Διαπραγματεύσεις, ευθύνες και σφάλματα

του Νίκου Μουζέλη

© Το Βήμα - Διαπραγματεύσεις, ευθύνες και σφάλματα 19/07/2015

   

Και οι τρεις πλευρές, κυβέρνηση, αντιπολίτευση, θεσμοί, έκαναν σοβαρά σφάλματα. Ξεκινώ από την πρώτη.

      
Η κυβέρνηση
Πέρα από τον ερασιτεχνισμό και την ανικανότητα των κυβερνώντων, ο Πρωθυπουργός έβαλε αρχικά τη συνοχή του βαθιά διχασμένου κόμματός του πάνω από την επίτευξη του κύριου στόχου που είναι η παραμονή μας στην ευρωζώνη. Αντίθετα, διέψευσε τον ευρέως διαδεδομένο μύθο πως ούτε ο ίδιος ούτε η πλειοψηφία των ευρωπαίων εταίρων μας στόχευαν εξαρχής στο Grexit. Δεν κατόρθωσε όμως να περιθωριοποιήσει την αριστερή πτέρυγα του κόμματος που συνεχώς έβαζε εμπόδια στην επίτευξη μιας συμφωνίας. Ετσι ο ΣΥΡΙΖΑ όδευε συγχρόνως προς δύο αντίθετες κατευθύνσεις. Αποτέλεσμα: συνεχή πισωγυρίσματα, γενικευμένη ασάφεια και συστηματική διγλωσσία (μια γλώσσα για το εσωτερικό και μια άλλη για το εξωτερικό). Αγνοώντας βέβαια πως οι εταίροι μας γνώριζαν με κάθε λεπτομέρεια τι λεγόταν στο ελληνικό ακροατήριο.
Επιπλέον το δημοψήφισμα ήταν μια λανθασμένη επιλογή. Ηταν παραπλανητικό και αντιδημοκρατικό / «βοναπαρτικό». Εδωσε την ευκαιρία στους ευρωπαίους οπαδούς του Grexit να υποστηρίζουν, υποκριτικά βέβαια, πως η πλειοψηφία στη χώρα μας θέλει την έξοδο από το ευρώ.

Mondrian, Σκακιέρα

Υπομνήσεις μιας επετείου που πέρασε. Ο επιβάτης στο τελευταίο βαγόνι του καλύτερου τρένου

του Γιάννη Βούλγαρη

     

© «Τα Νέα» - Υπομνήσεις μιας Επετείου,  25.7.2015 - Αναδημοσίευση: Πολιτική Επιθεώρηση

   

Χρόνια τώρα τα μηνύματα των κομμάτων για τη Μεταπολίτευση έχουν γίνει ή τελετουργικά ή αμήχανα. Από τη μια, η δημοκρατία και η Ευρώπη ως ιστορικές κατακτήσεις. Από την άλλη, η κρίση και η άκριτη ενοχοποίηση της Μεταπολίτευσης. Και επιπλέον ο χρόνος, η βιωματική απόσταση που χωρίζει τις νεότερες ηλικίες από την ιστορική εμπειρία της μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Αντί λοιπόν τα μηνύματα των κομμάτων προς τη Μεταπολίτευση, έχουν μεγαλύτερη σημασία τα μηνύματα της Μεταπολίτευσης προς τα κόμματα και προς όλους εμάς. Μηνύματα χρήσιμα γιατί η πορεία της μεταπολιτευτικής Ελλάδας καθορίστηκε τελικά από την αλληλεπίδραση του τριπτύχου Εκδημοκρατισμός - Ευρώπη - Παραγωγικό-κοινωνικό μοντέλο. Στην Ελλάδα της μεγάλης κρίσης το τρίπτυχο όχι μόνο είναι επίκαιρο αλλά έχει προσλάβει υπαρξιακές διαστάσεις.

Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, Σκίτσα

Η διαχείριση της ήττας θα κρίνει την επόμενη φάση για τη χώρα

 του Δημήτρη Χριστόπουλου

Από την εφημερίδα © Αυγή: Η διαχείριση της ήττας θα κρίνει τον τίτλο της νέας σελίδας, 20.07.2015

«Επιτυχία» των μνημονίων από το 2010 ως τώρα, γράφει ο Δ. Χριστόπουλος για το δημοψήφισμα και τα μετέπειτα, είναι η εξάρθρωση όλων των πολιτικών ελίτ της Ελλάδας και η καταστροφή των δεσμών τους με το σώμα των πολιτών. Όμως καμιά αξιολόγηση των ελίτ και του καταστροφικού έργου τους, υπό τα μνημόνια και πριν απ' αυτά, δεν έκανε η εγχώρια πολιτική συζήτηση. Οι ελίτ της δεξιάς, του κέντρου και της αριστεράς φοβούνται, αποφεύγουν τη σκληρή κριτική και αυτοκριτική διαδικασία για τις μακρές δεκαετίες πριν το Μνημόνιο του 2010. Και πως μπορεί να αυτοκαθορίζεται το σώμα των πολιτών, όταν η σημερινή «κεφαλή» του, το όλο πολιτικό προσωπικό της «εποχής των τεράτων», δεν είναι σε θέση (είτε εξαιτίας αντικειμενικών καταναγκασμών, είτε, κυρίως, εξαιτίας υποκειμενικής ανεπάρκειας), να παίρνει ορθολογικές αποφάσεις; Και μάλιστα, με τη δεξαμενή των κοινωνικών συναινέσεων εξαρχής άδεια, γεμάτη όμως με καθυστερούμενες μνήμες ιστορικών διχασμών. Όποιον καθυστερεί, τον τιμωρεί η ζωή.

Γ. Ρ.  
   

Στην ανηφορική της ιστορική διαδρομή, η Αριστερά χρεώνεται μεγαλύτερα λάθη από τον αντίπαλό της. Αυτό, κατά κύριο λόγο, οφείλεται στην εγγενή πολιτική της ροπή να θέλει να αλλάξει τα πράγματα εκπροσωπώντας τον αδύναμο στον συσχετισμό της ισχύος, να επιδιώκει την αλλαγή του συσχετισμού αυτού. Αντίθετα, όταν κανείς απλώς συμπορεύεται με το ρεύμα, στο όνομα του πολιτικού ρεαλισμού και της συγκατάβασης ενώπιον του ισχυρού, συνήθως τα τερατώδη λάθη περιορίζονται. Η υποταγή και η συγκατάβαση μικραίνουν τους κινδύνους, ενώ η βούληση της ανατροπής, εξ αντικειμένου, τους ενισχύει. Η πολιτικά έντιμη προαίρεση της ανατροπής δεν δίνει, όμως, άφεση πολιτικών αμαρτιών.

  

Οι δημοκρατίες μπορεί να μην έχουν αδιέξοδα, οι κοινωνίες όμως έχουν
Θα ξεκινήσω με μια αντιδημοφιλή στα καθ' ημάς θέση. Η εκτίμησή μου είναι ότι το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015 καταγράφεται ήδη ανάμεσα στα πιο συγκλονιστικά λάθη της ιστορίας της ελληνικής Αριστεράς. Υποσχέθηκε και δημιούργησε ένα «Όχι» που την επόμενη έγινε «Ναι», έκλεισε τις τράπεζες με ό,τι συνέπειες αυτό θα έχει για πολύ ακόμη, ώθησε τους δανειστές σε μια ακόμη πιο τιμωρητική και εκδικητική στάση έναντι της χώρας, με αποτέλεσμα την επαχθή συμφωνία μια βδομάδα αργότερα. Το γεγονός ότι στο εσωτερικό της διεθνούς και ελληνικής Αριστεράς το δημοψήφισμα καταγράφηκε σαν ένα σκίρτημα δημοκρατικής εθνικής αξιοπρέπειας δεν αναιρεί καμία από τις παραπάνω συνέπειές του. Ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς επιστήμονες των καιρών μας, ο Κ. Κράουτς το φώναξε: «Έχετε γίνει οι ήρωές μας! Τώρα δεν πρέπει να μετατραπείτε σε μάρτυρες!» (Εφημερίδα των Συντακτών, 7.7.2015).

Ιονέσκο, Ρινόκερος

Νικόλας Σεβαστάκης: Μια κοινωνία μικρομίσους, πολιτικού αδιεξόδου, αριστερής απομάγευσης*

συνέντευξη του Νικόλα Σεβαστάκη στην Αργυρώ Μποζώνη (lifo.gr. 27.4.2015) 
     

Ο Νικόλας Σεβαστάκης μιλά για το αδιέξοδο του ΣΥΡΙΖΑ, για τους τυχοδιωκτισμούς του, για την απολιτική πόλωση «μνημόνιο-αντιμνημόνιο». Το σημερινό κυβερνητικό κόμμα, στα χρόνια της κρίσης μετά το 2010, αντί να προετοιμάσει πολιτικές για Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο προς το μέλλον, που αλλάζουν την ελληνική κοινωνία στηρίζοντας τους πιο αδύναμους, δραπέτευσε στον «αριστερό» εθνικισμό και καθηλώθηκε στην αντι-ιστορική παρελθοντολογία περί Εμφύλιου και Κατοχής. Όμως άν παραγνωρίζεις την πραγματικότητα και καθυστερείς να την αντιμετωπίσεις, αυτή τιμωρεί.

  

Στα κείμενά σας ασκείτε κριτική στη νοσταλγία, αντιθέτως τη συναντάμε τόσο στα λογοτεχνικά σας κείμενα όσο και στις μουσικές που διαλέγετε και ανεβάζετε στο facebook. Αυτό δε είναι κάπως αντιφατικό;

Νομίζω δεν υπάρχει αντίφαση γιατί το πρόβλημα είναι να μη μεταβάλλεται κάτι σε ιδεολογία. Από τη στιγμή που ο τόπος, η ιδιαίτερη πατρίδα, οι σχέσεις μεταβληθούν σε ιδεολογία και κατασκευάσεις ένα πρόταγμα, υπάρχει πρόβλημα. Γίνεται ιδεολογική χρήση του βιώματος. Γίνεται εθνοφολκλόρ. Αν, αντίθετα, αποδραματοποιήσεις τη νοσταλγία και τη δεις σαν μια ατομική σχέση που μπορεί να εμπλουτίσει την κατανόηση του παρόντος είναι κάτι άλλο.

     

Ας μιλήσουμε λοιπόν για το παρόν και την κατανόησή του

Ζούμε μια κρίση. Είναι μια φάση όχι ακριβώς μετάβασης αλλά στασιμότητας. Αυτό που βλέπω είναι ότι δε βγήκε κανένα νέο παράδειγμα όχι απλώς διακυβέρνησης, αλλά ακόμα και απλής διαχείρισης Το «εμείς ή αυτοί» λειτούργησε καταστροφικά. Δε μπορεί να παράγει τις συναινέσεις ή τις συναντήσεις που χρειάζεται οποιαδήποτε στιγμή κρίσης για να ξεπεραστεί. Δε μπορείς να λειτουργείς με όρους ενός μεταφυσικού εμφυλίου, ενοχοποιώντας την αντίπαλη άποψη ως εθνικά και κοινωνικά ύποπτη. 

      

Υπάρχει κάποια εξήγηση γι αυτό;

Είμαστε στη λογική της ευκολίας. Ο ριζοσπαστισμός που γεννήθηκε μέσα στα τελευταία χρόνια ως αντίδραση, ως άρνηση του προηγούμενου συστήματος εξουσίας των ανθρώπων, δε γονιμοποίησε κάτι καινούργιο, πραγματικές αλλαγές, αλλά δημιουργεί ουσιαστικά μια τάση παλινόρθωσης του προμνημονιακού καθεστώτος ή πλευρών του προμνημονιακού συστήματος. 

Pieter Bruegel, Αλυσοδεμένοι Πίθηκοι 1592

Pieter Bruegel ο Πρεσβύτερος,

απόσπασμα από πίνακα

Γερμανικά πλεονάσματα και διαλυτική ανισορροπία. Τρία σενάρια για το μέλλον της νομισματικής ένωσης

του Βόλφγκανγκ Μύνχάου
   
© Der Spiegel - Wolfgang Münchau: Zukunft der Währungsunion - Wie Deutschland den Euro sprengt   21.7.2015
    

Άν παραβλέψουμε το ελληνικό πρόβλημα, είναι εξασφαλισμένη η επιβίωση της ζώνης του ευρώ ως όλου; Ακολουθώντας τους δημοσιονομικούς κανόνες, η Γερμανία αυξάνει τα πλεονάσματά της των τρεχουσών συναλλαγών και αυτό διευρύνει την καταστροφική ανισορροπία. Υπάρχουν δύο δρόμοι και ως τρίτη επιλογή η αποτυχία και διάλυση της νομισματικής ένωσης.

    

Έχει μέλλον η ζώνη του ευρώ ως όλον; Αν ναι, με ποιά μέλη και πώς; Η ελληνική κρίση μας έχει δείξει ότι μια κατάσταση μη βιώσιμη από οικονομική άποψη σπάει όλα τα πολιτικά ταμπού μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Η πρωτοκαθεδρία της πολιτικής δεν μπορεί να παραμερίζει την οικονομική λογική μακροπρόθεσμα. 

Από οικονομική σκοπιά η παραμονή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ δεν είναι πια βιώσιμη. Σ' αυτό το σημείο ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχει δίκιο. Όμως από οικονομική σκοπιά πάντα, υπάρχει και μια άλλη χώρα η παραμονή της οποίας στη ζώνη του ευρώ δεν είναι βιώσιμη, τουλάχιστον υπό τις δεδομένες συνθήκες. Δεν εννοώ την Πορτογαλία αλλά τη Γερμανία. Η Γερμανία έχει ένα πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών που φθάνει σε ύψος 7,5 % του ΑΕΠ της, με αυξανόμενη τάση. Μια τέτοια οικονομική ανισορροπία, αν δεν διορθωθεί, θα διαλύσει τη ζώνη του ευρώ. 

Ανεργία στην ΕΕ και στις γύρω χώρες

Η κωμωδία τελείωσε (Γιώργος Θεοτοκάς - «Αργώ», 1936)

Θ​​​​ες να πεις, φώναξε, πως η απαισιοδοξία μου είναι αδικαιολόγητη; Ah pardi. Μα πού ζεις, μωρέ Θεόφιλε, πού ζεις; Δε βλέπεις την Ευρώπη να διαλύεται κάθε μέρα βαθύτερα; Δε σε πνίγει εσένα η φριχτή αυτή αναθυμίαση της γενικής σαπίλας του πνεύματος, της ηθικής, της θρησκείας, της κοινωνίας, του πολιτικού και του οικονομικού μας συστήματος; Δεν αισθάνεσαι τα πάντα να γκρεμίζουνται τριγύρω σου, από μόνα τους, δίχως καμμιά σχεδόν εξωτερική πίεση; Οσο για το Κράτος μας, το ψωραλέο και αγουροσάπιο αυτό έκτρωμα των πατέρων μας, των κλεφτών, μα πιστεύεις αληθινά πως υπάρχει Κράτος εδώ, μωρέ Θεόφιλε; Μα δεν κατάλαβες ακόμα την μπλόφα, βρε παιδί, την τερατώδη μπλόφα της νεοελληνικής ιστορίας; (...) Παίζουμε, μωρέ, παίζουμε το Κράτος, το έθνος, την πολιτισμένη κοινωνία, εμείς τα αντάξια παιδιά των ληστών και των κουρσάρων, εμείς οι έξυπνοι, οι σπουδαίοι, μια βρωμοπαρέα μπάσταρδοι αλήτες και τυχοδιώκτες, κλέψαμε το όνομα των Ελλήνων και τα λεφτά των ξένων, των Κουτόφραγκων, και παίζουμε το Κράτος στον ίσκιο της Ακρόπολης για να τους βουτήξουμε κι’ άλλα λεφτά, λεφτά όσο μπορούμε περισσότερα λεφτά, κι’ ορίστε να τα λάβετε, αξιότιμοι κύριοι κερατάδες, ελάτε να πληρωθείτε από τα βράχια και τους αειμνήστους προγόνους και τους αρχαιολογικούς χώρους και τον αττικό ουρανό. Μα τώρα η Ευρώπη δεν πληρώνει πια, επειδή την πήρε ο διάβολος με τη σειρά της, τη γριά πόρνη. Για τούτο θα ψωφήσουμε της πείνας μες στα ερείπια του αρχαίου και του νεώτερου πολιτισμού και να με συμπαθάς. Η κωμωδία τελείωσε.

Στέφαν Σούλμάιστερ: «Η Ελλάδα είναι αποδιοπομπαίος τράγος, η Ευρώπη χρειάζεται New Deal»

μια συνέντευξη του Stephan Schulmeister στη Ruth Fulterer 
  
© Süddeutsche Zeitung - Wirtschaftsforscher Schulmeister über Schuldenkrise:«Griechenland ist ein Sündenbock» 18.7.2015 

     

Φέρει η ίδια η Ελλάδα στο ακέραιο την ευθύνη για τη δυστυχία της; Ο οικονομολόγος Stephan Schulmeister δεν συμφωνεί: Αυτό ισχυρίζονται οι πιστωτές της από τις χώρες της ΕΕ, γιατί θέλουν να αποσπαστεί η προσοχή από τα δικά τους και τα ευρύτερα προβλήματα.

   

SZ: Κύριε Σούλμάιστερ, είχατε προτείνει να υποστηριχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Διαπραγματεύτηκε με έξυπνο τρόπο η ελληνική κυβέρνηση ;

Stephan Schulmeister: Αυτές δεν ήταν διαπραγματεύσεις! Στις διαπραγματεύσεις ανταλλάσσονται επιχειρήματα, όμως στο Eurogrοup η συζήτηση εξελίχθηκε σε ένα είδος θρησκευτικού πολέμου. Ακριβώς επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ δεν περιορίστηκε να ασκήσει κριτική μόνον εναντίον της λιτότητας στην δική του χώρα, στο τέλος όλο και περισσότερο ερχόταν στο επίκεντρο της σύγκρουσης η «δογματική», τα βασικά. 

   
SZ: Η συζήτηση γύρω από τα ελληνικά χρέη και την ενοχή* των Ελλήνων είναι ηθικά φορτισμένη. Είναι δίκαιο; 

Φυσικά είναι εύλογο να απαιτεί κανείς την αποπληρωμή των χρεών. Όμως σε μια χρέωση συμμετέχουν δύο: αυτός που παίρνει την πίστωση και αυτός που την χορηγεί. Στο οικονομικό σύστημα, σε κάθε έλλειμμα αντιστοιχεί ένα πλεόνασμα. Άν αυτό το παραβλέψουμε, είναι πολιτικό λάθος και λάθος της οικονομικής επιστήμης. Αν πούμε «όποιος έχει ελλείμματα είναι ο ένοχος», αυτό είναι πολύ μεγάλη αστοχία της σκέψης.

Ποσοστά ανεργίας στην ΕΕ

Το χρέος της Ελλάδας μπορεί και πρέπει να ελαφρυνθεί εντός της ευρωζώνης. Συσχέτιση επιτοκίων με την ανάπτυξη και μορατόριουμ πληρωμών

των Άρμιν φον Μπόγκνταντυ, Μάρτσελ Φράτσερ και Γκούντραμ Βολφ

Armin von Bogdandy, Marcel Fratzscher, Guntram B. Wolff

   

© Frankfurter Allgemeine Zeitung - Schuldenschnitt auch ohne Grexit möglich 23.7.2015

και © Bruegel Institute, Brussels - Griechenlands Schuldenlast kann und muss im Euroraum erleichtert werden

  

Τρεις Γερμανοί ειδικοί με επιρροή απορρίπτουν την Grexit. Υποστηρίζουν ότι η αναδιάρθρωση - ελάφρυνση του δημόσιου χρέους της Ελλάδας εντός της ευρωζώνης είναι οικονομικά επωφελής για όλους και νόμιμη σύμφωνα με το ευρωπαϊκό και συνταγματικό δίκαιο. Προτείνουν  «ρήτρα ανάπτυξης» στα επιτόκια, με μορατόριουμ πληρωμών σε περιόδους χωρίς άνοδο του ΑΕΠ.

   

Η μεγαλύτερη ζημιά που προκάλεσε η αντιπαράθεση με την Ελλάδα είναι η καθολική απώλεια της εμπιστοσύνης. Για να μπορέσει η Ελλάδα να επιστρέψει και πάλι στην ανάπτυξη, πρέπει οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη σε ένα βιώσιμο μέλλον για τη χώρα. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται αφενός ικανή κυβέρνηση με επαρκή νομιμοποίηση, αφετέρου αποτελεσματικός διοικητικός μηχανισμός και δικαστικό σύστημα. Όμως έχει κεντρική σημασία και το ζήτημα του χρέους, αν και η εξυπηρέτησή του προς το παρόν και για το βραχυπρόθεσμο μέλλον είναι αμελητέο ζήτημα. Κανείς δεν αμφισβητεί την ανάλυση του ΔΝΤ σύμφωνα με την οποία η βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ανάκαμψη.

Το τρίτο πρόγραμμα, το οποίο αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης τώρα, πρέπει πρώτα-πρώτα να επαναφέρει την Ελλάδα εκεί όπου βρισκόταν στο τέλος του περασμένου έτους, όταν οι προβλέψεις για το ΑΕΠ έδειχναν άνοδο σχεδόν κατά 3%.

Το «όχι» της Ελλάδας και το μέλλον της ΕΕ

του Μάρκους Γκάτσκε

     

© Die Zeit - Marcus Gatzke: Europa sollte das Oxi ernst nehmen,  11.7.2015 

   

Το δημοψήφισμα στην Ελλάδα αποκάλυψε τις βαθιές διαιρέσεις στην Ευρώπη. Για να μη χαθεί μια ολόκληρη γενιά στο Νότο, χρειαζόμαστε περισσότερα πράγματα και κυρίως μια πειστική και αισιόδοξη προοπτική για το μέλλον, πέρα από τη διαμάχη Βορρά-Νότου για τα δημοσιονομικά ελλείμματα και για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ή «μεταρρυθμίσεις».
  
Είναι αλήθεια ότι το δημοψήφισμα ήταν το μεγαλύτερο ίσως σφάλμα του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην πορεία των διαπραγματεύσεων. Πως μπορεί μια μεμονωμένη χώρα του ευρώ, - έστω και με δημοψήφισμα - να καθορίσει πως θα διαμορφωθεί η ευρωπαϊκή πολιτική των διασώσεων; Ωστόσο, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα πρέπει να αντιμετωπισθεί από την Ευρώπη με περίσκεψη. Δείχνει πώς η κρίση και οι προσπάθειες να τεθεί αυτή υπό έλεγχο, έχουν αλλάξει την ίδια την Κοινότητα. Ειδικά οι νέοι Έλληνες ψήφισαν με συντριπτικά ποσοστά υπέρ του «όχι». Σίγουρα δεν ψήφισαν έτσι, επειδή θέλουν περισσότερα δισεκατομμύρια ως βοήθεια χωρίς αντάλλαγμα, ούτε επειδή βλέπουν το ελληνικό πελατειακό σύστημα ως ευλογία.  

Απο το Βερολινέζικο συγκρότημα Einstürzende Neubauten

Μανιακή τήρηση των κανόνων ή κοινοτικοποίηση των χρεών; Πώς η Γερμανία και η Γαλλία διχάζουν τη ζώνη του ευρώ

του Στέφαν Κάιζερ
  
© Der Spiegel - Stefan Kaiser: Regelwut oder Schuldengemeinschaft, Wie Deutschland und Frankreich die Eurozone spalten, 15.7.2015

     

Η διαμάχη για την Ελλάδα αποκαλύπτει πόσο διαφορετικά είναι τα οράματα για τη ζώνη του ευρώ. Η Γερμανία βασίζεται στους κανόνες και στις κυρώσεις, η Γαλλία και άλλοι θέλουν πάνω απ' όλα την κοινή ευθύνη για τα χρέη. Μπορεί να συνεχιστεί αυτή η ασυμφωνία;

    

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι Ευρωπαίος. Από όσα γνωρίζαμε γι' αυτόν μέχρι τώρα, πιστεύει στο ευρωπαϊκό σχέδιο που χάρισε στην ήπειρό μας 70 χρόνια ειρήνης.

Ωστόσο ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι και νομικός. Τους κανόνες και τις Συνθήκες τα θεωρεί ιερά. Και όποιος δεν τα τηρεί, πρέπει να τιμωρείται. Στην ελληνική κρίση, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών λίγο-πολύ εναρμονίζεται με τη διάθεση των συμπατριωτών του, αλλά επισύρει την οργή πολλών ανθρώπων στη λοιπή Ευρώπη. Εκείνο το Σαββατοκύριακο του Ιουλίου 2015 ήταν καταστροφικό για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Στη  διαμάχη γύρω από το ζήτημα, άν και υπό ποιες προϋποθέσεις είναι σκόπιμη η παραμονή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ, δόθηκε στο τέλος ένα είδος συμβιβαστικής λύσης. Ωστόσο οι διαπραγματεύσεις αποκάλυψαν με τόση καθαρότητα όσο ποτέ άλλοτε, τις διαφορετικές προσεγγίσεις για την κοινή νομισματική ένωση, οι οποίες ωθούν τα κράτη της Ευρώπης να απομακρύνονται όλο και περισσότερο το ένα από το άλλο.

Από τη μια πλευρά βρίσκονται η Γερμανία και μερικές άλλες μικρότερες χώρες, όπως η Φινλανδία, η Σλοβακία και τα κράτη της Βαλτικής [τα οποία πριν το 1989 ήταν κράτη-μέλη της Σοβιετικής Ένωσης]. Θέλουν μια ζώνη του ευρώ που να βασίζεται κατά πρώτο λόγο σε σκληρούς κανόνες, για να γίνεται το κάθε μέλος της όσο γίνεται πιο ανταγωνιστικό οικονομικά.

O υπουργός Wolfgang Schäuble:Ένας παγερός, σκληροπυρηνικός πολιτικός;

του Χέριμπερτ Πραντλ

 

© Süddeutsche Zeitung -  Heribert Prantl: Finanzminister Schäuble Eiskalter Hardliner  18.7. 2015 

  

Ο άνθρωπος της εξουσίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μοιάζει με Σφίγγα. Ποια όμως είναι τα κίνητρα της πολιτικής συμπεριφοράς αυτού του ανθρώπου που παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην κρίση της Ευρώπης;

    

Το περιστατικό συνέβη λίγο πριν από τις εκλογές του 1998 για την Ομοσπονδιακή Βουλή της Γερμανίας. Δηλαδή τις εκλογές που, όπως όλοι ανέμεναν, τις έχασε το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα του Χέλμουτ Κολ και τις κέρδισαν οι Σοσιαλδημοκράτες του Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος έγινε καγκελάριος συμμαχώντας σε κυβερνητικό συνασπισμό με τους Πράσινους. Εκείνη την εποχή, σε μια εμπιστευτική συζήτηση, έθεσαν στον παλιό Χριστιανοδημοκράτη πολιτικό Χάινερ Γκάισλερ (Geissler) ένα συναρπαστικό ερώτημα: Τον ρώτησαν, άν αυτός, η γέρικη αλεπού του CDU, παρά το βαθύ ρήγμα που τον χώριζε από τον Χέλμουτ Κολ, είχε κάποια συνταγή για κερδίσει και πάλι τις εκλογές η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση και να διασωθεί η κυβέρνηση Κολ. Και μάλιστα, χωρίς να χρειαστεί να αντικαταστήσει την τελευταία στιγμή ως επικεφαλής τον επί μακρό διάστημα καγκελάριο Kολ, με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Η καταστροφή του ελληνικού κοινωνικού μοντέλου - Η έκρηξη στο «Ζαμπρίσκι Πόιντ»

της Μαρίας Κατσουνάκη
 
© «Καθημερινή», Η έκρηξη στο «Ζαμπρίσκι Πόιντ», 19.7.2015

   

Η ​ταινία είναι παλιά, ανήκει στα must των απανταχού σινεφίλ, λίγοι είναι όσοι δεν την έχουν δει ή, τουλάχιστον, δεν έχουν ακούσει γι’ αυτήν. Το «Ζαμπρίσκι Πόιντ» του Μικελάντζελο Αντονιόνι γυρίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και διακατεχόταν από το πνεύμα της εποχής. Περιέχει σύγκρουση του αναρχικού - ριζοσπάστη κεντρικού ήρωα με την αστυνομία, φυγή στην έρημο, αντισυμβατικούς - χίπικους έρωτες, αντιπαράθεση της αθωότητας με την αλλοτρίωση, οξεία κριτική στον κόσμο της κατανάλωσης και της κερδοσκοπίας. Περιέχει και μια σκηνή - σημείο αναφοράς της ταινίας: μια έκρηξη, σαν αποκάλυψη, όπου αντικείμενα σύμβολα της καταναλωτικής κοινωνίας (διάφορα προϊόντα, τηλεοράσεις, βιβλία κ.ο.κ.), εκτοξεύονται στον αέρα. Θεωρητικοί και αναλυτές ερμήνευσαν τις εικόνες και τις προθέσεις του σκηνοθέτη ως εξής: «Ο Αντονιόνι είδε μιαν Αμερική σοβαρά άρρωστη, διαιρεμένη σε γενιές και πολιτισμούς που δεν καταλαβαίνει ο ένας τον άλλο, μιαν Αμερική που οι στόχοι της είναι αντιφατικοί και που είναι ολόκληρη ένα αγχωτικό παράδοξο». 

Το μέλλον της ζώνης του ευρώ: Πέντε μαθήματα από την ελληνική κρίση

του Χένρικ Μύλλερ

  

© Der Spiegel, Henrik Müller: Zukunft der Eurozone, Fünf Lehren aus der Griechenlandkrise 12.7.2015

      

Όταν δεν υπάρχει θέληση, τότε δεν υπάρχει και τρόπος: Η τωρινή σύγκρουση για την κρίση στην Ελλάδα αποκαλύπτει πόσο έχει ξεφύγει από τον έλεγχο η κατάσταση στην Ευρώπη. Είναι καιρός να αναγνωρίσουμε τη νέα θλιβερή πραγματικότητα και να περιορίσουμε τις ζημίες.

   

Αυτό που ξεκίνησε ως κρίση στην Ελλάδα, έχει οξυνθεί και μετετράπη σε συνολική κρίση εμπιστοσύνης στην ΕΕ. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν έχουν πια την ικανότητα να καταλήγουν ενωτικά σε συμφωνίες. Μέσα σε λίγες μέρες δημιουργήθηκε ένας σωρός ερειπίων, ο οποίος πολύ δύσκολα θα μπορέσει να ανασυγκροτηθεί σε ένα νέο οικοδόμημα. 

Είναι μια ιστορική καμπή. Τώρα παίρνει εκδίκηση το γεγονός, ότι εδώ και περισσότερο από πέντε χρόνια η ευρωζώνη αρνείται να παραδεχτεί τα ελαττώματα στο σχεδιασμό της, τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματά της και αποφεύγει να τα αντιμετωπίσει συστηματικά. Ιδιαίτερα έχει αποτύχει η στρατηγική της Άνγκελα Μέρκελ, με την οποία αντιμετωπίζεται η κριση τη ζώνη του ευρώ. Η καγκελάριος έχει διακηρύξει πολλές φορές ότι αν αποτύχει το ευρώ θα αποτύχει η Ευρώπη και συνεπώς η λύση πρέπει να είναι «περισσότερη Ευρώπη», ωστόσο στην πράξη έχει προωθήσει μια επανεθνικοποίηση της πολιτικής. Δεν υπάρχει πια χώρος για αυταπάτες. Τις τελευταίες εβδομάδες εμφανίστηκαν πολύ καθαρά ρωγμές, οι οποίες τώρα διευρύνονται σε ανοιχτά κατάγματα. Η οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας και η ανοικτή πολιτική διαμάχη έχουν αφήσει μόνιμες βλάβες. Δυσπιστία όλων προς όλους εξαπλώνεται μέσα στην ένωση κρατών της ευρωζώνης, η δομή της οποίας βασίζεται στην εμπιστοσύνη, στο συμβιβασμό και στη συνεργασία. Ως αποτέλεσμα, η ένωση κινδυνεύει τώρα από ένα είδος παράλυσης. Διαφαίνεται μια νέα, διαταραγμένη κατάσταση. Είμαστε αντιμέτωποι με νέες πραγματικότητες, πολιτικές, οικονομικές, στρατηγικές. 

