James Kenneth Galbraith: Η Ευρώπη πρέπει να δράσει γρήγορα - είναι πιό κοντά στην κατάρρευση παρά στην λύση (Μέρος Α')

 συνέντευξη στον Roger Strassburg, δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα NachDenkSeiten  
 

Ο Roger Strassburg συζήτησε με τον James Galbraith στο Βερολίνο, μετά την επίσκεψη του Galbraith στην Κροατία και Ελλάδα (Ιούνιος 2013), όπου είχε παρουσιάσει τις απόψεις του σε διαλέξεις με τους Γ. Βαρουφάκη και Αλ. Τσίπρα. Θέματα της συνέντευξης είναι οι εμπειρίες που αποκόμισε στην Ελλάδα, οι κίνδυνοι για την Ευρωζώνη και οι διατλαντικές παρεξηγήσεις και διαφωνίες. 

Μια τόνωση της ζήτησης και μόνον, με αύξηση των δαπανών, δεν είναι Κεϋνσιανή πολιτική
RS: Άκουγα τις ομιλίες σας. Ένα από όσα βρήκα ενδιαφέροντα ήταν αυτό που είπατε στην Κροατία, όπου μιλήσατε για αληθινό και ψευδή Κεϋνσιανισμό. Τι σημαίνει αυτό στην πραγματικότητα;

JG: Είναι ένας ήπιος όρος γι' αυτά που η Joan Robinson μνημονεύει με κάπως πιό άκομψη λέξη. Αυτό που απέρριψα, ελπίζοντας να τραβήξω την προσοχή ορισμένων ανθρώπων, είναι η παραπλανητική και κατά τη γνώμη μου αντι-Κεϋνσιανή ουσιαστικά ιδέα, ότι η  μακρο-οικονομική παρέμβαση συνίσταται στην τόνωση της ζήτησης, και με τον τρόπο αυτό, στην επιστροφή της από την σημερινή κατάσταση κρίσης στην τροχιά της δυνητικής της δυναμικότητας, η οποία στο παρελθόν εθεωρείτο φυσιολογική. Το λάθος που υπάρχει εδώ, είναι διπλό. Πρώτα απ' όλα, δίνει την εσφαλμένη εντύπωση ότι το μακρο-οικονομικό πρόβλημα είναι ένα βραχυπρόθεσμο πρόβλημα που επιδέχεται μια σχετικά βραχυπρόθεσμη λύση, η οποία συνίσταται κυρίως μόνον σε αύξηση των δαπανών ή μείωση των φόρων. Αυτό, με τη σειρά του, αποσπά την προσοχή μακριά από τα προβλήματα που είναι κατά τη γνώμη μου μεγάλα εμπόδια για μια τέτοια επιστροφή.

Επομένως, άποψή μου είναι ότι ο Keynes, άν ήταν εδώ σήμερα, θα έβλεπε με έντονο ενδιαφέρον τις δυσκολίες και θα προσέγγιζε με στρατηγικό και μακροπρόθεσμο τρόπο αυτά τα ζητήματα, θέτοντας σε εφαρμογή θεσμικές αλλαγές, κατά την άποψή μου απαραίτητες. Περιλαμβάνουν, πριν απ' όλα, ρύθμιση του ζητήματος του χρέους, μετασχηματισμό και αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα, νέα θεσμικά όργανα που θα δημιουργήσουν απασχόληση σε όσους την έχουν ανάγκη, και ένα ενισχυμένο σύστημα ολοκληρωμένης κοινωνικής ασφάλισης. Όλα αυτά τα πράγματα ήταν μέρος της συνταγής του New Deal [μετά την κρίση του 1930], και όλα είναι, κατά τη γνώμη μου, ολοφάνερα απαραίτητα, όχι για την αποκατάσταση της ανάπτυξης και της πλήρους απασχόλησης, αλλά για να αντιμετωπίσουμε το πιο επείγον καθήκον, της αποτροπής κάθε επικείμενης καταστροφής.

