, που ζητά μιαν άλλη πολιτική για την Ευρώπη και για την δική μας κοινωνία, διαφορετική από αυτήν που ασκείται σήμερα.
Μια κυβέρνηση που βγήκε από τις εκλογές αυτές όπως και να τη χαρακτηρίσουμε, «αριστερή», «δεξιά», «μικτή», «πολύχρωμη», κυβέρνηση συνεργασίας «φυσικής» ή «παρά φύσιν», άν φιλοδοξήσει να ακολουθήσει έναν άλλο δρόμο απο αυτόν, θα έλθει σε σύγκρουση με το κέντρο βάρους της κοινωνίας και αργά ή γρήγορα, με τον ένα ή άλλο τρόπο, θα απωλέσει τη νωπή νομιμοποίησή της. Θα πυροβολήσει τα πόδια της.

***

Ένα γενικό συμπέρασμα – πρόβλεψη για το πιθανό αποτέλεσμα των χειρισμών που έγιναν από βασικούς Έλληνες υπουργούς την πρώτη εβδομάδα:
Οι κυβερνήσεις των άλλων χωρών-μελών της ζώνης του ευρώ, ανεξαρτήτως πολιτικής απόχρωσης, θα συσπειρωθούν γύρω από τη (λανθασμένη) γραμμή των Βρυξελλών, για λόγους αυτοπροστασίας. Ή πιο σχηματικά, θα συσπειρωθούν γύρω απο τη γερμανική γραμμή (ως γραμμή της ισχυρότερης χώρας, αυτής που μπορεί να τις «προστατεύσει» από ανεξέλεγκτες καταστάσεις).
Δυστυχώς αυτό θα κάνουν και οι χώρες του Νότου. Το βλέπουμε ήδη. Να υπενθυμίσουμε σε όσους υποστηρίζουν «κούρεμα» του κεφαλαίου του διακρατικού δανεισμού, ότι η χώρα που μέσω τους Μηχανισμού ΕSM έχει δανείσει διακρατικά στην Ελλάδα το σημαντικότερο χρηματικό ποσό, ως ποσοστό του ΑΕΠ της, είναι η …Πορτογαλία και ακολουθούν η  Κύπρος, η Σλοβενία, η Μάλτα και η Ισπανία. Από αυτές, η μόνη σχετικά πλούσια (ως προς το μέγεθος του κατά κεφαλήν ΑΕΠ) και πιο κοντά στον ευρωπαϊκό πυρήνα, είναι η μικρή Σλοβενία.

Ως προς τη δημιουργία ευνοικών συσχετισμών ψήφων για την Ελλάδα στο Eurogroup και στο Directorium της ΕΚΤ, οι πρώτοι χειρισμοί της νέας κυβέρνησης δεν βαθμολογούνται με καθόλου καλό βαθμό.

Γ. Ρ. 

Πόσο συνεισφέρει κάθε χώρα της Ε/Ζ για τον ελληνικό διακρατικό δανεισμό;