Ενρίκο Μπερλινγκουέρ (1922 - 11 Ιουνίου 1984): Η ηθική διάσταση στην κρίση της πολιτικής

Οι κλασικές επισημάνσεις για την πολιτική κρίση του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, σε μιά ιστορική συνέντευξη που δόθηκε στον Εουτζένιο Σκάλφαρι της εφημερίδας Ρεπούμπλικα (28 Ιουλίου 1981). Aλήθεια, δεν μοιάζει σαν να δόθηκε χθές;
Μεταφρασμένη στα Ελληνικά απο τον Στάθη Λουκά, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αυγή (02/04/2010) και αναδημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Ecoleft. Μόλις συμπληρώθηκαν 29 χρόνια από τον πρόωρο θάνατο του ηγέτη του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, ενός από τους πιό ξεχωριστούς και πιό σημαντικούς πολιτικούς της Ευρώπης στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Η επέτειος είναι μια ευκαιρία να γίνουν και πάλι αντικείμενο προβληματισμού, λησμονημένες ιδέες που περιέχονται σ' εκείνη τη συνέντευξη. 

Γ. Ρ. 

Η καπηλεία του κράτους από τα κόμματα

[…] Τα σημερινά κόμματα είναι πάνω απ’ όλα μηχανές εξουσίας και πελατειακών σχέσεων: Τα χαρακτηρίζει ελλιπής και αλλοιωμένη γνώση της ζωής και των προβλημάτων της κοινωνίας και του κόσμου, διαθέτουν λιγοστές ιδέες, λειψά ή ασαφή ιδανικά και προγράμματα και στερούνται παντελώς αισθημάτων και κοινωνικο-πολιτικού πάθους. Διαχειρίζονται συμφέροντα, ποικίλα, αντιφατικά, αμφίβολα κάποτε, πάντως χωρίς την παραμικρή σχέση με τις απαιτήσεις και τις αναδυόμενες ανάγκες των ανθρώπων, ή, πάλι, τις διαστρεβλώνουν χωρίς να επιδιώκεται το κοινό καλό. Η ίδια η οργανωτική δομή τους προσαρμόστηκε σ’ αυτό το μοντέλο, και δεν είναι πια οργανωτές του λαού, σχηματισμοί που προωθούν την πολιτικο-κοινωνική ωριμότητα και πρωτοβουλία: είναι μάλλον ομοσπονδίες ρευμάτων, που αποπνέουν καμαρίλα, καθένα με αρχηγό, υπαρχηγό κ.λπ.

Με τον Ρομπέρτο Μπενίνι, 1983

Απολογισμός και νεκρολογία: Ένας χρόνος τρικομματικού κυβερνητικού συνασπισμού και το τέλος του

 του Γιώργου Β. Ριτζούλη
      

Η αποχώρηση του κόμματος της "Δημοκρατικής Αριστεράς" από τον κυβερνητικό συνασπισμό με αφορμή τα γεγονότα της ΕΡΤ και η μετάβαση από τρικομματικό σε δικομματικό σχήμα κυβέρνησης, ξάφνιασε πολλούς. Άλλους, όπως ο γράφων, όχι. 
Ωστόσο, ένα σημαντικό πολιτικό στοίχημα της περιόδου που διανύουμε και ζητούμενο διαρκούς επίπονης διερεύνησης, δεν άλλαξε. Απέκτησε μόνον πιό ευνοικές αφετηρίες για θετική απάντηση:
Μπορεί, και πώς; - στα πλαίσια της αναντικατάστατης αρχής ότι η "δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα" - να συγκροτηθεί ένα πολυκομματικό άθροισμα, προγραμματικά και αριθμητικά ικανό να αποτελέσει εναλλακτική λύση στον αποκλειστικό πλέον κυβερνητικό συνασπισμό των δύο κομμάτων που φέρουν την ευθύνη για τον "ιστορικό εκτροχιασμό της χώρας";* Προφανώς, με ισχυρότερη δύναμη το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που να έχει όμως αποκτήσει στοιχειώδη προγραμματική συνοχή και πολιτική αντοχή για πλεύση σε "θάλασσες με πολλά μποφώρ".

Το Ελληνικό σχέδιο διάσωσης των τραπεζών ίσως ανταμείψει μερικά από τα μεγαλοστελέχη τους

 του Landon Thomas Jr 
© 25 Ιουνίου 2013, The New York Times

Ακόμη και τώρα που οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι δυσανασχετούν για το αυξανόμενο κόστος της διάσωσης του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα, τα κορυφαία στελέχη αυτών των τραπεζών ίσως ετοιμάζονται να αντλήσουν πλούσια κέρδη από αυτή τη διάσωση. 
Το σχέδιο που καταρτίσθηκε από την Ελληνική κυβέρνηση και τους διεθνείς πιστωτές της για να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες που λειτουργούν στη χώρα, περιλαμβάνει μιαν ασυνήθιστη στρέβλωση, που αφορά προσφορές μετοχών: 

"Οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου δεν κάνουν τίποτα για την πάταξη της διαφθοράς, για δίκαιο φορολογικό σύστημα, για καταπολέμηση της ανασφάλιστης εργασίας" (Βέρνερ Φάϊμαν, ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελλάριος της Αυστρίας)

Πρός το ΠΑΣΟΚ και τους Έλληνες Σοσιαλδημοκράτες (ή προς όσους θα ήθελαν να είναι Έλληνες Σοσιαλδημοκράτες ή "Κεντροαριστεροί"):  
Ο Καγκελλάριος της Αυστρίας και αρχηγός των Αυστριακών Σοσιαλδημοκρατών (SPÖ), Βέρνερ Φάϊμαν, αφενός κατηγόρησε την σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση για αδυναμία να εφαρμόσει κανόνες που θα περιορίζουν την ανεξέλεγκτη κίνηση κεφαλαίων στις χρηματαγορές και ταυτόχρονα επέκρινε τις χώρες του Νότου για εκτεταμένη διαφθορά. 

