Μπορυάνα Ρόσσα, Μάτια Μεντένιτσα,
Κλαούντια Τσιομπάνου, Αλιόνα Λάσεβα, Ίλυα Μπουντράιτσκις, Αναστάς Βανγκέλι
Κλαούντια Τσιομπάνου, Αλιόνα Λάσεβα, Ίλυα Μπουντράιτσκις, Αναστάς Βανγκέλι
Από τον ιστότοπο © LeftEast: 16.2.2015
Η Άντελα Γκιόργκιοσκα, μέλος της σύνταξης του LeftEast, απευθύνθηκε σε 9 νέους επιστήμονες που συμμετέχουν σε κοινωνικά κινήματα, με ερωτήματα σχετικά με τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Στη συνέχεια οι απαντήσεις των επιστημόνων από τη Βουλγαρία και τη Σερβία.
Οι απαντήσεις τριών άλλων (από τη Ρουμανία, την Ουκρανία, τη Ρωσία και την πΓΔΜ) δημοσιεύτηκαν ήδη στην εφημερίδα «Αυγή» και ακολουθούν ως αναδημοσίευση παρακάτω.
Οι ερωτήσεις ήταν οι εξής:
1. Τι θα θεωρούσατε ως επιτυχία για τον ΣΥΡΙΖΑ;
2. Και τι θα θεωρούσατε αποτυχία;
3. Τι νομίζετε ότι πρόκειται να συμβεί;
4. Τι σημαίνει η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ για την Αριστερά στη χώρα σας;
Γνώμες από τη Βουλγαρία και τη Σερβία
Μπορυάνα Ρόσσα (Βουλγαρία - ΗΠΑ): «Άν ο ΣΥΡΙΖΑ υλοποιήσει το πρόγραμμά του σε κάποιον βαθμό, θα υπάρξει έναν νέο ζωντανό μοντέλο αριστερής πολιτικής, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντίπαλο σ' αυτό τον παράδοξο, εξ ορισμού συσχετισμό της Ρωσίας με την “Αριστερά” ή με “τον κομμουνισμό”. Αυτό είναι πραγματικά σημαντικό, και όχι μόνον για την Βουλγαρία»
1. Ήδη το
γεγονός ότι κέρδισε τις εκλογές, είναι κατά τη γνώμη μου επιτυχία για
τις αριστερές ιδέες και ελπίδα για εναλλακτικές πολιτικές και
οικονομικές λύσεις στην ΕΕ, που θα αντικαταστήσουν το νεοφιλελευθερισμό.
Αν καταφέρουν να εφαρμόσουν μέρος έστω του προγράμματός τους και η
Ελλάδα αρχίσει να κινείται προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας με δικές
της δυνάμεις και με λιγότερες ανάγκες δανεικής ή εισαγόμενης
ρευστότητας, αυτό θα είναι όντως επιτυχία.
Ο Τσίπρας στην Καισαριανή (από την Openleft.ru) |
2. Άν η κυβέρνηση στραφεί
προς τις πολιτικές των προηγούμενων κυβερνώντων, οι οποίες υπηρετούσαν
τον ευρω-συγκεντρωτισμό, φυσικά θα είναι λάθος. Άν η Ελλάδα, σε
περίπτωση που αποτύχει η διαπραγμάτευσή της με την ΕΕ και προκειμένου
κάπως να τα βγάλει πέρα με τα οικονομικά της, αποδεχτεί να στηριχτεί σε άλλες χώρες,
όπως η Ρωσία, θα είναι επίσης σφάλμα. Η Ρωσία αυτή τη στιγμή είναι η
χειρότερη απάντηση στο ζήτημα: μια συμφωνία μαζί της θα είναι χειρότερη
απο τη συμφωνία με την ΕΕ, διότι η Ρωσία είναι σήμερα χώρα ολοκληρωτική,
ιμπεριαλιστική και διαπλεκόμενη με την εκκλησία. Η “συμμαχία” μεταξύ
Ορθόδοξων Χριστιανικών χωρών, που είναι μιά απο τις γεωπολιτικές ιδέες
που κυκλοφορούν σήμερα στη Ρωσία, είναι πραγματικά κακή ιδέα και φέρνει
μαζί της καπιταλιστική εξάρτηση, θρησκευτική διαφθορά και πλύση
εγκεφάλου.
3. Υποθέτω ότι θα γίνουν διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και θα φθάσουν σε έναν συμβιβασμό.
Με δεδομένη την ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού και γενικά της
δημοκρατίας, η Ελλάδα είναι σημαντικό μέλος της ΕΕ για ό,τι αφορά την
σύλληψη και το σχέδιο της Ένωσης. Μου φαίνεται ότι ακόμη και στην
περίπτωση που είναι εφικτό να “θυσιαστεί” η Ελλάδα (για χάρη της “υγείας”
του νομισματικού συστήματος και των τραπεζών) και να απομακρυνθεί από
την ΕΕ για λόγους οικονομικούς, η εκδίωξή της θα έβαζε τέλος στην ιδέα
της ενωμένης Ευρώπης τη συναρτημένη με τη δημοκρατία. Και νομίζω ότι
αυτή η πλευρά του ελληνικού προβλήματος που σχετίζεται με την γενική
ιδέα και το σχέδιο της Ευρώπης, θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στις
διαπραγματεύσεις και στη βούληση των “δανειστών” να προχωρήσουν σ' έναν
συμβιβασμό.
