Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016

Βόλφγκανγκ Μύνχάου: Ο αργός μαρασμός της Ευρώπης.
«Όχι με βρόντο, αλλά μ' έναν λυγμό»

 
Οι τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις προμηνύουν κακά: Η ΕΕ δεν θα καταρρεύσει με θεαματικό τρόπο, αλλά θα «ξεφτίζει» στις περιφερειακές της ζώνες και θα γίνεται όλο και πιο κούφια στο εσωτερικό της.
   
Μετά από 15 χρόνια συνολικά και 5 στον SPIEGEL ONLINE αυτή είναι η τελευταία εβδομαδιαία στήλη μου. Ήταν χρόνια της κρίσης, μιας κλιμακούμενης οικονομικής κρίσης, η οποία, με την πάροδο του χρόνου έπαιρνε και παίρνει διαρκώς νέες, διαφορετικές μορφές.
Αρχίζοντας από την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων στις ΗΠΑ και αφού προχώρησε στη ζώνη του ευρώ, η κρίση έχει φτάσει τώρα στις αναδυόμενες χώρες, ενώ προσωρινά επισκιάστηκε από μια σειρά πολιτικών κρίσεων στην Ευρώπη. Θα έχει τελειώσει αυτή η οικονομική κρίση μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια; Ή θα είναι εδώ και θα μας απασχολεί σε όλη την δεκαπενταετία που έρχεται.
Ασφαλώς, τα βαθειά αίτια της κρίσης δεν θα πρέπει να τα αναζητήσουμε σε λανθασμένες μεμονωμένες συμπεριφορές. Υπήρξαν και τέτοιες, αλλά δεν προσφέρονται ως εξήγηση.
Λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις υπάρχουν ενδείξεις ότι η συνέχεια της κρίσης δεν θα είναι ανώδυνη.
  • Με την επανεισαγωγή ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα μεταξύ χωρών μελών της ΕΕ απειλείται με κατάρρευση το σύστημα Σένγκεν της ελεύθερης εσωτερικής μετακίνησης. Ωστόσο, αυτό θα ήταν μια από τις πιο ακίνδυνες επιπτώσεις.
  • Βλέπω επίσης μεγάλα προβλήματα να απειλούν την Ιταλία. Η χώρα, παρά την πρόσφατη πρόοδο στην προσπάθειά της να συγκροτήσει έναν μηχανισμό διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων [κόκκινων] ιδιωτικών χρεών, έχει ένα χρεοκοπημένο τραπεζικό σύστημα. Συνακόλουθα, δεν είμαστε πολύ μακριά από τη στιγμή που ακόμη και κάποιοι ορθολογικά σκεπτόμενοι Ιταλοί πολιτικοί θα μπορούσαν ν' αρχίσουν να κάνουν σκέψεις για έξοδο από την ευρωζώνη
  • Το άν οι Βρετανοί θα μείνουν στην ΕΕ ή το αν οι Πολωνοί και οι Ούγγροι θα εγκαταλείψουν τα προ-δημοκρατικά πειράματά τους, είναι αβέβαιο.
Πιστεύω, επίσης, ότι σε πέντε χρόνια η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία και ιδιαίτερα η γερμανική, θα είναι μικρότερη από ό, τι είναι σήμερα. Ο βιομηχανικός αυτός κλάδος, ο οποίος διαδραματίζει τόσο σημαντικό ρόλο στη σημερινή Γερμανία έχει μπεί, κατά κάποιον τρόπο, στον ίδιο δρόμο που είχαν μπεί κάποτε τα παλιά επαγγέλματα του βιβλιοδέτη, του αμαξά και του δήμιου. Σε 15 χρόνια, δύσκολα κανείς θα αναζητεί κάποιο μέλλον σ' αυτόν τον βιομηχανικό κλάδο.
Κάτι πρέπει να αλλάξει
Το άν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις αλλαγές, εξαρτάται από την προθυμία μας για εποικοδομητική πολιτική. Είναι βέβαιο ότι με οπισθοχώρηση στο εθνικό κράτος καμμιά παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση δεν μπορεί να καταπολεμηθεί. Για την αντιμετώπιση της κρίσης στη ζώνη του ευρώ θα χρειαστεί στο τέλος η προθυμία και ετοιμότητα για μια κοινή οικονομική πολιτική, έστω και αν τώρα στη Γερμανία δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες πολιτικές πλειοψηφίες και οι συνταγματικές δυνατότητες.
Η εναλλακτική λύση θα ήταν η σημαντική μείωση του αριθμού των χωρών-μελών της ευρωζώνης, δηλαδή μια διάσπαση της ΕΕ σε έναν εσωτερικό πυρήνα αποτελούμενο από την ομάδα των χωρών γύρω από τη Γερμανία και σε ένα εξωτερικό κέλυφος. Η συνέχεια θα είναι η ανατίμηση του κοινού νομίσματος, η οποία θα αφανίσει όλες τις προσπάθειες για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των τελευταίων 20 χρόνων. 
Αν θέλουμε να αποφύγουμε την διολίσθηση σε μια κρίση χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης και αποπληθωρισμού, παρόμοια με της Ιαπωνίας που κρατά από τη δεκαετία του 1990, τότε θα πρέπει  να σκεφτόμαστε και να μιλάμε διαφορετικά για τη νομισματική και οικονομική πολιτική. Πάνω απ' όλα, θα πρέπει να εγκαταλείψουμε την ιδεολογία μιας «εύτακτης» κανονιστικής οικονομικής διακυβέρνησης. Ο λόγος είναι απλός: η «εύτακτη» κανονιστική οικονομική πολιτική (Ordnungspolitik) είναι, σχεδόν εξ ορισμού, μια σύλληψη κατάλληλη μόνον για το εθνικό κράτος, διότι βασίζεται σε μια διαπλοκή οικονομικών, φιλοσοφικών και νομικών αρχών, οι οποίες μπορούν να υπάρχουν μόνον μέσα σε ένα ενιαίο κράτος. 
Αυτή την οικονομική πολιτική δεν μπορούμε να τη μοιραστούμε με χώρες που ακολουθούν άλλες μορφές δικαίου, και σίγουρα όχι με εκείνες τις χώρες που αντί να επηρεάζονται από τον Ιμμάνουελ Καντ, έχουν μορφές δικαίου οι οποίες στηρίζονται σε φιλοσοφίες πραγματιστικές. Όπως, λόγου χάρη, στον πρώιμο μεσαιωνικό φιλόσοφο Αυγουστίνο της Ιππώνος, ο οποίος κάποτε συμβούλευσε τους ανθρώπους να επιθυμούν να ζούν σεμνά και ταπεινά, αλλά προς Θεού, όχι ως ίσοι. Το βέβαιο είναι ότι δεν θα έβαζαν το πορτρέτο του Αυγουστίνου στην πινακοθήκη με τους πρωτοπόρους της «εύτακτης» κανονιστικής οικονομικής σκέψης. Ωστόσο, είναι και αυτός μέρος της σύγχρονης ευρωπαϊκής πραγματικότητας, στην οποία, με την Ευρωπαϊκή Ένωση και με το ευρώ, και εμείς ως Γερμανοί έχουμε ενσωματωθεί.
Η ΕΕ γίνεται όλο και πιο κούφια στο εσωτερικό της
Ακόμη και με τις καλύτερες προθέσεις, μια λύση με οριστική αντιμετώπιση της μόνιμης κρίσης θα είναι δύσκολο εγχείρημα, επειδή ο συντονισμός στις πολιτικές προυποθέτει κοινά συμφέροντα. Είναι πιο πιθανό ότι οι διάφορες κρίσεις θα συνεχίσουν το δρόμο τους και ότι θα μαζεύουμε πρόχειρα τις αρνητικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις των κρίσεων με τη «σφουγγαρίστρα» των μέτρων έκτακτης ανάγκης της οικονομικής πολιτικής.
Στην πορεία αυτών των εξελίξεων, εκτός από το τέλος του Σένγκεν και τη συρρίκνωση της ζώνης του ευρώ, μας απειλούν επίσης η όλο και μεγαλύτερη ανισοκατανομή των εισοδημάτων, η εξαθλίωση της μεσαίας τάξης και η συνακόλουθη πολιτική ριζοσπαστικοποίηση. Η δημοκρατία αυτή καθαυτή δεν βρίσκεται κατ' ανάγκη σε κίνδυνο· όμως είναι βέβαιο ότι απειλούνται οι συμφωνίες και οι θεσμοί που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα. Το σημερινό, δεν είναι ένα καλό περιβάλλον για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και για τη διεθνή συνεργασία και συντονισμό. Η ΕΕ δεν πρόκειται να καταρρεύσει με θεαματικό τρόπο, αλλά θα υποσκάπτεται και θα «ξεφτίζει» στις περιφερειακές της ζώνες και θα γίνεται όλο και πιο κούφια εσωτερικά.
Δεν έχω ιδέα αν θα υπάρχουν εφημερίδες, περιοδικά, ειδήσεις ή αρθρογράφοι σε 15 χρόνια. Επιτρέψτε μου όμως μια τελική πρόβλεψη: η κρίση μαζί με όλες τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της θα εξακολουθεί να υπάρχει και ο αντίκτυπός της θα διαρκεί.
  
