του Κρίστιαν Στέκερ
© Der Spiegel - Christian Stöcker: Der gefährlichste Mann der Welt, 19.01.2020
Πού να ψάξει κανείς για τους πιο επικίνδυνους ανθρώπους της εποχής μας; Στον κόσμο της πολιτικής ή στον κόσμο των πάμπλουτων, βουλιμικών ανδρών που ελέγχουν σήμερα, εκτός πολλών άλλων πραγμάτων, τα μεγάλης ακροαματικότητας μέσα ενημέρωσης; Εάν κρίνει κανείς από την Ελλάδα - ιδίως από τις εξελίξεις στα ΜΜΕ τα τελευταία χρόνια αλλά και τις εντελώς πρόσφατες, τις ποδοσφαιρο-πολιτικο-επιχειρηματικές - το ερώτημα είναι κρίσιμο και η πιθανή απάντηση πολύ λυπηρή, πάρα πολύ δυσάρεστη για όσους βλέπουν τη δημόσια σφαίρα ως αρένα της δημοκρατίας. Ωστόσο μπορεί επίσης να διαλύει πολλές ψευδαισθήσεις των τελευταίων δεκαετιών. Όμως ο Κρίστιαν Στέκερ γράφει για έναν πολύ πιο επικίνδυνο υπέργηρο μογκούλο των ΜΜΕ, με προπαγανδιστική δράση παγκόσμιας εμβέλειας: Ο πιο ζάπλουτος, πιο βουλιμικός και πιο αδίστακτος χορηγός παραπληροφόρησης και «μετα-αλήθειας» (post-truth) στον κόσμο είναι ο Ρούπερτ Μέρντοκ.
Γ. Ρ.
Οι δύο κύριοι γνωρίζουν ο ένας τον άλλον καλά, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Σε μια σειρά φωτογραφιών που έχουν ληφθεί σε ένα παλάτι της Αγίας Πετρούπολης, είναι μαζί. Και οι δύο χαμογελούν. Ο ένας κάπως πιο πολύ, επειδή ακριβώς αυτή τη στιγμή προσφέρει στον εαυτό του κάτι πολύ ακριβό. Στη μια από αυτές τις φωτογραφίες ο Βλαντίμιρ Πούτιν προβάρει στο δάχτυλό του το βαρυφορτωμένο με διαμάντια δαχτυλίδι Super Bowl του Αμερικανού δισεκατομμυριούχου Ρόμπερτ Κραφτ (Robert Kraft). Τα δαχτυλίδια αυτά είναι έπαθλα που προσφέρονται κάθε χρόνο στους νικητές του πρωταθλήματος American Football, οι οποίοι, στη συνέχεια τα πωλούν σε υπερπλούσιους έναντι εξωφρενικών αντιτίμων, που ξεπερνούν τα 300.000 δολλάρια για κάθε δαχτυλίδι. Ο μογκούλος των μέσων ενημέρωσης Ρούπερτ Μέρντοκ (Rupert Murdoch) στέκεται μεταξύ των δύο, και όπως συμβαίνει συχνά όταν χαμογελάει, μοιάζει σαν να συλλογίζεται μήπως μετά το χαμόγελο πρέπει και να δαγκώσει.
Η φωτογραφία έγινε διάσημη επειδή ο Πούτιν, μετά την πρόβα, έβαλε το πολύτιμο δαχτυλίδι στην τσέπη του αντί να το επιστρέψει. Το έχει κρατήσει μέχρι σήμερα, κάτι που ο Kραφτ προφανώς αποδέχτηκε εν τω μεταξύ.