4. Παρατηρούμε με ελπίδα, αλλά και με κάποια αγωνία και με αβεβαιότητα άν θα αλλάξει κάτι πραγματικά. Άν αλλάξει κάτι στην Ελλάδα, θα συμβούν αλλαγές και σε άλλες χώρες. Ο κόσμος
στη Βουλγαρία βλέπει ακόμη με πολύ σκεπτικισμό τις αριστερές ιδέες και
διατηρεί τα αντικομμουνιστικά στερεότυπα των αρχών της δεκαετίας του
1990. Υπάρχει μια συμπάθεια προς τη Ρωσία, που σε πολλές περιπτώσεις
σχετίζεται με την παλιά Αριστερά της χώρας. Για κάποιους λόγους, μερικοί
άνθρωποι πιστεύουν ακόμη ότι οι επεκτατικές τάσεις του Πούτιν και η
προσάρτηση της Κριμαίας είναι κάτι σαν επιστροφή στην ΕΣΣΔ, πράγμα πολύ
παράδοξο, αφού η Ρωσία δεν είναι πια σοσιαλιστικό κράτος. Άν ο ΣΥΡΙΖΑ
υλοποιήσει το πρόγραμμά του σε κάποιο βαθμό, θα υπάρξει έναν νέο ζωντανό
μοντέλο αριστερής πολιτικής, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως
αντίπαλο σ' αυτό τον παράδοξο, εξ ορισμού συσχετισμό της Ρωσίας με “την Αριστερά” ή με “τον κομμουνισμό”.
Αυτό είναι πραγματικά σημαντικό, και όχι μόνον για την Βουλγαρία - όπου
συχνά η κοινή γνώμη διχάζεται ανάμεσα στην ΕΕ και στη Ρωσία - αλλά και
για το πως γίνεται κατανοητή διεθνώς η Αριστερά.
Η Μπορυάνα Ρόσσα είναι εικαστικός και επιμελήτρια έργων τέχνης από τη Βουλγαρία, μέλος των New Left Perspectives και της ομάδας Haspel στη Βουλγαρία.
Boryana Rossa - Ο προσωπικός της ιστότοπος
Boryana Rossa - Ο προσωπικός της ιστότοπος
Μάτια Μεντένιτσα (Σερβία): «Ακόμη και ο πρωθυπουργός μας Βούτσιτς παραδέχτηκε ότι ο Τσίπρας είναι στη Σερβία πιο δημοφιλής απο τον ίδιο. Το πολιτικό κλίμα αλλάζει ραγδαία»
1. Η τωρινή κατάσταση, με τον ΣΥΡΙΖΑ να εμπνέει εκατομμύρια ανθρώπων εναντίον της λιτότητας σε όλη την Ευρώπη (μάλιστα σε μερικές χώρες, από την Ισπανία ως την Κροατία, αρχίζουν να συγκροτούνται παρόμοια πολιτικά σχήματα), είναι ήδη ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός αλλά και απο μόνη της μια επιτυχία. Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζει
την αντίδραση μερικών από τα πιο ισχυρά διεθνή θεσμικά όργανα και
ηγέτες του κόσμου. Θα χρειαστεί λοιπόν συνεργάτες και κινητοποίηση των
πολιτών για να επιτύχει τους στόχους του, ώστε να έχει και “τυπική” επιτυχία. Άν καταφέρουν να συνδυάσουν δημιουργικά τη λαϊκή
κινητοποίηση με σταθερή στάση στις διαπραγματεύσεις, θα βοηθήσουν να
αλλάξει ο συσχετισμός των δυνάμεων όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά ακόμη και
πέρα απο την Ευρώπη. Αυτές τις πρώτες εβδομάδες, η νίκη και η
σταθερότητά τους εμπνέει.
2. Άν
προσπαθήσουν να ελέγξουν τα κινήματα εκ των κάτω, αυτό θα είναι κατά τη
γνώμη μου αποτυχία - αλλά του ΣΥΡΙΖΑ, όχι αναγκαστικά των κινημάτων. Προφανώς, άν αποδεχτούν έναν συμβιβασμό με την τρόικα και επιβληθεί μια πιο ήπια λιτότητα, θα είναι και αυτό αποτυχία. Γι' αυτό το λόγο, η κινητοποίηση των πολιτών στην Ελλάδα και διεθνώς είναι κρίσιμη.
3. Πιστεύω
ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν θα υποχωρήσει. Τα κινήματα μέσα και
έξω από την Ελλάδα θα δυναμώσουν και αυτό θα είναι μια ιστορική ευκαιρία
για να ανασχηματιστεί η αντικαπιταλιστική Αριστερά και να αναπτύξει
στρατηγικές που βασίζονται στις ανάγκες των ανθρωπων και όχι του
κεφαλαίου. Αυτό θα ανοίξει νέα πεδία αγώνων, όχι για την επισκευή του
καπιταλισμού αλλά για την απομάκρυνσή του. Μετά από δεκαετίες ήττας
υπάρχει δυνατότητα ανάκαμψης. Όμως αυτό δεν εξαρτάται μόνον, ούτε
κυρίως, από τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ τους μήνες που έρχονται.
4. Η
ανάπτυξη νέων πολιτικών κινημάτων στην Ευρώπη σε συνδυασμό με τη νίκη
του ΣΥΡΙΖΑ σημαίνει ότι υπάρχουν πολύ καλύτερες συνθήκες για να
οργανωθεί η Αριστερά σε σχέση με προηγούμενα χρόνια - ιδιαίτερα στις
χρεωμένες και στις πρώην “σοσιαλιστικές” χώρες, όπως στη Σερβία, όπου
παραδοσιακά ήταν αδύναμη η Αριστερά και τα κινήματα, εργατικά ή
προοδευτικά. Η ιδεολογία της νεοφιλελεύθερης λιτότητας αντιμετωπίζει
επιτέλους μιαν εναλλακτική πρόταση που γίνεται αποδεκτή απο τους
πολίτες. Ακόμη και ο πρωθυπουργός μας Βούτσιτς παραδέχτηκε ότι ο Τσίπρας
είναι στη Σερβία πιο δημοφιλής απο τον ίδιο. Το πολιτικό κλίμα αλλάζει
ραγδαία. Δεν πρέπει να χαθεί η ευκαιρία αυτή.
Ο Μάτια Μεντένιτσα είναι κοινωνιολόγος από το Βελιγράδι, μέλος του Marks21 και του Left Summit (Σερβία).
Άλλες απαντήσεις (Ρουμανία, Ουκρανία, Ρωσία, πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας)
Ελληνικά δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα © «Αυγή»: «Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τροφοδοτεί την πολιτική φαντασία της Αριστεράς στην Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη»,
μετάφραση: Γιάννης Χατζηδημητράκης, 22.02.2015
Claudia Ciobanu (Ρουμανία-Πολωνία): «Μια κυβέρνηση που την εμπιστεύονται οι πολίτες είναι κάτι επαναστατικό»
1. Όλοι οι φίλοι μου από την Ελλάδα μου είπαν ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ έχει ξαναφέρει την ελπίδα και την αίσθηση της αξιοπρέπειας, έπειτα από πολλά χρόνια απόγνωσης. Αυτή είναι μια πρώτη επιτυχία για τον ΣΥΡΙΖΑ. Και υπάρχουν άλλες δύο τουλάχιστον επιτυχίες. Πρώτον, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την Αριστερά σε πολλά μέρη του κόσμου. Δεύτερον, υπάρχει πλέον μια ευρωπαϊκή κυβέρνηση η οποία απορρίπτει τη λιτότητα, με βάση ένα καλά μελετημένο πολιτικό πρόγραμμα. Πιο μακροπρόθεσμα, βέβαια, το δύσκολο έργο που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ μπροστά του είναι να καταφέρει να υλοποιήσει το πρόγραμμα του. Πρώτα απ' όλα, προς όφελος των Ελλήνων οι οποίοι έχουν υποφέρει αρκετά. Και έπειτα, για το ξαναζωντάνεμα της ελπίδας στην Ευρώπη· της ελπίδας ότι αριστερές κυβερνήσεις μπορούν να εφαρμόσουν υλοποιήσιμες αριστερές πολιτικές. Θα πρέπει επίσης να συνεχίσει να βρίσκεται κοντά στους πολίτες και τώρα που βρίσκεται στην κυβέρνηση (όπως έδειξε και η συμβολική κίνηση να απομακρυνθούν τα κάγκελα έξω από το Κοινοβούλιο). Αυτή την εποχή, που οι πολίτες παντού απορρίπτουν εξ ολοκλήρου το πολιτικό κατεστημένο, το να υπάρχει μια κυβέρνηση την οποία οι πολίτες να αισθάνονται ότι μπορούν σε μεγάλο βαθμό να εμπιστεύονται, μοιάζει επαναστατικό.
1. Όλοι οι φίλοι μου από την Ελλάδα μου είπαν ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ έχει ξαναφέρει την ελπίδα και την αίσθηση της αξιοπρέπειας, έπειτα από πολλά χρόνια απόγνωσης. Αυτή είναι μια πρώτη επιτυχία για τον ΣΥΡΙΖΑ. Και υπάρχουν άλλες δύο τουλάχιστον επιτυχίες. Πρώτον, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την Αριστερά σε πολλά μέρη του κόσμου. Δεύτερον, υπάρχει πλέον μια ευρωπαϊκή κυβέρνηση η οποία απορρίπτει τη λιτότητα, με βάση ένα καλά μελετημένο πολιτικό πρόγραμμα. Πιο μακροπρόθεσμα, βέβαια, το δύσκολο έργο που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ μπροστά του είναι να καταφέρει να υλοποιήσει το πρόγραμμα του. Πρώτα απ' όλα, προς όφελος των Ελλήνων οι οποίοι έχουν υποφέρει αρκετά. Και έπειτα, για το ξαναζωντάνεμα της ελπίδας στην Ευρώπη· της ελπίδας ότι αριστερές κυβερνήσεις μπορούν να εφαρμόσουν υλοποιήσιμες αριστερές πολιτικές. Θα πρέπει επίσης να συνεχίσει να βρίσκεται κοντά στους πολίτες και τώρα που βρίσκεται στην κυβέρνηση (όπως έδειξε και η συμβολική κίνηση να απομακρυνθούν τα κάγκελα έξω από το Κοινοβούλιο). Αυτή την εποχή, που οι πολίτες παντού απορρίπτουν εξ ολοκλήρου το πολιτικό κατεστημένο, το να υπάρχει μια κυβέρνηση την οποία οι πολίτες να αισθάνονται ότι μπορούν σε μεγάλο βαθμό να εμπιστεύονται, μοιάζει επαναστατικό.
2. Δεν μπορώ να σκεφτώ αυτή τη στιγμή. Οι προσδοκίες
που έχουν γεννηθεί είναι τεράστιες, αλλά και οι δυσκολίες μεγάλες. Δεν
θα το θεωρούσα αποτυχία το να μην εκπληρωθούν όλα τα όνειρα των
αριστερών ανά τον κόσμο. Σίγουρα θα παρακολουθώ στενά τα περαιτέρω
βήματα και τις πολιτικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ,και θα αναλύω λεπτομερώς
τις επιπτώσεις που θα έχουν στην ελληνική κοινωνία, αλλά δεν μπορώ να
ορίσω από τώρα τις παραμέτρους αποτυχίας.
3. Πιστεύω ότι, αυτή τη στιγμή, το παιχνίδι βρίσκεται
σε εξέλιξη και είναι στο χέρι μας, στην Ελλάδα και αλλού, να το
κερδίσουμε. Είτε πρόκειται για το μέλλον των οικονομιών μας, είτε των
πολιτικών μας συστημάτων είτε του περιβάλλοντος. Δεν ξέρω τι θα συμβεί
στην πραγματικότητα, αλλά δεν έχω άλλη επιλογή παρά να ελπίζω ότι
είμαστε σε θέση να αλλάξουμε τις κοινωνίες μας και να τις κάνουμε πιο
συνεργατικές και δημοκρατικές, πιο στέρεες και βιώσιμές. Οι εναλλακτικές
επιλογές είναι τρομακτικές.
4. Όπως και στις περισσότερες χώρες της Κεντρικής και
Ανατολικής Ευρώπης, ο αριστερός ακτιβισμός στην Πολωνία είναι αρκετά
περιθωριακός, αν και αυξάνεται σταθερά. Αλλά τα τελευταία χρόνια, και
όχι μόνο εξαιτίας της επίδρασης των παγκόσμιων κινημάτων όπως του Occupy
και των Αγανακτισμένων, οι Πολωνοί ακτιβιστές έχουν στο μυαλό τους ένα
μοντέλο κοινωνικής αλλαγής, που θα περιλαμβάνει καταρχάς την οικοδόμηση
ενός ευρύτερου κοινωνικού κινήματος που θα αγωνίζεται για τη συμμετοχική
δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη, και στη συνέχεια τη δημιουργία
ενός πολιτικού κόμματος που θα δώσει την εκλογική έκφραση σε μια τέτοια
κίνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos έχουν σίγουρα τροφοδοτήσει αυτά τα
σενάρια, και η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές έχει δημιουργήσει πολλές
ελπίδες.
Η Claudia Ciobanu είναι δημοσιογράφος από τη Ρουμανία, πτυχία Πολιτικής Επιστήμης και Ευρωπαϊκών Σπουδών, συνεργάτιδα του διεθνούς πρακτορείου ειδήσεων Inter Press Service. Ζει στην Πολωνία, δραστηριοποιείται στην περιβαλλοντική ΜΚΟ Bankwatch. Βιογραφικό.