 

   

  http://aftercrisisblog.blogspot.gr/2013/03/t-s-eliot-hollow-men.html 
Not with a bang but a whimper - T.S. Eliot, The Hollow Men (1925)
Όχι με έναν β ρ ό ν τ ο / μα μ' ένα λ υ γ μ ό  (Οι κούφιοι άνθρωποι, απόδ. Γ. Σεφέρη)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις 2013 - 2022

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται

Το δημοκρατικό αίτημα των καιρών: Το δίκιο των νέων γενεών και των γενεών που έρχονται
Χρίστος Αλεξόπουλος: Κλιματική κρίση και κοινωνική συνοχή

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:
Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι

ΕΠΙΛΟΓΕΣ:<br>Αντρέϊ Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι
Πως η αγάπη επουλώνει τη φθορά του κόσμου

Danilo Kiš:

Danilo Kiš:
Συμβουλές σε νεαρούς συγγραφείς, και όχι μόνον

Predrag Matvejević:

Predrag Matvejević:
Ο Ρωσο-Κροάτης ανιχνευτής και λάτρης του Μεσογειακού κόσμου

Azra Nuhefendić

Azra Nuhefendić
Η δημοσιογράφος με τις πολλές διεθνείς διακρίσεις, γράφει για την οριακή, γειτονική Ευρώπη

Μάης του '36, Τάσος Τούσης

Μάης του '36, Τάσος Τούσης
Ο σκληρός Μεσοπόλεμος: η εποχή δοσμένη μέσα από τη ζωή ενός ανθρώπου - συμβόλου

Ετικέτες

«Γενιά του '30» «Μακεδονικό» 1968 1989 αειφορία Ανδρέας Παπανδρέου αντιπροσωπευτική δημοκρατία Αριστοτέλης Αρχιτεκτονική Αυστρομαρξισμός Βαλκανική Βαρουφάκης βιοποικιλότητα Βρετανία Γαλλία Γερμανία Γκράμσι Διακινδύνευση Έθνος και ΕΕ Εκπαίδευση Ελεφάντης Ενέργεια Επισφάλεια ηγεμονία ΗΠΑ Ήπειρος Θ. Αγγελόπουλος Θεοδωράκης Θεσσαλονίκη Θεωρία Συστημάτων Ιβάν Κράστεφ ιστορία Ιταλία Καντ Καρλ Σμιτ Καταναλωτισμός Κεντρική Ευρώπη Κέϋνς Κίνα Κλιματική αλλαγή Κοινοτισμός κοινωνική ανισότητα Κορνήλιος Καστοριάδης Κοσμάς Ψυχοπαίδης Κράτος Πρόνοιας Κώστας Καραμανλής Λιάκος Α. Λογοτεχνία Μάνεσης Μάξ Βέμπερ Μάρξ Μαρωνίτης Μέλισσες Μέσα «κοινωνικής» δικτύωσης Μέσα Ενημέρωσης Μεσόγειος Μεταπολίτευση Μιχ. Παπαγιαννάκης Μουσική Μπερλινγκουέρ Νεοφιλελευθερισμός Νίκος Πουλαντζάς Νίτσε Ο τόπος Οικολογία Ουκρανία Π. Κονδύλης Παγκοσμιοποίηση Παιδεία Πράσινοι Ρήγας Ρίτσος Ρωσία Σεφέρης Σημίτης Σολωμός Σοσιαλδημοκρατία Σχολή Φραγκφούρτης Ταρκόφσκι Τουρκία Τραμπ Τροβαδούροι Τσακαλώτος Τσίπρας Φιλελευθερισμός Φιλοσοφία Χαλκιδική Χέγκελ Χριστιανισμός Acemoglu/Robinson Adorno Albrecht von Lucke André Gorz Axel Honneth Azra Nuhefendić Balibar Brexit Carl Schmitt Chomsky Christopher Lasch Claus Offe Colin Crouch Elmar Altvater Ernst Bloch Ernst-W. Böckenförde Franklin Roosevelt Habermas Hannah Arendt Heidegger Jan-Werner Müller Jeremy Corbyn Laclau Le Corbusier Louis Althusser Marc Mazower Matvejević Michel Foucault Miroslav Krleža Mudde Otto Bauer PRAXIS International Ruskin Sandel Michael Strauss Leo Streeck T. S. Eliot Timothy Snyder Tolkien Ulrich Beck Wallerstein Walter Benjamin Wolfgang Münchau Zygmunt Bauman

Song for the Unification (Zbigniew Preisner -
Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube

Song for the Unification (Zbigniew Preisner - <br>Elzbieta Towarnicka - Kr. Kieślowski) - youtube
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων,
ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον...
Ἡ ἀγάπη ...πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει...
Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα·
μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη (προς Κορινθ. Α΄ 13)

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»

Zygmunt Bauman: «Ρευστές ζωές, ρευστός κόσμος, ρευστή αγάπη»
«Είμαι βραχυπρόθεσμα απαισιόδοξος αλλά μακροπρόθεσμα αισιόδοξος»

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
«Χριστούγεννα με τον Κοκκινολαίμη – Το Αηδόνι του Χειμώνα»

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι

Ψηλά στην Πίνδο, στο Περτούλι