RS: Δεν σκέφτεστε λοιπόν κατ' ανάγκη ότι ο ποσοστιαίος ρυθμός της οικονομικής μεγέθυνσης είναι ένα καλό μέτρο;

JG: Νομίζω ότι κάθε πρόγραμμα, το οποίο έχει ως στόχο να φθάσει τον προηγούμενο ρυθμό μεγέθυνσης, βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα - ή για την περίπτωση που μιλάμε, να τον φθάσει οποτεδήποτε στο μέλλον - είναι καταδικασμένο να απογοητεύσει, και δεν είναι καλή ιδέα να κρατούμε ένα ψευδές επίπεδο αναφοράς, ως στόχο ενός οικονομικού προγράμματος.

RS: Ταυτόχρονα, ήταν ένας ρυθμός που ανέδειξε λίγο-πολύ την πλήρη μας δυναμικότητα. 
JG: Δεν ξέρω τι σημαίνει πλήρης δυναμικότητα ...

RS: Όλοι νά έχουν απασχόληση, περίπου αυτό... 
JG: Αχ, αυτό είναι μια διαφορετική ιστορία. Η πλήρης δυναμικότητα συνήθως καθορίζεται από το παραγωγικό δυναμικό του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού σας. Δύο πράγματα συμβαίνουν στον κεφαλαιουχικό εξοπλισμό στις μεγάλες οικονομικές κρίσεις. Το ένα είναι ότι ο εξοπλισμός εξαφανίζεται, το άλλο είναι, πως όταν αντικαθίσταται, αντικαθίσταται από εναλλακτικές λύσεις που εξοικονομούν [δηλαδή διώχνουν], πολύ περισότερη ζωντανή εργασία - ιδιαίτερα στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον. Η συνέπεια αυτού είναι - το βλέπετε ήδη στα στατιστικά στοιχεία - ότι ακόμα και οι άθλιοι ρυθμοί ανάπτυξης που έχουμε δει, δεν αντιστοιχούσαν σε ανάκαμψη της απασχόλησης, στο βαθμό που προβλέπονται από παλαιότερα μαθηματικά μοντέλα. Νομίζω ότι αυτό οφείλεται σε δύο κυρίως πράγματα: Σε καταστροφή του προηγούμενου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού και στην επιτάχυνση των τεχνολογικών αλλαγών που εξοικονομούν ζωντανή εργασία, διώχνουν εργατικό δυναμικό. 

Οι εξελίξεις στο οικονομικό σύστημα και η τεχνολογία καταργούν την ζωντανή εργασία; 

RS: Υπάρχει και η σχολή σκέψης που υποστηρίζει ότι η ζωντανή εργασία γίνεται κάτι απαρχαιωμένο, η οποία το θέτει με ακραίο τρόπο, νομίζετε όμως ότι η εργασία χάνεται;
JG: Αυτό, άς το χωρίσουμε σε διαχειρίσιμα κομμάτια. Απασχόληση στη βιομηχανία, στις ΗΠΑ: Έχει περιορισθεί ήδη σε περίπου 8 % του συνολικού δυναμικού των εργαζομένων. Αυτό το 8 %, τα μεγαλύτερο μέρος του οποίου δεν χάνεται, αντιπροσωπεύει ανθρώπους που εργάζονται σε τομείς όπου οι ΗΠΑ παραμένουν ανταγωνιστικός παίκτης. Οι τομείς που είναι ευάλωτοι, είναι τομείς της ελαφράς βιομηχανίας, μερικοί από τους οποίους θα επιβιώσουν, παρ' όσα συμβαίνουν αλλού στον κόσμο, και το κομμάτι που εξακολουθεί να είναι ευάλωτο και κινδυνεύει με έξοδο, δεν αντιπροσωπεύουν πολύ μεγάλη μερίδα της συνολικής απασχόλησης. Ακόμη κι αν χαθούν εντελώς, θα επιφέρει απώλειες θέσεων εργασίας μόνο ίδιας τάξης μεγέθους με αυτές που έχουν ήδη συμβεί στην κρίση: Έχουμε χάσει οκτώ εκατομμύρια θέσεις εργασίας, αν χάσουμε έντεκα εκατομμύρια ακόμη, δεν είναι πολύ περισσότερες. Αυτό είναι το πρώτο σημείο.

Το δεύτερο σημείο είναι η λοιπή οικονομία, στην οποία εργάζονται άλλα 130 έως 140 εκατομμύρια άνθρωποι. Είναι πολύ μεγαλύτερο κομμάτι, και οι πιό πολλοί εργάζονται σε δουλειά γραφείου, πολλοί απο αυτούς στην επεξεργασία πληροφοριών, πολλοί από αυτούς εργάζονται σε διάφορους τομείς αυτού του είδους, όπου οι επιχειρήσεις έχουν εκκαθαρίσει το εργατικό δυναμικό τους, και με τον τρόπο αυτό συνεχίζουν να τα βγάζουν πέρα σε ένα οικονομικό περιβάλλον αργής ανάπτυξης, χωρίς να είναι πρόθυμοι να επαναπροσλάβουν προσωπικό. Έτσι οι επιχειρήσεις αντικαθιστούν την ακριβή εργασία με φθηνές τεχνολογίες, με κάθε δυνατό τρόπο.
 
RS: Πιστεύετε λοιπόν, ότι η οικονομία θα τείνει ν' αναπτύξει νέα και διαφορετικά είδη θέσεων εργασίας; 

JG: Δεν νομίζω ότι οι εξοικονομήσεις τείνουν να αναπτύξουν τέτοιες θέσεις εργασίας. Νομίζω ότι πρέπει να τις δημιουργήσουμε.

RS: Μπορούμε;

JG: Φυσικά μπορούμε, ασφαλώς.

RS: Δεν συμφωνείτε λοιπόν με την ιδέα ότι η ζωντανή εργασία γίνεται κάτι το απαρχαιωμένο;
JG: Όχι. Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι χρειάζονται φροντίδα, και γι' αυτό προσλαμβάνουν νέους να το κάνουν, και αυτό είναι απολύτως κατορθωτό εφ' όσον κάποιος πληρώνει τον λογαριασμό. Δεν είναι δύσκολο. Δεν νομίζω ότι μπορεί να γίνει με αποτελεσματικό τρόπο σε κερδοσκοπική βάση, σε κάθε ξεχωριστό οικονομικό τομέα, αλλά γενικά μπορεί να γίνει. Πραγματικά δεν είναι δύσκολο και πολύπλοκο. Απλά πρέπει να υπάρχουν οργανισμοί που το κάνουν και παρέχουν τα κατάλληλα επίπεδα ελέγχου ποιότητας γι' αυτό το είδος του πράγματος.

RS: Φυσικά, σ' ένα περιβάλλον όπου ο καθένας προσπαθεί να εξοικονομήσει χρήματα, αυτό δεν είναι πιθανό να γίνει.

JG: Άν είσαι της άποψης ότι τα χρήματα είναι ένα φυσικό εμπόδιο στο σύστημα, τότε είσαι καταδικασμένος. Δεν πρόκειται να κάνεις τίποτε.

RS: Ξέρω - θα πρέπει να τα βγάλεις σκάβοντας...

JG: Σωστά, ακριβώς.

Πρός ένα τέλος της οικονομικής μεγέθυνσης; 
RS: Τι συμβαίνει με την οικονομική μεγέθυνση εν γένει; Είπατε ότι ο ρυθμός της μεγέθυνσης δεν θα είναι κατ' ανάγκην σε θέση να ακολουθήσει τις τάσεις του παρελθόντος. Τι βλέπετε ως όρια στην μεγέθυνση; Υπάρχει η θέση της Λέσχης της Ρώμης, ότι στην πραγματικότητα, τα πράγματα πρέπει να αρχίσουν να συρρικνώνονται, γιατί η μεγέθυνση προχωρά υπερβολικά πολύ.

JG: Η άποψή μου είναι ότι υπάρχουν τρία ή τέσσερα μεγάλα εμπόδια.