Στον ιστότοπο Μετά την Κρίση, Claudia Ciobanu - Ορυχεία χρυσού στη Ρουμανία: «Η επανάσταση αρχίζει με τη Ρόσια Μοντάνα»
Αρθρογραφία της στο Eurozine Αρθρογραφία της στο OpenDemocracy
Αλιόνα Λιάσεβα (Ουκρανία, Ισπανία): «Να μην ακολουθήσει τον «σκανδιναβικό δρόμο» της ανάπτυξης (σοσιαλδημοκρατική μεν εσωτερική πολιτική, απομονωτική στις διεθνείς σχέσεις)»
Αρθρογραφία της στο Eurozine Αρθρογραφία της στο OpenDemocracy
Αλιόνα Λιάσεβα (Ουκρανία, Ισπανία): «Να μην ακολουθήσει τον «σκανδιναβικό δρόμο» της ανάπτυξης (σοσιαλδημοκρατική μεν εσωτερική πολιτική, απομονωτική στις διεθνείς σχέσεις)»
1. Αν κατορθώσει να προκαλέσει την δημιουργία ενός ισχυρού διεθνούς
αριστερού κινήματος στην Ευρώπη, ενώνοντας όλες τις αριστερές δυνάμεις,
θα ήταν μια πραγματική επιτυχία. Αλλά σε κάθε περίπτωση δεν θα πρέπει να
είναι μια κίνηση του «Νότου» κατά της «Δύσης». Αυτή η ρητορική είναι
αρκετά δημοφιλής, αλλά ελπίζω ότι δεν θα επικρατήσει.
2. Αποτυχία θα είναι στροφή προς τα δεξιά και τον απομονωτισμό. Και δεν εννοώ ότι αύριο ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να υιοθετήσει μια δεξιά ρητορική περί καταπολέμησης της μετανάστευσης, αλλά υπάρχει μια πιθανότητα η νέα ελληνική κυβέρνηση να ακολουθήσει το σκανδιναβικό δρόμο της ανάπτυξης - να γίνει σοσιαλδημοκρατική στην εσωτερική πολιτική και απομονωτική στις διεθνείς σχέσεις. Φυσικά, με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να βρει ισχυρή εκλογική στήριξη, αλλά αυτό δεν θα βοηθούσε το διεθνές αριστερό κίνημα.
3. Ίσως επειδή είμαι από την Ουκρανία και είδα πώς άλλαξε μέσα σε ένα χρόνο η πολιτική κατάσταση στη χώρα μου, πιστεύω ότι είναι καλύτερα να μην κάνω καμία πρόγνωση, διότι τα πράγματα σίγουρα θα εξελιχθούν διαφορετικά. Εκτός από το θετικό και αρνητικό σενάριο που ανέπτυξα παραπάνω, υπάρχουν χιλιάδες άλλα, που είναι εξίσου πιθανά. Και, δυστυχώς, η εξέλιξη της Ιστορίας δεν εξαρτάται μόνο από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά από έναν μεγάλο αριθμό άλλων παραγόντων. Παρόλο που έχω εμπιστοσύνη στον ΣΥΡΙΖΑ και την ηγεσία του, καθώς και στα κοινωνικά κινήματα σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο, εξακολουθώ να είμαι αρκετά απαισιόδοξη, διότι δεν είναι οι μόνοι παίκτες στο παιχνίδι. Μερικές φορές συζητώ με τους συντρόφους την ιστορία του Αλιέντε σε σχέση με την Ελλάδα. Είναι λυπηρό, αλλά δείχνει πόσο ισχυρή είναι η καπιταλιστική τάξη.
4. Για την Ουκρανία, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, στις μέρες μας δεν σημαίνει πολλά, σχεδόν τίποτα. Στην ουκρανική κοινή γνώμη, όπως παρουσιάζεται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, για παράδειγμα, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα φιλορωσικό κόμμα, επειδή δεν υποστήριξε τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ο μέσος Ουκρανός είτε δεν γνωρίζει τίποτα για τον ΣΥΡΙΖΑ, διότι όλη η προσοχή του είναι στον πόλεμο, είτε τον μισεί, επειδή με κάποιο τρόπο τον συνδέει με τη Ρωσία και τον κομμουνισμό.
2. Αποτυχία θα είναι στροφή προς τα δεξιά και τον απομονωτισμό. Και δεν εννοώ ότι αύριο ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να υιοθετήσει μια δεξιά ρητορική περί καταπολέμησης της μετανάστευσης, αλλά υπάρχει μια πιθανότητα η νέα ελληνική κυβέρνηση να ακολουθήσει το σκανδιναβικό δρόμο της ανάπτυξης - να γίνει σοσιαλδημοκρατική στην εσωτερική πολιτική και απομονωτική στις διεθνείς σχέσεις. Φυσικά, με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να βρει ισχυρή εκλογική στήριξη, αλλά αυτό δεν θα βοηθούσε το διεθνές αριστερό κίνημα.
