Οι υπνοβάτες και ο βαρώνος Μινχάουζεν - πολιτικό λάθος και σωστό δημοψήφισμα

Το δημοψήφισμα αποφασίστηκε γιατί ο πρωθυπουργός ήταν βέβαιος πως οποιαδήποτε συμφωνία με τους εταίρους, είτε με βάση το σχέδιο των θεσμών, είτε το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης (άλλωστε μικρές διαφορές είχαν), δεν θα περνούσε στη Βουλή με πλειοψηφία βουλευτών του κυβερνητικού συνασπισμού ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Τόσο απλός ήταν ο βασικός λόγος.

Ήταν όμως και κάτι άλλο, σε δεύτερο πλάνο, «κάτι πιο βαθύ που λέρωνε» ήδη την αστραφτερή, δημοφιλή εικόνα του: Ο κ. Τσίπρας ήξερε πως ακόμη και άν περνούσε στη Βουλή κάποια συμφωνία, στη συνέχεια, αυτός και η κυβέρνησή του έπρεπε κάτι να εφαρμόσουν στην πράξη  - και κυρίως να αποφασίσουν για μερικές κρίσιμες μεταρρυθμίσεις στον παραγωγικό ιστό της χώρας και στις κοινωνικές της ισορροπίες, είτε αυτές προβλέπονταν είτε όχι από τη συμφωνία. Αυτή τη φορά, έπρεπε αναγκαστικά να κυβερνήσουν. Αν αποδέχονταν τυπικά τη συμφωνία, χωρίς στη συνέχεια κάτι να πράξει, σε ένα ή δύο χρόνια θα κατατάσσονταν και αυτός στη σειρά των αποτυχημένων τέως πρωθυπουργών της κρίσης που κυβέρνησαν κυττώντας άπρακτοι τον καιρό να περνά: Κ. Καραμανλής, Γ. Παπανδρέου, Α, Σαμαράς, Α. Τσίπρας...

Jürgen Habermas: Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί να δράσουν πολιτικά - Μια νέα αρχή για την οικονομία και για τον ελληνικό λαό

© Süddeutsche Zeitung - Habermas: Warum Merkels Griechenland-Politik ein Fehler ist  22.6.2015

    

Για την Ευρώπη δεν πρέπει να αποφασίζουν οι τράπεζες αλλά οι πολίτες. Η νομισματική ένωση θα πάψει να είναι ελαττωματική, μόνον όταν αναβαθμιστεί σε πολιτική ένωση. Αυτά απαιτεί ο κορυφαίος πολιτικός φιλόσοφος της εποχής μας Jürgen Habermas. Τονίζει ότι η πολιτική της Angela Merkel είναι συνδημιουργός της κρίσης, γιατί θεωρεί τα συμφέροντα των επενδυτών πιο σημαντικά από την αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας.

  

Η πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ρίχνει άπλετο φως στην ελαττωματική δομή μιας νομισματικής κοινότητας χωρίς πολιτική ένωση. Όλοι οι πολίτες θα πρέπει να να είναι ευγνώμονες προς τον Mario Draghi, ο οποίος με μια και μοναδική φράση του το καλοκαίρι του 2012, τους προφύλαξε από τις καταστροφικές συνέπειες της επικείμενης κατάρρευσης του ευρώ.

Η ελληνική ιδιαιτερότητα

του Γιώργου Γιαννουλόπουλου
  

© Εφημερίδα των Συντακτών: Η ελληνική ιδιαιτερότητα, 20.6.2015
    

Το κράτος πρόνοιας, αναδιανομής και κοινωνικής δικαιοσύνης (και μαζί του οι αδύναμοι πολίτες) ήταν και είναι πάντα ο χαμένος του παιχνιδιού: Τόσο με το παρωχημένο - νεκροζώντανο πια - ελληνικό μοντέλο εξουσίας, με την πελατειακή κατάληψη του κράτους από ευνοούμενες κοινωνικές ομάδες, όσο και όταν κερδίζουν αυτοί που επικρατούν στις αγορές, από τη ρύθμιση των οποίων το κράτος έχει αποσυρθεί. Αρα μόνη λύση είναι να γίνει ξανά ζητούμενο ένα κράτος πρόνοιας, αναδιανομής, κοινωνικής δικαιοσύνης.
       

Αν βάλουμε προς στιγμήν κατά μέρος τα δεινά που μας ταλανίζουν τα τελευταία πέντε χρόνια εδώ στην Ελλάδα κι αν δούμε τι συνέβη στον υπόλοιπο κόσμο, το «αφήγημα» της Αριστεράς συνοψίζεται ως εξής: η απορρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα οδήγησε ευθέως στην κρίση του 2008 και οι κυβερνήσεις, για να διασώσουν τις αμαρτωλές τράπεζες, έκοψαν μονέδα που διόγκωσε απότομα τα κρατικά ελλείμματα. Οι παίκτες στις αγορές όμως, αφού πρώτα κατάφεραν να επιβιώσουν με ξένα λεφτά, έκριναν ότι τα ελλείμματα τα οποία δημιουργήθηκαν για χάρη τους θα πρέπει τώρα να μειωθούν δραστικά και επέβαλαν στις κυβερνήσεις μια πολιτική λιτότητας, δηλαδή την περαιτέρω συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους και γενικότερα του δημόσιου τομέα, εκθεμελιώνοντας έτσι οριστικά το σοσιαλδημοκρατικό υπόδειγμα που είχε καθιερωθεί σε ολόκληρη σχεδόν τη Δυτική Ευρώπη μετά το τέλος του Πολέμου.