Ένα από αυτά είναι το κόστος των πόρων, όχι η φυσική διαθεσιμότητα, αλλά το κόστος της απόκτησής τους, και επίσης - αν ήταν σωστά υπολογισμένο από την άποψη της κλιματικής αλλαγής - το κόστος χρήσης της ενέργειας που περιλαμβάνεται. Και είναι προφανές ότι αυτό έχει αλλάξει δραματικά σε σχέση με σαράντα χρόνια πριν. Μέρος του είναι επίσης, η χρηματιστικοποίηση της ενέργειας και των αγορών εμπορευμάτων, η οποία επιτρέπει στα οικονομικά μερίσματα να εξάγονται υπερβολικά γρήγορα, εάν υπάρχει μια κίνηση προς ταχύτερη οικονομική μεγέθυνση. Οι τιμές της ενέργειας ανεβαίνουν πολύ γρήγορα, και στη συνέχεια έχουμε ως αποτέλεσμα ουσιαστικά μια φορολογία στο σύστημα και μια εξάντληση της ζήτησης. Αυτό είναι και πάλι μέρος του ίδιου προβλήματος, ότι η παγκόσμια αγορά εμπορευμάτων έχει αποκτήσει χρηματιστηριακό χαρακτήρα. Αυτό είναι το πρώτο σημείο.

Το δεύτερο σημείο - στην πραγματικότητα ένα υποδεέστερο, αλλά στενά συνδεδεμένο - είναι ότι για ένα διάστημα, στη δεκαετία του 1990, στις Ηνωμένες Πολιτείες πίστευαν ότι θα μπορούσαν να σταθεροποιήσουν την παγκόσμια οικονομία με χρήση στρατιωτικής δύναμης. Είναι προφανές ότι αυτό δεν λειτουργεί, και ο αντίκτυπος της γίνεται αισθητός παντού.

Τρίτο σημείο είναι ότι η επίδραση της τεχνολογίας στη ζήτηση ζωντανής εργασίας συνεχίζεται, πράγμα που μου φαίνεται ως σημαντικό εμπόδιο για την επιστροφή στην πλήρη απασχόληση, κυρίως από την άποψη της αντοχής του ιδιωτικού κερδοφόρου τομέα.

Και το τέταρτο σημείο είναι η κατάρρευση του χρηματο-πιστωτικού συστήματος, η οποία είναι καθολική, ενιαία στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι τραπεζικοί τομείς των δύο αυτών ζωνών είναι τεράστιοι οργανισμοί που έχουν υπηρετήσει πολύ λίγο δημόσιους σκοπούς και συμφέρον, αν το έχουν κάνει καθόλου. Στο σημείο που βρίσκονται, θα μπορούσαν να λειτουργούν ως δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, και το σταθερό κόστος που σήμερα επιβάλλουν στην οικονομία θα μπορούσε να αρθεί, και ως συνέπεια θα μπορούσαμε να έχουμε κάποιες περισσότερες δυνατότητες για ιδιωτική κερδοφορία σε οτιδήποτε άλλο, πράγμα που θα ήταν καλό πράγμα.

Μήπως αυτό σημαίνει ότι θα μπορεί να είναι διαχειρίσιμη μια παγκόσμια οικονομία, αν δεν μεγεθύνεται καθόλου, και συρρικνώνεται με ένα σταθερά αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης; Δεν καταλαβαίνω πώς λειτουργεί κάτι τέτοιο. Οι επιχειρήσεις επιχειρούν για να κερδίσουν χρήματα, και αν δεν μπορούν να κερδίσουν χρήματα, δεν θα λειτουργούν καθόλου. Πιστεύω λοιπόν, ότι αυτό θα ήταν πολύ πιο δραματική κατάσταση απ' όσο πρόχειρα και επιπόλαια πιστεύουν οι άνθρωποι που το υποστηρίζουν. 

