Η ωραιότερη χώρα του κόσμου

του Ανδρέα Δρυμιώτη
 

© Καθημερινή - Ανδρέας Δρυμιώτης: Η ωραιότερη χώρα του κόσμου, 21.02.2016

Αναδημοσίευση: «μη μαδάς τη μαργαρίτα»
    

   
Στη μιά πλευρά, η «χαλαρή ιεραρχία ατομιστών πολιτικών [...], τόσο απασχολημένοι με τον προσωπικό τους αγώνα για εξουσία, ώστε δεν έχουν τον χρόνο να αναπτύξουν οικονομική πολιτική, ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι είχαν την ικανότητα». Μαζί τους «ο πολυμήχανος αστός όλο φιγούρα». Και οι παρατρεχάμενοι προπαγανδιστές, που ανταγωνίζονται στην «υπερβολή των εθνικών αξιώσεων και στην κολακεία της εθνικής ματαιοδοξίας». Συχνά «η εξυπνάδα τους εκφυλίζεται σε πονηριά, η ευρηματικότητά τους σε ανειλικρίνεια, η λιτότητά τους σε απληστία και η επινοητικότητά τους σε απάτη». Στην άλλη, «το θύμα, το ψώνιο», πρόθυμος χορηγός «για του αφέντη το  φαΐ». Προκαλεί πόνο, αλλά για μας μιλά ο μύθος: για πράγματα δικά μας, οικεία. Για το πώς πεθαίνουν μια χώρα, σήμερα όπως και χθες.

Γ. Ρ.

 

Ο ​​Cesar Augusto Gaviria Trujillo διετέλεσε πρόεδρος της Κολομβίας για την περίοδο 1990 - 1994. Ξεκινώντας την προεκλογική εκστρατεία του και μιλώντας στους ξένους δημοσιογράφους, είπε (στα αγγλικά) μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

«Colombians say, God made our land so beautiful it was unfair to the rest of the world. So to even the score, God populated the land with a race of evil men». 

Οταν άκουσα τα παραπάνω λόγια, βλέποντας την εξαιρετική τηλεοπτική σειρά «Narcos» (παραγωγή Netflix), πέρασαν από το μυαλό μου διάφορες σκέψεις. Η πρώτη αντίδρασή μου ήταν ότι αν κάποιος Ελληνας πολιτικός έκανε τη δήλωση αυτή σε ξένους δημοσιογράφους, όχι μόνο πρόεδρος δεν θα εκλεγόταν αλλά ούτε και βουλευτής δεν θα γινόταν. Θυμάστε την καθολική αντίδραση που είχαμε όταν ο ΓΑΠ σαν πρωθυπουργός μίλησε στο Davos (Ιανουάριος 2010) για την «αντιμετώπιση της διαφθοράς και της σπατάλης»; Εγώ τη θυμάμαι. Είμαστε έτοιμοι να τον κρεμάσουμε γιατί τόλμησε να μας εκθέσει στο εξωτερικό.

Η δεύτερη σκέψη μου ήταν ότι αυτό που είπε ο Gaviria μπορεί να ισχύει και για την Ελλάδα. Πιθανότατα η λέξη «evil» να είναι πολύ βαριά για τους Ελληνες, αλλά πάντως δεν είμαστε αυτοί που ταιριάζουν στην ωραιότερη χώρα του κόσμου, που κάτω από άλλες συνθήκες θα μπορούσε να είναι ένας επίγειος παράδεισος. Μια διαφορετική διατύπωση θα ήταν ότι «ο Θεός μάς έδωσε την ωραιότερη χώρα του κόσμου και για να ισοφαρίσει το γεγονός αυτό, μας καταδίκασε να εκλέγουμε τους χειρότερους πολιτικούς για να μας κυβερνήσουν». 
Ο Gaviria, παρά το γεγονός ότι οι τρεις προηγούμενοι υποψήφιοι πρόεδροι δολοφονήθηκαν από τον διαβόητο βαρώνο της κοκαΐνης Pablo Escobar και ο ίδιος κινδύνεψε από βόμβα σε αεροπλάνο με το οποίο επρόκειτο να ταξιδέψει, όπου σκοτώθηκαν 107 άνθρωποι, όταν εξελέγη πρόεδρος κυνήγησε ανελέητα τον Escobar και τελικά κατάφερε να τον εξοντώσει τον Δεκέμβριο του 1993. Αξίζει να σημειωθεί ότι το περιοδικό Forbes κατέταξε τον Escobar όγδοο στη λίστα των πλουσιότερων ανθρώπων με περιουσία 9 δισεκατομμύρια δολάρια (1989). Είναι ευνόητο ότι με τέτοια περιουσία ο Escobar μπορούσε να δωροδοκήσει όποιον ήθελε και όσοι δεν ανταποκρίνονταν σπάνια γλίτωναν τη δολοφονία. Αυτός ήταν ο Νόμος του Escobar «Plata o Plomo». Δηλαδή «Ασήμι ή Μολύβι (Σφαίρα)». Φυσικά στην Ελλάδα ευτυχώς δεν έχουμε το ίδιο πρόβλημα, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε ούτε ανθρώπους σαν τον Gaviria που είναι διατεθειμένοι να τα βάλουν με τα πάσης φύσεως κατεστημένα που υπάρχουν στη χώρα μας.

Πράγματι ζούμε στην ωραιότερη χώρα του κόσμου. Φέρτε στο μυαλό σας τα αμέτρητα νησιά μας. Σχεδόν το κάθε νησί προσφέρει και μια διαφορετική εμπειρία ζωής. Πού μπορεί να βρει κάποιος τέτοια ποικιλία φύσης και ομορφιάς; Εχω ταξιδέψει σε πολλά μέρη του κόσμου και πουθενά δεν βρήκα κάτι που να συγκρίνεται με την ομορφιά και την ποικιλία των νησιών μας. Η Κρήτη από μόνη της είναι σαν μια άλλη χώρα.

Αλλά και η ηπειρωτική Ελλάδα έχει μοναδικές ομορφιές. Σκεφτείτε τις πανέμορφες λίμνες στις Πρέσπες, τα επιβλητικά Μετέωρα, τον Ολυμπο, τον υπέροχο Παρνασσό και όποια άλλη περιοχή της Ελλάδας. Εχουμε τα πάντα. Βουνά, δάση, λίμνες και θάλασσες, όλα σε κοντινές αποστάσεις.

Και πώς αντιμετωπίσαμε αυτή την υπέροχη φύση; Πρώτα πρώτα με την άναρχη και αυθαίρετη δόμηση. Είναι περιοχές που μοιάζουν σαν να πέρασε από πάνω ένα αεροπλάνο και πέταγε σπίτια, τα οποία προσγειωθήκαν μέσα στα δάση μας, το ένα δίπλα στο άλλο, χωρίς να αφήνουν χώρο για δρόμους και πρόσβαση. Ακόμα πολλά από τα δάση μας έχουν πρόσφατα σημάδια από πυρκαγιές, οι οποίες εντελώς συμπτωματικά εντείνονται πάντοτε στις προεκλογικές περιόδους. Παντού υπάρχουν μπάζα και άλλα σκουπίδια που δείχνουν ότι κάποιοι πέρασαν κάποτε από τα σημεία αυτά. Τα 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμών που διαθέτει η χώρα μας είναι και αυτά γεμάτα με αυθαίρετα κατασκευάσματα και χώροι για τα σκουπίδια των εκδρομέων, δείγμα και αυτό της κατάρας που μας βαραίνει. Πιστεύω ότι η ευθύνη των πολιτικών μας στην κάκιστη διαχείριση της γης μας είναι διαχρονική και τεράστια. Ακόμα και όταν φωτισμένοι άνθρωποι όπως ο Κωνσταντίνος Δοξίαδης δώρισε στην κυβέρνηση το ρυθμιστικό σχέδιο της Αθήνας, τίποτα από όσα προέβλεπε η μελέτη δεν εφαρμόστηκαν. Επίσης, η έλλειψη Κτηματολογίου εξακολουθεί να δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την καταπάτηση της γης μας.

Αλλά δεν ήταν μόνο γενναιόδωρος με τη φύση ο Θεός. Μας έδωσε μια χώρα που στα αρχαία χρόνια φώτισε την ανθρωπότητα. Δημοκρατία, επιστήμες, τέχνες, πολιτισμός γεννήθηκαν στη χώρα μας και εμείς έχουμε την υποχρέωση να προστατεύσουμε την πολύτιμη αυτή κληρονομία. Πιστεύετε ότι ανταποκριθήκαμε ικανοποιητικά στην υποχρέωση αυτή; Εγώ όχι. Αν ένας άλλος λαός είχε τη δική μας Ιστορία, είμαι βέβαιος ότι θα την είχε εκμεταλλευθεί (με την καλή έννοια του όρου) ώστε να κάνει την Ελλάδα κέντρο του κόσμου. Αλλες χώρες με πολύ μικρότερη Ιστορία και πολιτισμό έχουν καταφέρει πολύ περισσότερα από εμάς.

Ποιος φταίει; Η ιστορία δεν είναι καινούργια. Αντιγράφω από το λήμμα της Encyclopedia Britannica του 1910-1911 σχετικά με τον χαρακτήρα των Ελλήνων: 

«... Το πατριωτικό τους αίσθημα, δυστυχώς, υπόκειται στην εκμετάλλευση ιδιοτελών δημαγωγών και δημοσιογράφων, που ανταγωνίζονται στην υπερβολή των εθνικών αξιώσεων και στην κολακεία της εθνικής ματαιοδοξίας... Σχηματίζουν ένα τμήμα της κοινωνίας που περισσεύει, ένα μορφωμένο προλεταριάτο, που προσκολλάται σε διάφορα κόμματα με την ελπίδα της κρατικής απασχόλησης και ξοδεύει την ύπαρξή του ασκόπως, περιφερόμενο στα καφενεία και στους δρόμους όταν το κόμμα τους είναι εκτός εξουσίας... Η εξυπνάδα τους συχνά εκφυλίζεται σε πονηριά, η ευρηματικότητά τους σε ανειλικρίνεια, η λιτότητά τους σε απληστία και η επινοητικότητά τους σε απάτη».

Παρά τα εκατό και πλέον χρόνια που έχουν περάσει από τότε, οι παραπάνω χαρακτηρισμοί ανταποκρίνονται καθ’ ολοκληρίαν στη σημερινή πραγματικότητα.

Και οι πολιτικοί μας; Και πάλι ανατρέχω στο παρελθόν για να βρω την κατάλληλη περιγραφή. Αρχές του 1947 η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε προς στις ΗΠΑ πως αδυνατούσε πλέον να συνεχίσει τον ρόλο που είχε αναλάβει, δηλαδή τον ρόλο της ενίσχυσης της ελληνικής κυβέρνησης στον αγώνα της κατά της κομμουνιστικής επικράτησης στην Ελλάδα. Ο Αμερικανός πρόεδρος Harry S. Truman, προκειμένου να έχει ιδία άποψη για την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, στέλνει στις αρχές του 1947 τον Paul A. Porter για να εκτίμηση την κατάσταση.

Στις 14 Φεβρουαρίου, έπειτα από περίπου έναν μήνα παραμονής στην Ελλάδα, ο Paul A. Porter στέλνει επιστολή προς τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ W.L. Clayton με τις πρώτες εντυπώσεις του, γράφοντας μεταξύ των άλλων:

«Εδώ δεν υπάρχει κράτος σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα. Αντ’ αυτού υπάρχει μια χαλαρή ιεραρχία ατομιστών πολιτικών, μερικοί από τους οποίους είναι χειρότεροι από άλλους, που είναι τόσο απασχολημένοι με τον προσωπικό τους αγώνα για εξουσία, ώστε δεν έχουν τον χρόνο να αναπτύξουν οικονομική πολιτική, ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι είχαν την ικανότητα».

Παρακαλώ, ξαναδιαβάστε προσεκτικά την τελευταία παράγραφο που είναι σε εισαγωγικά. Υστερα από εβδομήντα χρόνια είναι σαν να γράφτηκε από κάποιο σημερινό παρατηρητή. Εχουμε αλλάξει άπειρες κυβερνήσεις, που καλύπτουν σχεδόν όλο το φάσμα του πολιτικού χώρου, και όμως η περιγραφή αυτή ισχύει κατά λέξη σε όλα αυτά τα χρόνια. «Εδώ δεν υπάρχει κράτος». Μην πάτε μακριά. Σκεφθείτε μόνο την απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς χώρους. Είμαστε η μοναδική χώρα που, παρά τους αυστηρούς νόμους που ψηφίσαμε, ποτέ δεν μπορέσαμε να τους εφαρμόσουμε.

Πρέπει να το πάρουμε απόφαση. Αν θέλουμε να προκόψει η χώρα μας, πρέπει να μάθουμε να εκλέγουμε πολιτικούς που είναι διατεθειμένοι να μας πουν την αλήθεια, όσο σκληρή και αν είναι, και όχι αυτούς που μας χαϊδεύουν τα αυτιά. Ακόμα, πρέπει να είναι αποφασισμένοι να εφαρμόσουν δύσκολες και επώδυνες πολιτικές και όχι να υποκύπτουν στις πιέσεις των οργανωμένων κατεστημένων.

Ο Ανδρέας Δρυμιώτης είναι συντάκτης στην Καθημερινή και σύμβουλος επιχειρήσεων
Αρθρογραφία του στην Καθημερινή

Ελλάδα, πελατειακό κράτος και διαφθορά: Η χαμένη ευκαιρία και οι αυταπάτες

Νίκος Καϊμάκης: Το αποτυχημένο ελληνικό μοντέλο - αναστροφή πορείας
 

Σίλβια Μέρλερ: Μακροοικονομικές ανισορροπίες και χρηματοπιστωτική ενοποίηση στην ευρωζώνη.
 

Γυρίζοντας τον Κέυνς ανάποδα: Η κραιπάλη στην άνοδο και η λιτότητα στην πτώση - Το πολιτικό «κεφάλαιο» Καραμανλή του Νεότερου

Ο νεοφιλελευθερισμός και η ιστορία του - εδώ στο Νότο

Γιώργος Λιάλιος: Χαλκιδική, η «αθέατη» πλευρά της καταστροφής - αφανισμός των δασών και ανεξέλεγκτη δόμηση

Μορίς Γκοντελιέ: «Ανίκανη η πολιτική ελίτ της Ελλάδας να αντιμετωπίσει τη σημερινή κατάσταση»