Το εισαγωγικό κείμενο (του Γ. Ρ.) στο άρθρο του Δημήτρη Ψυχογιού Φταίνε οι πολίτες ή οι πολιτικοί; (δημοσιευμένο πέρισυ τον Ιούνιο, με την ευκαιρία της πρώτης επετείου από το δημοψήφισμα του 2015 και όσα ακολούθησαν), παρέπεμπε στην διάσημη συνέντευξή του Χανς Μάγκνους Έντσενσμπέργκερ στο περιοδικό Der Spiegel το 1987, στην οποία ο Βαυαρός διανοούμενος μας είχε υπενθυμίσει το αυτονόητο: «Η κοινωνία δεν είναι κοπάδι προβάτων». Τα ίδια αξίζει να ξαναειπωθούν τώρα, αφήνοντας στην άκρη τα ιδιαίτερα του Ιουνίου 2016 και του 2015· συν μερικές προσθήκες στο τελικό συμπέρασμα, ώστε να είναι φανερό πόσο άμεση σχέση έχουν αυτά με ένα αξιομνημόνευτο και κρίσιμο ζήτημα του Ιουνίου 2017: Φαίνεται πάλι καθαρά, τι διαρκές (αυτο)καταστροφικό μίσος τρέφει ολόκληρο το εγχώριο κομματικό σύστημα και το σύνολο της ελληνικής πολιτικής κοινωνίας, εναντίον των πολιτικών συναινέσεων της οποιαδήποτε μορφής.
Στη Βρετανία, στην Ελλάδα και παντού, πολιτικοί εξαπατούν και πολίτες εξαπατώνται.
Συνήθως οι πολιτικοί που εξαπατούν, εξαπατούν εν πλήρει συνειδήσει.
Όσοι πολίτες εξαπατώνται, συχνότατα εξαπατώνται λόγω ψευδούς συνείδησης.
Ιδεολογίες ονόμαζε τις ψευδείς συνειδήσεις κάποιος που μερικοί
σημερινοί ιδεολόγοι τον ακολουθούν πιστά ως Προφήτη και συντάκτη Ιερών
Γραφών και άλλοι ιδεολόγοι τον εξορκίζουν ως απόστολο του Κακού.
Αυτή η διάκριση, μεταξύ του συνειδητού δράστη και του χρήσιμου στον δράστη αλλά ασυνείδητου (ενίοτε και ηλίθιου) συνενόχου,
κατανέμει και τις ευθύνες. Αυτό δεν είναι ηθικολογία: οι ευθύνες ούτως ή
άλλως είναι πολιτικές. Παρόλο που η κοινωνία και η πολιτική έχουν
ανέκαθεν τις εγγενείς τους αδιαφάνειες, και πάλι πολιτικοί, στο παρόν
και στο παρελθόν, φρόντισαν και φροντίζουν να γίνεται αυτό το πέπλο της
ομίχλης - οι ιδεολογίες - βαρύ, αδιαπέραστο και «μοιραίο».
Είναι λοιπόν αναπόφευκτη σκληρή μοίρα αυτή η εξαπάτηση; Ο Χανς Μάγκνους Έντσενσμπέργκερ, σε μια περίφημη συνέντευξή του στο περιοδικό Der Spiegel το 1987, μας είχε επισημάνει το αυτονόητο: «Η κοινωνία δεν είναι κοπάδι προβάτων»:
Είναι λοιπόν αναπόφευκτη σκληρή μοίρα αυτή η εξαπάτηση; Ο Χανς Μάγκνους Έντσενσμπέργκερ, σε μια περίφημη συνέντευξή του στο περιοδικό Der Spiegel το 1987, μας είχε επισημάνει το αυτονόητο: «Η κοινωνία δεν είναι κοπάδι προβάτων»:
«Προς τα πού κινείται αυτό το Όλον, αυτό το μεγάλο, πλαδαρό, ευαίσθητο τέρας που ονομάζουμε κοινωνία, με τον εγκέφαλό του, τον διακλαδωμένο προς όλες τις κατευθύνσεις; Είναι παράδοξο, αλλά στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχουν λογικές απαντήσεις και συμπεράσματα. Μερικές φορές αυτό το Όλον αντιδρά εκπληκτικά έξυπνα, ευφάνταστα, ρεαλιστικά. Άλλες φορές συμπεριφέρεται με άθλιο, ηλίθιο και ύπουλο τρόπο. Δεν ξέρω τι έχει στο μυαλό του, και ως εκ τούτου πρέπει να τα βγάλω πέρα χωρίς αισιοδοξία χωρίς απαισιοδοξία» (Die Gesellschaft ist keine Hammelherde, συνέντευξη του Hans Magnus Enzensberger στους P. Von Stolle και H. Karasek (Der Spiegel, 19.01.1987)
 |
| Ο Πολιτευτής - © H Ροδιακή |
Τότε γλυτώσαμε, πράγματι. Γλυτώσαμε από κάτι που, εκτός των άλλων και για τον παραπάνω λόγο, δηλαδή την ασυνέπεια της εγχώριας εξουσίας, ευτυχώς δεν συνέβη· και το τι επιπτώσεις και πόσο καταστροφικές θα είχε, σε περίπτωση που συνέβαινε, πολύ νεφελωδώς μπορεί να εκτιμηθεί με εκ των υστέρων νεφελώδεις υποθέσεις.
Ποιός ξέρει; Μπορεί, τελικά, στην πορεία της παρούσας κρίσης ή στην επόμενη κρίση, η πανουργία του Λόγου
να φέρει, ακόμη και στην πολιτικά δυσλειτουργική Ελλάδα, μια πολιτική λογική και μια κατανομή
εξουσιών προσαρμοσμένη στην αυτεπίγνωση και στα «κιλά» ενός κράτους που
απέτυχε. Μπορεί να φέρει ακόμη και τις συνακόλουθες αναγκαίες θεσμικές
εξισορροπήσεις.
 |
| Α. Χίρσμαν: Η Αντιδραστική Ρητορική, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2017 |
Ίσως λοιπόν, η επίμονη καλλιέργεια οργισμένης απαισιοδοξίας και ιδίως η νέα, η εκ
δεξιών και εκ του «ακραίου κέντρου» ιερή αγανάκτηση, που θυμίζει αφόρητα την παλιά των «άλλων», του 2010-2012 - Βλάπτουν κ’ οι τρεις τους την Συρία το ίδιο - και περιέχει με αντίστροφο κομματικό πρόσημο την ίδια μισαλλοδοξία, ανασφαλή επιθετικότητα, αντιδημοκρατικότητα και μνησικακία της μιας και ενιαίας νοσηρής ελληνικής πολιτικής κοινωνίας, καλό θα ήταν να μετριαστεί. Κάπως. Πρέπει να μετριαστεί· αλλά το άν μπορεί, με δεδομένη, δυστυχώς, την (δικαιολογημένη ή μή) απόσυρση των πολλών από τα κομματο-πολιτικά δρώμενα, μέχρι νεωτέρας το ξέρουν μόνον αυτοί οι λίγοι που έτσι πολιτεύονται, ευτελίζοντας για πολλοστή φορά την πολιτική. Οι λίγοι που πολιτεύονται και κομματίζονται εν κενώ, ερήμην των πολιτών, με μόνο όραμα τον (υποκριτικό) κοινωνικό ρεβανσισμό τους· λες και δεν ανήκουν, μαζί με τους εκτός πολιτικής φίλους τους, στους κατεξοχήν ωφελημένους, σ΄ αυτούς που «πέρασαν καλά» στην τριακονταετία της ελληνικής φούσκας, στην τριακονταετία που κατέστρεψε τους πολλούς, κυρίως όσους και τότε δεν πέρασαν καλά: τους άλλους, τους αποσυρμένους τώρα από την κομματική πολιτική.
Μισούν τους φτωχούς και όχι τη φτώχεια
Δύσκολο να μπορέσουν, εκτός αν υπερβούν εαυτούς και τις εγγενείς νοοτροπίες της μεγάλης παρέας Ελλήνων γύρω από τα κομματικά κυκλώματα, που έφτιαξε αυτή την ιστορία αποτυχίας. Δυστυχώς, «μισούν τους φτωχούς και όχι τη φτώχεια» (βλ. και Γ. Σιακαντάρης: Λαϊκιστικό μίσος και αντιδραστική ρητορική).
Γ. Ρ.
Enrico Berlinguer (1981): Η ηθική διάσταση στην κρίση της πολιτικής Hθικολόγος, συντηρητικός, εργατιστής, προπαγανδιστής της λιτότητας;¨Η επικριτής του καταναλωτισμού και της σπατάλης, για μια άλλη πολιτική ηθική, για τον «μικρό» πολίτη;
Η χαμένη τριακονταετία στην Ελλάδα (1980-2010): Φιλο-κυκλικές μακροοικονομικές πολιτικές που τρομπάρουν αέρα σε φούσκες, διάσπαση της αγοράς εργασίας σε αγορά για εξασφαλισμένους insiders και σε αγορά για επισφαλείς, μεγαλομεσαία κοινωνική συμμαχία, αποβιομηχάνιση, διόγκωση τριτογενούς τομέα και χρηματοπιστωτικών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου