Μυρίζει εκλογές: Οι δυνατότητες και το κύριο πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ

 του Νιλς Καντρίτσκε

Η κατάληξη από το άρθρο του Niels Kadritzke

Griechenland: Es riecht nach Wahlen – Über die Chancen der Syriza

στο © NachDenkSeiten (27 Νοεμβρίου 2014)

   

Μετά την ανεδαφική εξαγγελία του πρωθυπουργού, για έξοδο από τους περιορισμούς που επιβάλλει το «Μνημόνιο» η προσγείωση ήλθε άσχημα, τόσο πολιτικά όσο και στην κεφαλαιαγορά. Η Ελλάδα θα χρειασθεί και στο άμεσο μέλλον «προληπτική χρηματοδοτική στήριξη» από τον Ευρωπαικό Μηχανισμό Σταθερότητας, γεγονός που συνεπάγεται νέες αναγκαστικές υποχρεώσεις. Η μελλοντική «έξοδος στις αγορές» για αναχρηματοδότηση, θα είναι εφικτή μάλλον μόνον με την συνεγγύηση των εταίρων μας της Ευρωζώνης.
Ο δημοσιογράφος Niels Kadritzke, καλός γνώστης της Ελληνικής πολιτικής, αναφέρεται στα πολιτικά και διαπραγματευτικά λάθη της κυβέρνησής μας, στην εμμονή των δύο «συστημικών» κομμάτων στο πελατειακό σύστημα και στην άρνησή τους για πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Αυτό και η ανικανότητα της γραφειοκρατικού διοικητικού μηχανισμού, μοιάζουν πια ανυπέρβλητα εμπόδια για την ανάκαμψη υπό τις παρούσες πολιτικές συνθήκες: «χωρίς μεταρρυθμίσεις η έξοδος απο την κρίση είναι αδύνατη», λέει ο Καντρίτσκε. Με αυτό το αδιέξοδο (και την εκκρεμότητα της εκλογής Προέδου), οι πρόωρες εκλογές φαίνονται τώρα πιθανές. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερή σχετική πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τη δυσκολία του να βρεί αξιόπιστους συμμάχους για κυβερνητική λύση. Όμως το ουσιαστικό ζήτημα κατά τον Καντρίτσκε είναι το προγραμματικό: Πως θα μπορούσε μια κυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ να επιτύχει εκεί όπου απέτυχε η σημερινή, δηλαδή στη μεταρρύθμιση και ανανέωση ενός συστήματος που είναι φανερά δυσλειτουργικό και ακραία άδικο απο κοινωνική άποψη;

   

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι το πώς, με πόσες εκλογικές αναμετρήσεις και με ποιά εκλογική νομοθεσία είναι δυνατή μια αυτοδύναμη κυβέρνησή του. Είναι μάλλον το ερώτημα, πώς ένα αριστερό κόμμα μέσα σε μια τέτοια βαθιά οικονομική κρίση μπορεί να οργανώσει μια κοινωνική πλειοψηφία εναντίον των παλιών, αναξιόπιστων πολιτικών δυνάμεων χωρίς να μοιράζει ψεύτικες υποσχέσεις. Σε μια τέτοια κατάσταση, είναι ζωτικής σημασίας να ξεκινά κανείς από την πραγματικότητα, δηλαδή να περιγράψει την κατάσταση της χώρας και της κοινωνίας έτσι όπως πραγματικά είναι και όχι όπως θα ήθελε να είναι. Αυτό είναι σημαντικό, όχι μόνο γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ αποκαλεί - δικαίως - τον συνασπισμό ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση των αλόγιστων υποσχέσεων και των ματαιωμένων success stories. Εκτός των άλλων, ένα αριστερό αντίπαλο πρόγραμμα που βασίζεται στην ειλικρινή ενημέρωση και στην νηφάλια καταγραφή της πραγματικότητας είναι προπάντων σημαντικό για να αποφευχθούν οι απογοητεύσεις. Η τιμιότητα είναι η πιο ανθεκτική στο χρόνο. Ενώ σε περίπτωση ανεντιμότητας, η νέμεσις έρχεται αρκετά γρήγορα. Εάν η πολιτική μιας κυβέρνησης υπό την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αποτύχει επειδή έδωσε υποσχέσεις ασυμβίβαστες με την πραγματικότητα, η οποιαδήποτε προοπτική της δημοκρατικής Αριστεράς στην Ελλάδα θα καταστραφεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. 