 
Όσον αφορά τους σχεδιασμούς των Βρυξελλών για την τραπεζική ένωση, ο Βέρνερ Φάϊμαν εμφανίστηκε ιδιαιτέρως επικριτικός:    

 

"Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ήταν αρκετά ισχυρή ώστε να θέσει κανόνες για τις χρηματοπιστωτικές αγορές και να δημιουργήσει μια Τραπεζική Ένωση για να αποτρέψει την κρίση ή να υποχρεώσει τις τράπεζες να συμμετάσχουν περισσότερο στο κόστος της κρίσης τους".

Παράλληλα, εμφάνισε τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου σχεδόν υπανάπτυκτες τονίζοντας ότι "έχουν επενδύσει μόνον ελάχιστα, στο κράτος δικαίου, στην καταπολέμηση της διαφθοράς, σε δίκαια και λειτουργούντα φορολογικά συστήματα, καθώς και στον αγώνα κατά της μη ασφαλισμένης εργασίας". 

Σε ειδική αναφορά στην Ελλάδα και την Κύπρο τόνισε ότι "ακόμη και χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν θα βρίσκονταν σήμερα σε ευκολότερη θέση, τουναντίον μάλιστα θα είχαν υποστεί τη μία ή την άλλη πτώχευση που δεν θα έπληττε εκείνους οι οποίοι έχουν τα χρήματά τους σε καταθέσεις στην Ελβετία, αλλά τους Έλληνες εργαζόμενους".

Φράνσις Φουκουγιάμα: Το μέλλον της ιστορίας μετά την πτώση της μεσαίας τάξης. Θα επιβιώσει η φιλελεύθερη δημοκρατία;

από το © Foreign Affairs: 

Future of History: Can Liberal Democracy Survive the Decline of the Middle Class? 

Σε pdf (Αγγλικά): Weconoprojekt: The Future of History - Francis Fukuyama 

 Ελληνική μετάφραση στην © Ελληνική έκδοση των Foreign Affairs,  
Η πτώση της μεσαίας τάξης και το μέλλον της Δημοκρατίας, 
από την οποία  αναδημοσιεύεται, με ορισμένες μικρές αλλαγές.
Το δοκίμιο αναδημοσιεύθηκε και στις ιστοσελίδες Αnalysts for Change, Άξια Λόγου.

Κάτι παράξενο συμβαίνει σήμερα στον κόσμο. Η παγκόσμια οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 και η εξελισσόμενη κρίση του ευρώ, είναι αμφότερες παράγωγα του μοντέλου ενός καπιταλιστικού συστήματος με ελάχιστο βαθμό ρύθμισης, που επικράτησε κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. 
Εντούτοις, παρά τη διάχυτη οργή για τις διασώσεις επιχειρήσεων στη Wall Street, δεν σημειώθηκε μεγάλο κύμα αντίδρασης από την Αμερικανική αριστερή πτέρυγα με λαϊκά χαρακτηριστικά. Είναι πιθανό να σημειωθεί περαιτέρω ανάπτυξη του κινήματος Occupy Wall Street, αλλά μέχρι σήμερα το πιο δυναμικό κίνημα με  λαϊκά χαρακτηριστικά υπήρξε το δεξιόστροφο Tea Party, ο βασικός στόχος του οποίου είναι να χτυπήσει το ρυθμιστικό κράτος, που επιχειρεί να προστατεύσει τους απλούς ανθρώπους από τους κερδοσκόπους του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Κάτι αντίστοιχο αποτελεί πραγματικότητα και στην Ευρώπη, όπου η Αριστερά είναι αναιμική και τα δεξιά κόμματα με λαϊκά χαρακτηριστικά κερδίζουν έδαφος.
Είναι αρκετοί οι λόγοι για την παρατηρούμενη αδράνεια της Αριστεράς, αλλά μεταξύ αυτών ο κυριότερος πηγάζει από μια αποτυχία στη σφαίρα των ιδεών. Στην προηγούμενη γενιά, το ιδεολογικό πλεονέκτημα επί των οικονομικών ζητημάτων το κατείχε η φιλελεύθερη Δεξιά. Η Αριστερά δεν ήταν ικανή να καταθέσει μια πειστική επιχειρηματολογία για ένα πρόγραμμα διαφορετικό από την επάνοδο στην ασύμφορη μορφή μιας παλιομοδίτικης, ξεπερασμένης σοσιαλδημοκρατίας. Αυτή η απουσία πειστικής προοδευτικής αντι-αφήγησης δεν είναι υγιής, δεδομένου ότι ο ανταγωνισμός κάνει καλό στην ιδεολογική αντιπαράθεση, όσο και στην οικονομία. Και είναι αλήθεια ότι χρειαζόμαστε επειγόντως έναν σοβαρό πνευματικό δημόσιο διάλογο, καθώς η σημερινή μορφή του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού διαβρώνει την κοινωνική βάση της μεσαίας τάξης, πάνω στην οποία στηρίζεται η φιλελεύθερη δημοκρατία.

Η τοξική κληρονομιά της Ευρωζώνης

του Μάρτιν Γούλφ

Δημοσιεύθηκε στους © Financial Times, 18/06/13, The toxic legacy of the Greek crisis
 

Αναδημοσίευση στο euro2day, The toxic legacy of the Greek crisis, 18/06/13
  

Αποσπάσματα στα Ελληνικά δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα "Έθνος", 19/06/13:

 Η τριπλή Ελληνική καταστροφή και η ανικανότητα της Ευρωζώνης

   

Πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια, η Ελλάδα διαμόρφωσε το Δυτικό πνεύμα. Πρόσφατα, διαμόρφωσε τον τρόπο αντίδρασης στην οικονομική κρίση. Η Ελλάδα υπέστη μια καταστροφή - και ο φόβος των άλλων μήπως ακολουθήσουν, νομιμοποίησε την στροφή προς την αυστηροποίηση. Το αποτέλεσμα ήταν μια πολύ ασθενική ανάκαμψη από την ύφεση που ακολούθησε την κρίση, ιδίως στην Ευρωζώνη και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δυστυχώς η Ελλάδα αντιμετώπισε μια λάθος κρίση σε λάθος στιγμή. 
Ο Simon Wren-Lewis του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης αφηγήθηκε την ιστορία σε μια εξαιρετική ανάρτηση στο διαδίκτυο. Στηρίχθηκε στην πρόσφατη κριτική αξιολόγηση από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, του προγράμματος για την Ελλάδα που συμφωνήθηκε τον Μάϊο του 2010. Μια περίληψη της έκθεσής του για την αποτυχία: «Η εμπιστοσύνη της αγοράς δεν αποκαταστάθηκε, το τραπεζικό σύστημα έχασε 30 % από τις καταθέσεις του, η οικονομία αντιμετώπισε μια πολύ βαθύτερη από την αναμενόμενη ύφεση, με εξαιρετικά υψηλή ανεργία Το Δημόσιο χρέος παρέμεινε υπερβολικά υψηλό και τελικά χρειάστηκε να αναδιαρθρωθεί, με παράπλευρες απώλειες για τους ισολογισμούς των τραπεζών, που αποδυναμώθηκαν επίσης από την ύφεση. Η ανταγωνιστικότητα βελτιώθηκε κάπως εξαιτίας της μείωσης των μισθών, αλλά οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις διαρκώς αναβάλλονται και η αύξηση της παραγωγικότητας αποδείχθηκε ανέφικτη». 

Ενώ το πρόγραμμα προέβλεπε 5,5 % μείωση του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος μεταξύ 2009 και 2012, το αποτέλεσμα ήταν μια πτώση 17 %. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η πραγματική ιδιωτική ζήτηση μειώθηκε κατά 33 % μεταξύ των πρώτων τριμήνων του 2008 και 2013, ενώ η ανεργία αυξήθηκε στο 27 % του εργατικού δυναμικού. 

Η μόνη δικαιολόγηση για μια τέτοια συμπίεση ήταν ότι "είναι αναγκαία μια τεράστια μείωση της παραγωγής και μια παράλληλη αύξηση της ανεργίας προκειμένου να εξαναγκάσουν σε μειώσεις του σχετικού κόστους, σε μια χώρα που είναι μέρος μιας νομισματικής ένωσης. Εφόσον ότι οι Έλληνες ήθελαν να παραμείνουν εντός της ευρωζώνης, ήταν αναγκασμένοι ν' αντέξουν τον πόνο που προκέκυψε".

              

Εκτός ευρωπαϊκής τροχιάς

του Νίκου Ξυδάκη
αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Καθημερινή", 13 Iουλίου 2013 και την ιστοσελίδα βλέμμα
Η ανακοινωθείσα πώληση των μεγάλων εταιρειών υδάτων, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, εντός του τελευταίου τριμήνου του έτους, πρέπει να συνεκτιμηθεί μαζί με τις πρόσφατες δηλώσεις του επιτρόπου Ελεύθερης Αγοράς, Μισέλ Μπαρνιέ, και τις προτροπές του απελθόντος επικεφαλής του Eurogroup, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Πριν από μερικές ημέρες ο επίτροπος Μπαρνιέ, απαντώντας στην ευρωπαϊκή οργάνωση Right2Water, δήλωσε: «Η ιδιωτικοποίηση του πόσιμου νερού δεν ήταν ποτέ στις προθέσεις της Ε.Ε., δεν υπήρξε ποτέ πραγματικότητα». Η οργάνωση είχε συγκεντρώσει 1,5 εκατομμύριο υπογραφές, ζητώντας από την Ε.Ε. να μην ιδιωτικοποιήσει τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης. Ο κ. Μπαρνιέ υποσχέθηκε ότι θα εισηγηθεί να εξαιρεθεί το πόσιμο νερό από τις ιδιωτικοποιήσεις και είπε ότι αντιλαμβάνεται γιατί εξαγριώνονται οι πολίτες όταν ακούνε πως οι υπηρεσίες ύδρευσης θα ιδιωτικοποιηθούν. Ηταν σαφής.

Διαγραφή δημόσιου χρέους ή μετατροπή σε αλληλέγγυο Ευρωπαϊκό;

Ότι θα χρειασθεί και νέα ρύθμιση, κάποιας μορφής αναδιάρθρωση για το ολικό εξωτερικό χρέος της Ελλάδας, είναι παραπάνω από βέβαιο. Αλλά όχι μόνον για την Ελλάδα: Σε όσους δεν έχουν αυταπάτες, οι αριθμοί λένε καθαρά, πώς με διαφορετικούς τρόπους και με άλλα μεγέθη, το ίδιο ισχύει επίσης για την Πορτογαλία, Ισπανία, Κύπρο, πιθανότατα επίσης για Ιρλανδία και Ιταλία. Και βλέπουμε...
Όμως προς το παρόν, η Ελλάδα έχει μια μοναδική ιδιομορφία: Εξαιτίας του PSI, με το "κούρεμα" των ιδιωτικών δανειστών το 2012, που συμπληρώθηκε αργότερα με την επαναγορά ομολόγων, το Ελληνικό δημόσιο χρέος είναι σήμερα κατά 80 - 85 % αμφίπλευρα δημόσιο. Εγγυητές και τελικοί δανειστές μας κατά το ποσοστό αυτό (που αυξάνει με τον χρόνο, καθώς αποπληρώνονται παλιά ομόλογα και αντικαθίστανται με νέες δόσεις του "πακέτου") είναι οι φορολογούμενοι των άλλων χωρών της Ευρωζώνης, μέσω του Μηχανισμού Στήριξης ESM, διακρατικών δανείων και της EKT. Κατά δεύτερο λόγο, με πολύ μικρότερα ποσά, είναι και  φορολογούμενοι άλλων χωρών του κόσμου, από ΗΠΑ μέχρι Κίνα, που συνεισφέρουν στο ΔΝΤ.

Μαύρες οθόνες - Μπλάκ άουτ στο πρωθυπουργικό επιτελείο. Υπάρχει φώς;

 του Γιώργου Β. Ριτζούλη

  

Δεν υπάρχει τίποτε σωστό μέσα στο λάθος

Όποιοι δεν έχουν μαζέψει (γιατί δεν θέλουν να μαζέψουν) ούτε 1 ευρώ από τους φοροφυγάδες που αναπαύονται στις "λίστες Λαγκάρντ - Φαλσιανί" και σε άλλες (σε αντίθεση με ότι γίνεται σε κανονικές Ευρωπαϊκές χώρες - Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία κτλ), αυτοί θα ρημάζουν μονίμως μικρομισθούς και μικροσυντάξεις, θα επιβάλλουν χαράτσια σε καλύβες και θα σκηνοθετούν άνοστες φαρσοκωμωδίες σε Προανακριτικές Επιτροπές της Βουλής, με το πολύ ουσιαστικό αντικείμενο"ποιός πείραξε το USB-stick";*

Όποιος δεν θέλει να καταργήσει μερικές ΔΕΚΟ που μόνη λειτουργία τους είναι πάρκινγκ καλοπληρωμένων κομματικά διορισμένων, αυτός θα κλείσει την ΕΡΤ και θα κυνηγά δασκάλους και καθηγητές. Θυμίζω ότι καταργήθηκε μέν η ΕΡΤ αλλά υπάρχει ακόμη ΟΣΕ Αιτωλοακαρνανίας (χωρίς τραίνο), Οργανισμός Ολυμπιακών Αγώνων & Ακινήτων (με αχρησιμοποίητα ακίνητα που σαπίζουν), Οργανισμός Αποξήρανσης Κωπαΐδος και εκατοντάδες ζημιογόνες Δημοτικές “Επιχειρήσεις” συχνά χωρίς αντικείμενο.

                

¨Οποιος αποπειράται αλλά δεν καταφέρνει να πουλήσει μια κρατική εταιρεία εμπορίας φυσικού αερίου, πιθανώς επειδή υπονόμευσαν το deal οι μεσάζοντες-εισαγωγείς εφοπλιστές και άλλοι, για να μη χάσουν τα κέρδη του μεσάζοντα - κατά τα άλλα πολιτικοί υποστηρικτές του "κυβερνήτη με πυγμή", αυτός θα προσπαθήσει να πουλήσει Οργανισμούς Ύδρευσης, που δεν εμπορεύονται εισαγόμενα εμπορεύματα, αλλά διακινούν φυσικά κοινά αγαθά. 

¨Οποιος δεν θέλει ανοιχτά τα επαγγέλματα που έχουν μονοπωλιακή πρόσβαση σε νομοθετημένες προνομίες (π.χ. των συμβολαιογράφων ή δικαστικών επιμελητών ή δεκάδες άλλα), αυτός θα ρημάξει τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα. Και θα φορολογεί ως "ελεύθερους επαγγελματίες" τα "μπλοκάκια". Άλλωστε ποιό κομματικό συνδικάτο ενδιαφέρθηκε ποτέ γι' αυτούς τους μισθωτούς εργαζόμενους που συμπιέζονταν και συμπιέζονται στη βάση της πυραμίδας;

Αυτά ισχύουν από την αρχή της κρίσης. Τα πιό πολλά είναι διαχρονικά: Ίσχυαν και πολύ πρίν το 2008, στις δεκαετίες της (μη διατηρήσιμης) ανάπτυξης. Οι κυρίαρχες δυνάμεις στην Ελληνική κοινωνία και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι, είναι σ΄ αυτό το θέμα σταθεροί και ανυποχώρητοι: Θέλουν να μεταφέρουν όλο το βάρος της κρίσης όσο γίνεται πιό χαμηλά στη βάση της πυραμίδας, στούς πιό αδύνατους. Και μέχρι τώρα τα έχουν καταφέρει. Αλλά η διακυβέρνηση σε καιρό κρίσης είναι πολύ σκληρό σπόρ. Δεν κάνει για απρόσεκτους, επιπόλαιους και πολιτικούς τζογαδόρους

Το επιτελείο, η "γέφυρα του καπετάνιου" στο σκάφος της ΝΔ, είναι ανεπαρκής, σπασμωδική, ρέπει αφόρητα προς τον πολιτικό τζόγο - γνωστό από καιρό (θυμηθείτε το κυνήγι της ...αυτοδυναμίας τον Μάιο του 2012). Αμέσως μετά το ανεκδιήγητο success story ήρθε η θεαματική αποτυχία με την ΔΕΠΑ - Gazprom και το επιτελείο στη γέφυρα του καπετάνιου έπαθε βέρτιγκο. Δεν ξέρουμε άν με την υπόθεση της ΕΡΤ το επιτελείο ξαναέγινε τόσο αδέξιο στους ελιγμούς αποφυγής παγόβουνων, όσο ήταν πριν το Μάϊο του 2012, ή άν το λευκό του παγόβουνου το είδαν μαύρο, ή άν έβαλαν στόχο το παγόβουνο και το πέτυχαν. Διότι υπάρχει και το ενδεχόμενο κάποιοι να θέλουν απλώς να εγκαταλείψουν τον βαρύ μόχθο της διακυβέρνησης σε άλλους.

Άν όμως τελικά δεν υπάρχει επιθυμία φυγής, τότε ξέχασαν ασυγχώρητα το συμβολικό βάρος που έχει η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση σε μια Ευρωπαική χώρα: Η ΕΡΤ δεν είναι ΔΕΠΑ, ούτε λιμάνι, ούτε Ολυμπιακό Ακίνητο, ούτε η ΔΕΚΟ της Κωπαΐδας, ούτε άλλη ΔΕΚΟ χρήσιμη κυρίως για παρκάρισμα ρουσφετιών. 

ΕΡΤ: Martin Schulz on twitter 12.6.2013

«Είναι αδιανόητο ότι μία δημοκρατική χώρα έκλεισε τη δημόσια ραδιο- τηλεόρασή της και επιπλέον, κατηγορεί την ΕΕ γι' αυτό». 






Ο Μάρτιν Σούλτς, ευρωβουλευτής του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας (SPD), είναι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.    

Και σκληρή δήλωση της Γαλλίδας υπουργού Πολιτισμού Ορελί Φιλιπετί (Aurélie Filipetti): 
"Τραγικός συμβολισμός" "κατρακύλα", χρησιμοποιείται ως πρόφαση η πολιτική λιτότητας, "απόφαση συνώνυμη με την εγκατάλειψη της πολυφωνίας"... 
Grèce : le gouvernement annonce un nouveau projet de télévision publique

Ιωάννης Τσουκαλάς, ευρωβουλευτής της ΝΔ: «Η ευθανασία ως θεραπευτική μέθοδος»
«Έντρομος ακροώμαι την αποκρουστική σιγή που επιβλήθηκε στα δημόσια ραδιοτηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης, υπό τον εκκωφαντικό θόρυβο των υπερχρεωμένων, διαπλεκόμενων, χωρίς άδεια λειτουργούντων ιδιωτικών αντίστοιχων μέσων του συστήματος, σε χώρα ημιαναίσθητης ή και επιληπτικά λειτουργούσας δημοκρατίας.
Ολίγο με παρηγορεί η εξαγγελία ίδρυσης νέου φορέα, γιατί ξέρω τι εννοούν, δεν γνωρίζω πότε, και πώς θα λειτουργήσει.
Γνωρίζω επίσης, ότι κανένας σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, ιδίως όταν ως θεραπεία νοείται η ευθανασία και το πεδίο εφαρμογής η δημόσια ενημέρωση και το δημόσιο συμφέρον.
Στην πολιτική, οι συμβολισμοί λόγων και πράξεων συχνά υπερβαίνουν σε συνέπειες, όσα οι ενεργούντες νόμισαν πως θα πετύχουν, με τους σχεδιασμούς τους». 


Ρεβέκκα Χάρμς, συμπρόεδρος των Ευρωπαίων Πράσινων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: 
«Ίσως αυτή τη φορά ο πρωθυπουργός να το παρατράβηξε και η χώρα να πάει για πρόωρες εκλογές. Πιστεύω όμως ότι οι μεταρρυθμίσεις, που πρέπει να γίνουν στην Ελλάδα αφορούν και τη δημόσια τηλεόραση και ραδιοφωνία. Όμως το κατέβασμα του διακόπτη δεν έχει σχέση με μεταρρύθμιση. Οι μεταδόσεις πρέπει να συνεχιστούν. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα σταλεί το μήνυμα ότι τηλεόραση και ραδιοφωνία αποτελούν τη βάση μιας ζωντανής δημοκρατίας».

Η οθόνη της ΝΔ-TV σκοτείνιασε εντελώς.

 

Μαύρο κουτί

 

στίχοι-μουσική: Θοδωρής Παπαδημητρίου

τραγούδι: Κώστας Σακαντάμης

 

          

Τοκετός στο σκοτάδι - αφιέρωμα για την κρίση της ΕΡΤ στο ένθετο FORUM της εφημερίδας «Έθνος» (Κυριακή 23 Ιουνίου 2013).