Η μυστική βοή των πλησιαζόντων γεγονότων
(Καβάφης, "Σοφοί δε Προσιόντων")

Grexit και μετά τι;

του Νιλς Καντρίτσκε
    

© Le Monde diplomatique, Niels Kadritzke: Grexit und was dann? 11.06.2015
    

Η επαναφορά της δραχμής δεν ανοίγει καμμιά προοπτική για το μέλλον, παρά μόνον για τους κερδοσκόπους

Αν θα συμβεί Grexit δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε σήμερα. Ακόμη και αν η έξοδος της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ αποφευχθεί τις εβδομάδες που έρχονται, ένα «ατύχημα», ένα Graccident θα παραμείνει πιθανό για μεγάλο χρονικό διάστημα: είναι ένα είδος ιστορικού «εργοστασιακού ατυχήματος» το οποίο κανείς δεν θέλει να συμβεί στην πραγματικότητα, αλλά πολύ λίγοι ηγέτες της ΕΕ είναι πρόθυμοι να το αποτρέψουν με κάθε τρόπο.

Η απειλή αυτή θα αποτραπεί μόνον όταν παρασχεθεί στην Ελλάδα από τους πιστωτές της η ευκαιρία μιας επανεκκίνησης και όταν η κυβέρνηση της Αθήνας αδράξει την ευκαιρία αυτή. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να πληρούνται τρεις προϋποθέσεις: Πρώτον μια μεγάλη ελάφρυνση του χρέους με στόχο να τερματιστεί η πολιτική της θανάσιμης λιτότητας. Δεύτερον ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα εσωτερικών μεταρρυθμίσεων, που θα στοχεύουν ιδίως στη δημιουργία αποτελεσματικών δημόσιων υπηρεσιών και στην επιβολή αυστηρής φορολογικής πειθαρχίας που θα εγγυάται τη σταθερότητα των κρατικών εσόδων. Και τρίτον, ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας, το οποίο θα ενεργοποιήσει τις δυνατότητες της χώρας και θα μπορεί επίσης να προσελκύει ξένες επενδύσεις. 

Το αντίθετο μιας τέτοιας «φυγής προς τα εμπρός» για έξοδο από την κρίση θα ήταν η Grexit. Με μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού την θεωρεί ως εθνική και προσωπική καταστροφή. Όλες οι δημοσκοπήσεις μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και τον σχηματισμό της κυβέρνησης Τσίπρα, δείχνουν ότι 70 έως 80 % των ερωτηθέντων θέλουν να παραμείνει η Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ για να αποφευχθεί η υποτροπή σε ένα πληθωριστικό νόμισμα. Μόνο το 18 - 25 % υποστηρίζουν την Grexit ή δεν θεωρούν ατυχία ένα ατύχημα - «Graccident». Όμως μόνον το 13 % όσων υποστηρίζουν την επιστροφή στη δραχμή, συσχετίζουν αυτή την επιστροφή με ελπίδα διεξόδου από την κρίση [1]. 

© Satoshi Kambayashi

Χωρίς πολιτική συνοχή: Οι πολιτικές ελίτ απέτυχαν, στην Ελλάδα και στη λοιπή Ευρώπη

του Χρίστου Αλεξόπουλου
    

από την Μεταρρύθμιση: Χωρίς πολιτική συνοχή, 29/03/2015

   

Η χώρα βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σημείο μιας πολυδιάστατης κρίσης, η οποία έχει και διεθνείς διαστάσεις. Η κοινωνία έχει φτάσει στα όρια της ανθρωπιστικής κρίσης, το μοντέλο κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης αποδεικνύεται μη λειτουργικό, η κοινωνική συνοχή είναι προβληματική, το σύστημα κοινωνικών αξιών καταρρέει, ενώ αρχίζει να συνειδητοποιείται, ότι πρέπει να υπάρξουν προτάσεις αντιμετώπισης όλων αυτών των υπαρξιακών πλέον για τον τόπο προβλημάτων. 

Δεν συγκεκριμενοποιείται όμως στη συνείδηση των πολιτών, τι σημαίνουν οι όποιες αλλαγές για την καθημερινότητα τους. Με άλλα λόγια δεν αντιλαμβάνονται ότι θα ξεβολευτούν, διότι θα αλλάξουν «οι κανόνες του παιχνιδιού». Με τη φοροδιαφυγή και το πελατειακό κράτος να ευδοκιμούν, δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος και βιώσιμη βελτίωση των συνθηκών ζωής. Ακόμη και αν οι λαοί της Ευρώπης αποδεχθούν το κούρεμα του χρέους, η Ελλάδα θα παράγει καινούργιο, αν δεν γίνουν ριζικές αλλαγές.