3. Ίσως επειδή είμαι από την Ουκρανία και είδα πώς άλλαξε μέσα σε ένα χρόνο η πολιτική κατάσταση στη χώρα μου, πιστεύω ότι είναι καλύτερα να μην κάνω καμία πρόγνωση, διότι τα πράγματα σίγουρα θα εξελιχθούν διαφορετικά. Εκτός από το θετικό και αρνητικό σενάριο που ανέπτυξα παραπάνω, υπάρχουν χιλιάδες άλλα, που είναι εξίσου πιθανά. Και, δυστυχώς, η εξέλιξη της Ιστορίας δεν εξαρτάται μόνο από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά από έναν μεγάλο αριθμό άλλων παραγόντων. Παρόλο που έχω εμπιστοσύνη στον ΣΥΡΙΖΑ και την ηγεσία του, καθώς και στα κοινωνικά κινήματα σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο, εξακολουθώ να είμαι αρκετά απαισιόδοξη, διότι δεν είναι οι μόνοι παίκτες στο παιχνίδι. Μερικές φορές συζητώ με τους συντρόφους την ιστορία του Αλιέντε σε σχέση με την Ελλάδα. Είναι λυπηρό, αλλά δείχνει πόσο ισχυρή είναι η καπιταλιστική τάξη.
4. Για την Ουκρανία, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, στις μέρες μας δεν σημαίνει πολλά, σχεδόν τίποτα. Στην ουκρανική κοινή γνώμη, όπως παρουσιάζεται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, για παράδειγμα, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα φιλορωσικό κόμμα, επειδή δεν υποστήριξε τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ο μέσος Ουκρανός είτε δεν γνωρίζει τίποτα για τον ΣΥΡΙΖΑ, διότι όλη η προσοχή του είναι στον πόλεμο, είτε τον μισεί, επειδή με κάποιο τρόπο τον συνδέει με τη Ρωσία και τον κομμουνισμό.
Η Αλιόνα Λιάσεβα (Альона Ляшева) είναι Ουκρανή μεταπτυχιακή φοιτήτρια σε θέματα μετανάστευσης, συνεκδότρια του ουκρανικού «Commons: Journal for Social Criticism», ζει στην Ισπανία.
Αρθρογραφία της Альона Ляшева στο Commons (Cпільне)
Αρθρογραφία της Альона Ляшева στο Commons (Cпільне)
Альона Ляшева, συνέντευξη του Θεόδωρου Παπαδόπουλου: «Ουκρανοί, κρατείστε την ελπίδα σας να βρεθείτε στην Ευρώπη, που της λείπει η ελπίδα» (ουκρανικά)
Ίλια Μπουντράιτσκις (Ρωσία): «Ένα εντυπωσιακό παράδειγμα λαϊκής κινητοποίησης»
Το «φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ» δεν είναι θέμα μόνο της ελληνικής πολιτικής
σκηνής. Είναι ζωτικής σημασίας για όλη την ευρωπαϊκή Αριστερά, και
αποτελεί μια πρόκληση γενικά για τις ιδέες των αριστερών κομμάτων σε
διεθνές επίπεδο. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ υπαναχωρήσει από το πρόγραμμά του και, ως
εκ τούτου, χάσει την τεράστια επιρροή του (κατά πάσα πιθανότητα, προς
όφελος της Άκρα Δεξιάς), αυτό θα αποτελέσει μια μεγάλη ήττα για την
Αριστερά διεθνώς.
Προς το παρόν, βλέπουμε ότι ο πιο σημαντικός
παράγοντας ο οποίος έχει επηρεάσει την πολιτική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ,
είναι οι προσδοκίες και οι ελπίδες των από τα κάτω υποστηρικτών του.
Αυτό σημαίνει ότι βραχυπρόθεσμα ο ΣΥΡΙΖΑ θα πάρει ριζοσπαστικές θέσεις
στις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. και τη Γερμανία. Στην περίπτωση που η
κυβέρνηση Τσίπρα φανεί πολύ ασταθής, ο ριζοσπαστισμός αυτός μπορεί
εύκολα να προκαλέσει τερματισμό της συνεργασίας με τους ANEΛ. Αν λάβουμε
υπόψη ότι το ελληνικό ζήτημα μπορεί να επιλυθεί μόνο σε ευρωπαϊκή
κλίμακα, ίσως θα είναι καλύτερη μια πιθανή πτώση της κυβέρνησης εξαιτίας
της σύγκρουσης, παρά η επιβίωση της ως αποτέλεσμα πολιτικής
ενσωμάτωσης.
Τι σημαίνει η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ για την Ρωσία και την Αριστερά; Από τη
οπτική γωνία της Ρωσίας, η κατάσταση με τη νέα ελληνική κυβέρνηση
φαίνεται αρκετά περίπλοκη. Από την αρχή τα φιλικά στο Κρεμλίνο μέσα
ενημέρωσης είδαν τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ως επιτυχία «γεωπολιτικών φίλων» και
τη χρησιμοποίησαν ως προπαγάνδα για να αποδείξουν την κρίση των σχεδίων
της Ε.Ε. Την ίδια στιγμή, η φιλελεύθερη αντιπολίτευση της Ρωσίας
εντάχθηκε αμέσως στη δυτική εκστρατεία δυσφήμισης του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Πουτινικός/αντι-Πουτινικός άξονας της δημόσιας αντιπαράθεσης κυριάρχησε
πλήρως στην προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ. Με αυτή την εντελώς κατασκευασμένη
πόλωση, είναι δύσκολο για τη ρωσική ριζοσπαστική Αριστερά να
επιχειρηματολογήσει εναντίον και των δύο θέσεων, καθώς η φωνή της είναι
πολύ αδύνατη.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι το Κρεμλίνο χαιρέτισε τη
νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ακριβώς τη στιγμή που στο εσωτερικό της Ρωσίας εφαρμόζει
την ρωσική εκδοχή της πολιτικής της λιτότητας σε συνθήκες που
επιτείνουν την οικονομική καταστροφή. Εμείς, ως αριστεροί, προσπαθούμε
να παρουσιάσουμε την υποστήριξη προς τον ΣΥΡΙΖΑ ως ένα εντυπωσιακό
παράδειγμα λαϊκής κινητοποίησης εναντίον της αντικοινωνικής λογικής των
ελίτ, η οποία προς το παρόν είναι κοινή και στην Ρωσία και την Ε.Ε.,
παρά τη γεωπολιτική μεταξύ τους σύγκρουση.