ΕΡΤ : Ψέμματα και λάθη

 του Τάσου Τέλλογλου

δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα © protagon.gr

Πώς κλείνει και πώς ξανανοίγει ένα κανάλι που θέλει να κρατήσει το ελάχιστο από το ακροατήριό του; Όχι με τον τρόπο του Σίμου Κεδίκογλου. Ένα κανάλι, που μένει επί μήνες κλειστό, δεν ξανανοίγει εύκολα. Αν θέλεις να το κλείσεις για να "σπάσεις" τη συνδιοίκηση των συνδικαλιστών, το κάνεις το προηγούμενο βράδυ και το ανοίγεις την άλλη μέρα το πρωί.

Αν θέλεις να καταργήσεις τα έξι λογιστήρια που έχει η ΕΡΤ, προσπαθείς να τα ενοποιήσεις, δεν χρειάζεται να την κλείσεις. Αν θέλεις να κλείσεις τους τοπικούς σταθμούς, δεν χρειάζεται να ρωτήσεις τους βουλευτές που αντιδρούν. Αν θέλεις χρηστή διοίκηση, δεν στέλνεις στο πλατό τις κόρες πρώην υπουργών του κόμματός σου. Και αν θέλεις να εξορθολογίσεις τις παραγωγές, δεν επιβάλλεις τις παραγωγές της αρεσκείας σου, με σημειώματα που φέρουν την ένδειξη «εντολή υπουργού».

Διακυβέρνηση σε εποχή ισχνών αγελάδων

του Γιώργου Β. Ριτζούλη

Όταν περάσει η οξεία φάση της κρίσης υπερχρέωσης και εξυγιανθεί το άρρωστο Ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, θα είναι πιό σαφές πώς θα διαμορφωθεί η νέα, σχετικά σταθερή κατάσταση σ’ ολόκληρη την Ευρωζώνη. Θα φανεί το περίγραμμα του οικονομικού σκηνικού για τις προσεχείς 2 - 3 δεκαετίες. Μετά την περίοδο της ύφεσης, ίσως ακολουθήσει μια φάση αδύναμης, αργής ανοδικής αντίδρασης του οικονομικού προιόντος. Με τα σημερινά δεδομένα, το ενδεχόμενο της μακροπρόθεσμης στασιμότητας ή και «αποανάπτυξης» δεν πρέπει ν’ αποκλείεται. Μια ιδέα μας δίνει η Ιαπωνία των 2 - 3 δεκαετιών που πέρασαν. 

Στις συνθήκες αυτές, ίσως σταθεροποιηθεί σιγά - σιγά και ένα άλλο πολιτικό σύστημα. Διαφορετικό από εκείνο που γνωρίσαμε στις ανοδικές δεκαετίες της κατανάλωσης (1990 - 2008), που κορυφώθηκαν με την στεγαστική και χρηματοπιστωτική φούσκα της δεκαετίας του 2000 σε μεγάλες περιοχές της Ευρωπαϊκής περιφέρειας (ολόκληρος ο Μεσογειακός Νότος και η Ιρλανδία). Η πολιτική μεταβολή εκκρεμεί λίγο-πολύ για όλες τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου. Στις χώρες αυτές θα έχει συμβεί ασφυκτική συμπίεση για τις φτωχότερες κοινωνικές τάξεις και μέσα σε δύο δεκαετίες, πολύ μεγάλη ταλάντωση του επιπέδου οικονομικής ευημερίας για τα πολυπληθή μεσαία κοινωνικά στρώματα*, παραδοσιακά και σύγχρονα: Απότομη και σημαντική άνοδος και μετά από αυτήν, πιό απότομη «προσγείωση».
Σε κάθε περίπτωση, το σημερινό ρευστό κομματικό σκηνικό είναι προσωρινό. Προέκυψε από βίαιες μεταλλάξεις μέσα στην κρίση. Όμως είναι παράγωγο του σχετικά σταθερού πολιτικού συστήματος της εποχής της μεγέθυνσης, που είχε την ευχέρεια να διανέμει δανεικούς πόρους προς κατανάλωση και προς συσσώρευση, κυρίως για χάρη των ανώτερων μεσοστρωμάτων. Τα απομεινάρια εκείνου του πολιτικού συστήματος δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν οικονομίες στατικές, στις οποίες η αγοραστική δύναμη των πιό φτωχών στρωμάτων θα έχει επιστρέψει πίσω στα επίπεδα της δεκαετίας του 1980 ή και του 1970.

Μορίς Γκοντελιέ: «Ανίκανη η πολιτική ελίτ της Ελλάδας να αντιμετωπίσει τη σημερινή κατάσταση»

«Πρέπει να ξαναφτιάξετε το κράτος με πραγματική δημοκρατία»
 

Συνέντευξη του καθηγητή Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Maurice Godelier στον Τάσο Τσακίρογλου 

(© Εφημερίδα των Συντακτών, 2 Ιουνίου 2013)

  

Ο Γάλλος διανοητής αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Σε εποχή καχεξίας των ανθρωπιστικών σπουδών, ο Μορίς Γκοντελιέ ενσαρκώνει το πρότυπο του «επιστήμονα που δεν σταματά να θέτει ερωτήματα σε μια διαδρομή-προσπάθεια καλύτερης, μέσα από την κατανόηση, επικοινωνίας μεταξύ των πολιτισμών», όπως είπε στην παρουσίασή του ο Μιχάλης Μεϊμάρης. 
   
Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε την απόλυτη κυριαρχία της οικονομίας στην κοινωνική ζωή. Πώς επηρεάζει αυτό τις κοινωνικές σχέσεις και την κοινωνική συνοχή;

Υπάρχουν όλο και λιγότερες δυνατότητες για τα άτομα να υπάρξουν έξω από τις σχέσεις της αγοράς. Η υλική βάση της ζωής του καθενός παράγεται από το καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο είναι το πιο αναπτυγμένο σύστημα αγοράς. Υπήρχε αγορά και στην αρχαιότητα και στον Μεσαίωνα, αλλά δεν συγκρίνεται σε τίποτα με τη σημερινή αγορά, η οποία είναι ολοκληρωτικά διαβρωτική. Η κοινωνική ζωή επηρεάζεται, επίσης, λόγω της απομόνωσης των ατόμων στις δικές μας δυτικές κοινωνίες. Ετσι είναι αλήθεια ότι οι οικονομικές σχέσεις κυριαρχούν πολύ περισσότερο και όχι μόνο λόγω του ότι η υλική βάση της ζωής έχει επεκταθεί πολύ, αλλά και λόγω του ότι επιδιώκουμε την απόκτηση χρήματος. Εάν δεν έχεις χρήματα, δεν υπάρχεις. Αυτό δεν ίσχυε σε άλλες κοινωνίες. Είχαμε χρήμα, αλλά αυτό δεν αποτελούσε το κύριο κριτήριο της ύπαρξης.

Πώς βλέπετε την άνοδο ανταγωνιστικών δυνάμεων στην οικονομία, όπως οι BRICS;  

Υστερα από αιώνες αποικιοκρατίας, σήμερα η Βραζιλία, η Κίνα, η Ινδία και άλλοι είναι πραγματικοί ανταγωνιστές της Ευρώπης. Το πρόβλημα είναι ότι έχουν όλους τους όρους για την πρωταρχική συσσώρευση που υπήρξαν και στην Ευρώπη και δεν υπάρχουν πλέον. Η Ευρώπη είναι σε πολύ δύσκολη κατάσταση, καθώς η ηγεμονία της έχει εν μέρει τελειώσει. Το μέλλον για τον αιώνα μας ίσως περιέχει τον ανταγωνισμό μεταξύ τριών ή τεσσάρων ηγεμονιών.
  

Πώς βλέπουν οι χώρες αυτές τη Δύση;

Για πρώτη φορά βλέπουμε κάτι που είναι πολιτιστικό και πολιτικό. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι άνθρωποι στην Αίγυπτο ή στην Ινδία ήθελαν να αναπτυχθούν για να μην τους θεωρούν υπανάπτυκτους. Οι ηγέτες τους, όπως ο Νεχρού, δημιούργησαν ένα δημοκρατικό κράτος στα πρότυπα του βρετανικού συστήματος. Υπήρξε ένα είδος «εξευρωπαϊσμού» της κουλτούρας. Τώρα, αυτό που βλέπετε στην Κίνα ή στην Ινδία είναι πολύ καθαρό: λένε «θέλουμε να εκσυγχρονιστούμε χωρίς να εκδυτικιστούμε, γιατί αυτό πια έχει τελειώσει». Οι ελίτ δεν θέλουν πλέον να αντιγράφουν την Ευρώπη και τη Δύση. Θέλουν να επιστρέψουν στις ρίζες τους. Και έτσι βλέπουμε τώρα μια πολύ σημαντική πολιτιστική διαδικασία: την αναβίωση της θρησκείας. Ο Κομφούκιος, στον οποίο ο Μάο απέδιδε την καθυστέρηση της χώρας, τώρα είναι ο ηγέτης. Οι Κινέζοι φτιάχνουν ινστιτούτα για τον Κομφούκιο στο Παρίσι και σε άλλα μέρη, όπως κάνουν οι Γερμανοί με το Ινστιτούτο Γκαίτε. Στην Ινδία ο ινδουισμός δεν είναι απλώς για τις μάζες, αλλά και για τις νέες ελίτ. Η αντίδραση λοιπόν στον εκδυτικισμό παίρνει τη μορφή της επιστροφής στο παρελθόν, με την αναβίωση της θρησκείας και τη δημιουργία μιας ψευδοπαραδοσιακής κουλτούρας. Και αυτό καθαρά εναντίον της Δύσης. 

  

Πολλοί λένε ότι η Ελλάδα είναι το πειραματικό εργαστήριο του νεοφιλελευθερισμού. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από τη χώρα αυτές τις μέρες;

Η πολιτική ελίτ είναι πραγματικά ανίκανη να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Γιατί; Πιθανώς γιατί στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο απ” ό,τι στη Γαλλία. Πρέπει κατά κάποιον τρόπο να ξαναφτιάξετε το κράτος. Μια πραγματική δημοκρατία, η οποία καταστράφηκε τις τελευταίες δεκαετίες. Υπάρχει πιθανώς μεγάλη ευθύνη στην πολιτική ελίτ. Το πρόβλημα είναι ότι με την κερδοσκοπία καταπιάστηκαν και οι απλοί άνθρωποι, καθώς οι τράπεζες προσέφεραν στο κοινό, κυρίως στη μικροαστική τάξη, την υπόσχεση μεγάλων κερδών. Τους πούλησαν το όνειρο των μεγάλων και γρήγορων κερδών. Ετσι κυριάρχησε το πνεύμα της κερδοσκοπίας σε αρκετά κοινωνικά στρώματα.

Η κουλτούρα του Homo Rapiens (Ανθρώπου Άρπαγα);
Ακριβώς. Και αυτό το πρόβλημα το αντιμετωπίζουμε τώρα, διότι εάν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι μπορούν να βγάλουν χρήματα μόνον από κερδοσκοπικά παιχνίδια, τότε μιλάμε για διαφθορά των συνειδήσεων και της ηθικής. Πώς μπορείς να εκπαιδεύσεις τις νέες γενιές με τέτοιες αξίες; Οτι μπορείς να πλουτίσεις χωρίς να δουλεύεις; Το καπιταλιστικό σύστημα διέφθειρε τις συνειδήσεις. Στη Γαλλία έχουμε μεγαλύτερη διαφθορά και κερδοσκοπία, με τις υπεράκτιες εταιρείες κ.λπ. Αυτή είναι η σκοτεινή πλευρά του καπιταλισμού. Το μισό σύστημα είναι σκοτεινό και διεφθαρμένο. Δεν έχει καμία σχέση με τη δημοκρατία.

Βλέπετε κάποια φωτεινή πλευρά, κάποια διέξοδο απ” αυτό το αδιέξοδο;
Η κρίση στο καπιταλιστικό σύστημα αποτελεί ένδειξη δυναμισμού. Δεν βιώνουμε το τέλος του καπιταλισμού. Ζούμε μόνο μία από τις κρίσεις του. Εάν δούμε την Ιστορία, θα δούμε όλα αυτά να έχουν ξαναγίνει. Αρα δεν είναι κάτι καινούργιο, εκτός από το γεγονός ότι αυτό συμβαίνει στην Ευρώπη. Εδώ οι άνθρωποι έχουν δώσει μάχες από τον 19ο αιώνα για να φτιάξουν συνδικάτα. Το κράτος πρόνοιας επιτεύχθηκε λόγω του φόβου που ενέπνεε το σοσιαλιστικό σύστημα. Οταν όμως αυτό κατέρρευσε, εξαφανίστηκαν οι απειλές για τον καπιταλισμό.
  
Ποια η διαφορά της σημερινής με προηγούμενες κρίσεις;
Αυτό που είναι νέο είναι μια παγκόσμια κρίση που δημιουργήθηκε κυρίως από το χρηματιστικό κεφάλαιο και την κερδοσκοπία επί του χρήματος. Το σύστημα παράγει τις κρίσεις και τις χρειάζεται. Ετσι δεν είναι το τέλος του καπιταλισμού. Δεν μπορούμε ούτε να διανοηθούμε αυτό το τέλος. Αυτό που είναι αναγκαίο είναι να δώσουμε στους ανθρώπους μια φιλοσοφία για τους εαυτούς τους. Είναι απολύτως αναγκαίο να αναπτύξουμε τη δημοκρατία. Οχι μόνο δημοκρατικά κόμματα, αλλά και μια δημοκρατική κοινωνία των πολιτών. Γι” αυτό, το κράτος είναι μια κομβική λύση και για ορισμένες χώρες και το κύριο πρόβλημα. Γιατί μπορεί να καλέσει τους ανθρώπους να αντισταθούν, αν και δεν είναι πολύ συνηθισμένο να καλεί το κράτος τους πολίτες να αντισταθούν στο κεφάλαιο. Διαφορετικά οι νέες γενιές θα εγκαταλειφθούν στην ηθική του καπιταλιστικού συστήματος.
    
Αρα τι πρέπει να γίνει;
Το πρόβλημα κατ” εμέ είναι η επανοικοδόμηση της σοσιαλδημοκρατίας, όρος που σημαίνει: το κράτος είναι απαραίτητο να θέτει όρια στην αγορά και όχι όπως στις ΗΠΑ ή στην Αγγλία όπου θεώρησαν κάποια στιγμή ότι το κράτος δεν χρειάζεται παρά μόνο για στρατιωτικούς λόγους και ότι η κοινωνία θα αυτορρυθμιστεί χωρίς το κράτος. Αυτό ήταν υπερ-φιλελευθερισμός. Πρέπει να υπάρξει ένας άλλος συνδυασμός κράτους και αγοράς. Οχι με κυριαρχία της αγοράς. Γι” αυτό χρειάζεται μια αναβίωση της σοσιαλδημοκρατίας. Γιατί δεν μπορείς να περιμένεις μια κομμουνιστική επανάσταση στη Γαλλία ή στην Ευρώπη. Είναι αδύνατο. Θα πάρει χρόνο μέχρι να ξαναχτιστεί η σοσιαλδημοκρατίακαι δεν ξέρουμε τι μορφή θα πάρει.

  

Maurice Godelier, καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας 
Γεννήθηκε στο Καμπρέ της Γαλλίας το 1934. Είναι από τα ονόματα με τη μεγαλύτερη επίδραση στην Κοινωνική Ανθρωπολογία παγκοσμίως. Υπήρξε συνεργάτης του Κλοντ Λεβί Στρος. Διατηρεί τη θέση του καθηγητή στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού. Διετέλεσε επιστημονικός διευθυντής του Τμήματος Επιστημών του Ανθρώπου και της Κοινωνίας του CNRS (Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας). Είναι Διευθυντής Σπουδών στην EHESS (Σχολή Ανωτάτων Σπουδών στις Κοινωνικές Επιστήμες). Έχει διακριθεί με το διεθνές βραβείο Alexander von Humboldt για τις κοινωνικές επιστήμες και με το χρυσό μετάλλιο έρευνας του CNRS. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων και δεκάδων άρθρων.
   
Στα ελληνικά κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Gutenberg το δίτομο έργο του «Μαρξιστικοί ορίζοντες στην κοινωνική ανθρωπολογία», «Η θεωρία της μετάβασης στον Μαρξ» και «Το αίνιγμα του δώρου».

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&person=x&person_id=20835