Ιδιαιτέρως το πολιτικό σύστημα, το οποίο έχει συμβάλλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση αυτής της προβληματικής κατάστασης και είναι στο πολλαπλάσιο διαβρωμένο από τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας, θα έπρεπε να έχει ήδη αρχίσει να κάνει την αυτοκριτική του και εμπράκτως να αποδεικνύει κάθε μέρα, ότι είναι σε θέση να εκφράσει σε πολιτικό επίπεδο την προοπτική της χώρας. Αυτό σημαίνει, ότι θα έπρεπε μετά από πέντε χρόνια κρίσης να έχει επεξεργασθεί στρατηγικές και πολιτικές προτάσεις εξόδου της χώρας από αυτήν και ταυτοχρόνως θα αναζητούσε κοινά σημεία και συγκλίσεις μετά από συστηματικό διάλογο, ώστε να οικοδομηθεί ένα πολιτικό σύστημα με συνοχή. Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για την έκφραση σε κυβερνητικό επίπεδο ευρύτερης κοινωνικής πλειοψηφίας, ακόμη και αν ορισμένες κοινωνικές ομάδες διαφοροποιήθηκαν εκλογικά. Κάτω από την προϋπόθεση ότι τα κόμματα δεν λειτουργούν ιδεοληπτικά και φιλοδοξούν να εκφράσουν το κοινωνικό συμφέρον, ο διάλογος και η συναίνεση είναι εφικτά.

Γιόσκα Φίσερ: Αν φύγει ο πρώτος, θα φύγουν πολλοί

© Süddeutsche Zeitung, Joschka Fischer - Geht der Erste, gehen viele 14.6.2015

Όποιος βοηθά την Ελλάδα, βοηθά όλη την Ευρώπη. Όποιος εγκαταλείπει την Ελλάδα, θέτει σε κίνδυνο τη μελλοντική πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με το βλέμμα στο ερχόμενο βρετανικό δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι του ΗΒ στην ΕΕ και στην Ρωσο-Ουκρανική καταστροφή, το Αριστοτελικό «πολιτικόν ζώον» Γιόσκα Φίσερ γράφει για την ελληνική κρίση σε σχέση με το όλο εγχείρημα της ΕΕ.

Εδώ και πολλά χρόνια, συγκεκριμένα από το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2009, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται συνεχώς αντιμέτωπη με νέες κρίσεις που αλληλοδιαδέχονται η μιά την άλλη. Είναι φανερό ότι αυτό υπερφορτώνει τις αντοχές της και ιδιαίτερα τη θεσμική της δομή. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ΕΕ δεν καταφέρνει να ανταποκριθεί με κατάλληλο τρόπο. Αυτό δείχνουν όλες οι συγκρούσεις: Η οξεία επιδείνωση της ελληνικής κρίσης, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η σύγκρουση με τη Ρωσία, η  κρίση προσφύγων στην περιοχή της Μεσογείου η οποία συνδέεται πολύ στενά τόσο με τους ποικίλους διακρατικούς και εμφύλιους πολέμους στην Αφρική, όσο και με την πολύ σοβαρή, σχεδόν απελπιστική περιφερειακή κρίση σε ολόκληρη την Εγγύς και Μέση Ανατολή, με κέντρο την Συρία και το Ιράκ. 

Όμως αυτή η εμφανής αδυναμία, που προκύπτει όχι επειδή έχουμε «υπερβολικά πολλή Ευρώπη», αλλά ακριβώς το αντίθετο, επειδή έχουμε «πολύ λίγη Ευρώπη», έχει μια συνέπεια: επιδεινώνει την εσωτερική κρίση νομιμοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διότι οι πολίτες απαιτούν λύσεις, όμως είναι φανερό ότι η ΕΕ δεν μπορεί να τις δώσει ή δεν θέλει. Όμως αυτό διαβρώνει επίσης όλο και περισσότερο την δημοκρατική υποστήριξη προς την Ευρώπη μέσα στα κράτη-μέλη της.

Τίμοθυ Γκάρτον Ας: Η Ευρώπη πρέπει να σώσει την Ελλάδα για να σώσει τον εαυτό της (το άρθρο ολόκληρο)

©  The Guardian, 15.6.2015:  Timothy Garton Ash - Europe must save Greece to save itself 

Ο Timothy Garton Ash, «ψυχή» του βρετανικού φιλοευρωπαϊσμού στις ιστορικές και πολιτικές επιστήμες, με μακροχρόνια επίδραση στην δρώσα πολιτική της ΕΕ, με το βλέμμα και στο ερχόμενο βρετανικό δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι του ΗΒ στην ΕΕ, προειδοποιεί: Ακόμη και άν κάποιος δεν νοιάζεται για τον ελληνικό λαό, το ρήγμα που θα προκαλέσει μια Grexit θα κλονίσει όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο. 
   