Ο Ίλια Μπουντράιτσκις είναι Ρώσος ιστορικός, μέλος της συντακτικής ομάδας του Openleft.ru και του Moscow Art Magazine.
Ίλια Μπουντράιτσκις στο International Viewpoint
Ίλια Μπουντράιτσκις στον ιστότοπο Former West
Αναστάς Βαγγέλι (πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Πολωνία): «Ήττα του ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν ένα πολύ κακό σενάριο».
1. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα αντιμετωπίσει μια τεράστια πρόκληση
τους μήνες που έρχονται. Με δεδομένη τη δυσμενή θέση εκκίνησης και την
πίεση που δέχεται στις διαπραγματεύσεις από τους πιστωτές, θα ήμουν
αχάριστος αν είχα εξαιρετικά υψηλές προσδοκίες ή αν ήμουν υπερβολικά
επικριτικός, ειδικά από μακριά. Τούτου λεχθέντος, στο πλαίσιο της
παγκόσμιας Αριστεράς - συμπεριλαμβανομένης και της αριστεράς στη
«Μακεδονία» - δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς το τι αποτελεί επιτυχία του
ΣΥΡΙΖΑ. Ανάλογα με το ποιον θα ρωτήσεις θα ακούσεις τα πάντα: το Grexit, η αναδιάρθρωση του χρέους, ένα λίφτινγκ του καθεστώτος, θα μπορούσαν να
θεωρηθούν επιτυχίες. Κατά τη γνώμη μου, είναι σημαντικό για τον ΣΥΡΙΖΑ
να ακολουθεί τη βασική γραμμή που ασπάζονται εκατομμύρια των
υποστηρικτών του, και αυτή είναι ο τερματισμός της πολιτικής της
λιτότητας. Πέρα από αυτό, η επιτυχία του εξαρτάται από τη διατήρηση της
ενότητας και της σύσφιξης των σχέσεων του με άλλα αριστερά κινήματα και
κόμματα. Έτσι μπορεί να εξισορροπήσει την επιρροή του δεξιού συνεργάτη
του στον κυβερνητικό συνασπισμό, και να εκπληρώσει την υπόσχεση να
καταπολεμήσει το άδικο οικονομικό σύστημα και τη διαφθορά. Αλλά το πιο
σημαντικό, να κάνει την Ελλάδα ένα πιο ανθρώπινο μέρος για εκείνους που
ζουν εκεί.
2. Και πάλι, υπάρχουν διάφορες απόψεις για το τι μπορεί να θεωρηθεί αποτυχία: πολλοί ακτιβιστές ανησυχούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα παραμείνει πιστός σε ένα συγκεκριμένο σύνολο αρχών και μια συγκεκριμένη ιδεολογία και θα θεωρήσουν οποιονδήποτε συμβιβασμό ως «προδοσία», ως αποτυχία. Ωστόσο δεν λειτουργούν έτσι τα πράγματα στην πολιτική. Για μένα, το χειρότερο σενάριο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να χάσει την εκλογική του στήριξη και χάσει πρόωρα την εξουσία, φέρνοντας την Ελλάδα σε χειρότερη κατάσταση.
3. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα είδος terra incognita, καθώς δεν υπάρχουν ανάλογες περιπτώσεις για σύγκριση σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, έχει επιδείξει ισχυρή θέληση να ακολουθήσει τις αρχές και τις ιδέες του. Αυτό είναι λόγος που πρέπει να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι για το έργο του, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
4. Η νίκη ενός αυθεντικά αριστερού κόμματος σε μια γειτονική χώρα, αποτελεί σίγουρα ενδυνάμωση για την αριστερά στη «Μακεδονία». Με τον ερχομό του στην εξουσία, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ξεπεράσει το στερεότυπο ότι η θέση της Αριστεράς είναι στο περιθώριο. Επιπλέον, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τερμάτισε το εδραιωμένο δικομματικό μοντέλο των ΝΔ/ΠΑΣΟΚ, το οποίο κάνει πολλούς πολίτες της Δημοκρατίας της «Μακεδονίας» - όχι μόνο αριστερούς - να ελπίζουν ότι και το δικό μας δικομματικό μοντέλο, των VMRO-DPMNE/SDSM, μπορεί να πάψει να υφίσταται. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι περιοριστικοί παράγοντες που οριοθετούν τις θετικές επιδράσεις της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτον, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι ειδικοί τείνουν να αναλύουν την ελληνική πολιτική μόνο μέσα από το πρίσμα της διαφωνίας σχετικά με το ζήτημα της ονομασίας μεταξύ πγΔΜ και Ελλάδας, και μέχρι στιγμής φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το θεωρεί ως προτεραιότητα. Επίσης, πολλοί ακτιβιστές ανησυχούν βαθύτατα για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ - μια ενδεχόμενη αποτυχία θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την εμπιστοσύνη στις αριστερές ιδέες, και θα μπορούσε να αντιστρέψει τον ενθουσιασμό που γεννήθηκε από τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ.
2. Και πάλι, υπάρχουν διάφορες απόψεις για το τι μπορεί να θεωρηθεί αποτυχία: πολλοί ακτιβιστές ανησυχούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα παραμείνει πιστός σε ένα συγκεκριμένο σύνολο αρχών και μια συγκεκριμένη ιδεολογία και θα θεωρήσουν οποιονδήποτε συμβιβασμό ως «προδοσία», ως αποτυχία. Ωστόσο δεν λειτουργούν έτσι τα πράγματα στην πολιτική. Για μένα, το χειρότερο σενάριο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να χάσει την εκλογική του στήριξη και χάσει πρόωρα την εξουσία, φέρνοντας την Ελλάδα σε χειρότερη κατάσταση.
3. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα είδος terra incognita, καθώς δεν υπάρχουν ανάλογες περιπτώσεις για σύγκριση σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, έχει επιδείξει ισχυρή θέληση να ακολουθήσει τις αρχές και τις ιδέες του. Αυτό είναι λόγος που πρέπει να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι για το έργο του, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
4. Η νίκη ενός αυθεντικά αριστερού κόμματος σε μια γειτονική χώρα, αποτελεί σίγουρα ενδυνάμωση για την αριστερά στη «Μακεδονία». Με τον ερχομό του στην εξουσία, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ξεπεράσει το στερεότυπο ότι η θέση της Αριστεράς είναι στο περιθώριο. Επιπλέον, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τερμάτισε το εδραιωμένο δικομματικό μοντέλο των ΝΔ/ΠΑΣΟΚ, το οποίο κάνει πολλούς πολίτες της Δημοκρατίας της «Μακεδονίας» - όχι μόνο αριστερούς - να ελπίζουν ότι και το δικό μας δικομματικό μοντέλο, των VMRO-DPMNE/SDSM, μπορεί να πάψει να υφίσταται. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι περιοριστικοί παράγοντες που οριοθετούν τις θετικές επιδράσεις της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτον, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι ειδικοί τείνουν να αναλύουν την ελληνική πολιτική μόνο μέσα από το πρίσμα της διαφωνίας σχετικά με το ζήτημα της ονομασίας μεταξύ πγΔΜ και Ελλάδας, και μέχρι στιγμής φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το θεωρεί ως προτεραιότητα. Επίσης, πολλοί ακτιβιστές ανησυχούν βαθύτατα για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ - μια ενδεχόμενη αποτυχία θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την εμπιστοσύνη στις αριστερές ιδέες, και θα μπορούσε να αντιστρέψει τον ενθουσιασμό που γεννήθηκε από τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Αναστάς
Βαγγέλι, κοινωνιολόγος από την πρ. Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, μεταδιδακτορικός ερευνητής, ζει στην Πολωνία. Academia.edu papers - AnastasVangeli
Η Άντελα Μαρία Γκιόργκιοσκα απο την πΓΔΜ είναι διδακτορική φοιτήτρια (Marie Curie) με έδρα τη Ρώμη, με ερευνητικό αντικείμενο θέματα κοινωνικής αναπαράστασης και επικοινωνίας, κοινωνικής αλλαγής, ανθρώπινων δικαιωμάτων και δικαιοσύνης, σύγχρονης ριζοσπαστικής πολιτικής και διαχείρισης κρίσεων.
Το LeftEast (www.criticatac.ro/lefteast) είναι αγγλόγλωσσος ιστότοπος αριστερής κριτικής και άποψης. Δημιουργήθηκε από νεαρούς κοινωνικούς επιστήμονες χωρών των Βαλκανίων, της Κεντροανατολικής και της Ανατολικής Ευρώπης, μέλη αριστερών κινημάτων ή κομμάτων. Πολυφωνικό, ανοιχτό, αποτελεί σημείο αναφοράς για όποιον θέλει να έρθει σε επαφή με κινήματα στις πρώην «λαϊκές δημοκρατίες». Είναι μέλος του ρουμανικού CriticAtac
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου