Παναγιώτης Κονδύλης: Η σημερινή Ελλάδα αποτελεί περίπτωση φθίνοντος έθνους (και μερικές παρατηρήσεις)

το κείμενο αυτό του Π. Κονδύλη είναι οι «Προϋποθέσεις, παράμετροι και ψευδαισθήσεις της ελληνικής εθνικής πολιτικής» (χωρίς ένα μικρό εισαγωγικό τμήμα), το οποίο αποτελεί το επίμετρο του βιβλίου του “Πλανητική πολιτική μετά τον ψυχρό πόλεμο” (1992)  - αναδημοσιεύθηκε στην Lifo, στον ιστότοπο μη μαδάς τη μαργαρίτα και σε άλλους ιστοτόπους.
→ Ολόκληρο το κείμενο  «Προϋποθέσεις, παράμετροι ...» στον ιστότοπο Π.Κονδυλης (Kondylis)

 

Βενετία Γαζίλα, "Σκιάχτρο" 2003

...Η σημερινή Ελλάδα αποτελεί ακριβώς περίπτωση φθίνοντος έθνους, το οποίο εκλαμβάνει τις έμμονες μυθολογικές του ιδέες για τον εαυτό του ως ρεαλιστική αυτεπίγνωση. Δεν είναι διόλου περίεργο ότι η ψυχολογική αυτή κατάσταση συχνότατα παρουσιάζει συμπτώματα παθολογικού αυτισμού, γιατί το απαραίτητο υπόβαθρο και πλαίσιο της υγιούς αυτεπίγνωσης είναι η γνώση του ευρύτερου περιβάλλοντος κόσμου, μέσα στον οποίο καλείται να δράσει ένα ατομικό ή συλλογικό υποκείμενο, αποτιμώντας κατά το δυνατόν νηφάλια τις δυνατότητες του και υποκαθιστώντας τη νοσηρά εγωκεντρική αρχή της ηδονής με τη φυσιολογικά εγωκεντρική αρχή της πραγματικότητας. Όπως οι κατώτεροι ζωικοί οργανισμοί, έτσι και οι σημερινοί Έλληνες αντιδρούν με έντονες αντανακλαστικές κινήσεις μονάχα σ’ ό,τι τους ερεθίζει άμεσα και ειδικά· οι δηλώσεις κάποιου «φιλέλληνα» στη Χαβάη ή κάποιου «μισέλληνα» στη Γροιλανδία (κι ας μη μιλήσουμε καθόλου για τα όσα παρεμφερή μαθαίνει κανείς από τις Βρυξέλλες ή την Ουάσιγκτον) ευφραίνουν ή εξάπτουν, αναλόγως, τα πνεύματα πολύ περισσότερο απ’ ό,τι τα απασχολούν τα ουσιώδη, αν και συχνά αφανή, μεγέθη της πολιτικής και της οικονομίας.

"Σκιάχτρο" - Λεπτομέρεια

Πρόοδος, η τελευταία δεισιδαιμονία - του Κρίστοφερ Λάς

το άρθρο του Christopher Lasch δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό © Tikkun, Vol. 4. No.3 (May/June 1989):  Progress: The Last Superstition (pdf)

Ι

© zlinge

Ούτε ο φιλελευθερισμός ούτε ο μαρξισμός, ο κύριος ανταγωνιστής του, φαίνονται να προσφέρουν πολλές ελπίδες για λύσεις στα αυξανόμενα προβλήματα που απειλούν να μας κατακλύσουν. Εξ ού και η αναζήτηση για κάποια τρίτη θέση, όπως αποδεικνύεται από το πρόσφατο ενδιαφέρον για τον πολιτικό ανθρωπισμό, τον κοινοτισμό, και για άλλες βυθισμένες παραδόσεις κοινωνικής κριτικής, που έχουν επισκιασθεί από τις κυρίαρχες παραδόσεις που απορρέουν από τον Διαφωτισμό. Η αναζήτηση ενός τρίτου δρόμου, ούτε μαρξιστικού ούτε φιλελεύθερου, αντανακλά τον αυξανόμενο φόβο, ότι οι άνθρωποι δεν έχουν πλέον τον έλεγχο της ζωής τους. 

Άν θα καταστεί εφικτό να φαντασθούμε μια πειστική εναλλακτική λύση απέναντι στις ιδεολογίες που έχουν διαμορφώσει τον σύγχρονο κόσμο, και με τι θα μοιάζει μια τέτοια εναλλακτική λύση, εξαρτάται από το άν κατανοούμε που ακριβώς απέτυχαν οι παλιές ιδεολογίες. Η δική μου άποψη είναι, ότι οι ρίζες της δυσκολίας έγκεινται στην κοινή δέσμευσή τους στην ιδέα της προόδου. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο έχω μία τόσο βαθιά αντίθεση προς την προσπάθεια να χαραχθεί μια νέα θέση, που θα συνεχίζει να αυτοπροσδιορίζεται ως «προοδευτική». Σ' αυτόν τον δρόμο, δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά μόνον σύγχυση.

© Carne Griffiths

© Carne Griffiths

Μυστικά και ψέμματα, και μισές αλήθειες: Tους πολιτικούς μας τους χάνουμε έναν έναν - οι κοινωνικές ελίτ είναι πάντα εδώ

Από το λεύκωμα του αρχείου 

Κωνσταντίνου Μεγαλοκονόμου, 

"Η Άλλη Ελλάδα, 1950 -1965"

Καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, το 2013 μας εγκαταλείπει με μια πολιτική εικόνα σκοτεινά ενοχλητική, άν και ανάμεικτη με μια απρόβλεπτη πινελιά φαρσοκομωδίας:

Ναι, το «Κίνημα δεν Πληρώνω» μπορεί να είναι όλης της κοινωνίας, εντελώς διαταξικό. Χωρά όλο το έθνος. Απέδειξε ότι χωρά κατ' εξαίρεση ακόμη και γόνους των πιό γνωστών πολιτικών οικογενειών, με μακροχρόνια σταδιοδρομία. Τώρα πιά «συνταξιούχους». Αλλά έχουν και αυτοί τις δυσκολίες τους.

Άν, σε αντίθεση με άλλους, εκτός από μη ηθικοί γίνονται και μη νόμιμοι, αυτοί μας αποζημιώνουν με το απρόβλεπτο και με τη φαντασία τους. Τέτοια περιστατικά έχουν πολύ μεγάλη δόση αυτοσαρκαστικού και εντελώς απρόβλεπτου χιούμορ. Φωτίζεται ο τόπος από το γέλιο. 

Αντίθετα, τα σκοτεινά ενδεικτικά που προέκυψαν από την ετήσια ιεροτελεστία των βουλευτικών «έσχες» (άλλοτε χωρίς και άλλοτε με «πόθεν») ήταν νόμιμα, γκρίζα και εντελώς αναμενόμενα. Αυτό τα κάνει πιό οδυνηρά από εκπλήξεις που ίσως περίμεναν μερικοί. 

Γιάννης Νεγραπόντης - Λουκιανός Κηλαηδόνης, 1973

«Ομολογίες πάρε, παράς φέρνει παρά
να ’χεις σαν θα γεράσεις όλα σου τα καλά.
Τι θες τώρα να ζήσεις, ζωή είναι και περνά,
όμως σαν θα γεράσεις θα ’χεις παρά με ουρά.
Φασούλι το φασούλι, γεμίζει το σακούλι...»

Διαφθείρει η ελεύθερη αγορά τον ηθικό χαρακτήρα;

 του Μάϊκλ Γουόλτσερ 

 

από τις Templeton Conversations: Does the free market corrode moral character

(pdf - ολόκληρη η συζήτηση)  -  the reply of Michael Walzer: Of course it does (pdf) 

 © The Templeton Foundation 

 

Κίνημα Occupy Wall Street, 2011, N.Υ. 

- © Bloomberg / Haaretz

Φυσικά τον διαφθείρει. Ο ανταγωνισμός στην αγορά θέτει τους ανθρώπους κάτω από μεγάλη πίεση να παραβιάσουν τους συνήθεις κανόνες αξιοπρεπούς συμπεριφοράς και στη συνέχεια να παρουσιάσουν εύλογες αιτιολογίες γι' αυτή την πράξη. Αυτές οι εκλογικεύσεις - η χωρίς τέλος αυτοεξαπάτηση, αναγκαία για να «γίνει η δουλειά» αλλά να εξακολουθήσουν να αισθάνονται καλά γι'  αυτό - διαβρώνουν τον ηθικό χαρακτήρα.  
Ωστόσο, αυτό δεν είναι από μόνο του επιχείρημα κατά της ελεύθερης αγοράς. Άς σκεφθούμε επίσης τους τρόπους με τους οποίους και η δημοκρατική πολιτική διαβρώνει τον ηθικό χαρακτήρα. Ο ανταγωνισμός για την πολιτική εξουσία θέτει τους ανθρώπους κάτω από μεγάλη πίεση - να ισχυρίζονται κραυγαλέα ψέματα σε δημόσιες συναντήσεις, να δίνουν υποσχέσεις που δεν μπορούν να κρατήσουν, να παίρνουν χρήματα από σκοτεινούς χαρακτήρες, να συμβιβάζονται σε θέματα αρχών, στα οποία δεν χωρεί συμβιβασμός. Όλα αυτά θα πρέπει με κάποιο τρόπο να τα υπερασπισθούν, και σ' αυτή την άμυνα δεν επιβιώνει ο ηθικός χαρακτήρας - τουλάχιστον δεν σώζεται ακέραιος. Αλλά αυτά τα προφανή ελαττώματα δεν συγκροτούν επιχείρημα εναντίον της δημοκρατίας.

Michael Walzer

Η χρεοκοπία της νεοελληνικής ταυτότητας

του Γιώργου Ν. Οικονόμου

 

δημοσίευση "Εφημερίδα των Συντακτών" 10.12.2013, αναδημοσιεύθηκε στην Πολιτική Επιθεώρηση
 

Αθήνα, ελαιογραφία Jacques Carrey, 1674

Η χρεοκοπία που διέρχεται η χώρα δεν είναι μόνο οικονομική και πολιτική, αλλά πρωτίστως και κυρίως χρεοκοπία ταυτότητας. Τα στοιχεία που συγκρότησαν τη νεοελληνική ταυτότητα ήταν κυρίως εθνικά και θρησκευτικά, με έμφαση στον Έλληνα και στον πιστό. Οι ιδέες και οι σημασίες στις οποίες στηρίχθηκε η ύπαρξη και η πορεία του νεοελληνικού μορφώματος ήταν: το «αναλλοίωτο» διαχρονικό έθνος, η «ανωτερότητα» της Ορθοδοξίας, η αυτοκρατορική δύναμη του χριστιανικού Βυζαντίου και η αίγλη της αρχαίας Ελλάδας. Οι ιδέες αυτές προσέδωσαν μια επίπλαστη συλλογική ταυτότητα, μια ψευδαίσθηση του συνανήκειν, διότι ήταν νεκρά παρελθοντικά στοιχεία και ως εκ τούτου δεν μπόρεσαν να στοιχειοθετήσουν πραγματικά στηρίγματα για πορεία στον σύγχρονο κόσμο. 

Michael Collins, το «Γελαστό Παιδί» από την Ιρλανδία Brendan Behan, Βασίλης Ρώτας, Μίκης Θεοδωράκης και ο Στέφανος Βελδεμίρης, νεκρός μιας σκοτεινής εποχής

Χατζιδάκις/Κατερίνα/Θεοδωράκης1963

Brendan Behan, Connemara Ιρλανδία, 
1959, © Irish Photo Archive

Βασίλης Ρώτας

Tα «μνημόνια» της Ευρωπαϊκής κρίσης δεν είναι το πρώτο περιστατικό που έδειξαν τα κοινά στις ιστορικές διαδρομές της Ελλάδας και της Ιρλανδίας. Είναι οι μόνες περιπτώσεις Ευρωπαϊκών χωρών, στις οποίες αμέσως μετά τον πόλεμο της ανεξαρτησίας τους - ή και μέσα στον ίδιο τον εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο - ξέσπασε και σκληρός εμφύλιος. Στην Ελλάδα το 1823-1825, μέσα στην Επανάσταση, στην Ιρλανδία το 1921-1922, αμέσως μετά την Συνθήκη ειρήνης με την Αγγλία, που της εξασφάλιζε ανεξαρτησία, στην αρχή ημιτελή, εκατό χρόνια μετά την Ελλάδα. Φυσικά, μέσα σε 120 χρόνια, συνέβη στην Ελλάδα και άλλος, νεότερος Εμφύλιος (1946 - 1949), κάτι που απέφυγαν οι φίλοι και εταίροι μας από το «Πράσινο Νησί» του Αγίου Πατρικίου. 

Διαβάζοντας το άρθρο του Τάκη Καμπύλη για το πασίγνωστο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη «Το Γελαστό Παιδί», με τους στίχους του Brendan Behan, μεταγλωττισμένους από τον Βασίλη Ρώτα, ήρθε στο μυαλό μου η παραλληλία του νησιού στον Ατλαντικό και της δικής μας χώρας στη Μεσόγειο και στη Βαλκανική, οι μυθοποιήσεις και οι ιδεολογικές στρεβλώσεις δύσκολων εθνικών ιστοριών, πολύ δύσκολων για να εξορθολογισθούν.

O Michael Collins με τη

στολή των ανταρτών 

Ιρλανδών Εθελοντών, 

1916, Εξέγερση Πάσχα

Brendan Behan, Connemara
1959, © Irish Photo Archive

Brendan Behan, 

χαρακτικό του Jack Coughlin

Λε Κορμπυζιέ, «Ταξίδι στην Ανατολή»: Βαλκανικές και ανώνυμες πηγές του αρχιτεκτονικού Μοντερνισμού. Κρίση αξιών στις αρχές του 20ου αιώνα, η φύση, το ιερό

της Emma Dummett

 

το υλικό αποτελει μέρος της μελέτης: Vernacular architecture, nature and the sacred: Le Corbusier and the influence of the ‘Journey to the east’  [Ανώνυμη αρχιτεκτονική, φύση και το ιερό: Ο Λε Κορμπυζιέ και η επίδραση από το Ταξίδι στην Ανατολή] - © Emma Dummett (University of Edinburgh)

Charles-Édouard Jeanneret

στην Ακρόπολη, 1911

Ο Charles-Édouard Jeanneret -

Le Corbusier, στο σπίτι του, 

Παρίσι, rue Jacob, 1920

Le Corbusier, Παρίσι, 1965.

O Λε Κορμπυζιέ ξεκίνησε το ταξίδι από τη Γερμανία το Μάη του 1911 σε ηλικία 24 ετών, μετά από μια περίοδο μαθητείας στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Peter Behrens στο Βερολίνο, με πρώτη στάση στην Πράγα. Από εκεί ταξίδεψε μέσω Αυστρίας στην Ουγγαρία, στη Σερβία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Τουρκία, απ' όπου κατευθύνθηκε πίσω προς την Δυτική Ευρώπη, περνώντας από την Ελλάδα και την Ιταλία, και επιστρέφοντας τελικά στην γενέτειρά του πόλη La Chaux-de-Fonds της Ελβετίας, τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Συνοδεόταν από έναν σπουδαστή Καλών Τεχνών που είχε γνωρίσει στο Βερολίνο, ονομαζόμενο August Klipstein, με προτροπή του οποίου είχαν συμπεριληφθεί στη διαδρομή η Κωνσταντινούπολη και η Αθήνα.

Πυργοειδές σπίτι, Ρουμανία

Λευκό σπίτι, Σερβία, 1911

Διόροφο σπίτι στη Βαλκανική, 

από το σημειωματάριο σκίτσων 

του Charles-Édouard Jeanneret - 

Le Corbusier, 

Ταξίδι στην Ανατολή, 1911

 

Τράπεζες, πλειστηριασμοί και «κούρεμα» (Κ. Καλλίτσης) - Η ολιγαρχία των banksters (Γιάκομπ Άουγκστάϊν / Spiegel)

Τράπεζες και πλειστηριασμοί ακινήτων 

του Κώστα Καλλίτση

 

Από την εφημερίδα © Καθημερινή:  Τράπεζες και πλειστηριασμοί (ΙΙ),  8 Δεκεμβρίου 2013

Πρόβλημα μπαταχτσήδων υπάρχει, αλλά οι αρμόδιοι απλώς το... θωρούν και (ή: για να) το επικαλούνται. Σήμερα, μια τράπεζα δεν μπορεί να επιβάλει την αποπληρωμή δανείου ακόμα κι αν ο μπαταχτσής έχει υψηλές καταθέσεις σε αυτήν την ίδια (σε μεγάλη τράπεζα αυτό ισχύει για το 15% των κόκκινων δανείων...), ενώ αγνοεί αν ο μπαταχτσής έχει καταθέσεις σε άλλες τράπεζες. 

Για το πρώτο, χρειάζεται μία λογική νομοθετική ρύθμιση – όπως σε άλλες χώρες. 

Για το δεύτερο, ο Τειρεσίας, που έχει εικόνα των δανείων, θα μπορούσε να μαθαίνει και τις «συνημμένες» καταθέσεις και να ενημερώνει τις τράπεζες, χωρίς αυτές να παραβιάζουν προσωπικά δεδομένα. Το θέμα είναι απλό, παραμένει όμως άλυτο. Γιατί;

Άλκης Αλκαίος (1949 - 10 Δεκεμβρίου 2012)

Χαρούμενο τραγούδι για τη Σύλβια Πλάθ (1982)
 

Μόλις σταμάτησε στη ράμπα η γιορτή
και οι μάγιστροι σού βγάζουν το καπέλο
φτάνει μια λέξη τη φοβέρα σου να πει
κι εγώ μαζί σου δύω κι ανατέλλω. 

Sylvia Plath ( 1932 - 11 Φεβρουαρίου 1963)

η πολύ μεγάλη Αμερικανίδα ποιήτρια 

με την πολύ σύντομη ζωή, κατάγονταν από 

τη Βοστώνη, όχι από τον Άγιο Φραγκίσκο, 

όπως “ποιητική αδεία” λέει ο Αλκαίος

   

Δώσ’ μου τα χέρια σου, ακριβή
δρολάπι απ’ τον Αϊ Φραγκίσκο
χάνομαι κάθε που σε βρίσκω
μες στη θεσσαλική βροχή.

 

Φτιάχνουν τη μάσκα σου οι δραπέτες με πηλό
να βρει τροφή του Χάρλεμ το καμίνι
στον κόσμο που ανασαίνεις τον αληθινό
στήσαν χορό οι μαζορέτες κι οι αθερίνοι. 

                     
                

Ο Άλκης Αλκαίος γεννήθηκε κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Το πραγματικό του όνομα ήταν Βαγγέλης Λιάρος.