Η φωτογραφία έγινε διάσημη επειδή ο Πούτιν, μετά την πρόβα, έβαλε το πολύτιμο δαχτυλίδι στην τσέπη του αντί να το επιστρέψει. Το έχει κρατήσει μέχρι σήμερα, κάτι που ο Kραφτ προφανώς αποδέχτηκε εν τω μεταξύ.
 |
| Οι κύριοι αυτοί γνωρίζονται καλά μεταξύ τους: Ο μεγαλύτερος στον κόσμο μογκούλος των ΜΜΕ
(2ος από αριστερά) με τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας Β. Πούτιν
2005, στην Αγία Πετρούπολη - © Alexander Zemlianichenko /AP
|
Αυτό το γεγονός που μοιάζει σαν ανέκδοτο αλλά συνέβη στην πραγματικότητα, ταιριάζει πολύ σ' έναν κόσμο στον οποίο πάμπλουτοι και πολύ ισχυροί άνδρες - αυτοί πάντα είναι άνδρες - επιβάλλουν τους δικούς τους κανόνες. Σ΄αυτόν τον κόσμο, γίνεται πραγματικότητα αυτό που θέλει να κάνει εκείνος που είναι ο πιο δυνατός του συγκκριμένου τόπου και χρόνου. Δεν έχει σημασία αν παραβιάζονται οι νόμοι, οι κανόνες, τα πρότυπα ή η απλή ευπρέπεια και ευγένεια. Ο Πούτιν και ο Μέρντοκ έχουν αυτό το κοινό χαρακτηριστικό.
 |
| Rupert Murdoch - © Mary Altaffer/ AP |
Για το Ντόναλντ Τραμπ, το Fox News είναι αυτό που τα ρωσικά κανάλια Channel One, Rossyia και NTV είναι για τον Πούτιν: Εάν δεν υπήρχαν τα προπαγανδιστικά κανάλια τους, είναι πολύ πιθανό ότι τα ποσοστά δημοτικότητας και αποδοχής και των δύο θα έφθιναν γρήγορα. Η τηλεόραση εξακολουθεί να είναι το βασικό εργαλείο για την κατοχή της εξουσίας, παρά την διάδοση του Διαδικτύου.
Το Fox News δημιουργεί ένα τοξικό «παράλληλο σύμπαν», στο οποίο οι ισχυρισμοί του Τραμπ είναι η αλήθεια· και σ΄ αυτό το «σύμπαν» είναι αδύνατο να υπάρχει άλλη αλήθεια πέρα αυτήν που δημιουργούν οι κομματικές πολιτικές τακτικές. Το Fox News είναι το Υπουργείο Αλήθειας του Tραμπ [όπως στο μυθιστόρημα 1984 του Όργουελ]. Στην τηλεοπτική σειρά «The loudest Voice» («Η πιο δυνατή φωνή») με τον Ράσελ Κρόου (Russell Crowe) στο ρόλο του Roger Ailes, προέδρου του καναλιού Fox, μπορούμε να δούμε, αηδιάζοντας, τι λογής άνθρωποι είναι αυτοί που έκαναν τα Μέσα Ενημέρωσης του Μέρντοκ αυτά που είναι.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019, δείχνει ότι πράγματι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ψηφοφόρων του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που παρακολουθούν τακτικά το Fox News και των υπολοίπων. Σε μια σειρά θεμάτων οι Ρεπουμπλικανοί που βλέπουν Fox λαμβάνουν πιο ακραίες θέσεις σε σύγκριση με τους υπόλοιπους και ταυτίζονται με τις θέσεις που υποστηρίζει αυτό το τηλεοπτικό κανάλι: Για το δικαίωμα οπλοκατοχής στις ΗΠΑ, για τη φορολογία, για τον ρατσισμό. Ωστόσο, οι θεατές του Fox έχουν κατά μέσο όρο εννέα χρόνια μεγαλύτερη ηλικία και είναι λιγότερο μορφωμένοι. Το 78 % των Ρεπουμπλικανών που βλέπουν Fox θεωρούν τον Tραμπ ως «τον καλύτερο πρόεδρο όλων των εποχών».
