Πάει κι ο μύθος «Βενεζουέλα»

τoυ Ανδρέα Ζεμπίλα

© «Αυγή» - Πάει κι ο μύθος «Βενεζουέλα», 23.05.2016

 
«Ναι, αλλά ο Τσάβες έδωσε στους φτωχούς να φάνε ψωμί».

Αυτή ήταν η απάντηση δύο φίλων συριζαίων πριν από έναν μήνα, όταν άσκησα κριτική στην πολιτική του πρώην ηγέτη της Βενεζουέλας και των επιγόνων του.

Βέβαια, το «ψωμί του λαού» είναι ισχυρό επιχείρημα, αλλά ανεπαρκές. Αυτό έκαναν πάντα οι αριστεροί και δεξιοί λαϊκισμοί στη Λατινική Αμερική. Θυμάστε την «αγία των φτωχών» Εβίτα Περόν στην Αργεντινή τη δεκαετία του '50; Τι απέμεινε; Τίποτα.

Έτσι ο Τσάβες κληροδότησε αυτό το απαίσιο παρόν που βλέπουμε να μαστίζει τους φτωχούς της Βενεζουέλας: άγριο ξύλο στα άδεια σούπερ μάρκετ για γάλα, αλεύρι και χαρτί τουαλέτας, παιδιά να πεθαίνουν στα νοσοκομεία από έλλειψη φαρμάκων...

Αν ο εκλιπών ηγέτης άφηνε για λίγο τις τηλεοπτικές εκπομπές του προς τον λαό και ασχολιόταν λίγο με την πραγματική ανάπτυξη της χώρας, ίσως καταλάβαινε ότι η μονοεξαγωγική ανάπτυξη βασισμένη στο πετρέλαιο θα κατέρρεε με την πρώτη πτώση της τιμής του. Δεν είχε καν φροντίσει να φτιαχτούν διυλιστήρια για να εξάγονται τουλάχιστον πιο επεξεργασμένα προϊόντα. Όσο για βιομηχανίες και άλλες παραγωγικές δραστηριότητες, ούτε κουβέντα.

Don José Gaspar Rodríguez de Francia, πρώτος δικτάτορας
της Παραγουάης - δεξιά γκράφιτι από τη Βενεζουέλα

Κι όμως, υπήρχαν συγκεκριμένα παραδείγματα από πετρελαιοπαραγωγές χώρες που είχαν ξεκινήσει και αυτές από μηδενική βάση. Τα αραβικά κράτη είχαν προβλέψει από τη δεκαετία του '60 την επικινδυνότητα της μονοπαραγωγής.

Επένδυσαν λοιπόν τα κέρδη από το πετρέλαιο στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, αγοράζοντας βιομηχανίες και μετοχές παραγωγικών επιχειρήσεων, μπαίνοντας στα χρηματιστήρια, κατασκευάζοντας υποδομές στις χώρες τους, διαφοροποιώντας με κάθε τρόπο το εισόδημά τους. Θυμάστε τα «πετροδολάρια» που είχαν πλημμυρίσει τις αναπτυγμένες χώρες κατά τη δεκαετία του '70; 

Ο Τσάβες αδιαφόρησε και το δραματικό αποτέλεσμα αυτής της αδράνειας το βλέπουμε σήμερα.

Βέβαια, τα εμπόδια ήταν πολλά. Οι παρεμβάσεις των ΗΠΑ, τα πραξικοπήματα εναντίον του, οι συνεχείς αντιδράσεις μέρους της αστικής τάξης. Αλλά, έχοντας την αδιαμφισβήτητη υποστήριξη των λαϊκών τάξεων, θα μπορούσε σαφώς να είχε χρησιμοποιήσει τα κέρδη του πετρελαίου στην πιο ισορροπημένη ανάπτυξη της οικονομίας.

Το γιατί τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ επένδυσε τόσο πολύ στην πολιτική Τσάβες οφείλεται νομίζω στην απεγνωσμένη και εν πολλοίς επιπόλαιη αναζήτηση μιας «άλλης Αριστεράς» στον κόσμο, ίσως και στην αντιϊμπεριαλιστική ρητορεία του καθεστώτος.

Κρίμα μόνο που η σημερινή εξαθλίωση της Βενεζουέλας σβήνει και κάποια θετικά επιτεύγματα της «μπολιβαριανής επανάστασης».

Ο Ανδρέας Ζεμπίλας είναι δημοσιογράφος
Αρθρογραφία του στην Αυγή

 

  

Στον ιστότοπο Μετά την Κρίση: 

  

Helmut Dubiel: Λαϊκισμός στη σύγχρονη δημοκρατία. Η ώρα του γητευτή με τον μαγικό αυλό

  

Jan-Werner Müller: Αντιπροσωπευτική δημοκρατία στην μεταπολεμική Ευρώπη και ο λαϊκισμός ως «σκιά» της 

   

Γ. Β. Ριτζούλης: Λαϊκισμός ελληνικού τύπου και οι ιδέες ΠΑΣΟΚ. Πόσο παγερά αδιάφορος να μένει κανείς;