Από παιδάκι «πολιτογραφήθηκε» κάτοικος Πάργας, αφού τον περισσότερο καιρό έμενε εκεί, γράφοντας υπέροχους στίχους, έχοντας ως «δάσκαλό» του την ποίηση του Κ. Καρυωτάκη. 
Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1967, με την έκδοση ενός μικρού δοκιμίου για τον Κ. Καρυωτάκη.

Η κατασκευή του Άλλου

της Άζρα Νουχεφέντιτς 
 

ο λόγος της © Azra Nuhefendić στην παραλαβή του διεθνούς βραβείου (έτος 2010) “Writing for Central and Eastern Europe” - από το Αυστριακό Εθνικό Πρακτορείο Ειδήσεων - ΑPA (Austria Press Agenture). Εκφωνήθηκε 25.11.2010. Δημοσίευση :
© Osservatorio Balcani Caucaso: Constructing the Other. Μια ομιλία με καρδιά και πνεύμα: Ο “εχθρός κατασκευάζεται” ως πολιτικό εργαλείο τρόμου για την εξουσία

Είναι προνόμιο και μεγάλη τιμή να βρίσκομαι απόψε εδώ, έχοντας κερδίσει μια βράβευση με τέτοιο κύρος. 

Σας ευχαριστώ πολύ.

Πριν από την ομιλία μου, θα ήθελα να αφιερώσω αυτό το βραβείο στην αδελφή μου Έσα, που δεν ζεί πιά: με υποστήριζε όταν ένιωθα αποθαρρυμένη, μου πρόσφερε εμπιστοσύνη όταν αισθάνθηκα να αποτυγχάνω και με ενθάρρυνε όταν ένιωθα απελπισμένη. Ξέρω ότι θα ήταν ευτυχισμένη άν με έβλεπε εδώ απόψε.

Ένας Κεϋνσιανός αντίλογος στους Σάμμερς - Κρούγκμαν: Η διαρκής, διαρθρωτική οικονομική στασιμότητα (secular stagnation) και η κρίση του προτύπου της Νέας Συναίνεσης

του Μάριο Σεκκαρέτσια

 
O Mario Seccareccia διδάσκει Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Οττάβα

Mario Seccareccia: Larry Summers, Secular Stagnation, and the Crisis of the New Consensus Model
Read more at http://www.nakedcapitalism.com/2013/11/mario-seccareccia-larry-summers-secular-stagnation-and-the-crisis-of-the-new-consensus-model.html#KugVkEexryYoVEYV.99

Mario Seccareccia: Larry Summers, Secular Stagnation, and the Crisis of the New Consensus Model
Read more at http://www.nakedcapitalism.com/2013/11/mario-seccareccia-larry-summers-secular-stagnation-and-the-crisis-of-the-new-consensus-model.html#KugVkEexryYoVEYV.99

Mario Seccareccia: Larry Summers, Secular Stagnation, and the Crisis of the New Consensus Model
Read more at http://www.nakedcapitalism.com/2013/11/mario-seccareccia-larry-summers-secular-stagnation-and-the-crisis-of-the-new-consensus-model.html#KugVkEexryYoVEYV.99

Το άρθρο Larry Summers, Secular Stagnation, and the Crisis of the New Consensus Model δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα © naked capitalism, 26.11.2013

 

Ρέμπραντ, Μάθημα ανατομίας (σε πτώμα)

Εδώ και περισσότερο από μία εβδομάδα, ο Lawrence Summers εξέπληξε τον κόσμο της οικονομίας με τις παρατηρήσεις που έκανε στο 14ο Ετήσιο Συνέδριο Έρευνας του ΔΝΤ (με θέμα την οικονομική κρίση), όπου εκστόμισε τις επίφοβες λέξεις «SS»: «Secular Stagnation», διαρκής οικονομική στασιμότητα [στασιμότητα της κοσμικής κοινωνίας].