Το Fox News δημιουργεί ένα τοξικό «παράλληλο σύμπαν», στο οποίο οι ισχυρισμοί του Τραμπ είναι η αλήθεια· και σ΄ αυτό το «σύμπαν» είναι αδύνατο να υπάρχει άλλη αλήθεια πέρα αυτήν που δημιουργούν οι κομματικές πολιτικές τακτικές. Το Fox News είναι το Υπουργείο Αλήθειας του Tραμπ [όπως στο μυθιστόρημα 1984 του Όργουελ]. Στην τηλεοπτική σειρά «The loudest Voice» («Η πιο δυνατή φωνή») με τον Ράσελ Κρόου (Russell Crowe) στο ρόλο του Roger Ailes, προέδρου του καναλιού Fox, μπορούμε να δούμε, αηδιάζοντας, τι λογής άνθρωποι είναι αυτοί που έκαναν τα Μέσα Ενημέρωσης του Μέρντοκ αυτά που είναι.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019, δείχνει ότι πράγματι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ψηφοφόρων του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που παρακολουθούν τακτικά το Fox News και των υπολοίπων. Σε μια σειρά θεμάτων οι Ρεπουμπλικανοί που βλέπουν Fox λαμβάνουν πιο ακραίες θέσεις σε σύγκριση με τους υπόλοιπους και ταυτίζονται με τις θέσεις που υποστηρίζει αυτό το τηλεοπτικό κανάλι: Για το δικαίωμα οπλοκατοχής στις ΗΠΑ, για τη φορολογία, για τον ρατσισμό. Ωστόσο, οι θεατές του Fox έχουν κατά μέσο όρο εννέα χρόνια μεγαλύτερη ηλικία και είναι λιγότερο μορφωμένοι. Το 78 % των Ρεπουμπλικανών που βλέπουν Fox θεωρούν τον Tραμπ ως «τον καλύτερο πρόεδρο όλων των εποχών».
Λίγο μετά τις εκλογές που έφεραν τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, το 40 % των ψηφοφόρων του δήλωσε ότι η Fox News ήταν η κύρια πηγή ειδησεογραφικής πληροφόρησής τους. Το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο από οποιουδήποτε άλλου μέσου σε οποιαδήποτε ομάδα ψηφοφόρων. Έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά για τη συνενοχή του Facebook στην εκλογική νίκη του Τραμπ - ωστόσο υπάρχουν πολλά επιχειρήματα που στηρίζουν τη θέση ότι το προπαγανδιστικό κανάλι του Μέρντοκ διαδραμάτισε ακόμη πιο σημαντικό ρόλο στην εκλογή Τραμπ.
Ωστόσο, από αυτά τα μέσα ενημέρωσης του Μέρντοκ εκπορεύεται ένας κίνδυνος πολύ μεγαλύτερος, δηλαδή παγκόσμιος. Και δεν είναι κάτι καινούργιο. Και στις δύο πλευρές του Ειρηνικού Ωκεανού, οι πομποί και οι εφημερίδες του ενεργούν δραστήρια για να σκοτώσουν μέσα στη μήτρα της κάθε σοβαρή πολιτική για την προστασία του κλίματος που παίρνει στα σοβαρά τον εαυτό της.
Αποπληροφόρηση για το κλίμα και τις πυρκαγιές στην Αυστραλία
Ωστόσο, από αυτά τα μέσα ενημέρωσης του Μέρντοκ εκπορεύεται ένας κίνδυνος πολύ μεγαλύτερος, δηλαδή παγκόσμιος. Και δεν είναι κάτι καινούργιο. Και στις δύο πλευρές του Ειρηνικού Ωκεανού, οι πομποί και οι εφημερίδες του ενεργούν δραστήρια για να σκοτώσουν μέσα στη μήτρα της κάθε σοβαρή πολιτική για την προστασία του κλίματος που παίρνει στα σοβαρά τον εαυτό της.
 |
Fox News : Η αυτοκρατορία του Μέρντοκ - © AP
|
Εδώ και δεκαετίες, τα μέσα ενημέρωσης της News Corp. είναι από τους πιο επίμονους σπορείς της στρατηγικής «να αμφισβητούμε την ανθρωπογενή αλλαγή του κλίματος». Την ώρα που μαίνονται οι γιγαντιαίες πυρκαγιές στην Αυστραλία μετά από χρόνια ακραίας ξηρασίας και υπερβολικής ζέστης, οι εφημερίδες της News Corp σπέρνουν διαρκώς στην κοινή γνώμη σχολιασμούς που κατηγορούν ως υπεύθυνους αποκλειστικά και μόνον κάποιους εμπρηστές ή μέχρι και «το Πράσινο κόμμα της Αυστραλίας», παίζοντας ένα είδος δημοσιογραφικού πινγκ-πονγκ με το κανάλι Fox News.
Ο Αυστραλός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρρισον (Scott Morrison), ο οποίος μέχρι πρόσφατα προσπαθούσε να αρνηθεί κάθε σχέση μεταξύ κλιματικής αλλαγής και πυρκαγιών, ενώ συνεχίζει να προωθεί όλο και περισσότερο την εξόρυξη γαιάνθρακα στη χώρα του, οφείλει πολλά στον Μέρντοκ, αλλά επίσης στον Ντόναλντ Τραμπ και στον Μπόρις Τζόνσον. Πολλές σοβαρές φωνές, μεταξύ των οποίων δύο πρώην πρωθυπουργοί, πιστεύουν ότι ο ίδιος ο Μέρντοχ είναι αυτός που ασκεί καθοριστική επιρροή στο ποιός κυβερνά τη γενέθλια χώρα του, την Αυστραλία.
Στον κόσμο του Μέρντοκ, του Tραμπ και του Mόρισσον, το ερώτημα εάν η κλιματική κρίση είναι ανθρωπογενής ή όχι, δεν απαντάται με επιστημονικά επιχειρήματα, με αριθμούς και με αντικειμενικά δεδομένα, αλλά είναι ζήτημα πολιτικών πεποιθήσεων, και η απάντηση πού δίνουν είναι μια πολιτική θέση μεταξύ πολλών άλλων· το βλέπουν ως εμπόδιο στο δρόμο τους προς όλο και περισσότερη εξουσία, προς όλο και περισσότερα χρήματα. Η προσωπική περιουσία του 88χρονου Μέρντοκ εκτιμάται σε επτά έως οκτώ δισεκατομμύρια δολάρια. Λέγεται ότι ο γιος του Lachlan, ο οποίος προορίζεται να κληρονομήσει τον θρόνο, συμμερίζεται αυτή την άποψη, παρόλο που ο ίδιος ο πατέρας του Ρούπερτ δηλώνει ότι «στην News Corp δεν υπάρχουν αρνητές της κλιματικής αλλαγής».
Ο Αυστραλός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρρισον (Scott Morrison), ο οποίος μέχρι πρόσφατα προσπαθούσε να αρνηθεί κάθε σχέση μεταξύ κλιματικής αλλαγής και πυρκαγιών, ενώ συνεχίζει να προωθεί όλο και περισσότερο την εξόρυξη γαιάνθρακα στη χώρα του, οφείλει πολλά στον Μέρντοκ, αλλά επίσης στον Ντόναλντ Τραμπ και στον Μπόρις Τζόνσον. Πολλές σοβαρές φωνές, μεταξύ των οποίων δύο πρώην πρωθυπουργοί, πιστεύουν ότι ο ίδιος ο Μέρντοχ είναι αυτός που ασκεί καθοριστική επιρροή στο ποιός κυβερνά τη γενέθλια χώρα του, την Αυστραλία.
Στον κόσμο του Μέρντοκ, του Tραμπ και του Mόρισσον, το ερώτημα εάν η κλιματική κρίση είναι ανθρωπογενής ή όχι, δεν απαντάται με επιστημονικά επιχειρήματα, με αριθμούς και με αντικειμενικά δεδομένα, αλλά είναι ζήτημα πολιτικών πεποιθήσεων, και η απάντηση πού δίνουν είναι μια πολιτική θέση μεταξύ πολλών άλλων· το βλέπουν ως εμπόδιο στο δρόμο τους προς όλο και περισσότερη εξουσία, προς όλο και περισσότερα χρήματα. Η προσωπική περιουσία του 88χρονου Μέρντοκ εκτιμάται σε επτά έως οκτώ δισεκατομμύρια δολάρια. Λέγεται ότι ο γιος του Lachlan, ο οποίος προορίζεται να κληρονομήσει τον θρόνο, συμμερίζεται αυτή την άποψη, παρόλο που ο ίδιος ο πατέρας του Ρούπερτ δηλώνει ότι «στην News Corp δεν υπάρχουν αρνητές της κλιματικής αλλαγής».
Οι νόμοι της φύσης δεν επηρεάζονται από την προπαγάνδα
Η μέθοδος της παράλληλης πραγματικότητας συνήθως λειτουργεί αποτελεσματικά. Ωστόσο παύει να λειτουργεί - ή λειτουργεί μόνον σε πολύ περιορισμένο βαθμό - όταν οι άνθρωποι βιώνουν «ακραίες» καταστάσεις. Π.χ. όταν τεράστιες εκτάσεις τυλίγονται στις φλόγες, όταν ακόμη και οι κάτοικοι πόλεων πολύ απομακρυσμένων από τις εστίες των πυρκαγιών υποχρεώνονται να αναπνέουν καπνό και αιθάλη. «Μολονότι ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας κ. Μόρρισον διαθέτει μια τρομακτικής ισχύος προπαγαγανδιστική μηχανή, τις εφημερίδες και τα κανάλια του Μέρντοκ και, προς το παρόν, καμία αντιπολίτευση δεν τον απειλεί, ωστόσο το ηθικό του κύρος συρρικνώνεται όλο και περισσότερο κάθε στιγμή που περνάει», έγραψε πρόσφατα ο Αυστραλός συγγραφέας Ρίτσαρντ Φλάναγκαν (Richard Flanagan) στους New York Times.
 |
Herald Sun, αυστραλιανή εφημερίδα που ανήκει στην αυτοκρατορία ΜΜΕ του Rupert Murdoch:
«Η θέρμανση της ατμόσφαιρας είναι κάτι καλό για μάς» |
Στην πραγματικότητα, ο Ρούπερτ Μέρντοκ δεν είχε ποτέ ηθικό κύρος, αλλά τα τερατώδη γεγονότα της προελαύνουσας κλιματικής καταστροφής σημαίνουν ότι μέχρι και άνθρωποι που ανήκουν στο προσωπικό της εταιρίας του News Corp, αλλά ακόμη και μέλη της οικογένειας Μέρντοκ, εκφράζονται δημόσια με αηδία γι' αυτόν τον μηχανισμό παραπλάνησης και παραποίησης της αλήθειας.
Ο ένας από του γιους του Ρούπερτ Μέρντοκ, ο Τζαίημς, και η σύζυγός του Κάθριν, δήλωσαν πρόσφατα μέσω εκπροσώπου τους ότι οι δικές τους απόψεις «για ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή καθώς και η απογοήτευσή τους για τομείς της ειδησεογραφικής κάλυψης από την News Corp και την Fox είναι γνωστές». Το αμερικανικό περιοδικό The Daily Beast παρέπεμψε στη δήλωση ενός ανώνυμου διευθυντικού στελέχους της News Corp, που ισχυρίστηκε ανωνύμως: «Η πλειοψηφία των ανθρώπων που εργάζονται εδώ συμφωνούν με τον Τζέημς. Ελπίζουμε ότι έχουμε φτάσει στο σημείο όπου η κατάσταση στην εταιρεία θα ανατραπεί».
Εμείς, οι λοιποί άνθρωποι, πολύ θα θέλαμε να είχε δίκιο. Σήμερα ο Ρούπερτ Μέρντοκ είναι ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος στον κόσμο.
Ηλεία...
O Christian Stöcker είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και καθηγητής της ψηφιακής επικοινωνίας στην Hochschule für Angewandte Wissenschaften του Αμβούργου. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Julius-Maximilians (Βύρτσμπουργκ) και στο Bristol. Γράφει στον Spiegel και παλιότερα εργάστηκε στην Süddeutsche Zeitung
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου