Χρίστος Αλεξόπουλος: Αδύναμες πολιτικά κοινωνίες παντού. Ελληνική κοινωνία αδύναμη σε ακραίο βαθμό και «αργόστροφη»

© Μεταρρύθμιση - Χρίστος Αλεξόπουλος: Αδύναμες πολιτικά κοινωνίες, 30.7.2017 

Φαίνεται, ότι η δυναμική, που αναπτύσσουν οι σύγχρονες κοινωνίες, διαμορφώνει μια πολυδιάστατη και πολύπλοκη πραγματικότητα, η οποία είναι δύσκολα διαχειρίσιμη ως προς τον σχεδιασμό της πορείας τους τουλάχιστον προς το παρόν, με αποτέλεσμα να είναι πολιτικά αδύναμες.

Δεν διαθέτουν λειτουργικά κόμματα σύμφωνα με τις σύγχρονες απαιτήσεις και ανάγκες της πραγματικότητας στη δυναμική προβολή της στο μέλλον, ενώ οι ίδιες δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως συλλογικά υποκείμενα και οι πολίτες ως ατομικά με γνώση του γίγνεσθαι από το τοπικό μέχρι το εθνικό, το ευρωπαϊκό (για τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και το παγκόσμιο επίπεδο.

Εκεί καταλήγουν αυτά (από την εφημ. Ελευθεροτυπία - 21.4.2013)

Μαξ Βέμπερ, Λέο Στράους και το μέλλον των κοινωνιών (Μέρος 3). Στωική στάση που αντέχει το βάρος και τη «μοίρα» της εποχής

της Regina Titunik

© Regina F. Titunik: Spiritual Renewal and the Last Man: Leo Strauss’s view of Max Weber’s Moral and Political Thought → pdf

Το δοκίμιο έχει ως βάση εισήγηση της συγγραφέως στο 20ό Παγκόσμιο Συνέδριο της International Political Science Association (IPSA), στην Φουκουόκα της Ιαπωνίας, στις 9-13 Ιουλίου 2006, τρία χρόνια πριν τον πρόωρο θάνατό της. Η ελληνική μετάφραση χωρίστηκε σε 3 κομμάτια.

 
Το Μέρος 1 της ελληνικής μετάφρασης : → [Φιλελεύθερη δημοκρατία, «πολυθεϊσμός των αξιών», ασυμφιλίωτη «πάλη των θεών» μεταξύ τους] ←

Το Μέρος 2 της ελληνικής μετάφρασης : → [Ησίοδος ή Δάντης; «Χρυσούς αιών» ή «Ξεχάστε Κάθε Ελπίδα»;] ←

3. Η Στωική στάση του Μαξ Βέμπερ: «Να αντέχουμε ανδροπρεπώς» το βάρος που βάζει στους ώμους μας «η μοίρα της εποχής μας»

Οι βασικές εναλλακτικές επιλογές και η μοίρα
[Εργαλειακή ορθολογικότητα, «πολυθεϊσμός» των ηθικών αξιών και «απομάγευση του κόσμου»]

Είναι σαφές το εξής: Ο Στράους ορθά παρατήρησε ότι ο Βέμπερ ανησυχούσε για τις επιπτώσεις της εξέλιξης των κοινωνιών ειδικά στη νεωτερική εποχή ή για τις επιπτώσεις του νεωτερικού εγκόσμιου, α-θρησκευτικού πειράματος. Ο Βέμπερ όχι μόνον διέγνωσε την προοπτική της επιστροφής σε παλιές μορφές «αριστοκρατίας», αλλά, όπως φάνηκε προηγουμένως, διέκρινε την έλευση ενός νέου, πιο ανθεκτικού συστήματος βασισμένου σε κάστες, το οποίο θα στηρίζεται στην κυριαρχία της εργαλειακής ορθολογικότητας μέσω μιας γραφειοκρατικής εξουσίας. Στην πορεία του Δυτικού πολιτισμού, ο Βέμπερ παρατήρησε την όλο και πιο έντονη και πιο συστηματική ρύθμιση της δράσης και της σκέψης του ανθρώπου μέσω ομοιόμορφων κανόνων και διαδικασιών· αυτό το διατύπωσε θεωρητικά με την έννοια «εξορθολογισμός». Μάλιστα, ο εξορθολογισμός και η συνακόλουθη διαφοροποίηση των ποικίλων σφαιρών του βίου, είναι αυτό που γέννησε τον «πολυθεϊσμό» των τελικών ηθικών αξιών, για τον οποίο μιλά ο Βέμπερ.1

Leo & Diane Dillon: Coming to Our Senses: σχέδιο για εξώφυλλο 

του βιβλίου Body and Spirit in the Hidden History of the West, 1990

© Leo & Diane Dillon / MutualArt

Τρία βήματα για να αποκτήσει η ΕΕ ηγετική θέση σε παγκόσμιο επίπεδο και γιατί δεν θα τα κάνει

του Βόλφγκανγκ Μύνχάου
  
© ft - Wolfgang Münchau: Three steps the EU can take to show global leadership, 16.7.2017

  
Για να αποκτήσει η ΕΕ ηγετικό γεωπολιτικό ρόλο, τα πλεονάσματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και οι κρίσεις χρέους στη ζώνη του ευρώ πρέπει να λάβουν τέλος, οι αμυντικές δαπάνες πρέπει να αυξηθούν. Mέχρι νεωτέρας, δεν θα κάνει τίποτε από αυτά, για λόγους εσωτερικής πολιτικής στα κράτη-μέλη.

 

Η Άνγκελα Μέρκελ είναι το πρώτο πρόσωπο που απέρριψε τις εικασίες ότι είναι το κατάλληλο πρόσωπο για να γίνει ηγέτιδα του δυτικού κόσμου. Δύσκολα να κρίνει κανείς αν αυτό είναι απόδειξη ψεύτικης μετριοφροσύνης ή νηφάλιου ρεαλισμού, όμως η δήλωσή της είναι σωστή. Όσo θυμό και να προκαλεί η πολιτική συμπεριφορά του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ή η Brexit, ένα βιαστικό συμπέρασμα περί γεωπολιτικών μετατοπίσεων ισχύος θα ήταν σοβαρό λάθος. Είναι όπως και οι συνωμοσίες: γεωπολιτικές μετατοπίσεις ισχύος συμβαίνουν κατά καιρούς, αλλά είναι πολύ σπάνιες.

Μετά την εκλογή του Εμμανουέλ Mακρόν ως προέδρου της Γαλλίας είδαμε μεγάλη ευφορία για την Ευρώπη. Η ζώνη του ευρώ απολαμβάνει αυτό που φαίνεται να είναι μια κυκλικής φύσης ανοδική κίνηση της οικονομίας ευρείας βάσης, η πρώτη μετά την έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης πριν από 10 χρόνια. Υπάρχει μια παγκόσμια πολιτική καλή θέληση έναντι της ΕΕ εν γένει, και ειδικότερα έναντι πολιτικών όπως ο κ. Mακρόν και η κα Μέρκελ. Θα ήταν πράγματι μια καλή στιγμή για να αναλάβει η ΕΕ έναν ηγετικό γεωπολιτικό ρόλο. Ευκαιρία για γεωπολιτική αναβάθμισή της υπάρχει και απομένει να χρησιμοποιηθεί. Αλλά για να συμβεί αυτό, η ΕΕ πρέπει να κάνει τρία πράγματα διαφορετικά σε σχέση με το παρελθόν και το παρόν. Οι πιθανότητες να το κάνει είναι μηδενικές. 

Βιομιμητική (biomimicry): Tεχνολογίες αιχμής με πρότυπα πέντε έντομα

του Τιμ Γουώλας

 

© Cosmos Μagazine - Tim Wallace : Visionary biomimicry - Five insects inspiring cutting-edge technology, 11.7.2017

Ο κλάδος της βιομιμητικής αντλεί διδάγματα από τη φύση για τη βελτίωση της τεχνολογίας. Ιδού πέντε καινοτομίες βασισμένες στα μάτια των εντόμων και τις περίπλοκες λειτουργίες τους.

 

Η βιομιμητική ερευνά για έξυπνους τρόπους προκειμένου να λύσει δύσκολα προβλήματα. Τι νόημα έχει να προσπαθεί κανείς να ανακαλύψει ή εφεύρει εκ του μηδενός εντελώς νέες λύσεις για προβλήματα μέχρι τώρα άλυτα με τα μέσα του ανθρώπου, ενώ μπορεί να παρατηρήσει πώς κάποια ζωντανά πλάσματα τα έχουν ήδη λύσει, χρησιμοποιώντας όργανα και διαδικασίες που δημιουργήθηκαν και εκλεπτύνθηκαν μέσα σε εκατομμύρια χρόνια φυσικής εξέλιξης; 

Ένας τομέας στον οποίο η βιομιμητική αποδίδει συναρπαστικά αποτελέσματα είναι το πεδίο της οπτικής τεχνολογίας και της μηχανικής όρασης. Μέχρι τώρα, για τις συνήθεις κάμερες και την τεχνολογία τους, αλλά και γενικά για τον τρόπο που μελετούμε την λειτουργία της όρασης, έχουμε αντλήσει γνώσεις κυρίως από το οπτικό σύστημα του ανθρώπου· ωστόσο, η νεότατη έρευνα στις τεχνολογίες αιχμής στρέφεται προς τα έντομα για να ανακαλύψει νέα έξυπνα συστήματα για ποικίλα ζητήματα, από την αντίληψη του βάθους οπτικού πεδίου μέχρι την ανάλυση των χρωμάτων υψηλής ακρίβειας. 

Ιδού πέντε από τις πιο συναρπαστικές περιπτώσεις που ανοίγουν νέες προοπτικές.

 

1. Μέλισσες: Αντίληψη των χρωμάτων υψηλής ακρίβειας και τεχνολογία μηχανών σταθερής και κινούμενης εικόνας

To πρόσωπο θηλυκής μέλισσας του είδους Colletes inaequalis

© USGS Native Bee Inventory and Monitoring Laboratory

Γερμανία: Μια προβληματική περίπτωση χώρας-προτύπου των G20

του Τόμας Φρίκε
 

© Der Spiegel - Thomas Fricke: G20-Gipfel Deutschland - ein vorbildlicher Problemfall, 07.07.2017
 

Η επεισοδιακή σύνοδος των G20 στο Αμβούργο ήταν μια καλή αφορμή και για μια ακτινογραφία της οικοδέσποινας Γερμανίας. Όμως, όχι τόσο υπό το βολικό για τα μέσα ενημέρωσης πρίσμα των επεισοδίων, του γιγαντιαίου μπάχαλου και πώς αυτό επισκίασε τις εκδηλώσεις των πολιτών στην πόλη της Βόρειας Θάλασσας (και ποιοί ωφελούνται από τέτοιου είδους επισκιάσεις), του συνακόλουθου προβληματισμού για το τί σημαίνει δημοκρατική έκφραση της γνώμης, τί είναι δημοκρατική εσωτερική πολιτική στον πολιτικό πολιτισμό των ευρωπαϊκών χωρών κτλ. Αλλά κυρίως υπό το φώς των πραγματικών δεδομένων για την κατάσταση της γερμανικής οικονομίας και κοινωνίας, σε σχέση με τις εξελίξεις στον κόσμο. 

  

Εάν οι σύνεδροι του τελευταίου G-20 στο Αμβούργο είχαν προετοιμαστεί για την επίσκεψή τους στη Γερμανία παίρνοντας συμβουλές από γερμανικές εφημερίδες, θα είχαν μείνει με την εντύπωση πως θα φιλοξενούνταν σε μια χώρα σχεδόν αφόρητα τέλεια: Χώρα-πρωταθλήτρια στις εξαγωγές, χώρα που δεν δημιουργεί νέα χρέη και, τώρα πιά, δεν έχει (σχεδόν) καθόλου λαϊκιστές· επιπλέον έχει κάνει και προόδους στην κατάκτηση της αιώνιας ζωής - τουλάχιστον στην καγκελαρία. Μεγαλύτερη πολιτική σταθερότητα είναι αδύνατη. Είναι η χώρα των παγκόσμιων πρωταθλητών ποδοσφαίρου και πατρίδα του καγκελάριου της επανένωσης των δύο Γερμανιών. Αλλά και χώρα όπου οι άνθρωποι δεν έχουν κατάλληλες θέσεις εργασίας ακριβώς επειδή δεν εκπαιδεύονται κατάλληλα για να έχουν. 

Και πως μπορούν και ισχυρίζονται κάποιοι ότι, απλά, στη χώρα αυτή «όλα πάνε καλά»; Αυτή δεν είναι η επίσημη διάγνωση της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης; Άν ξέφευγε μια τέτοια φράση από το στόμα του Ντόναλντ Τραμπ, αυτός δεν θα γινόταν ποτέ Πρόεδρος [...]

Το μέλλον των σύγχρονων κοινωνιών. Ο «διάλογος» του Μαξ Βέμπερ με τον Λέο Στράους και τον Φρίντριχ Νίτσε (Μέρος 2)

της Regina Titunik

© Regina F. Titunik: Spiritual Renewal and the Last Man: Leo Strauss’s view of Max Weber’s Moral and Political Thought → pdf

 

Το δοκίμιο έχει ως βάση εισήγηση της συγγραφέως στο 20ό Παγκόσμιο Συνέδριο της International Political Science Association (IPSA), στην Φουκουόκα της Ιαπωνίας, στις 9-13 Ιουλίου 2006, τρία χρόνια πριν τον πρόωρο θάνατό της. Η ελληνική μετάφραση χωρίστηκε σε 3 κομμάτια.
Το Μέρος 1 της ελληνικής μετάφρασης : → [Φιλελεύθερη δημοκρατία, «πολυθεϊσμός των αξιών», ασυμφιλίωτη «πάλη των θεών» μεταξύ τους] ←

 

2. [Ησίοδος ή Δάντης; «Χρυσούς αιών» ή «Ξεχάστε Κάθε Ελπίδα»;]

[«Άλυτη αντίφαση»; Η οικουμενική ηθική απέναντι στις πολιτισμικές και «βιταλιστικές» αξίες]

Σύμφωνα με τον Λέο Στράους, ο Μαξ Βέμπερ προσπάθησε να διατηρήσει τη ισχύ των «δεσμευτικών ορθολογικών κανόνων» ή «ηθικών επιταγών» πάνω από τις (και ενάντια στις) «πολιτισμικές αξίες» και τις «βιταλιστικές αξίες». Όμως τελικά ο Βέμπερ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει αυτή την προσπάθεια, επειδή δεν μπορούσε να αποδείξει πως οι «ηθικές επιταγές» είναι ανώτερες και άξιες να επιλέγονται έναντι των πολιτισμικών ή βιταλιστικών αξιών· ή απλά, επειδή έβλεπε πως στην πράξη οι ηθικές επιταγές «απορροφώνται και εξουδετερώνονται από την επιθυμία των ανθρώπων για άνεση και prestige».

Παρακάτω, στο ίδιο κεφάλαιο, ο Στράους διατυπώνει τα εξής, που λένε ακόμη περισσότερα για το πώς βλέπει τις θέσεις του Βέμπερ: 

Η κοινωνιολογική του ερμηνεία για τις θέσεις των Ινδουιστών βασίζεται στην παραδοχή ότι στο φυσικό δίκαιο όλων των ειδών προϋποτίθεται η εκ φύσεως ισότητα όλων των ανθρώπων, αν όχι και μια ευδαίμων, μια παραδείσια κατάσταση στο αρχικό ή στο τελικό στάδιο [της ανθρωπότητας ή της κοινωνίας].

Αυτό το απόσπασμα, κινεί πρώτα-πρώτα την υποψία ότι, κατά τον Στράους, εκτός από το φυσικό δίκαιο που πρεσβεύει την ισότητα, όπως αυτό εκφράστηκε στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, υπάρχει και άλλο είδος «δικαίου». Όμως, στο σημείο τούτο, το σημαντικό είναι να επισημάνουμε τον εξής ισχυρισμό του Στράους: Λέει ότι ο Βέμπερ θεωρεί ως αυτονόητο και πέραν πάσης αμφιβολίας, πως το «φυσικό δίκαιο» - ή το ευ ζην - έχει ως αναγκαία προϋπόθεση την ισότητα των ανθρώπινων όντων. Ένα σύστημα με κάστες ή με δούλους δεν μπορεί να είναι συμβατό με τον τρόπο του ζην που υπαγορεύει το φυσικό δίκαιο με την ισότητά του.

 

Ο Χρυσούς Αιών - Lucas Cranach o Πρεσβύτερος (1530, αριστ.) και Pietro da Cortona (1596-1669)

Τα αντίστροφα αποτελέσματα της δικτατορίας - Ο φανατισμός της ελληνικής πολιτικής & ο κίνδυνος από τις «άγριες» ομάδες κοινού που εκτρέφει

του Γιώργου Σιακαντάρη
  

Τα Νέα - Γιώργος Σιακαντάρης: Τα αντίστροφα αποτελέσματα της δικτατορίας, 7.7.2017

Πέρασαν μερικές μέρες από τότε που ξέσπασε ο σάλος με αφορμή πρόσφατο άρθρο του καθηγητή κ. Καλύβα. Τώρα ίσως είμαστε σε θέση να δούμε λίγο ψυχραιμότερα το ζήτημα. Ο κ. Καλύβας υποστήριζε πως «…μολονότι προερχόμενοι από τους κόλπους της σκληροπυρηνικής Δεξιάς, οι πραξικοπηματίες συνέβαλαν τελικά στον πλήρη εκδημοκρατισμό της Δεξιάς και διαμέσου αυτής και της χώρας». Η θέση του είναι ότι τελικά προέκυψαν θετικά αποτελέσματα από τη χούντα των συνταγματαρχών.
Η αγριότητα με την οποία οι επικριτές (λέμε τώρα, γιατί οι περισσότεροι ζητούσαν την κεφαλήν του επί πίνακι) και οι υποστηρικτές (σε κουβέντα να βρισκόμαστε, γιατί οι περισσότεροι ζητούσαν την κεφαλήν επί πίνακι όλων όσων αντιτάχθηκαν στις απόψεις του κ. Καλύβα) απέδειξε ότι αυτό που κυριαρχεί στη χώρα είναι ένας απίστευτος φανατισμός. Ενας φανατισμός που δεν επιτρέπει να συζητήσουμε για το πώς θα ξαναγίνουμε κανονική χώρα. Ανθρωποφαγία, δίκη προθέσεων, ετικέτες. Κανένας αναστοχασμός, καμία κριτική και αυτοκριτική. Και όμως τα εργαλεία υπάρχουν. Αν όμως οι «σκεπτόμενοι» τα αγνοούν, πώς είναι δυνατόν να τα ζητούμε απ’ όλους όσοι, σαν πεινασμένα περιστέρια, περιμένουν να πέσουν τα λίγα ψίχουλα δημόσιας ευπρέπειας για να τα καταπιούν.

      

Πίνακες του Giuseppe Arcimboldo  (1526 -1593)

Το μέλλον των σύγχρονων κοινωνιών: Πνευματική ανανέωση και ο Τελευταίος Άνθρωπος. Ο «διάλογος» του Λέο Στράους με τον Μαξ Βέμπερ και τον Φρίντριχ Νίτσε

της Regina Titunik 
 
© Regina F. Titunik: Spiritual Renewal and the Last Man: Leo Strauss’s view of Max Weber’s Moral and Political Thought   → pdf

 

Το δοκίμιο αυτό έχει ως βάση εισήγηση της συγγραφέως που παρουσιάστηκε στο 20ό Παγκόσμιο Συνέδριο της International Political Science Association (IPSA), στην Φουκουόκα της Ιαπωνίας, στις 9-13 Ιουλίου 2006, τρία χρόνια πριν τον πρόωρο θάνατό της.

 

Εισαγωγή - σύνοψη: Στο βιβλίο Φυσικό Δίκαιο και Ιστορία, ο Λέο Στράους ισχυρίζεται ότι η ηθικά ουδέτερη κοινωνική επιστήμη του Μαξ Βέμπερ, η οποία βασίζεται στη διάκριση μεταξύ γεγονότων και ηθικών αξιών, οδηγεί σε «μηδενισμό». Όμως αυτό που ενδιέφερε πραγματικά τον Στράους, δεν ήταν να επικρίνει τον Βέμπερ για τον υποτιθέμενο «μηδενισμό» του, αλλά να αποκαλύψει σε ποιά ηθική προϋπόθεση βασίζεται η αξίωση του Μαξ Βέμπερ πως η κοινωνική επιστήμη πρέπει να είναι ελεύθερη από ηθικές αξίες (wertfreie). Η Regina Titunik εύστοχα συμπέρανε ότι ο φιλόσοφος Στράους αντιμετώπισε τον κοινωνικό επιστήμονα Βέμπερ ως ηθικό και πολιτικό στοχαστή, μολονότι ο δεύτερος ήθελε την επιστήμη του απαλλαγμένη από «τελικές» ηθικές αξιολογήσεις - δηλαδή χωρίς κρίσεις περί αγαθού και κακού. Πράγματι, στο έργο του ο Βέμπερ πολλές φορές καταλήγει αναπόφευκτα, σε πείσμα της επιστημολογικής του άποψης - και σε τελευταία ανάλυση παρά την θέλησή του - σε ηθικές αξιολογήσεις.

Η Titunik διερεύνησε αναλυτικά την άποψη του Στράους για τον Βέμπερ, με τα εύστοχά της και με τα σφάλματά της. Την χρησιμοποίησε όμως ως καμβά για να σχεδιάσει η ίδια ένα τεκμηριωμένο, περιεκτικό και ευκρινές πορτρέτο του ίδιου του Μαξ Βέμπερ, ο οποίος ήταν κύριο αντικείμενο της ερευνητικής της δραστηριότητας στην πολιτική επιστήμη.  
Ο Στράους, μέσα στο πλαίσιο της δικής του κριτικής προς τον νεωτερικό φιλελευθερισμό, εκτός από τον «σκληρό μηδενισμό» του φασισμού έβλεπε και έναν «ήπιο μηδενισμό» της φιλελεύθερης δημοκρατίας, γέννημα εσωτερικών αξιολογικών της αντιφάσεων. Σ' αυτόν καταλήγει ο Βέμπερ, σύμφωνα με τον Στράους. Όμως, λέει, οι ηθικές-αξιολογικές βάσεις του Βέμπερ είχαν ως βάση το κλασικό φυσικό δίκαιο (με απαρχές τους Λοκ, Σπινόζα, Ρουσώ κτλ)· ο Βέμπερ θεωρούσε αυτονόητο πως το ιδεώδες του φυσικού δικαίου - δηλαδή το ευ ζην - έχει ως προϋπόθεση την ισότητα. Αντίθετα, ο ίδιος ο Στράους έθετε υπό αμφισβήτηση άν η προϋπόθεση της ισότητας ισχύει πράγματι.
Η Titunik γράφει ότι ο Στράους ορθά κατάλαβε πως ο Μαξ Βέμπερ υποστηρίζει τόσο την ισότητα με πανανθρώπινη ειρήνη και αδελφοσύνη, όσο και το ανώτερο πνευματικό επίπεδο. Το δεύτερο όμως, κατά τον Στράους, πιθανότατα δεν είναι γενικεύσιμο και προϋποθέτει ανισότητα, σύγκρουση και αριστοκρατικά καθεστώτα. Στο θέμα αυτό, ο Στράους και μεταγενέστεροι «οπαδοί» του (π.χ. ο Φράνσις Φουκουγιάμα) κάνουν το εξής σφάλμα:  Ισχυρίζονται πως και ο Βέμπερ, τις δικές του απαισιόδοξες ανησυχίες για τον «Τελευταίο Άνθρωπο» που θα ζήσει μέσα στο «σιδερένιο κλουβί» του όψιμου καπιταλισμού (βλ. τα συμπεράσματα στην Προτεσταντική Ηθική και το Πνεύμα του Καπιταλισμού), παρά την πίστη του στην αξία της ισότητας και τις γενικά φιλελεύθερες δημοκρατικές πεποιθήσεις του, τις διατύπωσε από οπτική γωνία όμοια με τις «αριστοκρατικές» ή «ολιγαρχικές» ιδέες του Φρίντριχ Νίτσε.
Όμως, στην πραγματικότητα, οι φόβοι του Βέμπερ δεν ήταν οι φόβοι του Νίτσε. Ο πρώτος δεν ανησυχούσε μήπως επικρατήσουν οριστικά οι πολλοί, οι «μάζες», και επιβάλουν το «ήθος της μνησικακίας» (όπως, κατά τον Νίτσε, έκανε ο Χριστιανισμός)· αντίθετα, αυτό που τρόμαξε τον Βέμπερ ήταν η τεχνοκρατική-γραφειοκρατική κυριαρχία των «ειδημόνων χωρίς πνεύμα» σε αγαστή σύμπνοια με τις ανάγκες των «ηδονιστών χωρίς καρδιά». Δηλαδή μια νέα αριστοκρατία ή ολιγαρχία, η υποδούλωση των πολλών σε λίγους και το τέλος της δημοκρατίας με τις ελευθερίες της.

Η υποβλητική βεμπεριανή παραβολή του «σιδερένιου κλουβιού», την οποία παρανάγνωσε ο Λέο Στράους, μιλά για τα μεγάλα διακυβεύματα της εποχής μας.

 

  1. [Φιλελεύθερη δημοκρατία, «πολυθεϊσμός των αξιών», ασυμφιλίωτη «πάλη των θεών» μεταξύ τους]

Ο Leo Strauss δημοσίευσε το 1953 το πιό γνωστό έργο του Φυσικό Δίκαιο και Ιστορία. Ένας από τους κύριους λόγους για την φήμη του συγκεκριμένου βιβλίου είναι η εκτενής και σε βάθος διερεύνηση της σκέψης του Max Weber στο κεφάλαιο με τίτλο «Το Φυσικό Δίκαιο και η διάκριση μεταξύ γεγονότων και αξιών».1 Στο κεφάλαιο αυτό, ο Στράους ασκεί καυστική κριτική στην απαλλαγμένη από ηθικές αξίες [wertfreie] προσέγγιση της μελέτης των κοινωνικών φαινομένων (την οποία, όμως, στη συνέχεια, φαίνεται να αποδέχεται ως προς την ουσία της) και δείχνει να εκφράζεται μειωτικά για τον πιό σεβαστό υποστηρικτή της.

Max Weber, Leo Strauss, Friedrich Nietzsche