Μέτρα τόνωσης της ζήτησης για σταθεροποίηση της οικονομίας
RS:  Μιλούσατε για «τρίτο δρόμο», όταν ήσασταν στην Κροατία. Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε πιο αναλυτικά, σε τι συνίσταται αυτός;
JG: «Τρίτος δρόμος» μεταξύ των "οπαδών της αυστηροποίησης" και των "οπαδών της τόνωσης της ζήτησης"; Δεν υπάρχει τρίτος δρόμος μεταξύ αυτών των δύο εναλλακτικών λύσεων. Αν χρησιμοποίησα τον όρο «τρίτος δρόμος», ήταν μόνο από σεβασμό προς την ιστορική χρήση αυτής της φράσης στη Γιουγκοσλαβία και την Τσεχοσλοβακία. 

RS: Δεν είστε όμως εναντίον του stimulus (τόνωση της ζήτησης, ερέθισμα), είστε; 
JG: Είμαι κατά της χρήσης της εν λόγω λέξης, ως περιγραφής για οποιαδήποτε βιώσιμη οικονομική στρατηγική. Eίμαι απόλυτα ενάντιος στη χρήση του όρου "τόνωση της ζήτησης". Νομίζω ότι θα πρέπει να εξαφανισθεί από το λεξιλόγιο οποιουδήποτε ανθρώπου, που υποστηρίζει μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση στη λιτότητα, γιατί δεν είναι αποτελεσματική εναλλακτική λύση στη λιτότητα. 

RS: Και ποιά θα ήταν η εναλλακτική λύση ;
JG: Η πρώτη ανάγκη είναι να σταθεροποιηθεί ο ασθενής, ο οποίος βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Αυτό δεν αφορά συζήτηση για τόνωση της ζήτησης, δεν αφορά την επιστροφή στην ανάπτυξη, ή την επιστροφή στην πλήρη απασχόληση, αφορά την αποτροπή μιας καταστροφής, η οποία θα οδηγήσει στη διάλυση της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και κατά τη γνώμη μου, θα οδηγήσει προς την κατεύθυνση αυτή αρκετά σύντομα, αν δεν γίνει τίποτε. Γι' αυτό λοιπόν το πράγμα μιλώ τον τελευταίο μήνα. 
Οι σκέψεις μου για το θέμα αυτό αποκρυσταλλώθηκαν πάρα πολύ με την επίσκεψή μου στην Ελλάδα, μετά από το ταξίδι στην Κροατία. Το ερώτημα είναι, τι στοιχεία έχω γι αυτό; Ορίστε μερικά στοιχεία. Η Ελληνική κυβέρνηση απέτυχε να πουλήσει την μονοπωλιακή δημόσια εταιρεία φυσικού αερίου στην Gazprom σε μια πολύ μετριοπαθή τιμή, επειδή οι αναλυτές της Gazprom πιστεύουν, και είναι σωστοί, ότι δεν μπορούν να εμπιστεύονται την πρόβλεψη των εσόδων αυτής της εταιρίας που όπως ανέφερα είναι μονοπώλιο του φυσικού αερίου. Μιλάμε εδώ για μια λογική προβολή εκ μέρους της διαγωνιζόμενης εταιρείας, ότι η όλη  οικονομία στην οποία στηρίζεται η ροή των εσόδων αυτού του μονοπωλίου φυσικού αερίου πέφτει έξω. Σωστά; Δεν χρειάζεται πολλή σκέψη η απάντηση, άν αναρωτηθούμε για ποιούς λόγους μια κυβέρνηση που σκέπτεται ορθολογικά, πωλεί ένα μονοπώλιο  φυσικού αερίου για να πάρει μετρητά; Η μόνη λογική απάντηση είναι η εξής: Χρειάζεται μετρητά αμέσως και δεν αναμένει να επιβιώσει για πολύ καιρό, επειδή ένα μονοπώλιο φυσικού αερίου εξασφαλίζει μια ροή εσόδων που συνεχίζεται για πάντα, εκτός αν το πουλήσεις, οπότε παύει να υπάρχει. Είναι εντελώς  ξεκάθαρο ποια είναι η κατάσταση, όπως τη βλέπουν τα μάτια της κυβέρνησης της Ελλάδας αυτή τη στιγμή. 
Ενώ στάθηκε αδύνατο να πουλήσουν το μονοπώλιο του φυσικού αερίου, στη συνέχεια έκλεισαν την κρατική ραδιοτηλεόραση, με προειδοποίηση έξι ωρών, χωρίς συζήτηση στο υπουργικό συμβούλιο και χωρίς κοινοβουλευτική συζήτηση και χωρίς ψήφο, δήθεν για να εξοικονομήσουν 200 ​​- 250 εκατομμύρια ευρώ στη διάρκεια ενός έτους, προκειμένου να ικανοποιήσουν μια αυθαίρετη απαίτηση για το εν λόγω ποσό από την τρόικα, και για να δείξουν πόσο σκληροί και αποφασιστικοί είναι. Όμως οι Έλληνες πολίτες είπαν, όχι, αρκετά. Αρκετά. Μπορείτε να επιβάλλετε ένα σωρό στερήσεις, αλλά δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή μια άμεση επίθεση στον μοναδικό - άν και με ελεττώματα - φορέα δημόσιου λόγου που διαθέτει η χώρα. Δεν μπορείτε να το κάνετε. Οι δημοσιογράφοι κατέλαβαν τα κτίρια, οι συνδικαλιστικές ενώσεις πίεσαν, και τα πλήθη βγήκαν στους δρόμους για να προστατεύσουν τη ραδιοτηλεόραση. Ήταν φανταστικό. 
Αλλά ήταν κάτι που στην πραγματικότητα προειδοποιεί ότι δεν βρισκόμαστε μακριά από το χείλος του γκρεμού. Υπάρχουν και άλλα πράγματα που μπορεί να συμβούν και θα συμβούν με την πάροδο του χρόνου, αλλά δεν είμαστε πολύ μακριά από μια αντιπαράθεση που θα οδηγήσει σ' ένα πραγματικό κρίσιμο σημείο. Και, φυσικά, έχουμε ήδη δει τις πολιτικές επιπτώσεις, μιας και ο ένας από τους τρείς εταίρους του κυβερνητικού συνασπισμού αποχώρησε από την κυβέρνηση, αφήνοντάς την με κοινοβουλευτική πλειοψηφία τριών εδρών. Και δεν είναι δύσκολο, με μια κυβερνητική πλειοψηφία τριών εδρών να οδηγηθούμε σε νέες εκλογές. 