O A. Τσίπρας και οι B. Riexinger, G. Gysi, O. Lafontaine, S. Wagenknecht 

του κόμματος Die Linke στο Μνημείο των Σοσιαλιστών (Βερολίνο)

Πωλ Κρούγκμαν: Γιατί δεν χτύπησε ο συναγερμός πριν την κρίση; Η «στιγμή Μίνσκυ»

δημοσιεύτηκε στο περιοδικό © The New York Review of Books - τεύχος 23ης Οκτωβρίου 2014:

Paul Krugman  - Why Weren’t Alarm Bells Ringing?

  

Σύμφωνα με τον μάλλον αγνοημένο εν ζωή αλλά προφητικό Αμερικανό οικονομολόγο Hyman Minsky, οι οικονομικές κρίσεις γεννιούνται μέσα στις προηγούμενες περιόδους «κανονικής» σταθερής ανόδου του ΑΕΠ και στις συνακόλουθες φούσκες περιουσιακών στοιχείων. Και τα δύο είναι φαινόμενα αναπότρεπτα στο υπάρχον σύστημα παραγωγής. Ο Martin Wolf, γνωστός οικονομικός συντάκτης των Financial Times, συμφωνεί. Ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman έχει κάπως διαφορετική άποψη: Κατά τη γνώμη του, άν είναι αλήθεια ότι ο Δυτικός κόσμος έχει εισέλθει σε μια φάση μακροχρόνιας διαρθρωτικής οικονομικής στασιμότητας (“secular stagnation”), τότε η ύφεση και η κρίση είναι μια «κανονική» και μάλλον μόνιμη κατάσταση, οι φούσκες είναι βραχείες περίοδοι «ευχάριστων» διαλειμμάτων και ο μόνος τρόπος για να συντηρείται η οικονομική άνοδος είναι «οι οικονομικές πολιτικές του κράτους για τη στήριξη της ζήτησης σε συνεχή βάση».

   

Σχεδόν κανείς δεν προέβλεψε την μεγάλη οικονομική κρίση που επικρατεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη μετά το 2008. Αν κάποιος ισχυρίζεται ότι το έκανε, ρωτήστε τον πόσες άλλες κρίσεις είχε προβλέψει, όμως αυτές δεν έγιναν πραγματικότητα. Τα σταματημένα ρολόγια δείχνουν τη σωστή ώρα δύο φορές την ημέρα και οι μόνιμοι προφήτες καταστροφών έχουν την ευκαιρία να βιώσουν μερικές φορές και οι ίδιοι μια καταστροφή.

Άν και η πρόβλεψη του μέλλοντος είναι δύσκολη, αυτό δεν απαλλάσσει από την ευθύνη την ελίτ μας την αρμόδια για τη οικονομική πολιτική. Το 2007, στις παραμονές της κρίσης, οι αξιωματούχοι, οι αναλυτές και οι ειδήμονες που διαμορφώνουν την οικονομική πολιτική βρισκόταν σε βαθιά κατάσταση πολύ άσχημου εφησυχασμού. Δεν έβλεπαν το 2008 που ερχόταν, αλλά αυτό που είναι το πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι ούτε καν πίστευαν πως μπορούσε να συμβεί μια τέτοια καταστροφή. Όπως λέει ο Martin Wolf στο βιβλίο The Shifts and the Shocks, οι πανεπιστημιακοί οικονομολόγοι και οι σχεδιαστές της πολιτικής στην περίοδο που προπαρασκευαζόταν η κρίση επέδειξαν «άγνοια και αλαζονεία» και «η κρίση έλαβε τόσο σοβαρές διαστάσεις, σε μεγάλο βαθμό επειδή τόσοι πολλοί άνθρωποι θεωρούσαν ότι είναι αδύνατο να ξεσπάσει».

Χάμπερμας: Η σημερινή Ευρώπη μεταξύ παράλυσης και σύγχυσης

«Η παράλυση μπορεί να ξεπεραστεί μόνον αν τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα συνεργαστούν, παραμερίζοντας τα σύνορα των χωρών τους, με καμπάνιες εναντίον της παραποίησης που μετατρέπει τα κοινωνικά ζητήματα σε εθνικά. Το γεγονός ότι δεν γίνεται αντιπαράθεση απόψεων σχετικά με πολιτικές εναλλακτικές λύσεις, ώστε να διαμορφωθεί η κοινή γνώμη μέσα στα εθνικά κράτη, μπορώ να το εξηγήσω μόνον με το φόβο των δημοκρατικών κομμάτων μπροστά στη δύναμη της δεξιάς. Οι συζητήσεις με αντιπαράθεση για την πορεία της Ευρώπης ξεκαθαρίζουν τα πράγματα και δεν υποδαυλίζουν απλά τις αντιπαλότητες, μόνον αν όλες οι πλευρές παραδεχτούν ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις χωρίς ρίσκο, ούτε δωρεάν. Αντί να στήνουν λάθος μέτωπα κατά μήκος των εθνικών συνόρων, καθήκον των κομμάτων είναι να διακρίνουν τις κοινωνικές ομάδες που βγήκαν χαμένες ή κερδισμένες, άλλες λίγο, άλλες πολύ περισσότερο, από τη διαχείριση της κρίσης, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους.
Τα ευρωπαϊκά κόμματα της αριστεράς είναι έτοιμα να επαναλάβουν το ιστορικό τους λάθος του 1914. Διστάζουν, φοβούμενα τη μεσαία τάξη που είναι επιρρεπής στο λαϊκισμό της δεξιάς».

   

(από το άρθρο του Χάμπερμας «Δημοκρατία ή καπιταλισμός; Από την δυστυχία του κατακερματισμού σε εθνικά κράτη σε μια καπιταλιστική ενοποιημένη παγκόσμια κοινωνία» (Μάϊος 2013). Περιέχεται στη συλλογική έκδοση «Η Ευρώπη σε κρίση - Δημοκρατία ή καπιταλισμός;» - μια συνεργασία των εκδόσεων «Blätter für deutsche und internationale Politik» και «Επίκεντρο».

Ως κόμματα της αριστεράς o Χάμπερμας εννοεί εδώ κυρίως τα σημερινά κόμματα της Σοσιαλδημοκρατίας. Το 1914, πολλά σοσιαλιστικά κόμματα στις ευρωπαϊκές χώρες υποστήριξαν τη συμμετοχή στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, φοβούμενα μην απομονωθούν από τα λεγόμενα μεσαία στρώματα, μεγάλο μέρος των οποίων υποστήριζε ένθερμα την είσοδο της χώρας τους στον πόλεμο, παρασυρμένο από ψευδο-πατριωτικές πολιτικές.
 

Μεταξύ παράλυσης και σύγχυσης

 
συνέντευξη στον Nicolas Weill εφημερίδα © Le Monde

Habermas : « L’Europe actuelle, entre la paralysie et la distraction», 7.11. 2014

αναδημοσίευση: Noticias Universitarias 
μέρος της συνέντευξης μεταφράστηκε στα Ελληνικά και στο «Βήμα», 12.11.2014
 

Ο Γερμανός φιλόσοφος Έντμουντ Χούσερλ (1859-1938) είχε πει ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που απειλεί την Ευρώπη ήταν η κόπωση. Είναι αυτό που συμβαίνει τώρα;

Δεν θέλω να κάνω καμμιά σύγκριση μεταξύ των σημερινών πολιτικών γεγονότων στην Ευρώπη και όσων συνέβαιναν στη διάρκεια της ναζιστικής εποχής. Όμως πράγματι, η λέξη «κόπωση» φαίνεται κατάλληλη: τόσο από πολιτική όσο και από οικονομική άποψη, η Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως η Ευρωζώνη βυθίζεται σε ένα φαύλο κύκλο προβλημάτων για τα οποία είναι η ίδια υπεύθυνη - και από τις κυβερνήσεις μας λείπει το θάρρος και η φαντασία που οι ίδιες θα ήθελαν να έχουν οι άλλοι. Την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της «κόπωσης» που, εδώ και χρόνια μειώνει τον ενθουσιασμό, εγώ θα την χαρακτήριζα ως ένα θανατηφόρο μίγμα παράλυσης και σύγχυσης.

Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, τώρα τί; Αντί για χώρες-τράπεζες «Καραϊβικής» στην Ευρώπη, ώρα για καθαρό ευρωπαϊκό τραπέζι

Ο πόλεμος του Ντέϊβιντ Κάμερον και των ομοϊδεατών του εναντίον του Γιούνκερ, των «νησιωτών» εναντίον των «ηπειρωτικών», δηλαδή των απανταχού ευρωσκεπτικιστών εναντίον των οπαδών της ευρωπαϊκής ενοποίησης, είναι πασίγνωστος. Αυτοί που εκπροσωπούνται μέσω του Bloomberg, ως γνωστόν είναι με την πλευρά Κάμερον. Αλλά στην προκειμένη περίπτωση, το τι θέλουν οι αντιευρωπαϊστές είναι το δευτερεύον. Το πρωτεύον είναι η απώλεια της ηθικο-πολιτικής νομιμοποίησης της προεδρίας Γιούνκερ.

Ηλίας Μακρής, 11.11.2014, "Καθημερινή"

Καταστροφική συναίνεση και αγώνας για την εξουσία

Η κατάληξη του άρθρου του Τάσου Γιαννίτση

«Το μισό που δεν λέγεται» - © Το Βήμα, 09/11/2014
αναδημοσίευση: "Πολιτική Επιθεώρηση", "Μεταρρύθμιση"

   

Ως εθνική συλλογικότητα αντιμετωπίζουμε:

• το τεράστιο πρόβλημα της ανεργίας, της γήρανσης,
• μια θεαματική συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης, 
• μια επικίνδυνη καταστροφή του «ανθρώπινου και του φυσικού κεφαλαίου», 
• μια αλματώδη ανάδειξη νέων επικίνδυνων ανταγωνιστών μας στην παγκόσμια οικονομία, 
• πρωτόγνωρες ανακατατάξεις στον άμεσο γεωπολιτικό μας περίγυρο, και, 
• μια από τις πιο έντονες φασιστοποιήσεις σε ευρωπαϊκή χώρα με πολλαπλές πατέντες, 

Η άνοδος των εθνικιστών της Ευρώπης και το «γερμανικό πρόβλημα»

του Γιόσκα Φίσερ
   

© Project Syndicate, Joschka Fischer: Europe’s Nationalists on the March, 31 Μαΐου 2014 

 

H Γερμανία ενέχεται για την ανέφικτη, ουτοπική εμμονή των ηγετών της για ταυτόχρονη μείωση του δημόσιου χρέους και για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, καθώς και για τις αντιρρήσεις τους στις πολιτικές τις προσανατολισμένες στην ανάπτυξη εντός της ευρωζώνης. Το ερώτημα που καίει τώρα, είναι πόσα θα κάνει η Γερμανία για τη Γαλλία, για να σώσουν μαζί την Ευρώπη.

  

H Ευρώπη απαρτίζεται από έθνη της και έτσι πορεύτηκε επί εκατοντάδες χρόνια. Αυτό το γεγονός κάνει την ενοποίηση της ηπείρου ένα δύσκολο πολιτικό εγχείρημα, ακόμη και σήμερα. Ο εθνικισμός δεν είναι μια αρχή εποικοδομητική για την Ευρώπη. Αντίθετα, ήταν και παραμένει η αρχή για την αποδόμηση της Ευρώπης. Αυτό είναι το κύριο συμπέρασμα που συνάγεται από την δραματική άνοδο των αντι-ευρωπαϊκών λαϊκιστικών κομμάτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις εκλογές του Μαίου 2014.