Habermas: «Η Μέρκελ έπαιξε στα ζάρια την καλή φήμη της Γερμανίας - Η Ευρώπη είναι εγκλωβισμένη σε πολιτική παγίδα»

© The Guardian - Habermas: Merkel 'gambling away' Germany's reputation over Greece, 16.7.2015

  

Σύμφωνα με τον Jürgen Habermas, πνευματικό σύμβολο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, η σκληροπυρηνική στάση της Άνγκελα Μέρκελ απέναντι στο ελληνικό πρόβλημα θέτει σε κίνδυνο όλες τις προσπάθειες των προηγούμενων γενεών. Ενώ η Ευρώπη είναι εγκλωβισμένη στην πολιτική παγίδα των διακυβερνητικών συμβιβασμών

    

Καταλογίζει στην Γερμανίδα καγκελάριο ότι με την σκληρή στάση της «παίζει στα ζάρια» τις προσπάθειες των προηγούμενων γενεών να αποκαταστήσουν στη μεταπολεμική περίοδο την καλή φήμη της χώρας της.

Αναφερόμενος στην πρόσφατη συμφωνία διάσωσης, ο φιλόσοφος και κοινωνιολόγος είπε ότι η Γερμανίδα καγκελάριος κατάφερε τελικά «μια τιμωρητική πράξη» εναντίον της αριστερής κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα.

«Φοβάμαι ότι η γερμανική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της Σοσιαλδημοκρατικής μερίδας της, έπαιξαν στο τζόγο μέσα σε μια νύχτα όλο το πολιτικό κεφάλαιο που είχε συσσωρεύσει μέσα σε μισό αιώνα μια καλύτερη μεταπολεμική Γερμανία», δήλωσε στην εφημερίδα Guardian. Οι προηγούμενες γερμανικές κυβερνήσεις, είπε, είχαν επιδείξει «μεγαλύτερη πολιτική ευαισθησία και μετα-εθνική νοοτροπία».

Ο Χάμπερμας, που θεωρείται ευρύτατα ως ένας από τους πλέον σημαίνοντες και επιδραστικούς σύγχρονους Ευρωπαίους διανοούμενους, δήλωσε ότι απειλώντας την Ελλάδα με έξοδο από την ευρωζώνη κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, η Γερμανία «αυτοπαρουσιάζεται ξεδιάντροπα ως η κατεξοχήν χώρα που επιχειρεί να επιβάλλει πειθαρχία στην Ευρώπη και για πρώτη φορά αξιώνει ανοιχτά μια γερμανική ηγεμονία στην Ευρώπη».

Η Ευρώπη πρέπει να αντιστρέψει την πορεία της Η πολιτική επιστρέφει

της Ούλρικε Γκερό

     

© Die Zeit 10 nach 8: - Ulrike Guérot:  Europa muss sich umstülpen  - 15.7.2015

          
Καθολική ισότητα σε δικαιώματα και υποχρεώσεις, για όλες τις αγορές και όλους τους πολίτες. Μετά την πολιτική καταστροφή στην αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης είναι καιρός να συζητήσουμε πως θα οικοδομηθεί η ευρωπαϊκή Δημοκρατία.
     
Το περασμένο Σαββατοκύριακο η Ευρώπη αντίκρυσε για μερικές ώρες την άβυσσο να χάσκει μπροστά της. Η Grexit αποτράπηκε μεν, όμως πληρώθηκε μεγάλο κόστος: Το κόστος είναι οι βαθιές πληγές που ανοίχτηκαν στη Σύνοδο έκτακτης ανάγκης εκείνης της νύχτας και ο σκληρός, επιθετικός τρόπος των διαπραγματεύσεων. Πρέπει να προσεχθεί πάνω απ' όλα, η λεπτή αλλά σημαντική ρωγμή που άνοιξε στις γαλλο-γερμανικές σχέσεις, η οποία μέσα στους επόμενους μήνες θα μπορούσε να διευρυνθεί, με αποτέλεσμα απροσδόκητες και σοβαρές επιπτώσεις. Αυτή τη ρωγμή πολύ δύσκολα μπορεί να την καλύψει ο νέος άξονας Βερολίνου-Ελσίνκι. Αν η Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες έδειξε κάτι, αυτό είναι ότι στο ελληνικό δράμα το σκόρ της διαπραγμάτευσης δεν είναι (πια) 18-1. 

H Ευρώπη ως αυτοκράτειρα,  Χάρτης του 1588 -  © Wikimedia Commons