Η κατάσταση στην Ελλάδα
RS: Ποια είναι η πραγματική διάθεση του κόσμου στην Ελλάδα. Θέλω να πω, περπατώντας στους δρόμους, τι είδες ως φυσική απόδειξη της κατάστασης της χώρας;
JG: Υπάρχουν δύο πράγματα. Το ένα είναι, ότι στους δρόμους της Αθήνας βλέπεις ηλικιωμένους να περιφέρονται γύρω από τα σκουπίδια και ψάχνοντας για τροφή. Βλέπεις πολλούς ανθρώπους να κοιμούνται στους δρόμους, και είναι πολύ αποκαρδιωτικό θέαμα. Μπορείτε επίσης να δείτε χιλιόμετρα ολόκληρα δρόμων με άδειες βιτρίνες. Και βλέπετε ενεχυροδανειστήρια, αλυσίδες ενεχυροδανειστηρίων, που μερικές φορές αποτελούν την μόνη λειτουργούσα επιχείρηση σε κατά τα άλλα άδεια, μάλλον άσχημα συγκροτήματα από πρώην εκθεσιακούς χώρους καταστημάτων, και ούτω καθεξής. Αυτές είναι οι αποδείξεις, τις βλέπετε ολοφάνερες. Το άλλο πράγμα που είδα - και πάλι, έξω από τα γραφεία της ΕΡΤ - ήταν μάλλον πιο συναρπαστικό, ήταν πραγματικά συναρπαστικό, ήταν αυτή η ατμόσφαιρα - δεν θα την έλεγα καν ατμόσφαιρα διαμαρτυρίας: Είμαστε εδώ γιατί θέλουμε να την προστατεύσουμε, δεν πρόκειται να επιτρέψουμε το κλείσιμο της κρατικής ραδιοτηλεόρασης, γι'αυτό είμαστε εδώ και στεκόμαστε ανάμεσα στο προσωπικό που είναι μέσα και κινδυνεύουν οι θέσεις εργασίας τους, και στις δυνάμεις καταστολής εκ των έξω, οι οποίες - ευτυχώς σ' αυτή την περίπτωση - δεν ήταν παρούσες, αλλά προφανείς ως ενδεχόμενη απειλή. Αν τα πλήθη δεν ήταν εκεί, ξέρετε τι θα μπορούσε να είχε συμβεί... Η κυβέρνηση απενεργοποίησε τις κεραίες αναμετάδοσης, αλλά και το προσωπικό συνέχισε την εκπομπή μέσω του διαδικτύου. 

RS: Τι γίνεται στην Πορτογαλία. Είπατε ότι εκεί δεν είναι σαφής η κατάσταση, αυτή τη στιγμή. 
JG: Είχαν γενική απεργία στην Πορτογαλία, νομίζω χθες. Η κατάσταση στην Πορτογαλία είναι πολύ σοβαρή, αλλά άν και δεν ήμουν εκεί για πολύ καιρό, η αίσθηση μου είναι ότι το κοινωνικό άγχος δεν είναι τόσο έντονο όσο στην Ελλάδα. Τι θα συμβεί, αν πρόκειται να συμβεί κατάρρευση, νομίζω ότι θα είναι πρώτη η Ελλάδα. Το πρόβλημα μετά από αυτό, το άμεσο πρόβλημα, δεν θα είναι μια παρόμοια κοινωνική κατάρρευση στην Πορτογαλία ή στην Ισπανία, αλλά ότι η κερδοσκοπική επίθεση κατά των χωρών αυτών θα γίνει ανυπόφορη. Μπορεί, με άλλα λόγια, να συμβεί bank run, άδειασμα τραπεζών απο καταθέσεις.



Aκολουθεί σε άλλη ανάρτηση το Β' μέρος της συνέντευξης. Πραγματεύεται θέματα όπως Τράπεζες και ασφαλείς καταθέσεις, οι προοπτικές της Ευρωζώνης και της ΕΕ, περί ΣΥΡΙΖΑ, η στάση της Γερμανίας, οι προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, οι διαφωνίες Ευρώπης και ΗΠΑ και αναδρομές στην ιστορική εμπειρία (των ΗΠΑ και άλλων χωρών).

 

Η μετάφραση ολόκληρης της συνέντευξης στα Ελληνικά έγινε από δημοσιεύσεις της στην Αγγλική γλώσσα. Χρησιμοποιήθηκαν οι Αγγλικές δημοσιεύσεις στην ιστοσελίδα του Γ. Βαρουφάκη και στην ιστοσελίδα NachDenkSeiten 
Η Γερμανική εκδοχή της συνέντευξης στην ιστοσελίδα NachDenkSeiten

Ο James K. Galbraith  είναι Αμερικανός οικονομικός επιστήμονας και ανήκει στην μετα-Κευνσιανή οικονομική σχολή. Διδάσκει στην  Lyndon B. Johnson School of Public Affairs και στο Department of Government του Πανεπιστημίου του Texas στο Austin. Είναι επίσης Senior Scholar στο Levy Economics Institute of Bard College. Πατέρας του ήταν ο διάσημος Καναδο-Αμερικανός οικονομολόγος John Kenneth Galbraith (1908 – 2006).


James K. Galbraith website     Comments and Interviews      Βιογραφικό       Huffington Post

Για την κρίση: Οι ομιλίες της εκδήλωσης του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς στη Θεσσαλονίκη  - video 
(12 Ιουνίου 2013, Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο - Γ. Βαρουφάκης, James K. Galbraith, χαιρετισμός Α. Τσίπρα)



 

Γ. Βαρουφάκης, Το μέγα διαζύγιο κερδών & ιδιωτικών επενδύσεων  
("Κ. Ελευθεροτυπία", 4.8.2013)