Η Ευρώπη πρέπει να σώσει την Ελλάδα. Οι συνέπειες της παραμονής της Ελλάδας εντός της ζώνης του ευρώ θα είναι κακές, αλλά οι συνέπειες μιας εγκατάλειψής της θα είναι χειρότερες. Χειρότερες όχι μόνο από οικονομική άποψη, αλλά και από ανθρωπιστική, γεωπολιτική και ιστορική. Μετά από μια Grexit, η Ευρώπη δεν θα είναι η ίδια με την σημερινή και δεν θα ξαναγίνει ποτέ. 

Ήμουν στην Ελλάδα πριν από δύο εβδομάδες και το αντίκρυσα αυτό παντού σε κάθε γωνιά του δρόμου, είτε στεκόμουν στην αρχαία Πνύκα, στο λίκνο της δημοκρατίας, είτε συνομιλούσα με σημαντικούς επιχειρηματίες, δημοσιογράφους και ακαδημαϊκούς, πολλοί από τους οποίους είχαν σκληρή κριτική στάση απέναντι στη σημερινή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως επιστρέφοντας μετά πίσω στη Βόρεια Ευρώπη, στην Αγγλία, στο Βέλγιο και τώρα στην Πολωνία, εδώ στο βορρά δεν βρίσκω απλά και μόνον σχετική αδιαφορία (η Ελλάδα είναι πιο συχνά θέμα για ανέκδοτα και όχι για βαθιά ανησυχία), αλλά και δύο επικίνδυνες ψευδαισθήσεις. 

Πρώτον, είναι ακόμη ευρέως διαδεδομένη η υπόθεση ότι αυτό το ελληνο-γερμανικό παιχνίδι chicken game - «ποιός θα δειλιάσει πρώτος» - με κάποιο τρόπο θα καταλήξει σε έναν περίπλοκο και ακατανόητο συμβιβασμό της τελευταίας στιγμής, του κλασικού στυλ των Βρυξελλών. Δεύτερον, μερικές φορές εναλλακτικά στο προηγούμενο, υπάρχει η άποψη ότι μια Grexit έτσι κι αλλιώς δεν θα έχει τόσο μεγάλη σημασία: Η Ελλάδα αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 2% της οικονομικής παραγωγής της ευρωζώνης, και η ζώνη του ευρώ διαθέτει πλέον τείχη προστασίας για να εμποδίσει τις φλόγες να εξαπλωθούν και σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης.

© The Guardian, εικονογράφηση Robert G. Fresson

Πώς στρίβουμε δεξιά

του Σερζ Αλιμί

 

© Le Monde Diplomatique - ελλ. έκδ.: Serge Halimi - Πώς στρίβουμε δεξιά (μτφρ. Βάλια Καϊμάκη), 6.6.2015  -  Το γαλλικό πρωτότυπο (Le Monde Diplomatique) - αναδημοσ.:  REDNotebook 

     

Πορείες διαμαρτυρίας, συμμετοχή στις εκλογές, άσκηση εξουσίας. Σ' αυτούς τους τρεις τύπους πολιτικής δράσης βλέπουμε ένα κοινό χαρακτηριστικό: οι λαϊκές τάξεις απομακρύνονται (ή τις απομακρύνουν) από αυτές τις δραστηριότητες.

   

Όταν στις 11 Ιανουαρίου, εκατομμύρια Γάλλοι διαδήλωσαν την αλληλεγγύη τους με τα θύματα των επιθέσεων στο Παρίσι, η κινητοποίηση των μεσαίων τάξεων ήρθε για μια ακόμη φορά σε αντίθεση μ’ εκείνη, την περισσότερο σεμνή, του κόσμου της εργατιάς και των νέων των μη προνομιούχων περιοχών. Εδώ και χρόνια, ο «δρόμος» αστικοποιείται. Το ίδιο και οι κάλπες. Σχεδόν σε κάθε εκλογές, το ποσοστό συμμετοχής υποχωρεί ανάλογα με το επίπεδο του εισοδήματος. Και η «εθνική αντιπροσώπευση» παύει να είναι εθνική, αφού εύκολα μπερδεύεται με την αντιπροσώπευση των υψηλότερων τάξεων. Γίνεται άραγε η πολιτική ένα σπορ των ελίτ;
Το βλέπουμε ήδη στην περίπτωση της ευρωπαϊκής αριστεράς. Το Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας ιδρύθηκε στις αρχές του 20^ου αιώνα με στόχο να εκπροσωπήσει τον εργατικό κόσμο. Το 1966, το ψήφιζε το 69% των χειρωνακτών εργατών, το ποσοστό αυτό έπεσε στο 45% το 1987 και τέλος στο 37% στις εκλογές του Μαΐου. Ο Μπλερισμός εκτιμούσε πώς έπρεπε να δώσει προτεραιότητα στις μεσαίες τάξεις και το κατάφερε. Οι Εργατικοί κατάφεραν να υποχωρήσουν εκλογικά με τη βοήθεια της πιο αστικής ψήφου στην ιστορία τους.

Max Beckman - Πάρτυ στο Παρίσι (1947)

Η μονόφθαλμη όραση του ΣΥΡΙΖΑ - Προεκλογικές υποσχέσεις

δύο άρθρα του Γιώργου Γιαννουλόπουλου

Οι παθογένειες του αντιπολιτευτικού ΣΥΡΙΖΑ έγιναν ασθενής διακυβέρνηση.

 1. Η μονόφθαλμη όραση του ΣΥΡΙΖΑ

© "Εφημερίδα των Συντακτών" - Η μονόφθαλμη όραση του ΣΥΡΙΖΑ  24.3.2015

Εχει ειπωθεί ότι η κορύφωση της δημοκρατίας είναι η στιγμή που ο πολίτης, μόνος του, ελεύθερος και πίσω από το παραβάν, διαλέγει ένα ψηφοδέλτιο, το βάζει στον φάκελο και ρίχνει όσα περίσσεψαν στη σακούλα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι υποχρεούται, όταν δεν βρίσκεται μπροστά στην κάλπη, να επαναλάβει την ίδια κίνηση, δηλαδή να πει ένα ολοκάθαρο «ναι» ή «όχι», γιατί στο μακρύ διάστημα μεταξύ εκλογών έχει τη δυνατότητα να αποτιμήσει τις διαφορετικές απόψεις με τρόπους λιγότερο απόλυτους, όπως π.χ. να εγκρίνει μερικές συγκεκριμένες θέσεις ενός κόμματος απορρίπτοντας τις υπόλοιπες. Βάσει αυτής της λογικής νομίζω ότι έχει νόημα να μιλήσουμε για έναν ΣΥΡΙΖΑ μονόφθαλμο επειδή συνδυάζει την οξυδέρκεια όταν αναφέρεται σε ορισμένα πράγματα με την αμβλυωπία όταν πρόκειται για κάποια άλλα.  

Για να αρχίσουμε με το ένα μάτι, το καλό, ο ΣΥΡΙΖΑ επανέφερε την ιδεολογία στην πολιτική. Η οποία εδώ και μερικές δεκαετίες σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο τείνει να γίνει απλή θεραπαινίδα μιας ασφυκτικής ορθοδοξίας που έχει αναγάγει σε «φυσιολογική» και αυτονόητη πανάκεια την απορρύθμιση των αγορών και τη θήρα του κέρδους. Σύμφωνα με την ισχύουσα λογική, οτιδήποτε έχει να κάνει με το Δημόσιο, ως θεσμό και πρωτίστως ως αξία, θεωρείται αμελητέο υπόλειμμα του αμαρτωλού παρελθόντος ή αναγκαίο κακό, και όσοι αμφισβητούν την παντοδυναμία των αγορών είναι ή οπισθοδρομικοί ή ηλίθιοι.  

Pieter Bruegel - Μονόφθαλμος οδηγεί Τυφλούς

Έντιμος συμβιβασμός ή πορεία στα βράχια;

του Νίκου Καϊμάκη

  

Αναζητήσεις για την Αριστερά  - 24 Μαΐου 2015 

  

Οι κλυδωνισμοί που βγήκαν προσφάτως στην επιφάνεια της πολιτικής επικαιρότητας από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, δεν αποτελούν κεραυνό εν αιθρία.

Η πολιτική που άσκησε η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μετά την επιτυχή έκβαση των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου, παρότι σωστή κατά βάση, εμφανίζει σημεία έλλειψης συνοχής, ταλάντευσης και αναποτελεσματικότητας, χωρίς βέβαια να θεωρείται ως αποτυχημένη.

Η κριτική αποτίμησή της όμως, δεν μπορεί να γίνεται εν θερμώ η να επιχειρείται να ενταχθεί στις παντός είδους ιδεοληψίες και τα αριστερά σύνδρομα που ενδημούν ως πραγματικότητα στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ. Η προσπάθεια αναλυτικής προσέγγισης της πολιτικής και το κυβερνητικό έργο του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποτιμηθούν σε συνθήκες ηρεμίας, νηφαλιότητας και προ παντός με βάση τις πραγματικές πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.

Πριν επομένως επιχειρήσει κάποιος να προχωρήσει σε κριτική για την ασκούμενη πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, οφείλει με περίσκεψη και σοβαρότητα να ενσκήψει και να μελετήσει τις «αντικειμενικές συνθήκες» και να προχωρήσει σε συγκεκριμένες και μη επιδεχόμενες αμφισβήτηση διαπιστώσεις, όσο γίνεται πιο τεκμηριωμένες. Αυτή την προσπάθεια θα επιχειρήσει το παρόν σημείωμα να αποτυπώσει, στις δύσκολες συνθήκες που περνάμε όλοι σ' αυτή η χώρα. 

Pieter Bruegel ο Πρεσβύτερος - Η Πτώση του Ίκαρου

Μύνχάου: Το λάθος της Μέρκελ, το λάθος του Τσίπρα και η χαμένη ευκαιρία της Σοσιαλδημοκρατίας

του Βόλφγκανγκ Μύνχάου

  

© Der Spiegel: Wolfgang Münchau, Griechenland-Politik: Die verpasste Chance der SPD 8.6.2015

   

Κατά τον Μύνχάου, είναι μεγάλο ιστορικό λάθος της Μέρκελ να μη κατανοήσει την κρίση στη ζώνη του ευρώ ως ευκαιρία για εμβάθυνση της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης. Αντ΄ αυτού επέμενε σε μη ρεαλιστικές ρυθμίσεις, κανόνες και Κοινοτικές Συνθήκες. Τώρα, σε περίπτωση χρεοκοπίας της Ελλάδας, κινδυνεύει «να της έρθει ο λογαριασμός». 

Αντίστοιχα, το μεγάλο λάθος του Τσίπρα είναι η αδυναμία του να αναπτύξει απέναντι στην ανορθολογική εμμονή των δανειστών για περαιτέρω λιτότητα, ένα δικό του καλό σχέδιο, με το οποίο θα μπορούσε να προσελκύσει πολλούς φίλους από την Ευρώπη.

Ωστόσο, άν τώρα ο Αλέξης Τσίπρας «σπάει τα νεύρα» ακόμη και πολλών Σοσιαλδημοκρατών, αυτό είναι λάθος δικό τους, λέει ο γνωστός συντάκτης των FT και του Spiegel. Από την κρίση στη ζώνη του ευρώ θα εξαρτηθούν πολλά και για το μέλλον της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Και σε κάθε περίπτωση, οι Σοσιαλδημοκράτες μπορούν να βοηθήσουν για να αλλάξει η μή ρεαλιστική πολιτική της υπαγορευμένης λιτότητας.

   

Είναι φανερό και δεν χρειάζεται να κάνουμε  βαθειές αναλύσεις για το πως  σκέφτεται σήμερα για την Ελλάδα η κοινοβουλευτική ομάδα της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU/CSU). Όμως, άν είναι πράγματι αλήθεια ότι το ελληνικό πρόβλημα σπάει τώρα και τα νεύρα πολλών Σοσιαλδημοκρατών, όπως είπε τόσο κοφτά ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Martin Schulz, τότε είναι πιθανό ότι σύντομα έρχεται η Grexit - το τέλος της συμμετοχής της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ.

Η κατάσταση των πνευμάτων μέσα στο Μεγάλο κυβερνητικό Συνασπισμό της Γερμανίας εξαρτάται από το Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD). Η Μέρκελ μπορεί βέβαια να επιβάλλει μια συμβιβαστική λύση  για το ελληνικό πρόβλημα ακόμη και ενάντια στην πλειοψηφία της κοινοβουλευτικής ομάδας του δικού της κόμματος. Αλλά όταν και οι Σοσιαλδημοκράτες κλείνονται στο καβούκι τους, τότε αυτό γίνεται πιο δύσκολο. Η στάση των Σοσιαλδημοκρατών είναι σημαντική.

Το μέλλον της Ελλάδα, βέβαια, δεν εξαρτάται πρωτίστως από τους Σοσιαλδημοκράτες. Το κρίσιμο ζήτημα είναι άν οι θέσεις του Αλέξη Τσίπρα και των κρατών-δανειστών της Ελλάδας μετακινηθούν ώστε να προσεγγίσουν μεταξύ τους.

Τα όμορφα δέντρα άσχημα πεθαίνουν

της Θεοδώρας Τσώλη

  

© εφημερίδα «Το Βήμα»: Τα όμορφα δέντρα άσχημα πεθαίνουν 17/05/2015
   

Εκτός από την επαπειλούμενη καταστροφή ιστορικών διαστάσεων, δηλαδή μιας οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κατάρρευσης της «ιδιόμορφης περίπτωσης Ελλάδα» εντός ή εκτός της ζώνης του ευρώ και της ΕΕ, ας μη παραβλέπουμε άλλες καταστροφικές απειλές πολύ ευρύτερες και με πολύ πιό μακροπρόθεσμες συνέπειες, ιστορικών και πλανητικών διαστάσεων: Η ελιά, το δέντρο-σύμβολο του Μεσογειακού χώρου, που επί χιλιάδες χρόνια έθρεψε, φώτισε και υπηρέτησε με χίλιους δυό τρόπους τη ζωή του ανθρώπου, από την Πορτογαλία έως τη Μέση Ανατολή και από την Δαλματία ώς το Μαρόκο, κινδυνεύει από έναν εχθρό ο οποίος ήρθε στα δικά μας μέρη από την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού.

Γ. Ρ.

 
Ενας κατά συρροήν «δολοφόνος» έχει τρυπώσει το τελευταίο διάστημα στην Ευρώπη - για την ακρίβεια, στα ελαιόδεντρα της Νότιας Ιταλίας. Πρόκειται για το μικρό βακτήριο Xylella fastidiosa το οποίο σκοτώνει τις ελιές και έχει ήδη προξενήσει τεράστιες ζημιές στους ελαιώνες της γειτονικής χώρας, απειλώντας τα οικοσυστήματα, τη γεωργία και την οικονομία ολόκληρης της Νότιας Ευρώπης. Η ΕΕ τρέχει και δεν φτάνει λαμβάνοντας αυστηρά μέτρα για να σταματήσει η εξάπλωση του βακτηρίου που κατατρώει τα δέντρα και αφήνει τάχιστα να στέκουν μόνον τα άψυχα κουφάρια τους. Πριν από λίγες ημέρες ελήφθη απόφαση για ακόμη πιο αυστηρούς περιορισμούς, που αφορούν όχι μόνο την πληγείσα χώρα αλλά και όλα τα κράτη-μέλη ώστε να μπει φρένο στην επιδημία. Μια επιδημία που δυστυχώς δείχνει ασυγκράτητη - με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες εναντίον της - απειλώντας και τις υπόλοιπες Μεσογειακές χώρες, όπως η δική μας. Οι χώρες αυτές έχουν πολλά ελαιόδεντρα και κατάλληλο κλίμα ώστε να ζει και να βασιλεύει η Xylella. Υπάρχουν φόβοι για εμφάνιση του βακτηρίου και στην Ελλάδα.

«Δημιουργική ασάφεια» ή μη δημιουργική καταστροφή; *

Πηγές: nooz.gr, «Καθημερινή» (Σωτήρης Νίκας: Απώλεια ελέγχου στην οικονομία, βουτιά στα έσοδα, εκτόξευση των οφειλών του Δημοσίου)

* Η ανάλυση του Joseph Schumpeter για τις αναπόφευκτες κυκλικές κρίσεις στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής εμπεριείχε την περίφημη έκφραση για «δημιουργική καταστροφή», δηλαδή για καταστροφή πλεονάζοντος κεφαλαίου (αυτού που έμενε ανενεργό, αυτού που είχε επενδυθεί σε υπερεπενδυμένους τομείς της οικονομίας ή σε απαξιωμένη τεχνολογία κτλ). Μέσω της καταστροφής αυτής, προκύπτει κατά τον αντιφατικό και ελάχιστα δημοκρατικό Σουμπέτερ χώρος για «νέα» καπιταλιστική ανάπτυξη από τις καινοτομικές μερίδες του κεφαλαίου με τελική κατάληξη έναν παγερό «σοσιαλισμό» με καπιταλιστικές επιχειρήσεις υπό κεντρικό έλεγχο. Όσο δεν συνειδητοποιείται σε πόσο δυσαρμονική κοινωνία και σε τι αποτυχημένο κράτος εξελίχτηκε υπό την καθοδήγηση των κοινωνικών και πολιτικών ελίτ της η μετεμφυλιακή Ελλάδα και δεν αντλούνται τα αναγκαία συμπεράσματα για δράση, η κρίση δεν μπορεί να περιέχει καμμιά ευκαιρία, ούτε καν για μια οδυνηρή αλλά «δημιουργική» καταστροφή. Είμαστε ως χώρα συνεχώς κολλημένοι στο βάλτο μιας ακόμη πιο σκληρής, της μη δημιουργικής καταστροφής, με εμμονή στη διατήρηση του μή βιώσιμου και αυταπατώμαστε διακομματικώς με τις αφηγήσεις του βαρώνου Μινχάουζεν.

Γ. Ρ. 

Joseph A. Schumpeter - Καπιταλισμός, Σοσιαλισμός και Δημοκρατία 

Κ.Π. Αναγνωστόπουλος - Αυτό είναι σοβαρό

(από το "books' journal", αναδημοσίευση "μη μαδάς τη μαργαρίτα")

  

Η κατάληξη του άρθρου, εν είδει υστερόγραφου:

Διακινδυνεύω μια πρόβλεψη. Όταν καταλαγιάσουν τα πράγματα και αποτιμηθεί ψύχραιμα το πεντάμηνο αυτής της θορυβώδους, αλαλουμοειδούς και επώδυνης για τη χώρα διαπραγμάτευσης, οι πολέμιοι της λιτότητας θα καταλογίσουν μεγάλες ευθύνες στον κ. Βαρουφάκη και τον ΣΥΡΙΖΑ για υπονόμευση της αξιοπιστίας των πολιτικών κατά της λιτότητας. Εννοώ σοβαρούς μελετητές εντός και εκτός Ελλάδας. Όχι τους αιθεροβάμονες εντός και εκτός Ελλάδας. Η απουσία ενός στοιχειώδους σχεδίου με συγκεκριμένες, μη μαξιμαλιστικές προτάσεις υποκαταστάθηκε από ανοησίες (τζιχαντιστές), απειλές (Κούγκι), το «μια έτσι, μια αλλιώς» (θα πληρώνουμε στο διηνεκές το ΔΝΤ και δεν το πληρώνουμε). 

Είναι απίστευτο ότι ούτε μια νέα ιδέα δεν ακούστηκε από ένα κίνημα που αυτοπροσδιορίζεται ως ριζοσπαστικό και προοδευτικό και ήθελε να αλλάξει την Ελλάδα και τη Ευρώπη.

 

Κ.Π. Αναγνωστόπουλος

Άν συνεχίσουμε έτσι, θα το πληρώσουμε όλοι πολύ ακριβά

του Γκέρχαρντ Σικ

     

©  Die Zeit: Gerhard Schick - Ein "Weiter so" wird sehr teuer - 4.6.2015 

     

Η κατάσταση στην Ελλάδα έχει επιδεινωθεί πάλι πολύ λόγω του χρονίζοντος αδιεξόδου. Ακόμη και άν βρεθεί συμβιβαστική λύση στην τωρινή διαφωνία, αυτό δεν θα αλλάξει τίποτε το ουσιαστικό.

   

Κοιτάζοντας προς τα πίσω, προς τους τελευταίους μήνες κατά τους οποίους η Ελλάδα διαπραγματεύεται με τα θεσμικά όργανα που παλαιότερα ονομαζόταν Τρόικα, είναι σαφές τι πρέπει να αλλάξει στο μέλλον. Ενώ μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου ήταν αισθητό στην Ελλάδα ένα πνεύμα αισιοδοξίας, τώρα εξαπλώνεται η απογοήτευση. Η αβεβαιότητα για την έκβαση των διαπραγματεύσεων και η έλλειψη σαφούς δέσμευσης και από τις δύο πλευρές ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στη ζώνη του ευρώ, έχουν επιδεινώσει  και πάλι πολύ την οικονομική κατάσταση. 

Με αυτά τα δεδομένα, ποιός θα ήταν πρόθυμος στην Ελλάδα για να λάβει μακροπρόθεσμες οικονομικές αποφάσεις μέσα σε τέτοιες συνθήκες; Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται υπό πίεση από πολλές πλευρές: Καθώς οι επιχειρήσεις παγώνουν τις αναγκαίες επενδύσεις και οι πολίτες αποφεύγουν τις δαπάνες, έχει ουσιαστικά σταματήσει κάθε νέα δραστηριότητα πιστωτικών χορηγήσεων. Οι τράπεζες έχουν επίσης πρόβλημα ρευστότητας, το οποίο συνεχώς εντείνεται όλο και περισσότερο. Κατά την τελευταία εβδομάδα και μόνον, έχει αποσυρθεί από τις καταθέσεις ένα ποσό-ρεκόρ του 1 δις €. Και το ποσοστό των επισφαλών δανείων που έφθανε ήδη μέχρι και το τρομακτικά υψηλό ποσοστό 38,8 % στις 4 συστημικές ελληνικές τράπεζες, τώρα αυξήθηκε περισσότερο. 

Kicking the can down the road *

* Όποιος κλωτσάει το τενεκεδάκι να πάει παρακάτω στο δρόμο, αναβάλλει τη σοβαρή απόφαση για το μέλλον ή εφαρμόζει προσωρινά ημίμετρα, ελπίζοντας ότι το πρόβλημα θα πάψει να υπάρχει ή θα το λύσει κάποιος άλλος αργότερα - Παραδοσιακή αγγλική λαϊκή έκφραση

Η συνολική πολιτική της ΕΕ (και του «καθοδηγούμενου ηγεμόνα», της Γερμανίας) για την κρίση στη ζώνη του ευρώ δεν μπορεί να αλλάξει ουσιαστικά (ή να «ανατραπεί» και να αντικατασταθεί με άλλη, όπως θα έλεγαν κάποιοι στην «εγχώρια» γλώσσα), άν δεν «γείρουν» την ευρωπαϊκή πολιτική πλάστιγγα δυνάμεις αρκετά μεγάλες, επαρκείς για μια τέτοιας έκτασης αλλαγή. Επαρκείς δυνάμεις θα μπορούσε να σημαίνει π.χ. μια άλλη πολιτική κατεύθυνση της Ισπανίας, μια απτή και συγκεκριμένη πολιτική στροφή της κυβέρνησης Ρέντσι για ανάκαμψη στην Ιταλία ή μετατόπιση της «υπαρκτής» ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας από την «γραμμή Ολλάντ» προς κατευθύνσεις που διαφαίνονται πίσω από τις αυστριακές θέσεις Φάιμαν ή στις προτάσεις γαλλικών και γερμανικών δεξαμενών σκέψης (βλ. θέσεις ομίλων Άιφελ και Γκλίνικε, προτάσεις των Πέτερ Μπόφινγκερ - Χάμπερμας κτλ). Οι δυνάμεις αυτές, για δικούς τους λόγους, προς το παρόν δεν θέλουν να ρίξουν το βάρος τους.
Όσο η κατάσταση παραμένει αυτή, το παιχνίδι που παίζεται στην «ιδιόμορφη» περίπτωση του ελληνικού ασθενή, στην πραγματικότητα είναι το παιχνίδι των σημειακών προσαρμογών και των επιμέρους διεκδικήσεων, κυρίως όμως η μετάθεση των μεγάλων προβλημάτων στο μέλλον. Κοινώς, θα καταλήξουν όλοι μαζί να κλωτσήσουν πάλι το τενεκεδάκι να τσουλήσει παρακάτω στην κατηφόρα. Και αύριο έχει ο Θεός.